Czwartek 2 Maja 2024r. - 122 dz. roku,  Imieniny: Longiny, Toli, Zygmunta

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 23.08.13 - 21:19     Czytano: [3789]

Dział: FAKTY CIEKAWE LECZ MAŁO ZNANE - Marian Kałuski

Ciekawe FAKTY, wydarzenia i opinie

Jan Paweł II i Lwów

Ojciec Święty Jan Paweł II (1978-2005), uprzednio arcybiskup metropolita krakowski, kardynał Karol Wojtyła, był konsekrowany na biskupa 28 września 1958 r. przez polskiego arcybiskupa metropolitę lwowskiego Eugeniusza Baziaka.

Poprawność polityczna

W Dzienniku.pl (6.6.2013) czytamy, Ĺźe posłowie w Sejmie kłócą się o upamiętnienie 70. rocznicy rzezi wołyńskiej, podczas ktĂłrej ukraińscy nacjonaliści dokonali ludobĂłjstwa na 100 000 Polakach na Wołyniu. Tylko politycy rządzącej Platformy Obywatelskiej w projekcie uchwały nie nazywają wydarzeń sprzed lat "ludobĂłjstwem" z powodu poprawności politycznej. Zdaniem doradcy prezydenta, historyka, prof. Tomasza Nałęcza poprawność polityczna nie moĹźe zacierać prawdy o zbrodni na Kresach. – A więc czym właściwie jest polityczna poprawność? Czy w świetle powyĹźszego faktu nie jest ona często po prostu mijaniem się z prawdą?!

D. Tusk katolikiem i liberałem?

Premier Polski Donald Tusk wziął ślub kościelny jak jego dzieci były juĹź dorosłymi osobami i jak spodziewał się objąć władzę w Polsce w 2005 r. A więc zapewne zrobił to, aby przypodobać się wyborcom. Polityka jego rządu jest wyraĹşnie antykatolicka. Ale o tym mogą dowiedzieć się tylko ci, ktĂłrzy myślą lub ci, ktĂłrzy czytają polską prasę katolicką, jak np. „Nasz Dziennik”. Tusk, ktĂłry rzekomo był/jest liberałem, w wywiadzie dla tygodnika "Polityka" (czerwiec 2013) stwierdził, Ĺźe jest trochę socjaldemokratą i w 2015 r. po wyborach parlamentarnych nie wyklucza utworzenia rządu koalicyjnego z neokomunistyczną SLD!

Prześladowanie chrześcijan

Jak podały światowe media, każdego roku ginie za wiarę na całym świecie ok. 100 000 chrześcijan, głównie w krajach muzułmańskich i mieszanych pod względem religijnym (jak np. Nigeria) oraz komunistycznych, ale także w Indii i niektórych krajach buddyjskich. Członkowie żadnych innych religii nie są aż tak prześladowani jak właśnie chrześcijanie. Co więcej, imigranci muzułmańscy w krajach chrześcijańskich chcą prześladować chrześcijan nawet w ich krajach, czyli w chrześcijańskich domach!

Matka Boska Biłecka

W kościele parafialnym św. Wojciecha w Biłce Szlacheckiej k. Lwowa szczególnym kultem cieszył się barokowy olejny obraz Matki Bożej Częstochowskiej na desce (150 na 85 cm), namalowany we Lwowie z XVII w. (dzieło tzw. szkoły lwowskiej). Wypędzeni z Biłki Szlacheckiej w 1945 r. do stalinowskiej Polski parafianie zabrali go ze sobą. Najpierw został umieszczony w klasztorze Sióstr Służebniczek w Woli Małej koło Łańcuta, a w 1961 r. przewieziony został do Grodźca koło Opola, gdzie było największe skupisko biłczan. Tam Matka Boska Biłecka stała się Patronką Sybiraków i wypędzonych biłczan. I dzisiaj oni, przybywający z całej Polski, jak również okoliczni katolicy pielgrzymują do Niej prosić o łaski i dziękować za te doznane. 4 maja 1994 roku obraz Matki Boskiej Biłeckiej został koronowany przez prymasa Polski, kardynała Józefa Glempa. Jednocześnie jest to jedna z wielu cennych pamiątek kresowych w dzisiejszej Polsce.

Ubiel MoniuszkĂłw

Ubiel k. Mińska na Białorusi, w ktĂłrym urodził się Stanisław Moniuszko (1819 - 1872), kompozytor, twĂłrca polskiej opery narodowej, od końca XVIII w. naleĹźał do MoniuszkĂłw. Moniuszkowie wznieśli w Ubielu kaplicę katolicką, ktĂłra naleĹźała do parafii w Śmiłowiczach, a po jej zamknięciu przez władze carskie w 1870 roku (chociaĹź miała wĂłwczas 1600 parafian!) aĹź do rewolucji bolszewickiej w 1917 r. do parafii w Ihumeniu. Dworek MoniuszkĂłw przetrwał do I wojny światowej; jego rysunek wszedł w skład „Albumu widokĂłw historycznych Polski” Napoleona Ordy.

Muzeum Moniuszki w Ubielu

W Ubielu k. Mińska na dzisiejszej Białorusi 5 maja 1819 r. urodził się wybitny kompozytor polski Stanisław Moniuszko. Z okazji 150 rocznicy jego urodzin 5 maja 1969 r. w budynku miejscowej szkoły kołchozu Wołma otwarte zostało Muzeum Stanisława Moniuszki (dwie sale). Ofiarodawcami ekspozycji, w tym szeregu cennych, byli m.in. Warszawskie Towarzystwo Muzyczne, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Teatr Wielki w Warszawie, Polskie Nagrania oraz rosyjskie placówki kulturalne (zapewne są to eksponaty zrabowane Polakom po rewolucji bolszewickiej). Wikipedia polska podaje, że obecnie (po likwidacji kołchozu Wołma?) Muzeum Moniuszki znajduje się w sąsiadującym z Ubielem posiołku Aziorny.

Rektorzy UJ rodem ze Lwowa

We Lwowie urodzili się następujący uczeni polscy - rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie: Tadeusz Browicz (1847 – 1928), lekarz anatomo-patolog, rektor 1894-95; Stanisław Smolka (1854 – 1924), historyk, współtwĂłrca i przedstawiciel krakowskiej szkoły historycznej, rektor 1895-96; Władysław Szajnocha (1857 – 1928), geolog, paleontolog, rektor 1911-12 i 1916-17; i Edmund Załęski (1863 – 1932), chemik, agrotechnik, hodowca roślin, rektor 1930-31.

Polonika w Montmorency

Montmorency to miasto w pobliżu Paryża. Po upadku Powstania Listopadowego 1830-31 zamieszkało tutaj wielu znanych Polaków. Na miejscowym cmentarzu Les Champeaux zostali pochowani: Adam Mickiewicz, Julian Ursyn Niemcewicz, Cyprian Kamil Norwid i związana z działaczami popowstaniowymi Klaudyna Potocka, a w późniejszych latach: malarze Olga Boznańska i Tadeusz Makowski, pisarka Maria Kasterska, kompozytor Roman Palester i wielu innych osób. W kolegiacie św. Marcina w Montmorency jest rzeźba epitafijna Niemcewicza i Kniaziewicza wykonana przez Władysława Oleszczyńskiego.

Polak biskupem w Kanadzie

W lutym 2013 r. papież Benedykt XVI mianował 48-letniego polskiego misjonarza oblata, o. Wiesława Krótkiego, biskupem diecezji Churchill-Zatoka Hudsona w północnej Kanadzie. Ojciec Krótki pracował wcześniej jako misjonarz w zamieszkanej przez Inuitów (tubylcza ludność) arktycznej osadzie Iglooik. Diecezja Churchill-Zatoka Hudsona, ma powierzchnię ponad 2 milionów kilometrów kwadratowych, a mieszka w niej 32 tysiące osób. Katolicy stanowią około jednej trzeciej z nich.

Nietolerancja ĹťydĂłw

Ĺťydzi głośno lamentowali i protestowali - i całkiem słusznie - kiedy profanowano czy profanuje się synagogi i Ĺźydowskie cmentarze. Jednak oni sami wcale są nie lepsi! W Ĺźydowskim Izraelu profanacje świątyń i innych obiektĂłw chrześcijańskich są „chlebem powszednim”. Oto najnowszy przykład: na murach katolickiego kościoła Zaśnięcia Maryi Panny w Jerozolimie w nocy z 30 na 31 maja 2013 r. pojawiły się obraĹşliwe antychrześcijańskie napisy - poinformował łaciński (rzymskokatolicki) patriarchat Jerozolimy. Napisami pokryto takĹźe dwa samochody, ich opony zostały przebite - powiedział rzecznik policji Micky Rosenfeld. Śledczy podejrzewają, Ĺźe stoją za tym aktem Ĺźydowscy ekstremiści religijni. W komunikacie patriarchatu podano, Ĺźe w hasłach m.in. porĂłwnano chrześcijan i Jezusa do małp. Napisy pojawiły się rĂłwnieĹź na bramie sąsiedniego cmentarza prawosławnego (NiezaleĹźna.pl 31.5.2013).

Malarstwo hiszpańskie w Polsce

Największy i właściwie jedyny tak duĹźy zbiĂłr malarstwa hiszpańskiego w Polsce posiada Muzeum Narodowe w Poznaniu. Są tu obrazy m.in. F. Zurbarana („Adoracja Madonny przez kartuzĂłw” z 1635), J. Antolineza („Pokłon Trzech KrĂłli”), J. Ribery (Św. Jan Chrzciciel”), z kręgu Velasqueza (m.in. „Niewidoma”), J. Careno de Miranda, A. Cano, Pereda y Salgado.

Ważniejsze było hulaszcze życie

Polska arystokracja bardzo często zajmowała się kolekcjonerstwem. Powstały prywatne bardzo często bogate i cenne zbiory. Były to zbiory prywatne i jako takie tak były traktowane przez wielu ich właścicieli. W tym traktowaniu bardzo często bez znaczenia była troska o to, by były to takĹźe kolekcje narodu polskiego - dobro narodu polskiego. Ich właściciele z braku pieniędzy na hulaszcze Ĺźycie często sprzedawali cenne eksponaty za granicę. I tak np. Tarnowscy z Dzikowa k. Tarnobrzegu sprzedali w 1910 r. do kolekcji Fricka w Nowym Jorku słynny obraz Rembrandta „Lisowczyk” (polski jeĹşdziec), ktĂłry tu dostał się z galerii krĂłla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Z Dzikowa teĹź w drugiej połowie XIX w. sprzedano rzeĹşbę Canovy „Perseusz”, zakupioną przez Tarnowskich od artysty; dziś jest ona w Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku.

„Polska” galeria w Dulwich

Galeria Obrazów w Dulwich pod Londynem była pierwszą publiczną galerią obrazów w Anglii. Wśród 350 obrazów są tu prace tak znanych mistrzów jak: Rembrandt, Van Dyck, Murillo, Poussin, Watteau, Rubens, Tiepolo, Canaletto, Gainsborough. Wszystkie te prace mogły być własnością narodu polskiego. Otóż agent królewski Noel Desenfans i sir Francis Bourgeois zebrali na polecenie króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego w latach 1790-92 około 380 obrazów dla warszawskiej galerii, która to kolekcja miała być godna Królestwu Polskiemu. Niestety, wskutek rozbiorów Polski obrazy nie trafiły do Warszawy i w 1811 r. sir Francis Bourgeois ofiarował większość obrazów Dulwich College.

Polscy Habsburgowie

Habsbursko-lotaryńska dynastia, to dynastia która panowała w Austrii (i w części okupowanej przez Austrię Polski, którą nazwano Galicją 1772-1918) od 1765 do 1867 r. i w Austro-Węgrzech od 1867 do 1918 r. Karol Habsburg (ur. 1771, zm. 1847), słynny wódz z okresu wojen napoleońskich, zostając właścicielem Księstwa Cieszyńskiego dał początek związanej z Polską książęcej linii cieszyńsko-żywieckiej. Jego syn Karol Stefan Habsburg (1860-1933) w 1907 r. ogłosił polskość rodziny. Był pierwszym Habsburgiem, który nauczył się polskiego. Zamieszkał w Galicji. Wydał dwie córki za polskich arystokratów: Renatę w 1909 r. za księcia Hieronima Radziwiłła, który zmarł w 1945 r. w łagrze sowieckim koło Woroszyłowgradu i Mechtyldę w 1913 r. za księcia Olgierda Czartoryskiego. Karol Stefan kochał też muzykę polską, szczególnie Chopina i był znakomitym interpretatorem dzieł tego kompozytora.

Polski Wrocław

Kościół św. Klemensa we Wrocławiu przez wieku zwany był „kościołem PolakĂłw i rybakĂłw” (po raz pierwszy w druku przez B. Stenusa w 1512 r.). Był „kościołem PolakĂłw”, gdyĹź juĹź od XV w. były głoszone tu polskie kazania. Nie był to jednak jedyny kościół polski we Wrocławiu. Wiadomo, Ĺźe polskie kazania były głoszone w kilku innych kościołach: od 1416 r. w kościele św. Krzysztofa i takĹźe od XV w. do 1936 r. w kościele św. Wojciecha, a takĹźe w kościołach św. ElĹźbiety, św. Jacka, św. Jakuba, św. KrzyĹźa, św. Piotra i Pawła i św. Marcina, ktĂłry w latach 1921-39 był całkowicie polskim kościołem parafialnym.

Książka polska we Wrocławiu

Książki polskie w niemiecko-polskim Wrocławiu były drukowane od 1475 do 1939 r. przez szereg firm wydawniczych. Największą z nich była firma Kornów, działająca w latach 1732-1945. Kornowie wydali kilkaset polskich publikacji, m.in. polskie słowniki i podręczniki do nauki języka polskiego oraz wydawali polską literaturę piękną (m.in. Kochanowskiego, Trembeckiego, Karpińskiego i innych), dzieła m.in. Klemensa Janickiego, Franciszka Siarczyńskiego, Jana Daniela Janockiego i innych; wydano po polsku Biblię w przekładzie księdza Wujka, liczne podręczniki szkolne, książki dla młodzieży i książeczki do nabożeństwa.

O Wietnamie w Polsce

Wietnam to kraj na Dalekim Wschodzie, oddalony od Polski wiele tysięcy kilometrĂłw. Dzisiaj ten dystans samoloty pokonują w jeden dzień. Ale wieki temu podróş z Polski do Wietnamu trwała do pół roku! Stąd pierwsze publikacje polskie, w ktĂłrych była mowa o Wietnamie zaczęły się ukazywać dopiero od XVII w. BodajĹźe pierwszą informacją w Polsce o Wietnamie był podręcznik geografii J. Benesiusa wydany w 1609 r. Dwadzieścia lat później (1629 r.) ukazała się druga pozycja - raport z katolickiej działalności misyjnej w Wietnamie w tłumaczeniu T. Szembeka pt. „Tonquin krĂłlestwo moĹźne w Azyjej”.

Literatura polska w Mongolii

Mongołowie interesują się literaturą polską. Do 1980 r. na język mongolski zostało przetłumaczonych ok. 150 przekładĂłw polskiej literatury pięknej, w tym wiersze i ballady A. Mickiewicz (1955), czy kilka opowiadań H. Sienkiewicza (1968). W 1974 r. ukazała się w Ułan Bator antologia literatury polskiej pt. „Naranceceg”, w ktĂłrej znalazły się proza i wiersze 24 pisarzy od romantyzmu do współczesności.

Nova Polonia

Nova Polonia – taką historyczną nazwę nosił zespół osad polskich w Brazylii, pod Kurtybą w stanie Parana, ktĂłre zostały załoĹźone przez polskich osadnikĂłw w latach 1875-77, w czasie rządĂłw prezydenta Parany Adolpha Lamenhy Linsa (1845-81), wielkiego przyjaciela PolakĂłw (zwanego przez polskich osadnikĂłw „Lińskim”). W skład zespołu wchodziły miejscowości: Orleans, S. Ignacio, Dom Pedro, Lamenha, Tomas Coelho i in. mniejsze. Oficjalne ogłoszenie nazwy Nova Polonia wywołało ostre protesty dyplomatyczne ze strony Niemiec. W 1938 r. nazwa Nova Polonia została usunięta z nomenklatury oficjalnej na podstawie dekretu o unarodowieniu kultury przez rząd dyktatora G. Vargasa.

Szwecja – Polska

Szwedzi nigdy przedtem ani nigdy później aĹź do okresu „Solidarności” nie interesowali się tak bardzo sprawami polskimi jak w okresie Powstania Listopadowego 1830-31 i Powstania Styczniowego 1863-64, a to dlatego, Ĺźe w 1809 r. Rosja oderwała od Szwecji Finlandię i od tej pory Szwedzi byli negatywnie nastawieni do Rosji. Wraz z wieściami o powstaniach – szczegĂłlnie Styczniowym zaczęła docierać do Szwecji poezja polska, ktĂłrą zaczęto tłumaczyć i wydawać. Szwedzi zapoznali się wĂłwczas m.in. z „Bogurodzicą”, „Mazurkiem Dąbrowskiego”, „BoĹźe coś Polskę”, „Z dymem poĹźarĂłw” Ujejskiego, jak rĂłwnieĹź z fragmentami utworĂłw Mickiewicza („Farys”), Słowackiego, Norwida i Krasińskiego („Ostatni”). W 1832 r. wydano po szwedzku cztery powieści z historii Polski A. Bronikowskiego. W latach 1835-85 dużą popularnością na scenach szwedzkich cieszyły się „Damy i huzary” Aleksandra Fredry. To były początki znajomości literatury polskiej wśrĂłd SzwedĂłw.

Pierwszy Polak w Brazylii

Pierwszym Polakiem, ktĂłrego pobyt na ziemi brazylijskiej jest poświadczony historycznie, był pochodzący z Wielkopolski Krzysztof Arciszewski (1592 – 1656). W listopadzie 1629 r. zaciągnął się do słuĹźby holenderskiej w Kompanii Zachodnioindyjskiej i wziął udział w jej wyprawie wojskowo-kolonialnej do Brazylii, ktĂłra znajdowała się pod panowaniem Portugalii. 13 lutego 1630 roku wraz z desantem wojsk Kompanii wylądował w Pernambuco. W 1637 r. został nawet wicegubernatorem holenderskiej części Brazylii. W 1646 r. powrĂłcił do Polski; został dowĂłdcą artylerii koronnej i w 1648 r. dowodził obroną Lwowa przed Kozakami Chmielnickiego.

Władysław II Jagiellończyk

Syn króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka (panował 1447-92) Władysław (Władysław II Jagiellończyk) w latach 1471-1516 był królem Czech i w latach 1490-1516 jednocześnie królem Węgier. Jego syn Ludwik II był także królem Czech i Węgier w latach 1516-1526.

Moskwa w polskich rękach

W czasie wojny polsko-moskiewskiej 1610-12, po wielkim zwycięstwie wojsk polskich, dowodzonych przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego, pod Kłuszynem nad armią carską 4 lipca 1610 r.,
Żółkiewski, na mocy układu z bojarami rosyjskimi, wkroczył do Moskwy, obsadził Kreml załogą polską, a syn króla polskiego Zygmunta III, królewicz Władysław został uznany przez bojarów za cara. Wojska polskie stacjonowały w Moskwie do listopada 1612 r.

Największe zamki w Polsce

Największym zamkiem w Polsce i największym ceglanym zamkiem w całej Europie (na jego budowę zuĹźyto 4 480 000 cegieł!) jest zamek w Malborku (1457-1772 rezydencja krĂłlĂłw polskich); jego krĂłtkie zwiedzanie zajmuje do 4 godzin. Drugim największym zamkiem jest Wawel w Krakowie (o powierzchni 7040 m²), a trzecim zamek Książ na Dolnym Śląsku (400 róşnych pokoi).

Diamenty w Polsce

Diament to bardzo rzadki i cenny minerał. Jest najtwardszą znaną substancją z występujących w przyrodzie. Wyszlifowane diamenty są używane przy wyrobie najdroższej biżuterii (np. korony królewskie). Najcenniejsze diamenty w Polsce to: wielki czarny diament w złotej puszce św. Stanisława (1504, skarbiec katedry na Wawelu) i bezbarwny 10 karatowy diament w koronie monstrancji ofiarowanej Jasnej Górze przez króla Jana Kazimierza w1672 r., który jest przechowywany w skarbcu klasztoru Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie.

Polski Olsztyn

Stolica od XV w. polskiej Warmii - Olsztyn w okresie przynaleĹźności do Niemiec (1772-1945) był prężnym ośrodkiem polskości (liczne organizacje i placĂłwki polskie, jak np. Dom Polski, księgarnia polska od 1878 r., teatr amatorski), a duĹźy obszarowo powiat olsztyński najbardziej polskim powiatem na Warmii. W Olsztynie ukazywały się następujące czasopisma polskie: „Gazeta Olsztyńska” (1886-1939), „Nowiny Warmińskie” (1890-91), „Warmiak” (1894-1905), „Mazurski Przyjaciel Ludu” (1923-28), „Mazur” (1928-39), „Kalendarz dla MazurĂłw” (1932-39), „Gazeta Polska dla PowiatĂłw Nadwiślańskich”, „Głos Pogranicza”, „Ĺťycie MłodzieĹźy”.

Babimojszczyzna

Mała część środkowej przedrozbiorowej Wielkopolski przy granicy z Niemcami wokół miasteczka Babimost o powierzchni 282 km kw., która w czasie powstania wielkopolskiego 1918-19 była terenem zaciekłych walk z Niemcami, na mocy traktatu wersalskiego (1919) została przyłączona do Niemiec, chociaż była zamieszkana przeważnie przez ludność polską (4 miejscowości były niemal całkowicie polskie). Ludność ta była uświadomiona narodowo. W Babimoście działały polskie organizacje i instytucje, jak np. Bank Ludowy (zał. 1912), Towarzystwo Młodzieży Polskiej (od 1913), polska szkoła podstawowa (zamknięta przez Niemców w 1932) czy Koło Polskiego Tow. Szkolnego. W Nowym Kramsku, gdzie na 1254 mieszkańców było 1134 Polaków, działało aż 12 polskich organizacji, m.in. Oddział Związku Polaków w Niemczech. W kilku tutejszych kościołach odprawiane były polskie nabożeństwa.

Marian Kałuski

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt