Polacy w Zagrzebiu, Helsinkach, Nowym Delhi i Budapeszcie

Polacy w Chorwacji: w Zagrzebiu

Stolica Chorwacji Zagrzeb - Zagreb zaistniała w historii Polski pod rokiem 1412 w związku z zawarciem tu 8 listopada tego roku umowy zwanej w historii "zastawem spiskim". Była to umowa między królem węgierskim i niemieckim Zygmuntem Luksemburskim a królem Polski Władysławem Jagiełłą, zgodnie z którą Jagiełło pożyczał Zygmuntowi 37 000 kop groszy praskich (7,5 t czystego srebra), za co otrzymał w zastaw 13 miast spiskich, które niewykupione pozostawały przy Polsce do 1769 roku, kiedy zagrabiła je Austria. Polacy zaczęli osiedlać się w Zagrzebiu po 1890 i w 1938 roku mieszkało ich tu 600. Polonia zagrzebska odgrywała przodującą rolę w życiu Polaków w Jugosławii. Od 1929 roku działało tu Ognisko Polskie, które wraz z Ogniskiem Polskim w Belgradzie utworzyło w 1938 roku Związek Polaków w Królestwie Jugosławii (504 członków) z siedzibą zarządu w Zagrzebiu; było tu Koło Młodzieży i Klub Polsko-Jugosłowiański. W Zagrzebiu był już od grudnia 1918 roku polski konsulat. Po kampanii wrześniowej 1939 roku Polacy w Zagrzebiu wraz z konsulatem prowadziły na wielką skalę przerzut żołnierzy polskich z Węgier i Rumunii do tworzącego się Wojska Polskiego we Francji. W 1946 roku większość Polaków repatriowała się do Polski, nie chcąc żyć w komunistycznej Jugosławii. Pojedynczy Polacy zaczęli się osiedlać w Zagrzebiu ponownie od 1970 roku. Od 1990 roku działa tu Polskie Towarzystwo Kulturalne "Mikołaj Kopernik" w Zagrzebiu (ok. 130 członków) i od 2007 Polskie Towarzystwo Oświatowe w Zagrzebiu (ok. 30 członków), a przy PTK "M. Kopernik" istnieje chór "Wisła". Jedynym czasopismem Polonii chorwackiej jest ukazujący się w Zagrzebiu kwartalnik "Biuletyn Informacyjny Kopernik" redagowany przez PTK "M. Kopernik". W Zagrzebiu funkcjonuje także Szkolny Punkt Konsultacyjny przy Ambasadzie RP w Zagrzebiu (53 dzieci). Stosunki dyplomatyczne między Polską i Chorwacją zostały nawiązane w 1992 roku i w Zagrzebiu jest Ambasada RP. - Szereg Chorwatów pochodzenia polskiego odegrało dużą rolę w życiu kulturalnym, gospodarczym, politycznym i naukowym Zagrzebia, jak np.: potomek konfederata barskiego Adolf Moszyński/Mošinsky, który w latach 1892-1904 był prezydentem Zagrzebia, a za jego rządów zbudowano Chorwacki Teatr Narodowy, budynek Muzeum Mimara, Pawilon Sztuki oraz nowoczesny system kanalizacyjny; syn polskiego małżeństwa Franciszka i Marii Pękałów - Eduard Slavoljub Penkala (zm. 1922) był inżynierem, wynalazcą (np. pierwszy na świecie mechaniczny ołówek) i konstruktorem, autorem pierwszego chorwackiego projektu samolotu oraz jednym z twórców przemysłu w Zagrzebiu (wielka fabryka piór i ołówków Penkala-Moster); Emil Laszowski (1868-1949) był współzałożycielem i długoletnim Wielkim Mistrzem Bractwa Chorwackiego Smoka, dyrektorem Chorwackiego Archiwum Państwowego, Muzeum Miasta Zagrzebia, Archiwum Miasta Zagrzebia, Biblioteki Miasta Zagrzebia, członkiem korespondentem dzisiejszej Chorwackiej Akademii Nauki i Sztuki; Vanda Kochansky-Devidé (1915-1990), była wybitnym paleontologiem, profesorem Uniwersytetu Zagrzebskiego. - W czerwcu 1993 arcybiskup Zagrzebia, kard. Franciszek Kuharić erygował w dzielnicy Trnovčica parafię pw. Matki Kościoła i św. Maksymiliana Kolbego i powierzył ją polskim sercanom. Polskie nabożeństwa są odprawiane w kościele św. Katarzyny. - "Polski" papież Jan Paweł II odbył trzy podróże apostolskie do Zagrzebia: we wrześniu 1994, październiku 1998 i czerwcu 2003 roku. W okresie międzywojennym profesorowie Uniwersytetu Zagrzebskiego: Ferdo Sisić i Vale Wouk byli członkami Polskiej Akademii Umiejętności, a przy Towarzystwie Chorwackich Literatów istniało Koło Polskie. - Na Uniwersytecie Zagrzebskim jest katedra polonistyki. - Polski pisarz i slawista Bronisław T. Grabowski (zm. 1900) utrzymywał żywe związki ze środowiskiem literackim Zagrzebia. Wydawany w Zagrzebiu od 1969 roku kwartalnik literacki "Književna smotra" zamieścił wiele artykułów o literaturze polskiej. - W Galerii Nowoczesnej w Zagrzebiu jest obraz Jana Matejki Śmierć Przemysława w Rogoźnie (1875). - Na odbytej tu w 1987 roku letniej Uniwersjadzie (akademickie mistrzostwa świata) zawodnicy polscy zdobyli 3 złote, 1 srebrne i 2 brązowe medale. Podczas odbytych tu w 1999 roku II Światowych Wojskowych Igrzysk Sportowych polscy wojskowi lekkoatleci zdobyli 5 złotych, 3 srebrne i 4 brązowe medale. W Mistrzostwach Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2009 roku drużyna polska w rozegranym tu zwycięskim meczu z drużyną duńską o trzecie miejsce zdobyła brązowy medal. Podczas Szermierczych Mistrzostw Europy w Zagrzebiu w 2013 roku polscy zawodnicy zdobyli 1 srebrny i 3 brązowe medale. - Miastem partnerskim Zagrzebia jest Kraków.

Z wielu istniejących tu poloników wymienię tutaj jedynie te, które sam zauważyłem lub o których wiem. Otóż na zwiedzanym Starym Mieście, zwanym Gradecem, a więc w samym sercu miasta, zauważyłem w Donij Grad (Dolnym Mieście) ulicę: Varsavska - Warszawską, między ulicami Frankopanską i Gunduliceva. Dowiedziałem się także, że Zagrzeb i Kraków są miastami partnerskimi. Na bodajże najgłówniejszym placu miasta, Placu bana Jelacica, rozdawano ulotki zapowiadające na 29 października koncert chopinowski (zamieszczono wizerunek Chopina) z udziałem studentów Akademii Muzycznej w Zagrzebiu oraz "gosca iz Poljske" (gościa z Polski) Aleksandry Jabłońskiej (w ulotce z polskimi znakami diakrytycznymi!). W Galerii Strossmayera przy Chorwackiej Akademii Nauki i Sztuki na ulicy Zrinjevac 11 znajduje się kilka obrazów mistrzów polskich: Jana Matejki i Henryka Siemiradzkiego.

Patronem katedry w Zagrzebiu jest św. Stefan. Św. Stefan I (ok. 975-1038) był synem księcia Węgier Gejzy, który według starodawnej "Kroniki Węgiersko-Polskiej" - jeśli można jej zaufać - miał poślubić księżniczkę polską Adelajdę, siostrę księcia Polski Mieszka I. Jeśli to prawda, to matką św. Stefana była Polka. Sam św. Stefan I, który wprowadził chrześcijaństwo na Węgrzech, w okresie osłabienia Polski za króla Mieszka II (1025-34) odebrał Polsce Słowację, przyłączając ją do Węgier, a tym samym oparł granicę polsko-węgierską o Karpaty; przetrwała ona bez zmian aż do 1918 roku i była najspokojniejszą ze wszystkich granic Polski. W bocznym ołtarzu katedry, po lewej stronie od głównego ołtarza, jest obraz pokazujący św. Stefana i św. Władysława (1040-1095), króla węgierskiego od 1077 roku, który wychowywał się na dworze polskim i objął tron przy pomocy króla polskiego Bolesława Śmiałego. Św. Władysław I przyłączył Chorwację do Węgier w 1091 roku i założył biskupstwo w Zagrzebiu w 1091 roku. W katedrze, po prawej stronie od głównego wejścia, jest wmurowana tablica upamiętniająca wizytę w niej 10 września 1994 roku papieża Jana Pawła II. Natomiast za głównym ołtarzem jest pomnik-mauzoleum bł. kardynała Alojzego Stepinaca (1898-1960), więzionego i męczonego przez komunistów. Beatyfikował go papież Jan Paweł II w Zagrzebiu 3 października 1998 roku.

Polacy w Finlandii: w Helsinkach

Helsinki to stolica Finlandii. Kraju raczej dalekiego od Polski - szczególnie w dawnych wiekach, a na dokładkę znajdującego się najpierw pod panowaniem Szwecji, a w latach 1809 - 1917 rosyjską. Pomimo tego nie zabrakło w Finlandii także Polaków i powiązań polsko-fińskich. Za Rosji carskiej wśród żołnierzy tutejszej twierdzy Suomenlinna/Sveaborg było dużo Polaków-katolików. Dzięki staraniom żołnierzy i kapelana, ks. Ignacego Gorbackiego w 1860 roku został otwarty dla nich kościół garnizonowy pw. św. Henryka Bpa - jedyna po dziś dzień świątynia katolicka w stolicy kraju, nazywana do niedawna "polskim kościołem". W okresie międzywojennym jego ostatnim polskim proboszczem był ks. Seweryn Turosiński. Kościół w 1955 roku został katedrą diecezji helsińskiej i w latach 2000-08 biskupem tej diecezji był polski duchowny Józef Wróbel. W lewej nawie wisi tablica upamiętniająca papieża Jana Pawła II, który odprawił mszę w katedrze w 1989 roku podczas pielgrzymki do krajów skandynawskich. Od końca lat 70. XX w. katedra stała się ośrodkiem integrującym Polonię helsińską; raz w miesiącu odprawiane są msze w języku polskim. Od 1976 roku pracują tu polskie siostry urszulanki oraz sercanie, którzy prowadzą polską działalność duszpasterską. Po upadku caratu w 1917 roku w Helsinkach i okolicy było ok. 2000 Polaków - do tej pory żołnierzy armii rosyjskiej. Utworzyli oni dwie polskie formacje wojskowe: Oddział Polskiej Konfederacji w Helsingforsie (ówczesna nazwa Helsinek) i Polski Dywizjon Artylerii Ciężkiej oraz 3 kwietnia 1917 roku jedną dużą organizację społeczno-socjalną i kulturalną Zjednoczenie Polskie, do którego zapisało się ponad 1000 osób i które przetrwało po dziś dzień: po powrotach Polaków do wolnej Polski w 1919 roku miało 500 członków w 1974 roku miało 18 członków, 1984 roku - 120 i w 1998 roku - ok. 200 członków. Z braku napływu emigrantów polskich liczba Polaków mieszkających w Helsinkach spadła do 40 osób w 1965 roku, wzrosła jednak do 400 osób w 2000 roku, gdyż po 1975 roku w Finlandii osiedliło się kilkuset Polaków przybyłych z Polski. W 1919 roku Polska i Finlandia nawiązały stosunki dyplomatyczne na szczeblu poselstw, a po wojnie ambasad z siedzibą Ambasady RP w Helsinkach. 7 - 10 lipca 1935 roku miała miejsce kurtuazyjna wizyta polskich niszczycieli "Burzy" i "Wichra" w Helsinkach. - Profesorem uniwersytetu w Helsinkach był Stefan Baranowski (zm. 1893), polski orientalista, geograf i wynalazca. - Wykładowcą na uniwersytecie w Helsinkach był profesor Witold Czachórski - prawnik z Uniwersytetu Warszawskiego, Polski prawnik i dyplomata, profesor Uniwersytetu Warszawskiego Manfred Lachs oraz socjolog, profesor Polskiej Akademii Nauk Magdalena Sokołowska zostali uhonorowani tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu w Helsinkach. Natomiast geomorfolog, prof. Polskiej Akademii Nauk Leszek Starkel otrzymał Brązowy Medal Uniwersytetu w Helsinkach. Geograf, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu został w 1974 roku członkiem Fińskiego Towarzystwa Geograficznego w Helsinkach. Uniwersytet w Helsinkach już od 1895 roku prowadzi badania polonistyczne. Język polski i literatura są wykładane w Katedrze Filologii Słowiańskich na Uniwersytecie w Helsinkach. Pierwszym profesorem w latach 1900-34 był wybitny slawista Jooseppi Julius Mikkola. Duży wkład w rozwój studiów polonistycznych wniosła także jego żona, Maila Talvio, zasłużona tłumaczka literatury polskiej. Jednym z bardzo dobrych jego następców był prof. Mikkoli był Eino Nieminen (1952-60), badający głównie gramatykę historyczną i dialektologię języka polskiego. W Helsinkach wydano w przekładzie na język fiński m.in. Wielką improwizację z Dziadów cz. III w przekładzie wybitnego poety O. Manninena (1900), Pana Tadeusza (1921), Grażynę (1930) i Konrada Wallenroda (1930) Adama Mickiewicza, Nie-Boską komedię (1909) Z. Krasińskiego, Tą trzecią (1911), W pustyni i w puszczy (1914, następne wydania: 1922, 1947, 1953, 1965, 1969, 1975), Potop (1926), Krzyżaków (1936, 1961), Pana Wołodyjowskiego (1940, 1941) Henryka Sienkiewicza, wszystkie w tłumaczeniu Reino Silvanto, Sezonową miłość (1930) Gabrieli Zapolskiej, Ziemię obiecaną (1936) i Chłopów (1949) Władysława Reymonta w tłumaczeniu Reino Silvanto, Białych braci (1938) Michała Choromańskiego, Cudzoziemkę (1950) Marii Kuncewiczowej, Szkic o Mickiewiczu (1955) Mieczysława Jastruna, Tęczę Wandy Wasilewskiej, przed wojną także utwory Zofii Kossak-Szczuckiej, Ferdynada Ossendowskiego, a po 1975 roku szereg utworów współczesnych polskich pisarzy. W latach 1917-50 dyrektorem Fińskiego Teatru Narodowego - Kansallisteateri był Eino Kalima, który wystawił (częściowo we własnym przekładzie) komedie Fredry i szereg cennych pozycji dramaturgii Młodej Polski i 20-lecia międzywojennego, które wysoko oceniał. Także po jego śmierci w teatrze wystawiono szereg polskich utworów, jak np. w 1954 roku G. Zapolskiej Moralność pani Dulskiej, w 1968 roku S. Wyspiańskiego Wesele, w 1969 roku A. Fredry Damy i huzary i w 1973 roku Męża i żonę, a także utwory S. Mrożka i W. Gombrowicza, dramaty T. Różewicza i S.I. Witkiewicza. W Helsinkach od czasów przedwojennych występowali na festiwalach i różnych innych imprezach muzycznych polscy śpiewacy i kompozytorzy, m.in.: śpiewaczka operowa , primadonna Opery Warszawskie Wanda Wermińska (przed wojną), śpiewaczka Ewa Demarczyk (1977), pianistka Barbara Hesse-Bukowska (członek-założyciel Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Fińskiej), wiolonczelista Roman Jabłoński (1977), muzyk (klawesyn) Władysław Kłosiewicz, śpiewak operowy (tenor) Tadeusz Kopacki, pianista Janusz Olejniczak, śpiewak operowy (tenor) Bogdan Paprocki, pianista Maciej Piotrowski, Pianista, profesor Akademii Muzycznej w Krakowie od 1962 roku Jan Hoffman prowadził w Helsinkach kursy letnie dla pianistów fińskich. Natomiast pianistka i także profesorka Akademii Muzycznej w Krakowie Regina Smendzianka wprowadziła wykłady i kursy interpretacji w Helsinkach, a kompozytor Witold Szalonek w 1980 roku prowadził wykłady gościnne i seminaria na Uniwersytecie Helsińskim. Najwybitniejszy współczesny kompozytor polski Krzysztof Penderecki w Helsinkach w 1983 roku Nagrodą im. Sibeliusa. W międzynarodowych wystawach sztuki urządzanych w Helsinkach brali udział Polacy: malarz Tadeusz Dominik (1972), rzeźbiarz Władysław Hasior, malarz Aleksandra Jachmota (1972), malarz Aleksander Kozyrski (1972), malarz Wiesław Kruczkowski (1972), plastyk Lilla Kulka (1979), Tadeusz Łakomski (1952), rzeźbiarz Ewa Olszewska-Borys (1973), Polsi projektant graficzny Tadeusz Piskorski wykładał na fińskich uczelniach artystycznych, w tym w Helsinkach i współpracował z agencjami reklamowymi w Helsinkach. Jerzy Ginalski, projektant form przemysłowych, został w 1975 roku współpracownikiem International Council of Societies of Industrial Design w Helsinkach, a architekt wnętrz Jan Karol Kosiński wykonał polichromie w polskich pawilonach na helsińskich międzynarodowych targach w 1968 roku. - W Helsinkach w 1928 roku powstało Towarzystwo Polsko-Fińskie, utworzone przez przyjaciół Polski i narodu polskiego: slawistów, ludzi literatury, teatru oraz studentów. Pierwszym jego prezesem był prof. Jooseppi Julius Mikkola. W roku 1937 roku Towarzystwo liczyło 137 członków, wśród których znajdowali się m. in. prezydent Kyösti Kallio i premier A. K. Cajander. Stopniowano na terenie Finlandii powstawały nowe Towarzystwa Finlandia-Polska. W celu usprawnienia ich współpracy w 1977 roku utworzono Związek Towarzystw Finlandia-Polska z siedzibą władz w Helsinkach. Do organizacji tej należy obecnie ok. 2000 członków, skupionych w 23 towarzystwach, m. in. w Helsinkach, Lahti, Pori, Mikkeli, Turku, Vantaa, Tampere, Porvoo, Tuusula, Valkeakoski. Podstawowym zadaniem Związku jest działanie na rzecz rozwoju stosunków polsko-fińskich i propagowanie w Finlandii wiedzy o Polsce. Najbardziej znanym i najbogatszym Polakiem w Helsinkach i całej Finlandii jest mieszkający w Helsinkach od 1966 roku Stefan Widomski (ur. 1943 w Warszawie), przedsiębiorca, tłumacz, negocjator i dyplomata, tłumacz przysięgły prezydenta Finlandii Urho Kekkonena (rosyjski, polski), były wiceprezes (Senior Vice President) koncernu telekomunikacyjnego Noki, od 1993 konsul honorowy RP w Espoo k. Helsinek, 2006-08 doradca ds. Rosji w SITRA, Narodowym Funduszu Niepodległości Finlandii. - Na cmentarzu Hietaniemi wiele polskich grobów i nagrobków. - W kwietniu 1937 roku została uruchomiona przez Polskie Linie Lotnicze LOT linia lotnicza Warszawa - Helsinki. Dzisiaj również kursują regularnie promy pasażerskie na linii Gdynia-Helsinki. - Jest tu siedziba fińskiego towarzystwa chopinowskiego - Chopin Society of Finland. - Na XV Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach w 1952 roku drużyna polska zdobyła 1 złoty medal, 2 srebrne i 1 brązowy medal. - Na odbywających się tu mistrzostwach świata w lekkoatletyce reprezentacja Polski w 1983 roku zdobyła 2 złote, 1 srebrny i 1 brązowy medal, a w 2005 roku - 1 złoty i 1 srebrny medal. Natomiast na odbytych tu mistrzostwach Europy w lekkoatletyce zawodnicy polscy zdobyli w 1971 roku - 1 złoty, 3 srebrne i 5 brązowych medali, w 1983 roku - 2 złote, 1 srebrny i 1 brązowy, w 1994 roku - 1 srebrny i 1 brązowy medal, w 2005 roku - 2 srebrne i w 2012 - 1 złoty i 3 brązowe medale. W 1. Mistrzostwach Świata w Lekkoatletyce w Helsinkach w 1983 roku polscy sportowcy zdobyli 2 złote, 1 srebrny i 1 brązowy medal. - Miastami partnerskimi Helsinek są Warszawa i Szczecin. Z miastem stołecznym Helsinki graniczy bezpośrednio miasto Espoo, które wraz z miastami Helsinki, Vantaa i Kauniainen tworzy zespół miejski Helsinek. Ciekawostką dla Polaków może być wkomponowane w krajobraz naturalny osiedle mieszkaniowe, zaprojektowane przez polskich architektów: J. Chmielewskiego, J. Kazubińskiego i K. Kurasia. Działa tu również polski konsulat honorowy kierowany przez byłego wiceprezesa Nokii, Stefana Widomskiego. - W Helsinkach urodził się znany polski architekt i urbanista, profesor Politechniki Warszawskiej Oskar Hansen (1922-2005).

Polacy w Indiach: w Nowym Delhi

NOWE DELHI (ang. New Delhi), stolica Indii, na terenie terytorium stołecznego Delhi. - Po przybyciu do Indii kilku tysięcy polskich sierot i półsierot wyprowadzonych ze Związku Sowieckiego w 1942 wraz z armią gen. Władysława Andersa, w Delhi powołany został Komitet Pomocy Dzieciom Polskim, w skład którego weszli m.in. przedstawiciel rządu indyjskiego, wiceminister Archibald Webb, przedstawiciele Izby Książąt Indyjskich, katolicki arcybiskup Bombaju Thomas Roberts, a stronę polską reprezentował konsul Eugeniusz Banasiński z Bombaju. Otwarto konto bankowe pod nazwą "The Polish Childrens Account", na którym zdeponowano wyjściową dotację w wysokości 50 tysięcy rupii. Indyjski Czerwony Krzyż zebrał 8500 rupii na polskie sieroty. - 30 III 1954 Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Indiami; Ambasada RP jest w dzielnicy Chanakyapuri; przy Ambasadzie działa Instytut Polski propagujący kulturę polską w Indiach. - Po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych polsko-indyjskich powstało w Delhi Towarzystwo Przyjaciół Polski, grupujące działaczy Indyjskiego Kongresu Narodowego. - W 1968 otwarto w Delhi Polski Ośrodek Informacyjny. Obecnie przy ambasadzie Polski działa specjalny Polish Institute New Delhi, który wśród mieszkańców miasta promuje polską kulturę, a także organizuje liczne akcje miejskie z elementem polskim. - 12 XI 1979 odbył się "Dzień Polski" na wielkich targach "Indfair" w Delhi. Jest tu biuro Indyjsko-Polskiej Izby Gospodarczej. - 3 XI 1984 w Delhi w uroczystościach pogrzebowych Indiry Gandhi uczestniczyła delegacja polska z Henrykiem Jabłońskim. - 24 X 1985 zainaugurowano regularną komunikację lotniczą między Warszawą a Delhi. - W Zakładzie Studiów Słowiańskich i Ugrofińskich (SFUS) na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Delhijskiego od 1958 jest wykładany język polski i są prowadzone badania dotyczące literatury polskiej. - W latach 1985-86 stypendystą Uniwersytetu New Delhi Krzysztof Dębnicki, znany dzisiaj indolog polski. - W 1995-2000 był tu wykładowcą Uniwersytetu New Delhi dr Piotr Rudzki, współautor pierwszego podręcznika nauki języka polskiego dla Hindusów. - Doktorem honoris causa Uniwersytetu New Delhi został polski prawnik i dyplomata światowej sławy, sędzia i przewodniczący Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze Manfred Lachs (1914-1993). - Podczas pielgrzymki do Indii papież Jan Paweł II przebywał w Delhi 1-3 lutego 1986; na lotnisku powitał papieża prezydent kraju Zail Singh i premier Rajiv Gandhi oraz przedstawiciele Kościoła w Indiach; "polski" odprawił mszę z udziałem 25 tysięcy wiernych na delhijskim stadionie Indiry Gandhi. Jan Paweł II ponownie był Nowym Delhi w dniach 5-8 listopada 1999. 6 listopada o godz. 9 odbyła się oficjalna uroczystość powitania Ojca Świętego przez prezydenta Indii Kocherila Ramana Narayanana. Po rozmowie z prezydentem, która trwała ok. 30 min., Ojciec Święty przejechał samochodem do Hyderabad House, gdzie spotkał się z wiceprezydentem Indii Shri Krishan Kantem i z premierem Shri Atal Bihari Vajpayee, następnie papież Jan Paweł II nawiedził Raj Ghat - mauzoleum Mahatmy Gandhi, po południu zamknął w katedrze Specjalne Zgromadzenie Synodu Biskupów poświęcone Azji. 7 listopada na stadionie im. Jawaharlala Nehru Ojciec Święty odprawił mszę św. z udziałem kilkudziesięciu tysięcy wiernych, a po południu w ośrodku konferencyjnym Vigyan Bhawan spotkał się z przedstawicielami innych wyznań i religii Indii - hinduizmu, islamu, religii sikhów, dżainizmu, buddyzmu, zaratusztrianizmu, judaizmu i bahaizmu. - Od 2013 jest tu misjonarzem polski pastor Kościoła Zielonoświątkowców Leszek Mocha. - Na tutejszym Brytyjskim Cmentarzu Wojennym jest grób polskiego pilota w szeregach RAF Ryszarda Idriana (zm. 21 V 1946). - Polacy w Nowym Delhi przebywają zwykle czasowo. Pracują na terminowych kontraktach. Chociaż nie brak tu Polaków mieszkających na stałe. - Minister Spraw Zagranicznych Polski Radosław Sikorski w dniach od 10 do 14 listopada 2013 brał udział w 11. szczycie ministrów spraw zagranicznych krajów ASEM (Asia - Europe Meetings) w Nowym Delhi. W 25 rocznicę pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II w Indiach, w Delhi odsłonięte zostały dwa pomniki Jana Pawła II. Oba pomniki wykonane z brązu są dziełem rzeźbiarza Armando Benato i powstały w Tajlandii. W odsłonięciu pomników Jana Pawła II w nuncjaturze apostolskiej w Delhi oraz przed katedrą Najświętszego Serca Pana Jezusa w stolicy Indii uczestniczył specjalny delegat Benedykta XVI na te obchody - kard. Cormac Murphy-O Connor. W uroczystości w nuncjaturze udział wzięli m.in. minister stanu dr Karan Singh, który reprezentował rząd Indii, nuncjusz apostolski abp Salvatore Pennacchio, członkowie episkopatu Indii, liczni duchowni i dyplomacja. Podkreślano historyczne znaczenie wizyty Jana Pawła II w Indiach oraz fakt, iż jego nauczanie pozostaje w żywej pamięci indyjskich chrześcijan. Nuncjusz zauważył: "Jan Paweł II podkreślał wagę dialogu między religijnego, wolności religijnej i działalności na rzecz pokoju". Odsłonięciu pomnika w delhijskiej nuncjaturze towarzyszyła promocja książki upamiętniającej wydarzenia sprzed ćwierćwiecza.

Polacy na Węgrzech: w Budapeszcie

Budapeszt jest stolicą Węgier, które przez 800 lat - do I rozbioru Polski w 1772 roku i w latach 1938-39 były naszym sąsiadem. Stąd były i są bardzo ożywione stosunki polsko-węgierskie, a przez to samo nie brak powiązań Budapesztu z Polską i Polakami. I tak pierwszy król Węgier (od 1001 r.) Stefan I Święty wsparł militarnie Bolesława Chrobrego podczas jego wyprawy przeciwko Rusi Kijowskiej. Król Węgier w latach 1342-82 i jednocześnie król Polski w latach 1370-82 Ludwik Węgierski był synem króla Węgier Karola Roberta i Elżbiety Łokietkówny, córki króla Polski Władysława I Łokietka i siostry Kazimierza III Wielkiego, stąd na mocy układów między Węgrami i Polską, dynastia andegaweńska miała prawo przejąć tron polski. Elżbieta Łokietkówna były żoną Karola Roberta od 1320 roku. Wcześniej, bo w latach 1306-17 jego żoną była Maria, córka piastowskiego księcia Kazimierza bytomskiego. W Budapeszcie urodziła się Jadwiga Andegaweńska (również królowa Jadwiga; 1373 lub 1374 - 1399 Kraków, królowa Polski z dynastii Andegawenów, córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki - córki Elżbiety kujawskiej, córki Kazimierza III, księcia gniewkowskiego, w 1384 roku koronowana na króla Polski, pierwsza żona Władysława Jagiełły, apostołka Litwy, święta Kościoła katolickiego i patronka Polski. Król Polski Władysław III (Warneńczyk) 8 marca 1440 roku z wyboru sejmu węgierskiego został jednocześnie królem Węgier. Nie uznała tego faktu żona zmarłego króla Albrechta Habsburba - Elżbieta i koronowała na króla Węgier swego kilkumiesięcznego syna Władysława IV Pogrobowca. Wówczas oddziały polskie zajęły zbrojnie Budę (Budapeszt), aby utrwalić władzę Władysława III na Węgrzech. Za panowania Jagiellonów (1490-1526) Budapeszt należał do największych miast Europy; miasto było znaczącym ośrodkiem handlu bydłem i winem. Urodzony w Budapeszcie Jan Zygmunt (1540-1571) pierwszy książę Siedmiogrodu, antykról Węgier w latach 1559-71 był synem króla węgierskiego, Jana Zapolyi oraz Izabeli Jagiellonki, córki króla Polski Zygmunta I Starego. W okresie wyprawy wiedeńskiej w 1683 roku król Jan II1 Sobieski także tu gromi Turków. Z okresu przedrozbiorowego Polski można wspomnieć, że Ja n Radlica - późniejszy biskup krakowski był zaufanym lekarzem króla węgierskiego Ludwika Węgierskiego, a Marcin Król z Żórawicy lekarzem sławnego wodza węgierskiego Janosa Hunyadyego, że Marcin Bylica z Olkusza był nadwornym astrologiem króla Węgier Macieja Korwina i że w średniowieczu na Akademii Krakowskiej studiowało wielu Węgrów, w tym pochodzących z Budapesztu.

Po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 znalazł się na Węgrzech/w Budapeszcie Henryk Sławik (1894-1944), polski dziennikarz, powstaniec śląski, poseł na Sejm Śląski w Katowicach. Na Węgrzech stał się jednym z organizatorów pomocy polskim uchodźcom (w tym Żydom), którzy znaleźli się na Węgrzech. We współpracy z delegatem węgierskiego rządu Józsefem Antallem wystawiał uchodźcom dokumenty, które wielu z nich - zwłaszcza uciekającym z Polski Żydom - uratowały życie. Szacuje się, że Henryk Sławik uratował życie prawie 30 000 polskim uchodźcom, wśród których było ok. 5000 Żydów. Aresztowany przez Niemców i zamordowany w obozie koncentracyjnym w Gusen I (Mauthausen). Pośmiertnie w 1990 roku uhonorowany tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata przez izraelski Instytut Jad Waszem, a w 2010 roku odznaczony Orderem Orła Białego. W Budapeszcie jest Pomnik Henryka Sławika i Józsefa Antalla.

Europejska Wiosna Ludów 1848 roku i rewolucja na Węgrzech 1848-49 oraz upadek Powstania Styczniowego 1863-64 przyniosły tu fale polskiej emigracji politycznej, a także polskich uczestników walk niepodległościowych na Węgrzech, które tak jak polska Galicja były pod zaborem austriackim. W 2 poł. XIX w. powstała polska kolonia również emigrantów zarobkowych na Köbánya (obecnie X dzielnica Budapesztu), w której w 1905 roku mieszkało 4255 Polaków, z których 1167 uzyskało prawo stałego pobytu. W latach 1874-91 działało w Budapeszcie Stowarzyszenie Bratniej Pomocy, które było organizacją kulturalno-społeczną emigracji polskiej na Węgrzech. Budapeszt w latach 1926-44 był siedzibą centralnej organizacji polonijnej na Węgrzech - Stowarzyszenia Polaków na Węgrzech; reaktywowane 1947-50, głównie w celach repatriacyjnych. Polacy na Węgrzech są uznawani za mniejszość narodową i są zorganizowani w samorządy mniejszości narodowych. Polacy w Budapeszcie - w liczbie około 5000 osób posiadają swój samorząd w 16 dzielnicach miasta. Obok samorządów mniejszości polskiej w Budapeszcie działają także inne organizacje polonijne. Od 1958 roku działa tu Polskie Stowarzyszenie Kulturalne im. J. Bema na Węgrzech, będące naczelną organizacją polską na Węgrzech (posiada sześć oddziałów terenowych), od 1993 roku Stowarzyszenie Katolików Polskich na Węgrzech p.w. Św. Wojciecha (posiadające dwa oddziały terenowe na Węgrzech), które jest prawnym opiekunem wzniesionego w 1927 roku Domu Polskiego przy kościele polskim (w latach 1950-98 był zajęty przez państwo), Stowarzyszenie Grupa Rekonstrukcji Historycznej Legionu Wysockiego na Węgrzech, Stowarzyszenie Polonia Nova, Muzeum i Archiwum Węgierskiej Polonii (od 1998) oraz kluby przyjaźni polsko-węgierskiej m.in. w IV, VIII, XVII dzielnicach miasta. Działają także: Grupa Teatralna "Dom otwarty", zespół taneczny "Polonez", zespół muzyczny "Wisła", chór pw. Św. Kingi oraz od 1996 roku Forum Twórców Polonijnych i Zrzeszenie Ochrony Interesów Gospodarczych Polaków na Węgrzech "Polonia-Hungaria". Przy Ambasadzie RP funkcjonuje Szkolny Punkt Konsultacyjny im. Sándora Petőfiego, który realizuje polski (krajowy) program edukacyjny i jest jedyną polską placówką oświatową na Węgrzech. Od 2005 roku istnieje Szkoła nauczania języka polskiego, prowadzona przez Ogólnopolski Samorząd Mniejszości Polskiej i podległa węgierskiemu Ministerstwu Oświaty. Pierwsze polskie pismo pt. "Nouvelles de Pologne" ukazywało się w Budapeszcie (Peszcie) w 1871 roku, a po nim m.in.: "Tygodnik Polski na Węgierskiej Ziemi" w 1872 roku; "Tygodnik Polski. Po kampanii wrześniowej 1939 roku i przybyciu na Wągry ponad 100 tys. polskich uchodźców redagowano pismo "Wieści Polskie", ukazujące się do momentu zajęcia Budapesztu przez Niemców 15 marca 1944 roku. Materiały Obozowe" 1943-44 - organ Polskiego Komitetu Obywatelskiego do Spraw Opieki nad Uchodźcami na Węgrzech. Obecnie działają media polonijne: miesięcznik "Polonia Węgierska" (od 1995), wydawany przez Ogólnokrajowy Samorząd Mniejszości Polskiej oraz kwartalniki: Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. gen. J.Bema - "Głos Polonii" (od 1987) i parafialny "Quo Vadis" (od 2003). Od 1998 roku działa Redakcja Polska Radia Węgierskiego/Magyar Rádió, a MTV - (Magyar TV) nadaje 2 razy w miesiącu magazyn mniejszościowy pt. Rondo zajmujący się tematyką polonijną. Jest także strona internetowa węgierskiej Polonii.

Stosunki dyplomatyczne między Polską a Węgrami zostały nawiązane 19 września 1919 roku, czyli po powstaniu w 1918 roku państwa polskiego i państwa węgierskiego. W latach 1921-40 (do końca tego roku) było w Budapeszcie poselstwo polskie. Mieściło się na Wzgórzu Zamkowym, w barokowej kamienicy z końca XVIII wieku przy Országház utca 13. Dopiero naciski hitlerowskich Niemiec doprowadziły do zamknięcia Poselstwa RP. Ostatnim urzędującym polskim posłem był Leon Orłowski. Gdy podczas ostatniego, pożegnalnego spotkania z premierem Węgier Pálem Telekim wyraził obawę o dalszy los tysięcy polskich uchodźców, węgierski premier uspokoił dyplomatę, mówiąc wówczas znamienne słowa: "od tej chwili ambasadorem ich interesów będę ja sam!". Pál Teleki udowodnił swoją przyjaźń wobec Polski już wcześniej, w 1939 roku, gdy odmówił zgody na przemarsz przez terytorium Węgier wojsk III Rzeszy mających zaatakować nasz kraj. (Przez kilka miesięcy - od marca do września 1939 - po rozbiorze Czechosłowacji i zajęciu przez Węgry Rusi Zakarpackiej Polska i Węgry posiadały wspólną granicę). Po zakończeniu II wojny światowej 28 sierpnia 1945 roku Polska i Węgry ponownie nawiązały stosunki dyplomatyczne na szczeblu poselstw, a 13 lutego 1954 roku wzajemne przedstawicielstwa podniesiono do rangi ambasad (gov.pl).

Specjalne miejsce w dziejach Polaków w Budapeszcie zajmuje bez wątpienia również Instytut Polski prowadzony przez polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Jego historia rozpoczęła się 21 października 1934 roku, kiedy podpisana została w Warszawie, z okazji wizyty węgierskiego premiera, umowa o współpracy kulturalnej pomiędzy Polska i Węgrami. Cztery lata po podpisaniu umowy, 31 października 1938 roku, lektor języka polskiego w Uniwersytecie Królewskim im. Pétera Pázmánya w Budapeszcie mianowany został na stanowisko dyrektora Instytutu Polskiego. Instytut rozpoczął działalność w styczniu 1939 roku, zaś oficjalne otwarcie, w obecności przedstawicieli polskich i węgierskich władz państwowych, nastąpiło 24 maja 1939 roku. Do wybuchu II wojny Instytut zajmował się przede wszystkim propagowaniem polskiej nauki, kultury i języka. Wszystko to, co nastąpiło po 1 września, a zwłaszcza fala uchodźców polskich przybyłych na Węgry, nałożyło na Instytut nowe zadania. Instytut pomagał w przygotowywaniu młodych uchodźców do egzaminów na studia. Brak książek zmuszał do wydawania wybitnych dzieł literatury polskiej. Dzieła Mickiewicza, Słowackiego, Żeromskiego, Wyspiańskiego i innych ukazały się w serii wydawniczej Instytutu pn. Biblioteka Polska, liczącej ponad 80 tomów. Instytut stał się nieoficjalną redakcją podręczników do nauki języka polskiego, redagowano tutaj czasopismo "Rocznik Polski" oraz prowadzono Wyższe Studium dla Uchodźców. W ramach tego studium wykładał także wybitny polski pisarz i eseista Stanisław Vincenz. Instytut Polski w Budapeszcie był jedyną tego typu instytucją działającą w tym czasie w Europie i w dodatku w państwie, pozostającym w sojuszu z Niemcami. Niemieckie władze wielokrotnie sprzeciwiały się działalności Instytutu. Dzięki zrozumieniu władz węgierskich Instytut Polski działał nieprzerwanie do 19 marca 1944 roku i był bezpiecznym miejscem spotkań duchowych przywódców emigracji polskiej, wybitnych przedstawicieli polskiej literatury, kultury i sztuki. W obecnej siedzibie, u zbiegu ulicy Nagymező i Al. Andrássy Instytut prowadzi działalność od 1964 roku. Początkowo działał jako Czytelnia Polska, następnie Ośrodek Informacji i Kultury Polskiej - a w 1994 roku przyjął obecną nazwę Instytut Polski w Budapeszcie. Będąc jednym z najstarszych Instytutów Polskich na świecie, oraz jedną z najstarszych działających za granicą polskich instytucji kulturalnych, Instytut Polski w Budapeszcie jest zaangażowany obecnie w organizację ok. 150 różnorodnych programów z dziedziny kultury, oświaty i nauki rocznie. Jego podwoje przekracza tym samym rocznie ponad 30 tys. osób, a wielokrotność tej liczby bierze udział w programach organizowanych przez Instytut poza własną siedzibą, w tym w ramach takich przedsięwzięć, jak Budapesti Tavaszi Fesztivál, Budapest Cafe (dawniej: Őszi) Fesztivál, Sziget Fesztivál, Mediawave, Cinefest, Titanic, itd. (Instytut Polski w Budapeszcie).

W 1905 roku głosił dla polskich katolików w Budapeszcie rekolekcje arcybiskup lwowski (dzisiaj święty) Józef Bilczewskiego. Widząc tak liczne rzesze rodaków uznał za konieczne przysłanie im polskiego księdza i wybudowanie polskiego kościoła. Jesienią 1908 roku przyjechał do Budapesztu do pracy wśród Polaków ks. Wincenty Danek, kapłan archidiecezji lwowskiej. On stał się motorem budowy nowej polskiej świątyni. Powstał komitet budowy kościoła, w którego skład Plan jej budowy ukonkretniał się z każdym rokiem. Powołane zostało nawet stowarzyszenie do jego realizacji i komitet budowy. W jego skład weszli m.in. prymas Węgier kard. Kolos Vaszaty oraz burmistrz Budapesztu dr Istvan Barczy, abp Józef Teodorowicz - metropolita lwowski obrządku ormiańskiego, bp Władysław Bandurski - sufragan lwowski i bp Józef Pelczar - ordynariusz przemyski. I wojna światowa i nędza zaistniała po niej sprawiły, że murowany kościół pw. MB Nieustającej Pomocy został zbudowany dopiero w 1930 roku, a jego konsekracji dokonał prymas Polski, kard. Augustyn Hlond. Przy polskim kościele na Kőbányi rozwinęły także swoją działalność m.in. Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej, harcerstwo polskie, organizacje: "Stół Polski" i "Ranna Jutrzenka" oraz Związek Robotników Polskich. W latach 1932-52 pracowały tu polskie siostry elżbietanki z Poznania. Przy kościele został wybudowany w latach 1925-27 staraniem tutejszych Polaków Dom Polski, który stał się szybko ośrodkiem polskości, miejscem wszelkich spotkań, zabaw i odczytów oraz siedzibą szkoły polskiej, którą prowadziły siostry zakonne. W czasach II wojny światowej Polonia węgierska niosła pomoc uchodźcom z kraju. Niejednokrotnie udzielała im schronienia i pomocy. Kościół polski stał się wówczas centrum życia patriotycznego na Węgrzech, miejscem wielu uroczystości oraz oparciem i nadzieją tysięcznej rzeszy wychodźstwa wojennego. Kościół był także skupiskiem legalnej opozycji węgierskiej, która manifestowała swoją solidarność z Polakami oraz przeciw własnemu rządowi i Niemcom. Służył też jako punkt kontaktowy, na terenie którego działała tajna radiostacja aż do zajęcia Węgier przez wojska niemieckie w 1944 roku. Po wojnie komunistyczne prześladowania dotknęły także polski kościół w Budapeszcie. W roku 1950 roku należące do kompleksu kościelnego nieruchomości upaństwowiono. Wzniesiono ponadto mur oddzielający kościół od reszty budynków, a pobliski Dom Polski zamieniono na przytułek dla starców (odzyskany w 1998 r.). Z braku polskiego kapłana w kościele pracowali księża węgierscy. Większa część Polaków przestała uczestniczyć w życiu kościelnym. Tak było do upadku władzy komunistycznej w Polsce i na Węgrzech w 1989 roku. W 1990 roku świątynia stała się ponownie kościołem polskim, kiedy za zgodą prymasa Polski kard. Józefa Glempa, opiekę nad nim objęli księża chrystusowcy z Poznania. W listopadzie roku następnego prymas Węgier Laszlo Paskai ustanowił tam polską parafię personalną. Tak jest do dziś. W okazałej bazylice św. Stefana obraz Matki Boskiej Częstochowskiej z tablicą pamiątkową. W dniach 16-20 września 1991 roku przebywał na Węgrzech/Budapeszcie z wizytą apostolską "polski" papież Jan Paweł II. Dzisiaj przy kościele św. Teresy jest pomnik Jana Pawła II.

Na Uniwersytecie Budapeszteńskim studia polonistyczne posiadają od 1979 roku samodzielną katedrę filologii polskiej (68 studentów w 2013 r.). - Członkami zagranicznymi Polskiej Akademii Umiejętności byli przed wojną następujący profesorowie Uniwersytetu Budapeszteńskiego: historyk kultury Sandor Domanovszky, historyk Europy Wschodniej Imre Lukinich i filologii słowiańskie Janos Melich. - Absolwent Uniwersytetu Budapeszteńskiego Adorján Divéky (1880-1965 Budapeszt), węgierski historyk literatury, językoznawca, badacz historycznych związków węgiersko-polskich, ukończył studia specjalne na Uniwersytecie Jagiellońskim 1909-1911, w 1921 roku habilitował się na Uniwersytecie w Budapeszcie i został docentem historii Polski ze szczególnym uwzględnieniem stosunków polsko-węgierskich, w 1928 roku został przeniesiony na Uniwersytet Warszawski, którego był docentem w latach 1929-39 oraz dyrektorem Instytutu Węgierskiego w Warszawie 1935-39, doktor honoris causa polskiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.

W Budapeszcie ma swoją siedzibę węgierskie towarzystwo chopinowskie - Gyoegy Ferenczy Foundation. W muzeach i galeriach jest trochę poloników, m.in. w Węgierskim Muzeum Narodowym do lutego 2021 roku była dziecięca zbroja króla Polski Zygmunta Augusta, którą ofiarował Polsce jako dar narodu węgierskiego premier węgierski Victor Orban; w Muzeum Sztuk Pięknych jest obraz "Polonia" (1863) Artura Grottgera. - W roku 1896 Panorama Racławicka została przewieziona i wystawiona w Budapeszcie, gdzie cieszyła się ogromnym powodzeniem. Udostępniona była publiczności przez rok; obejrzało ją ok. 800 000 Węgrów. Z tej okazji wydano także ilustrowany album z węgierskim tekstem pt. Lengyel körkép - Koscziuskó Thaddaeus győzelme az oroszok fölött, Raczlawiczánál 1794... - Jest tu postawiony w 1929 roku okazały pomnik polskiego i węgierskiego bohatera narodowego z 1848-49, gen. Józefa Bema (przy Moście Małgorzaty) i jego towarzysza broni gen. Józefa Wysockiego (przy Węgierskim Muzeum Narodowym) oraz dwujęzyczna tablica węgiersko-polska na budynku, w którym Bem mieszkał w Budapeszcie w 1848 roku, a poza tym w Budapeszcie znajduje się 14 placów oraz ulic noszących imię Bema. Jako patrona przyjęło Józefa Bema Polskie Stowarzyszenie Kulturalne im. Józefa Bema na Węgrzech, a tradycją tego stowarzyszenia są doroczne obchody jego urodzin obok jego pomnika w Budapeszcie. Jest tu także w dzielnicy III w parku Męczenników Katynia u zbiegu ulic Nagyszombat, Szőlő i Bécsi jest Pomnik Męczenników Katynia, parku otaczającym Węgierskie Muzeum Narodowe, w którym znajduje się wiele pomników ku czci osób zasłużonych dla kultury węgierskiej, jest odsłonięty 1977 roku pomnik generała Józefa Wysockiego z napisem: "Ku pamięci Józefa Wysockiego (1809-1874), generała wojsk polskich, który w latach 1848-49, jako dowódca Legionu Polskiego walczył o wolność Węgier", w dzielnicy I znajduje się pomnik Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława II Jagiełły, również przy Moście Małgorzaty Pomnik Obrońców Przemyśla, a w dzielnicy XII w parku Gesztenyes znajduje się popiersie marszałka Józefa Piłsudskiego. Są tu polskie ulice: Kościuszki koło Dworca Południowego, Jana Sobieskiego koło stacji metra Nagyvárad tér, Dembińskiego koło parku Városliget i w Pestújhely, Jabłonka (wieś na polskiej Orawie) - między górą Hármashatár a al. Bécsi, pl. Limanowski(ego) w Herminamező (XIV dz.) oraz Nabrzeże Bema (Bem rakpárt) po stronie budańskiej między Mostem Małgorzaty a Łańcuchowym. Na cmentarzu miejskim jest polska kwatera wojenna. - W ramach przyjaźni polsko-węgierskiej 15 marca 2016 roku aż kilka tysięcy Polaków przybyłych z Polski z polskimi flagami uczestniczyło w Święcie Narodowym Węgier. Doktorem honoris causa Uniwersytetu Budapesztańskiego był polski prawnik i dyplomata, sędzia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, profesor Uniwersytetu Warszawskiego Manfred Lachs, a doktorem honoris causa budapesztańskiego Uniwersytetu Technicznego profesor Politechniki Warszawskiej Ignacy Malecki. Budapeszt od ponad stu lat jest wielkim ośrodkiem współpracy kulturalnej polsko-węgierskiej (m.in. występy polskich muzyków, wystawy sztuki polskiej). - W Budapeszcie w 1930 roku w III Mistrzostwach Europy w Boksie (mężczyzn) startowało 64 uczestników z 11 państw, w tym ośmiu reprezentantów Polski, którzy zdobyli 2 srebrne medale, a w IV Mistrzostwach Europy w Boksie (mężczyzn) w 1934 roku w Budapeszcie startowało 74 uczestników z 13 państw, w tym ośmiu reprezentantów Polski, którzy wywalczyli 2 srebrne i 3 brązowe medale. Na odbytych tu w 1935 roku lekkoatletycznych Akademickich Mistrzostwach Świata reprezentanci Polski zdobyli 3 złote, 4 srebrne i 2 brązowe medale. Natomiast na odbytej tu w 1965 roku letniej Uniwersjadzie (akademickie mistrzostwa świata) zawodnicy polscy zdobyli 4 złote, 4 srebrne i 4 brązowe medale. Z kolei na odbytych tu mistrzostwach Europy w lekkoatletyce zawodnicy polscy zdobyli w 1966 roku - 7 złotych, 5 srebrnych i 3 brązowe medale, a w 1998 roku - 3 złote, 4 srebrne i 1 brązowy medal, a na halowych mistrzostwach Europy w Budapeszcie sportowcy polscy zdobyli w 1983 roku - 1 brązowy medal, a w 1988 roku - 1 złoty i 1 brązowy medal. - Miastami partnerskimi Budapesztu są polskie miasta: Kraków, Warszawa, Lublin, Kielce i Ustroń.

© Marian Kałuski

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt