Niedziela 28 Kwietnia 2024r. - 119 dz. roku,  Imieniny: Bogny, Walerii, Witalisa

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 23.10.07 - 22:05     Czytano: [1498]

Dział: Oceny-Poglądy-Analizy

Nike, czyli...

jak dostać 100 tysięcy od Michnika

Zarobienie 100 tysięcy złotych wcale nie jest takie trudne jak mogłoby się wydawać. O ile się nie mylę, laureatom nagrody Nike wręczany jest czek na właśnie taką sumę. Trzeba tylko wygrać ten konkurs i zgarnąć szmal. Łatwo powiedzieć, chętnych do wzbogacenia się wielu, a nagroda tylko jedna.

Trzeba zatem podnieść własne szanse. Nagrodę tą przyznaje „Gazeta Wyborcza”, Agora i chyba ktoś tam jeszcze, a w kaĹźdym bądĹş razie Adam Michnik. A to juĹź duĹźe ułatwienie. KaĹźdy zna poglądy tego osobnika. Trudno przypuszczać, aby obdarował on sumą 100 000 złotych osobę, ktĂłrą będzie uwaĹźał za „chorą z nienawiści”, „oszołoma”, kogoś, kto jest „zagroĹźeniem dla demokracji” itd. Raczej nagrodzi kogoś „odpowiedzialnego”, kogoś kto „słuĹźy demokracji”, jakiegoś „autoryteta”, albo „Europejczyka”. To kolejne ułatwienie.

Zanim rozpoczniemy pisanie, musimy zdecydować jaki powinien być styl powieści. Nie może to być sprawa przypadku. Styl musi być byle jaki, bez ładu i składu, jakiś taki niby-nowatorski, z wulgaryzmami, jednym słowem gówniany, a to po to, żeby jakiś dyżurny znawca literatury mógł wystawić swą gębę do kamery i powiedzieć, że właśnie tacy są Polacy.

Wreszcie należy wziąć się za wymyślanie treści książki. Najlepiej, gdy będzie to opowieść o perypetiach intelektualistów warszawskich represjonowanych przez SB, po napisaniu przez nich do swoich kolegów z PZPR jakiegoś listu krytykującego to i owo. W swoim czasie była moda na takie listy, a zachodnie rozgłośnie radiowe nazywały takich delikwentów intelektualistami, nie wiadomo dlaczego.

Intelektualiści pojawiający się na kartach powieści byliby postaciami jednoznacznie pozytywnymi: jako młodzieńcy zaczynali swoje kariery jeszcze w Komunistycznej Partii Polski w okresie istnienia II RP. Ich największym dramatem Ĺźyciowym było rozwiązanie partii na rozkaz Stalina. Ale za to po wojnie w Polsce, dzięki Josifowi Wissarionowiczowi, rozwinęli skrzydła: zostali profesorami, powskakiwali na katedry wyĹźszych uczelni, bo przecieĹź potrafili czytać, co z tego, Ĺźe tylko „Trybunę Ludu”. Inni zostali pisarzami i poetami. Pisali wiersze wychwalające Stalina, powieści o dobrym funkcjonariuszu UB walczącym z „reakcyjnym podziemiem”, szpiegami amerykańskimi, w ostateczności z kułakiem i spekulantem, bo po co coś innego.

Później, w latach siedemdziesiątych, z dobrobytu, braku zajęcia, w dupach im się poprzewracało i ubzdurali sobie modę na opozycyjność. Dawno zauwaĹźono, Ĺźe podziały wewnątrz PZPR, były odzwierciedleniem panujących podziałów w KPZS, inaczej mĂłwiąc kaĹźda frakcja w PZPR miała swojego patrona w Moskwie. MoĹźna przypuszczać, Ĺźe przynajmniej część tych protestacyjnych listĂłw to nic innego, jak uzewnętrzniane spory wewnątrzpartyjne, a nie autentyczna działalność opozycyjna, ale kogo to obchodzi. O tym nie moĹźe być ani słowa na kartach powieści, bo prawdy nie naleĹźy mĂłwić ciemnemu ludkowi. Aha, koniecznie: przynajmniej paru z tych niby-intelektualistĂłw musi mieć pochodzenie Ĺźydowskie. I kilka razy muszą się zatknąć z „tradycyjnym polskim antysemityzmem”.

Wreszcie dochodzimy do najwaĹźniejszego fragmentu książki. „Intelektualiści” swoją „opozycyjną” postawą naraĹźają się reĹźymowi komunistycznemu. Efektem jest inwigilacja ich środowiska przez SB i prĂłby pozyskania wśrĂłd nich tajnych współpracownikĂłw. To oczywiście nie udaje się, bo środowisko jest solidarne. To ostatnie słowo powinno się pojawić na kartach powieści, bo dobrze brzmi, dobrze się kojarzy i wszyscy od lewa do prawa sobie nim teraz mordy wycierają. Mimo naciskĂłw, prowokacji, szantaĹźy, SB ponosi poraĹźkę. WĂłwczas SB pozyskuje osoby z otoczenia owych „intelektualistĂłw”, oczywiście samych PolakĂłw: jakąś kucharkę, sprzątaczkę, stróşa, sąsiada-robotnika. Oni chętnie donoszą, bo nie lubią intelektualistĂłw i ĹťydĂłw. Dzięki ich donosom, funkcjonariusze SB przeprowadzają diabelską operację. Polega ona na załoĹźeniu teczek pracy kilku osobom spośrĂłd owych „intelektualistĂłw”. Oni oczywiście nic o tym nie wiedzą i w Ĺźadnym wypadku nie współpracują z SB, to trzeba w książce bardzo mocno podkreślać. Do teczek, niby jako ich meldunki, trafiają informacje uzyskane od autentycznych współpracownikĂłw: tej kucharki, stróşa itp. Ma to słuĹźyć w przyszłości skompromitowaniu „intelektualistĂłw”. I ta akcja byłaby kontynuowana, gdyby nie zainteresował się nią „człowiek honoru”, taki ktoś jak Kiszczak (taki dobry SB-ek) i nakazuje ją przerwać. MĂłwi, Ĺźe tak nie wolno, Ĺźe to bezprawie, to skandal. W końcu czymś sobie musi zasłuĹźyć na miano „człowieka honoru”. Operacja zostaje przerwana. Ale dzieje się straszna rzecz, teczki nie zostają, z jakiegoś powodu zniszczone, zostają przekazane do archiwum.

W powieści musi pojawić się teĹź dobry Niemiec, jakiś koleĹźka „intelektualistĂłw”, dzięki temu książka będzie europejska. I to byłby koniec. 100 000 do kieszeni i do widzenia. Powieść wypromują dyĹźurni znawcy literatury czepiający się nĂłg Michnika w nadziei, Ĺźe dopuści ich na łamy „Wyborczej”, albo chociaĹź zgodzi się zamieścić recenzję ich tandetnej książeczki, więc jeszcze spora suma wpadnie z procentu od sprzedaĹźy.

Nie napisałem tego tekstu, aby obrazić jakiegokolwiek laureata nagrody Nike. Każdy orze jak może. Na zarzut, że im zazdroszczę, odpowiadam: oczywiście, że im zazdroszczę, 100 tysięcy złotych, to kupa forsy!

Michał Pluta

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt