Środa 1 Maja 2024r. - 122 dz. roku,  Imieniny: JĂłzefa, Lubomira, Ramony

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 17.04.23 - 11:20     Czytano: [303]

Dział: Śladami naszych przodków

Dzień Teatru

Na całym świecie, dzień 27 marca każdego roku, obchodzony jest jako Dzień Teatru. Warto jest zatem przybliżyć Naszym Czytelnikom, jego historię.

Wieki średnie

Początki teatru polskiego, zaznaczyły się już w średniowieczu. Są one związane z kulturą Zachodu. Od czasu dołączenia Polski do narodów chrześcijańskich, teatr polski rozwijał się w szybkim rytmie. Od liturgicznych początków zaznaczonych w wiekach średnich, teatr polski naśladował zachodnie wzorce. Na scenach teatralnych prym wiodły tak zwane intermezza, czyli sztuki oparte na wierze katolickiej. Według dawnych zwyczajów związanych z teatrem, w celu udanego spektaklu scenicznego, od wewnętrznej strony kurtyny wieszano wizerunek świętej Łucji, która patronowała śpiewakom i aktorom.

W osiemnastym stuleciu

Z końcem XVIII wieku, sztuki teatralne przedstawiały widzom najczęściej epizody polityczne jakie miały miejsce w Polsce i na całym Starym Kontynencie. Już w wieku siedemnastym, zawitali do Polski aktorzy angielscy. Grali oni głównie sztuki Szekspira na scenach elbląskich i warszawskich. Miłośnikiem teatru okazał się król Władysław IV Waza, który to polecił przekształcić na potrzeby stworzenia sceny teatralnej, jedną z sal Zamku Warszawskiego. Za jego panowania we wspomnianej sali występowali włoscy śpiewacy operowi i francuscy aktorzy. Zainteresowanie sztuką teatralną okazał również następca Władysława IV, czyli Jan Kazimierz, również należący do dynastii Wazów. Wzorując się na dworze królewskim, magnateria polska również zakładała własne teatry w swoich rezydencjach. W wieku XVII został gwałtownie zahamowany rozwój rodzimej kultury, co było związane z najazdem szwedzkim na Polskę. Wojny kozackie i tureckie, również nie przysparzały chętnych do oglądania sztuk teatralnych. Tak więc, w niektórych miastach naszego kraju, teatry zostawały po prostu zamykane. Zwyczajowo jednak zawieszano na drzwiach zamkniętego teatru, pukiel pawich piór, które symbolizowały szybkie poradzenie sobie z zaistniałą sytuacją.

Operalnie

Ożywienie działalności teatralnej, nastąpiło za panowania Sasów. W dziejach teatru, przełomu dokonał król August III. Wystawił on bowiem w Warszawie pierwszy wolno stojący budynek teatru. Nazwano go Operalnią, czyli teatrem operowym. W Operalni występowali obok aktorów polskich zapraszani Włosi i Francuzi. Były to najczęściej sztuki dramatyczne i operowe. Od spadkobierców Augusta III Sasa, kolejny król Polski Stanisław Poniatowski wynajął budynek Operalni tworząc w nim teatr publiczny. Dnia 19 listopada 1765 roku, odbyła się premiera komedii napisanej specjalnie na tę okazję przez Józefa Bielawskiego pt. "Natręci". Sztuka ta była obwieszcza publicznie plakatami i ulotkami z należną informacją. Był to początek pojawiania się masowej informacji o wystawianiu sztuk i organizowaniu wszelkich przedstawień. Podczas tej sztuki po raz pierwszy aktorzy uhonorowaniu byli od widzów kwiatami, rzucanymi im pod nogi na scenę. Od tego momentu zwykło się mówić o udanej sztuce teatralnej, "sztuka kwiatowa". Zwyczaj rzucania kwiatów aktorom na scenę, utarł się do chwili obecnej.

Rozbiory Polski

Podczas rozbiorów, w Warszawie działały dwie sceny teatralne. Scena narodowa, znajdująca się przy placu Krasińskich i druga mniejsza mieszcząca się w pałacu Radziwiłłowskim. Na pierwszej scenie odbywały się przedstawienia w języku polskim, a na drugiej natomiast występy dawał teatr niemiecki, a potem francuski.

Wybuch Powstania Listopadowego

Wieczorem 29 listopada 1830 roku, Teatr Warszawski był zamknięty, mimo mającej siew nim odbyć sztuki. Teatr Rozmaitości zaś, wystawiał trzy jednoaktówki. Widzowie podczas jednej z nich zostali powiadomieni o wybuchu powstania. Teatr ten na długo po zaistniałym incydencie był nieczynny. Teatr Narodowy wznowił występy dnia 5 grudnia 1830 roku. Wystawiano w nim zwykle sztuki nawiązujące do zaistniałej sytuacji politycznej w naszym kraju. W wieku XIX zwykle mawiano na ten teatr, "Polityczny". A damy zasiadające w lożach podczas spektakli w nim przedstawianych, obowiązywała zawsze suknia w kolorze czerwonym lub bordo.

Po Powstaniu Styczniowym

Czasy po Powstaniu Styczniowym to okres stagnacji politycznej i kulturowej. Klęska powstania zmieniła diametralnie myślenie Polaków. Zdano sobie wówczas sprawę, że niemożliwa jest zmiana położenia w jakim znalazła się Polska. Teatr choć cenzurowany przez zaborców, pozostawał w tym czasie bastionem narodowego ducha wolności. W tym czasie obowiązywało gości teatralnych, zwyczajowe powitanie... następny akt w lepszych dla nas czasach...

Nasza Redakcja zaproszona była w dniu 27 marca, w Dzień Teatru do Zielonego Saloniku Literackiego w Skarżysku- Kamiennej, aby tam recytować wraz z zaproszonymi gośćmi poezję Adama Asnyka.

Ewa Michałowska- Walkiewicz

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt