Środa 8 Maja 2024r. - 129 dz. roku, Imieniny: Kornela, Lizy, Stanisława
| Strona główna | | Mapa serwisu
dodano: 15.06.19 - 15:15 Czytano: [651]
Dział: Śladami naszych przodków
Zwiedzając wyjątkową wystawę
Lata okupacji hitlerowskiej w mieście Skarżysko- Kamienna
Nasza Redakcja, była zaproszona do Miejskiego Centrum Kultury w Skarżysku- Kamiennej, aby zobaczyć wystawę, nawiązującą do lat okupacji miasta. Aby zgłębić tematykę wspomnianej wystawy, należy wrócić się do lat założenia Skarżyska. Tak więc, miasto Skarżysko-Kamienna, położone jest w centralnej Polsce, nad rzeką Kamienną oraz jej dopływami Kamionką, Bernatką i Oleśnicą. Leży ono na pograniczu Płaskowyżu Suchedniowskiego i Garbu Gielniowskiego, czyli jednym słowem na północnym obrzeżu Gór Świętokrzyskich.
Dokonania przodków
Mówiąc o historii tego miasta, nie sposób nie wspomnieć o dokonaniach naszych przodków, które położyły solidny grunt w jego rozwój. Dzieje Kamiennej, jako osady mają swój początek w wiekach średnich, kiedy to osada ta stanowiła własność jednego z książąt dzielnicowych. Większego znaczenia osada Kamienna nabrała dopiero z chwilą, gdy w 1885 roku nastąpiło uroczyste uruchomienie linii kolejowej iwanogrodzko-dąbrowskiej, która w Kamiennej rozgałęziała się na wschód do Ostrowca i Bodzechowa, a na zachód do Koluszek. Zbudowano w związku z tym stację kolejową II klasy, podczas gdy Kielce i Radom miały stacje klasy III. Stacja nosiła początkowo nazwę „Bzin", choć zlokalizowana była ona na terytorium Kamiennej. Gdy nastąpiła okupacja hitlerowska ziem skarżyskich, główne posterunki niemieckie usytuowane były właśnie blisko kolei.
Państwowa Fabryka Amunicji
Bzin, jako dzielnica miasta, zapisała się w kartach historii Skarżyska poprzez usytuowanie na jej terenie fabryki żelaza z wielkim piecem i fryszerką. W roku 1922 centralne władze państwowe zadecydowały o wybudowaniu w Skarżysku-Kamiennej wielkiego zakładu zbrojeniowego o nazwie „Państwowa Fabryka Amunicji”. Rok 1924 to okres uruchomienia tej fabryki, której rozwój ściśle łączył się przez dziesięciolecia z rozwojem miasta i miał istotny wpływ na jego gospodarkę. Cały kompleks zbrojeniowy obejmował oprócz wspomnianej Fabryki Amunicji, Wytwórnię Węgla Aktywowanego i Zakład Chemiczny zwany potocznie Elaboracją, zajmujący się napełnianiem nabojów i pocisków wojskowych. W latach okupacji niemieckiej, Skarżysko było jednym z głównych w kraju źródeł zaopatrzenia w broń i amunicję żołnierzy Polski Podziemnej, a zwłaszcza okolicznych oddziałów partyzanckich, którymi dowodzili między innymi Ponury, Nurt i Szary. Gdy Niemcy przejęli dyrektywę nad wspomnianą fabryką, cale zaopatrzenie Niemców w broń, wychodziło właśnie ze Skarżyska.
Organizacja Orła Białego
Jak czytamy w zapiskach historycznych wielu naocznych świadków wojennych zdarzeń, w skarżyskim mieszkaniu na ulicy Kościuszki, należącym do dentystki pani Gąsiewiczowej, zbierali się emisariusze z krakowskich oddziałów sabotażowo – konspiracyjnych Organizacji Orła Białego. W ten sposób, powstała skarżyska filia tego ugrupowania, która podejmowała śmiałe działania zbrojne, kierowane przeciwko okupantowi. Niestety już w pierwszych dniach lutego 1940 roku, radomski oddział Gestapo dokonał pierwszych aresztowań członków wspomnianej organizacji, która od tego czasu, swoje ruchy konspiracyjne, skonsolidowała ze skarżyskim harcerstwem. W ciągu kilku miesięcy Niemcy zdekonspirowali tajne ugrupowania sabotażowe i w dzielnicy Bór rozstrzelano około 360 członków. Aby z tym faktem, nie umarł duch narodu polskiego, w Skarżysku powołano inne współdziałające ze sobą organizacje konspiracyjne. Do takich grup konspiracyjno - dywersyjnych należała też, grupa Muszkieterzy, Komenda Obrońców Polski, Narodowa Organizacja Wojskowa i Polska Niepodległa.
Już w roku 1940
W dniu 16 lutego aresztowano burmistrza miasta pana Tadkowskiego i jego zastępcę pana Maciejewskiego. Zostali oni rozstrzelani w Radomiu. W dniu 29 czerwca dokonano w Skarżysku największego masowego mordu na Kielecczyźnie. Rozstrzelano w lesie na Brzasku 760 osób, sabotażujących na niekorzyść niemieckiego wroga.
Rok 1941
Powstaje w Skarżysku obóz pracy przy zakładach „Hasag” (PFA). Obóz pochłonął około 35 000 istnień ludzkich. 20.05 powstanie getta żydowskiego (ponad 3 tys. osób). W ZEORK-u powstaje placówka Armii Krajowej.
1942
Z inicjatywy Ignacego Narbutta na terenie Skarżyska powstaje oddział Gwardii Ludowej, ale działał krótko i zostaje rozbity przez Niemców pod Zalezianką.
Władze hitlerowskie adaptowały budynek liceum Słowackiego dla potrzeb szpitala wojskowego. W dniu 18 czerwca przywieziono z aresztu ze Starachowic 22 osoby podejrzane o przynależność do AK i rozstrzelano je na Baranowskiej Górze. W odwecie w końcu roku grupa Armii Krajowej wykonuje wyrok na kilku hitlerowcach w kasynie przy hotelu fabryki „Hasag”. Od tego roku skarżyska organizacja Armii Krajowej stanowiła podobwód o kryptonimie „Morwa”. Pierwszym komendantem został por. Stanisław Ciaś. Na początku maja wspomnianego roku, ma miejsce likwidacja getta w Skarżysku. Ludność żydowską przewieziono do obozu zagłady w Treblince, gdzie została zagazowana. Po roku 1945 następowała sukcesywnie odbudowa przemysłu poddanego rabunkowej gospodarce niemieckiego wroga, co powoduje dalszy jego rozwój i budowa nowych zakładów.
Ewa Michałowska -Walkiewicz
Pod tym artykułem nie ma jeszcze komentarzy... Dodaj własny!
Dzień Flagi Rzeczpospolitej Polskiej
Święto Flagi Rzeczypospolitej Polskiej, to polskie święto wprowadzone na mocy ustawy z dnia 20 lutego 2004 roku. Celebruje się je między świętami państwowymi: takimi jak 1 maja, zwany Świętem Pracy, jak też 3 Maja...
06.05.24 - 12:24 | Czytaj więcej
08 Maja 1945 roku
Podpisanie kapitulacji w Berlinie. Zakończyła się wojna w Europie.
08 Maja 1947 roku
Witold Pilecki został aresztowany przez UB.