Sobota 27 Kwietnia 2024r. - 118 dz. roku,  Imieniny: Sergiusza, Teofila, Zyty

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 06.09.23 - 10:26     Czytano: [284]

Dział: Śladami naszych przodków

Szparagi po pakosławsku

Zalewa solankowa z kroplami "na wszystko"

Początkowo na zimę kiszono głównie ogórki i kapustę, którą w dawnych czasach spożywano w dość sporych ilościach. Smak kiszonek nie tylko zależał od należytej uprawy konkretnych warzyw, ale przede wszystkim od zrobienia odpowiedniej zaprawy, w której się te warzywa kisiło.

XIX wiek

W dziewiętnastym wieku sądzono, że najlepiej takie kiszonki zrobić w drewnianej beczce. Baczka ta powinna być wykonana z drewna dębowego i nigdy nie z iglastego posiadającego dużo żywicy, wypaczającej smak kiszonek. Beczkę tę należało wcześniej wyparzyć gorącą wodą z dodatkiem soli. Po jej dokładnym oczyszczeniu napełniało się ją w całości wodą sprawdzając jednocześnie, czy ona nie przecieka. Następnie wsadzano do niej trzy kobiety, którym kazano tańczyć i tupać, a miało to na celu zobaczenie czy dno beczki nie odpada. Podobno pod koniec wieku XVIII do beczki tej wsadzano kobietę znającą się na czarach, aby jakimiś swoimi zaklęciami spowodowała, że tegoroczne kiszonki się wyjątkowo udadzą.

Gorące kamienie

Gdy już w beczce znalazły się warzywa nadające się do zakiszenia, do jej środka wrzucano rozgrzane w ogniu kamienie i nakrywano taką beczkę lnianym płótnem. Podobnie postępowano z balią, gdzie mieszano warzywa poszatkowane z solą.

Zsiadłe mleko za próg

W XIX wieku, tuż przed kiszeniem warzyw kobiety wylewały za próg swojego domu wszystko to co było zakwaszone. Na przykład było to zsiadłe mleko. Trzeba było podczas tego rytuału spojrzeć za siebie, coś bardzo brzydkiego powiedzieć i trzy razy splunąć. Do izby, w której kiszono warzywa nie wpuszczano mężczyzn, ponieważ mogli oni przynieść ze sobą klątwę wróżki leśnej Mietlichy, która rzucała ją na najładniejszych we wsi panów.

Szparagi po Pakosławsku

Szparag jest warzywem szczególnie cenionym ze względu na jego walory smakowe, a przy tym lekkostrawność. W ofercie handlowej obecne są białe i zielone szparagi z wypustkami o wspomnianej barwie. Różna barwa tych wypustek, wynika z różnego sposobu uprawy szparagów.

Poszukiwacze czekoladowego krzemienia

Pierwsze uprawy szparagów w Polsce, miały początek już w XIX stuleciu. Pojawiły się one w rejonie Pakosławia. Od czasów prehistorycznych, Pakosław oraz całe Przedgórze Iłżeckie było penetrowane przez różne grupy ludności. Ich celem było pozyskanie "krzemienia czekoladowego", z którego czyniono bardzo drogą biżuterię. Podobno w okresie XIX wieku, przybyli na ten teren szukający krzemienia Prusacy, którzy upowszechnili tu uprawę różnych warzyw w tym szparagów. Ale to mieszkańcy Pakosławia, wynaleźli sposób na jego zakonserwowanie na okres zimy.

Pomysł Witolda Wąsika

Polscy rolnicy pakosławscy, nie chcieli je jadać szparagów tylko w sezonie ich uprawy. Zaczęli zatem je kisić tak jak ogórki czy też szatkowaną kapustę. Proces kiszenia szparagów z Pakosławia polega na tym, że zalewa się je dobrze osoloną wodą z dodawanymi liśćmi dębu, chrzanu, czosnku i kopru. Przed laty w Pakosławiu mieszkał aptekarz Witold Wąsik. Ponieważ prowadził on w swej aptece różne próby otrzymywania dobrych nalewek alkoholowych leczących różne schorzenia, wymyślił on nalewkę "na wszystko", której kilkanaście kropli dodanych do solanki, podnosi walory smakowe kiszonych szparagów. Po ukiszeniu, warzywa te zachowują swój biały kolor, jędrność i kruchość. Dawniej pakosławskie szparagi przechowywano zanurzając beczki z nimi w studni. Dzisiaj kiszone szparagi przechowuje się w chłodnym i ciemnym pomieszczeniu, jakim jest spiżarnia lub piwnica.

Nasza Redakcja została zaproszona do Pakosławia, gdzie potomek pana Witolda Wąsika kisi szparagi według dawnej receptury, które spożywa z surową słoniną i pieprzem. Wszystko popija pan Witold 70 procentowym alkoholem, wykonanym z mrągowskich źródeł.

Ewa Michałowska- Walkiewicz

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt