Sobota 20 Kwietnia 2024r. - 111 dz. roku,  Imieniny: Agnieszki, Amalii, Czecha

| Strona główna | | Mapa serwisu 

Książka Rudolfa Jaworka

dział: "Na zachodzie bez zmian?"

Wszystkich w dziale: 36, strona 6 z 36
<<<  -  1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  -  >>>

Część 6
Z. Wojciechowski (op.cit s.35) pisze, że jednym z założeń polityki Kazimierza Odnowiciela były dobre stosunki z Rusią, podobną politykę przyjął i jego następca Bolesław Szczodry. Tego konflikt z Henrykiem IV zakończył się niestety ucieczką z kraju.

Jego następca Władysław Herman podjął próbę odzyskania Pomorza, jednak dzieło zakończył dopiero jego syn Bolesław Krzywousty.

Za czasĂłw panowania tego krĂłla znane są jego zmagania z niemieckim Henrykiem V. Na żądanie Henryka, by podzielił się władzą z przyrodnim bratem księciem Zbigniewem odpowiedział:... do podzielenia się z nim jednolitym i niepodzielnym krĂłlestwem nie zmusi mnie przemoc jakiejkolwiek obcej władzy, a chyba tylko jednomyślna rada moich ludzi i decyzja mojej własnej woli...”

Wybuchła wojna. Henrykowi V powiodło się pod Głogowem a także i pod Wrocławiem. Groził Krzywoustemu marszem na Kraków. Krzywousty mógł temu zapobiec godząc się na żądanie cesarza 300 grzywien daniny, lecz odpowiedział, że woli stracić królestwo Polski broniąc jego wolności niż na zawsze ją zachować w hańbie poddaństwa.

Zdecydowane stanowisko Krzywoustego zmusiło Henryka do zaniechania dalszej wojny, Krzywousty mógł zająć się odzyskiwaniem utraconego przez poprzedników Pomorza. Tereny te zostały od nowa przywrócone chrześcijaństwu.

Z. Wojciechowski op. cit. 41s. pisze: „Chrystianizacja Pomorza Zachodniego, a tym samym związanie go z kulturą zachodnią i łacińską było wtedy bezspornym dziełem Polski, podejmowanym z uporem mimo powrotnej fali pogaństwa rozniecanego przez NiemcĂłw, ktĂłrzy nie wahali się przed uĹźyciem tego środka, by zniszczyć politycznie Polskę”.

Po śmierci Bolesława Krzywoustego poszczególne ziemie Polski rządzone były przez jego synów, którzy rywalizując między sobą o przywództwo nad krajem, szukali wsparcia u Niemców, a w zamian za pomoc poddali się ich zwierzchnictwu.

Najstarszy syn Krzywoustego Włodzisław II spowinowacony z panującym niemieckim Konradem III zwrócił się do niego o pomoc przeciwko buntującym braciom. Ceną za tę pomoc był jego hołd złożony Konradowi.

Niemcy w tym czasie interweniowały w analogicznych sporach dynastycznych w Czechach i na Węgrzech, znacznie wzmacniając swą międzynarodową pozycję.

Bracia Włodzisława II szukali wsparcia u panów saskich, zwłaszcza u margrabiego marchii płn. Albrechta Niedźwiedzia. Po różnych zmianach konstelacji sprzymierzeńców synowie Krzywoustego stopniowo uzależniali się od władców niemieckich.

W tym czasie Polska utraciła Pomorze Gdańskie. Albrecht Niedźwiedź założył marchię branderburską. Pomorze Zachodnie wpadło w sferę wpływów duńskich. Konrad Mazowiecki dążąc do odzyskania prymatu Polski (podobnie jak w tym czasie i Henryk Brodaty) do zwalczania pogańskich Prus zaprosił zakon Krzyżacki, przyznając Zakonowi ziemię chełmińską. Powstał więc w podobnym czasie zalążek dwóch państw niemieckich (Branderburgowie i Krzyżacy w Prusiech), które w następnych wiekach stały się wielkim zagrożeniem dla Polski.

Ze względu na wagę zachodzących wówczas procesów dla dalszych stosunków polsko-niemieckich poświęcimy tym czasom nieco więcej miejsca.

Sprzeczność interesów naszych narodów wystąpiła najostrzej na Śląsku, Wielkopolsce, Pomorzu i w Prusach.

Śląsk: Feliks Koneczny w pracy „Dzieje Śląska” (Wyd: Antyk, W-wa – KomorĂłw 1999) tak opisuje tamte czasy:

„Po śmierci Leszka i upadku Laskonogiego dwĂłch tylko było w Polsce książąt potężniejszych: Konrad Mazowiecki i Henryk Brodaty.

Henryk Brodaty, pan Wrocławia i Krakowa, otrzymał w roku 1234 jeszcze do tego Wielkopolskę aż po Wartę! Gwiazda śląskiej linii Piastowskiej zajaśniała wielkim blaskiem, zdawało się, że powoli przejdzie na nią panowanie nad całą Polską, a przynajmniej, że w każdym razie pokieruje dalszymi losami Polski.

Czy to byłoby dla Polskie korzystne? Żeby odpowiedzieć na to pytanie, przypatrzmy się, jak Henryk gospodarował w swej ziemi dziedzicznej, w księstwie wrocławskim. Da się to powiedzieć jednym słowem: on germanizował Śląsk z całych sił. Tysiącami sprowadzał Niemców z zagranicy, a osiedlając ich na polskiej ziemi, uwalniał ich od podatków.

Polski wieśniak musiał się starać o utrzymanie książęcych grodów, musiał dawać księciu swą pracę i brać na swe barki wszystkie ciężary państwa; a o zagon rozpierał się sprowadzony kolonista niemiecki, który używał wszystkich dobrodziejstw porządku państwowego, ale na rachunek polskiego chłopa, bo sam od ciężarów był uwolniony.

Polski mieszczanin uginał się pod książęcym jarzmem, ale nowo założone miasta niemieckie nie wiedziały o niczym, jak tylko o dochodach i korzyściach książęcej opieki. Za Niemców musiała się opłacać ludność polska; czym więcej swobód używali Niemcy, tym gorzej wiodło się polskiej ludności, bo musiała oczywiście nastarczyć księciu i za siebie i za tamtych. Rzecz prosta, że skutkiem tego ubożeli dawni dziedzice polskiej śląskiej ziemi, polskie miasta zeszły na wsie a polskie wsie na osady nędzarzy, podczas gdy niemieckie nowe wioski zamieniały się w miasteczka, a miasta zaczęły się niedługo budować pałacami.

Tylu królów niemieckich, tyle zbrojnych wypraw z cesarstwa wyszczerbiło swe miecze na śląskiej ziemi; pokonani, musieli ze wstydem się cofać i nie potrafili zabrać ani piędzi śląskiej ziemi. Aż tu sam książę, ojciec tego ludu, sam dobrowolnie robi się Niemcem. Niemców sprowadza na panów kraju, a z Polaków robi niewolników na własnej ziemi!

Henryk Brodaty miał dwĂłch synĂłw: miłującego Polskę Konrada i przyjaciela NiemcĂłw Henryka. KaĹźdy z nich inaczej pragnął w przyszłości kraj urządzić i tak się nie lubili, Ĺźe nawet wszczęli ze sobą za Ĺźycia ojca wojnę domową w roku 1213. Niestety, Henryk na czele NiemcĂłw zwyciężył Konrada pod Studnicą. Nie koniec na tym; wkrĂłtce potem na polowaniu nagle i niespodziewanie Konrad zginął; w jaki sposĂłb – niewiadomo. Ludność polska w księstwie wrocławskim była odtąd wydana na łaskę NiemcĂłw i nie pozostało jej nic innego, jak albo ginąć z nędzy, albo uciekać na północ i wschĂłd, do Wielkopolski na Kujawy, albo do ziemi krakowskiej.

Losy Polaków na Śląsku były coraz cięższe, bo niedługo zaczęło się germanizować także księstwo raciborskie. Po śmierci Henryka Brodatego, w roku 1238, objął całą wielką spuściznę po nim ów zniemczony syn, imieniem także Henryk, z przydomkiem Pobożny (bo fundował wiele klasztorów).......

Wszystkich w dziale: 36, strona 6 z 36
<<<  -  1  2  3  4  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  -  >>>

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt