Wtorek 23 Kwietnia 2024r. - 114 dz. roku,  Imieniny: Ilony, Jerzego, Wojciecha

| Strona główna | | Mapa serwisu 

Książka Rudolfa Jaworka

dział: "Na zachodzie bez zmian?"

Wszystkich w dziale: 36, strona 15 z 36
<<<  -  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  -  >>>

Część 15
Skorumpowane możnowładztwo sprzedaje wrogom tron polski

Nie wybrano jego syna krĂłlewicza Jakuba na jego następcę, choć ten, jak mĂłwi historia, w swoich dobrach okazał się sprawnym władcą. O pozyskaniu tronu polskiego zadecydowała „gotĂłwka”: czyli korupcja. Tron miał dostać ten, kto za pieniądze najwięcej uzyska stronnikĂłw. Konkurowali z sobą książę francuski Ludwik de Conti z elektorem saskim Augustem. Więcej, a raczej w bardziej odpowiednim czasie zapłacił August i wygrał, Było to dopełnienie gromadzących się nieszczęść nad Polską.
M. Bobrzyński (op. cit. s.421) pisze o tym krĂłlu: ...” hulaka, rozpustnik, trwonił swoje dochody w chwilach najkrytyczniejszych na czcze festyny i szalone orgie, a wywyĹźszając swĂłj dziedziczny kraj Saksonię, bez litości dawał Polsce tylko odstraszający przykład do czego mogą prowadzić absolutne rządy. Wojsko saskie wprowadzone do Polski, zamiast pilnować porządku i ładu, dopuszczało się tylko zdzierstw, grabieĹźy i gwałtĂłw, jakby w nieprzyjacielskim kraju...” Na zaspokojenie potrzeb jego hulaszczego Ĺźycia i jego otoczenia zabrakło środkĂłw w skarbcu grabionego kraju, ZapoĹźyczał się więc ten hulaka u innych władcĂłw, zwłaszcza u Piotra Wielkiego, otwierając dlań w zamian szeroko wrota Rzeczypospolitej.
Wojska rosyjskie poruszały się po jej terenie jak po własnym kraju. ToteĹź polska szlachta doświadczywszy jak okrutne dla niej mogą stać się rządy przywołanych do rządzenia NiemcĂłw, zwrĂłciła się w stronę sąsiadującego z krajem, rosnącego w siłę państwa Słowian – Rosji. Skutki tego kroku były rĂłwnie opłakane. Tak to jest, kiedy nie ceni się rodzimych przywĂłdcĂłw, a panowanie nad krajem oddaje się obcym.
W czasie panowania w Polsce Sasów dochodzi do znacznego wzmocnienia dynastii Hohenzollernów. Ma miejsce koronacja ich panującego w Królewcu w 1701r. jako Fryderyka I a w r. 1720 w ręku Prus znalazło się ujście Odry, Szczecin.
Królowie Sascy dążyli do rozszerzenia władztwa swej dynastii, której siłą miały stać się Saksonia i Polska. Mieliśmy więc do czynienia z rywalizacją w Europie Środkowej z trzema dynastiami niemieckimi: Habsburgami, Sasami i Hohenzollernami. Z tej rywalizacji zwycięsko wyszli Ci ostatni (po wojnie północnej).
Polska w tym czasie traci na znaczeniu i przestaje się liczyć w polityce europejskiej. W r. 1740 zmarł cesarz Karol VI Habsburg i w tym samym czasie Fryderyk Wilhelm I. Jego następcą w Prusach był Fryderyk II Wielki. Mamy wĂłwczas do czynienia z zaostrzającą się rywalizacją Austrii i Prus. Fryderyk II zaatakował Śląsk, a przejmując ziemie zyskiwał (po przejęciu Szczecina) kontrolę nad środkowym i gĂłrnym biegiem Odry – czyli dawne ziemie piastowskie. Fryderykowi II w jego wojennych zmaganiach mogła zagrozić Polska. Tę Ăłw przebiegły władca usypiał propagandą. Z. Wojciechowski op. cit. s.157 pisze...
„Propruska polityka rosyjska wpłynęła na Augusta III, ktĂłry złączył się z Austrią przeciw Prusom; w zamian za przymierze otrzymał cesję półmilowego „korytarza” na Dolnym Śląsku. Wszak zabĂłr Śląska uderzał i w elektora saskiego.
Dywersja sasko-polska mogła Fryderykowi zagrozić bardzo powaĹźnie. Trzeba było uspokoić umysły w Polsce i zaręczyć, Ĺźe krĂłl pruski nie walczy z katolicyzmem na Śląsku, Ĺźe jest przyjacielem Polski, jego wrogiem natomiast są Habsburgowie. Fryderyk II w osobnym manifeście przytaczał „przykłady dotrzymanej wierności Polakom”, zaręczał, Ĺźe „krĂłl pruski (jest) najściślejszym, najbliĹźszym sąsiadem Polski” i wskazywał na „austriackie sąsiedztwo podejrzane Polakom”: „Austria jest niebezpieczna dla Rzeczypospolitej Polskiej, myśli o swym osławionym potrĂłjnym związku, o połączeniu Węgier, Czech i Polski. NaleĹźy więc mieć się na baczności i czuwać nad tak potężnym i bliskim sąsiadem, aby wzrost jego potęgi nie obrĂłcił się na zgubę wolności polskiej. Austria stara się wciągnąć Polskę do obcej dla niej wojny, chce ją skłonić do ponoszenia niezmiernych kosztĂłw, chce ją poróşnić z najwierniejszym Polski sprzymierzeńcem – narodem pruskim”
Prawdopodobnie propaganda ta była skuteczna, skoro August II do tych czasów sprzymierzeniec Austrii obrócił się przeciw niej po stronie Fryderyka II. Ten zaś wywiódł swych czasowych sprzymierzeńców w pole i zawarł z Habsburgami pokój wrocławsko-berliński (1742) w wyniku którego otrzymał nieomal cały Śląsk.
Po tych wydarzeniach sytuacja w naszej części Europy szybko zaczęła się zmieniać. Zmarła rosyjska caryca ElĹźbieta, po niej na tron wstąpił Piotr III, a po jego zamordowaniu tron carski przypadł jego niemieckiej Ĺźonie Katarzynie, na ktĂłrą Fryderyk II miał znaczny wpływ. W Austrii rządziła w tym czasie cesarzowa Maria Teresa, rĂłwnieĹź podatna na argumentacje pruskiego krĂłla. Ten zaś jak wytrawny gracz w szachy kierował przez swe intrygi i pomysły polityką Środkowej Europy. W czasie konfliktu na Bałkanach wykorzystał sytuację, by podsunąć dwĂłm cesarzowym pomysł rozładowania wzajemnych uprzedzeń kosztem nabytkĂłw ziem polskich...”

Podział Polski podsunięty przez Fryderyka II zmienia linię polityczną Austrii i Rosji. Rosja, zwycięska na obszarze współczesnej Rumunii, niemniej zwycięsko posuwała się nad Morzem Czarnym. Po zwycięstwie floty rosyjskiej w połowie 1770 r. przyszło w rok później poddanie się Tatarów krymskich Rosji. Nastąpiło to pierwszego lipca 1771 r., w nocy zaś z 6 na 7 lipca zawarty został traktat turecko-austriacki. Dla Fryderyka nadszedł moment działania. Wojny austriacko-moskiewskiej sobie nie życzył, natomiast trudności austriackie Rosji wyzyskał w kierunku nacisku na Rosję. 7 października przesłał Katarzynie plan podziału Polski, a równocześnie skłaniał ją do ustępstw w przedmiocie Mołdawii i Wołoszczyzny. Katarzyna okazała się skłonną do ustępstw; chodziło nie tylko o nowe powikłania austriackie; ale i o sytuację w Polsce, gdzie ciągle toczył się bój z konfederatami barskimi. Sprzeciw okazała tylko w stosunku do Gdańska.

Nie martwił się tym Fryderyk: „UwaĹźam – pisał – tę sprawę za bagatelkę. Avignon naleĹźał do papieĹźy, a Francuzi zajęli go. Strassburg był takĹźe miastem wolnym, a jednak zabrał go Ludwik XIV. IleĹź to wypadkĂłw podobnych dostarczy nam historia...”...

Wszystkich w dziale: 36, strona 15 z 36
<<<  -  5  6  7  8  9  10  11  12  13  14  15  16  17  18  19  20  21  22  23  24  25  -  >>>

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt