Dodano: 22.06.22 - 12:28 | Dział: Śladami naszych przodków

Noc Kupały

Święto Kupalnocki

Noc Kupały, to słowiańskie święto związane z letnim przesileniem. Jest ono obchodzone w czasie najkrótszej nocy w roku, przypadającej z 22 na 23 czerwca. Kościół katolicki, nie mogąc wykorzenić corocznych obchodów pogańskiej Sobótki, wywodzącej się z wierzeń słowiańskich, podjął próbę zasymilowania święta z obrzędowością chrześcijańską. Stąd często Kupal Nocka, jest nazywana Świętem Janki, od celebrowania dnia imienin świętego Jana Chrzciciela.

Teren świętokrzyski

Na południu Polski, uroczystość o podobnym charakterze zwie się sobótką. Zaś na Warmii i Mazurach palinocką. Święto ognia, wody, słońca i księżyca, urodzaju, płodności, radości i miłości, powszechnie obchodzone było na obszarach zamieszkiwanych przez ludy słowiańskie. Z biegiem czasu, było ono również obchodzone na obszarach zamieszkiwanych przez ludy bałtyckie, germańskie i celtyckie. Staro słowiański bóg Kupała w pradawnych czasach, czczony był jako bóg miłości i kojarzenia par. Młode dziewczęta z regionu świętokrzyskiego tu gdzie odkryte zostały ślady celtyckie, co roku w najkrótszą noc urządzają sobie święto kupalnocki, paląc święte ognie, puszczając na wodę wianki i tańcząc przy świecach sabatnich, inaczej mówiąc czarownych.

Sobótka czyli mały sabat

Kupalnocka poświęcona jest przede wszystkim żywiołom wody i ognia, mającym oczyszczającą moc. To również święto miłości, płodności, słońca i księżyca. Na Litwie istnieje świętojańska pieśń pod tytułem Mnuo Saulužę ved ("Księżyc poślubił Słoneczko"), opowiadająca jak to pierwszej wiosny po stworzeniu świata, Księżyc wziął ślub ze Słońcem. Kiedy jednak Słońce po nieprzespanej nocy poślubnej wstało i wzniosło się ponad horyzont, Księżyc je opuścił i zdradził z Jutrzenką. Od tamtej pory oba ciała niebieskie są dla siebie wrogami, które nieustannie ze sobą rywalizują, a dzieje się tak szczególnie podczas letniego przesilenia, kiedy noc jest najkrótsza, a dzień najdłuższy. Podczas dużego sabatu czarownic, wszystkie zebrane w jedno miejsce wiedźmy odprawiają złe czary i rzucają zaklęcia. Natomiast sobótka czyli mały sabat polega na tym, że zebrane w tym czasie młode panny rzucają uroki miłosne, aby tym sposobem zdobyć ukochanego chłopaka.

Ze starej obrzędowości

W dobie współczesnej ludzie chętnie celebrują czas Kupalnocki, puszczając na wodę wianki czy też paląc świece czarowne. Jest to zwyczaj typowo miłosny, zatem uczestniczą w nim najczęściej młode panny szukające tego jedynego.


Ewa Michałowska -Walkiewicz