Dodano: 12.09.21 - 22:22 | Dział: Śladami naszych przodków

Kopalnia węgla kamiennego Andaluzja

Piekary Śląskie

Kopalnia Andaluzja została założona w 1903 roku, z połączenia pól górniczych Andalusien, Rest Phoenix, Rest Oppurg oraz Kronprinzess. Wspomniane pola, należały do Guidona Henckel von Donnersmarcka , który sprzedał je w 1908 roku spółce Schlesische AG für Bergbau und Zinkhüttenbetrieb. W miesiącu sierpniu, na terenie Górnego Śląska, górnicy dokonują tak zwanego trzepania mundurów górniczych, które trzeba w ten sposób odświeżyć i przyszykować do grudniowej Barbórki. Dlatego też, Nasza Redakcja wybrała się do Piekar Śląskich, aby w pobliżu kopalni Andaluzja uczestniczyć we wspomnianym zwyczaju i przybliżyć Naszym Czytelnikom historię tej ważnej w Polsce kopalni.

Trzepanie mundurĂłw gĂłrniczych

Dokonując zwyczaju trzepania mundurów górniczych, w miesiącu sierpniu pasuje się młodszych górników na zawodowego pracownika kopalni. Zwyczaj ten łączy się zawsze ze śpiewaniem śląskich piosenek i spożywania w tym czasie dużej ilości piwa. Najbardziej znanym zwyczajem trzepania mundurów, był zwyczaj w kopalni Andaluzja, w której przed laty pracował piękny Ireneusz, w którym kochała się córka właściciela kopalni Luiza Danuta. Podczas takowego zwyczaju, młody górnik obdarowywał wybrankę swojego serca pięknym bukietem kwiatów, a ona mu wręczyła na dobrą wróżbę szczęśliwej pracy pod ziemią, maleńką figurkę świętej Barbary.

Historia Andaluzji

Zakład Andaluzja, był budowany w latach 1908–1912, a wydobycie rozpoczęto w nim w 1911 roku. Od 1915 roku, zaczęło się właściwe wydobycie węgla kamiennego, ktĂłre w tym roku wyniosło 174 431 ton. W maju 1913 roku, wybuchły strajki gĂłrnicze, ktĂłre były skierowane przeciwko niemieckim kapitalistom. W okresie przed I wojną światową, 90% pracownikĂłw administracji i kierownictwa stanowili Niemcy. Trzon zaś załogi stanowili mieszkańcy pobliskiego Kamienia oraz sąsiednich wsi. Po 1920 roku, gdy juĹź Polska odzyskała swoją niepodległość zakład Andaluzja przejęła spółka Śląskie Kopalnie i Cynkownie w Katowicach.

Powstania śląskie

W wyniku powstań śląskich, od dnia 1 kwietnia 1922 roku, Andaluzja znalazła się w granicach odradzającej się Rzeczypospolitej, ale jej właścicielami nadal pozostali Niemcy. W 1924 roku postanowiono zamknąć kopalnię, przez wzgląd na złą jakość wydobywanego węgla. Załoga rozpoczęła strajk przeciw zamknięciu kopalni, który trwał od 26 lipca do 18 sierpnia 1924 roku. Strajk oraz interwencja Rady Zakładowej, odsunęły groźbę zamknięcia kopalni, lecz właściciel zredukował kadrę o 700 osób, co uratowało jej bytność.

Okres II wojny światowej

Po ataku III Rzeszy na Polskę, teren kopalni Andaluzja znalazł się w granicach Niemiec. Kopalnia Andaluzja uruchamiając nowe pokłady zwiększyła swoje wydobycie w 1942 roku, mimo trwającej wojny. Dlatego też dodatkowo osadzono około 300 osób w przykopalnianym obozie do ciężkich prac kopalnianych, a 41 pracowników kopalni, którzy sabotowali wydobycie węgla dla niemieckich rodzin zamordowano. Został poświęcony im pomnik, znajdujący się przy cechowni Kopani Andaluzja. Podczas wycofywania się wojsk hitlerowskich z kopalni, powstał Komitet Kopalniany, który miał zapobiec zniszczeniu kopalni przez Armię Hitlera, a w następnej kolejności Armię Czerwoną.

Okres wyzwolenia

Po II wojnie światowej upaństwowiony zakład Andaluzja, wcielono do Bytomskiego Zrzeszenia Przemysłu Węglowego. Po wojnie, chęć dużych zysków przy minimalnych nakładach doprowadziło do wydobycia pokładów grubych i czystych położonych przy szybach wydobywczych. W wyniku takiej polityki, zasoby węgla szybko zostały wybrane. Kopalnia posiadała cztery szyby, Sienkiewicz, Reymont, Żeromski oraz szyb wentylacyjno-podsadzkowy Dołki.

Dlaczego Andaluzja

Znane są dwie hipotezy dotyczące genezy nazwy. Pierwsza z nich mówi, że została nazwana na cześć żony dyrektora generalnego kopalni, Richarda Remé, która była Hiszpanką pochodzącą z pięknej tamtejszej krainy Andaluzji. Jest to hiszpański region rolniczo-przemysłowy, z rozwiniętym górnictwem, uprawami oliwek, bawełny oraz dębu korkowego, cytrusów i palm daktylowych. Druga hipoteza dotycząca genezy nazwy kopalni, bardziej zakorzeniona wśród miejscowych wywodzi się z połączenia imion Anda i Luiza, czyli dwóch córek Donnersmarcka.



Ewa Michałowska- Walkiewicz