Dodano: 18.07.21 - 18:16 | Dział: Oceny-Poglądy-Analizy

PLAN MARSHALLA nie dla Polski

Szanowni Państwo,

Mija 74 lata od momentu odrzucenia przez peerelowski rząd Cyrankiewicza zaproszenia na konferencję w ParyĹźu, podczas ktĂłrej kraje europejskie mogły przystąpić do planu Marshalla – zdefiniowanej przez USA koncepcji pomocy dla zrujnowanej wojną Europy.

Watro przypomnieć, że pierwsza reakcja rządu PRL na założenia planu była pozytywna. Jednakże po kilku dniach nacisku ze strony Moskwy, obawiającej się skutków przyjęcia pomocy od USA, stanowisko ówcześnie rządzących komunistów zmieniło się diametralnie. W konsekwencji 09.07.1947 r. Premier Józef Cyrankiewicz odmówił przybycia delegacji PRL na międzynarodową konferencję w Paryżu. Decyzja komunistycznego rządu, spowodowała, że Polska nie była beneficjentem planu, który gwarantował odbudowę i rozwój wyniszczonych wojną krajów Europy.

Należy wskazać, że na konferencję zaproszenia otrzymała większość krajów Europy, podjęto również rozmowy z na temat uczestnictwa w konferencji ZSRS. Odrzucenie zaproszenia na konferencję przez Moskwę przesądziło o tym, że zarówno Polacy, jak i inne narodu uwiezione za żelazna kurtyną, podporządkowane sowieckiej Rosji, nie wzięły udziału w konferencji i tym samym zostały pozbawione szansy otrzymania pomocy ze strony USA. Skutki tej decyzji ponosiliśmy kilkadziesiąt lat i są do dzisiaj odczuwalne.

Jest Państwu znana historia Polski czasĂłw PRL-u, wszechobecny terror, popełniane przez Ăłwczesną władzę – moskiewskich sługusĂłw - zbrodnie wymierzone w PolakĂłw, biedna, ktĂłra dotykała zwykłych ludzi pozbawiając ich Ĺźycia w godnych warunkach, ogĂłlny strach, czy podejmowane prĂłby wymazania polskości z serc PolakĂłw, to były realia kilkudziesięciu lat panowania sowieckiej dyktatury. I nędza sprowadzona najpierw wojną a potem paranoidalnym systemem gospodarczym panującym w bloku wschodnim.

Mimo dramatycznych okoliczności, które niszczyły Polskę przez dziesięciolecia nie udało się moskiewskim marionetkom i sowieckiej Rosji unicestwić ducha wolności Polaków, poprzez postawę Żołnierzy Niezłomnych, wystąpienia polskich robotników, walkę podziemia antykomunistycznego, a następnie powstania Solidarność, Polska odzyskała wolność i suwerenność.

Zapewne zastanawiali się Państwo, jak rozwinęłaby się Polska, gdyby przystąpiła do planu Marshalla.

Dziś trudno jest to oszacować. Niemniej jednak patrząc na kraje europejskie np. zachodnią część Niemiec, czy Francję i Włochy moĹźemy przypuszczać, Ĺźe dziś nasze Ĺźycie było by na zdecydowanie wyĹźszym poziomie. Rozwinięta prężna gospodarka, godne warunki Ĺźycia, stabilna pomoc najsłabszym. Co oczywiście nie mogło być zrealizowane gdyby panował komunizm. Wpuszczenie pomocy amerykańskiej przyspieszyłoby procesy rozkładu komunizmu – w tym sensie decyzja Moskwy była z punktu widzenia komunistĂłw r

Od pewnego czasu sytuacja w Polsce się poprawia, o czym świadczą wskaźniki gospodarcze i społeczne. Niemniej jednak musimy się wykazać roztropnością wyborów. Musimy być świadomi, że czeka na wiele wyrzeczeń i ciężkiej pracy, by za jakiś czas zbliżyć się do poziomu życia jaki panuje w krajach Europy zachodniej.

Dlaczego Moskwa była przeciwna wdrożeniu planu Marshalla?

Przypomnijmy - 05.06.1947 r. sekretarz stanu USA George Marshall przedstawił plan ekonomicznej pomocy dla zniszczonej II wojną światową Europy. Stany Zjednoczone przeznaczyły na pomoc krajom Europy środki w wysokości 17 miliardów dolarów (czyli dzisiejsza wartość około 206 miliardów dolarów)

Jaki przyświecał USA cel, by wspomĂłc zrujnowaną wojną Europę? Przedstawiona koncepcja zakładała pomoc ekonomiczną uwarunkowaną celem politycznym, jakim było wprowadzenie ( w marcu 1947 r.) przez prezydenta Harry`ego Trumana tzw. doktryny powstrzymywania, ktĂłra przeciwstawiała się globalnemu rozprzestrzenianiu się czerwonej zarazy – komunizmu.

George Marshall w swoim wystąpieniu (05.06.1947r) wyraźnie podkreślił, że plan ten jest politycznie skierowany przeciwko Moskwie. Stany Zjednoczone miały pełną świadomość o zagrożeniu jakie stanowił komunizm (bezwzględny dyktat sowieckiej Rosji), jasnym było, że bez odbudowania zniszczonej Europy, poprawiania warunków życia zwykłych ludzi, trudno będzie zatrzymać falę komunistycznego totalitaryzmu zalewającego Europę. Musimy pamiętać, że we Francji, we Włoszech partie komunistyczne były o krok od przejęcia władzy.

12 .07. 1947 r. odbyła się konferencja w Paryżu, uczestnictwo w tym międzynarodowym spotkaniu wiązało się z przystąpieniem do planu Marshalla. Warunki przyjęcia programu pomocy ze strony USA obligowały beneficjentów do odrzucenia komunistycznej ideologii.

Realizacja planu Marshalla rozpoczęła się w 1948 r. Rząd Stanów Zjednoczonych na pomoc dla krajów europejskich przeznaczył 17 miliardów dolarów. Z tej sumy wykorzystano 13,5 miliarda. Największymi beneficjentami amerykańskiej pomocy były Wielka Brytania (3,5 mld) i Francja (2,7 mld). Włochy i Niemcy Zachodnie (przyszła Republika Federalna Niemiec) otrzymały po 1,5 mld.

Działania rządu Stanów Zjednoczonych przyczyniły się zarówno do odbudowy i rozwoju gospodarek krajów, które przystąpiły do planu, ale przede wszystkim do zahamowania rozprzestrzeniania się na zachodzie komunistycznej ideologii. Kraje bloku wschodniego zduszone przez sowiecki dyktat nie skorzystały z pomocy i do dziś widoczne są skutki tej decyzji.

Maciej Świrski
Prezes RDI