Dodano: 12.06.21 - 22:24 | Dział: Śladami naszych przodków
Akordeon
Aerofon z regionu świętokrzyskiego
Nasza Redakcja została zaproszona do Stawu Kunowskiego, by tam posłuchać szeregu ciekawostek dotyczących akordeonu i gry na tym już często zapomnianym instrumencie muzycznym. Tych jakże interesujących informacji, udzielił nam pan Marian Kryśkiewicz, specjalista muzyki akordeonowej.
Czym jest akordeon
Akordeon to instrument muzyczny, zaliczany do grupy aerofonów. Jest on rodzajem harmonii, która jest oparta na szeregu stroików przelotowych. Jak mówił nam pan Marian, prąd powietrza wytworzony przez ręcznie poruszany miech, wprawia w drganie wspomniane stroiki wywołując dźwięk. Początkowo działał on przy użyciu miechów nożnych, które z czasem zostały zastąpione przez wygodniejszy dla osoby grającej miech ręczny. Instrument ten z prawej strony ma stosowną klawiaturę lub guziki.
Chiński wynalazek
Stroik przelotowy zastosowany w akordeonie, znany byÅ‚ już prawie 3000 lat p.n.e. w Chinach. Tam podobny instrument nosiÅ‚ nazwÄ™ „szeng”. Szeng zewnÄ™trznie nawiÄ…zywaÅ‚ do ksztaÅ‚tu legendarnego ptaka feniksa. W latach 1770 - 1750 Bernhard Eschenbach wraz z budowniczym fortepianów Casparem Schlimbachem, zbudowaÅ‚ instrument o nazwie eolina. ByÅ‚ to instrument z klawiaturÄ… obejmujÄ…cÄ… ponad 3 oktawy, pod którÄ… znajdowaÅ‚y siÄ™ dwa miechy obsÅ‚ugiwane kolanami- relacjonuje pan Marian. Christian Friedrich Ludwig zbudowaÅ‚ w 1822 roku eolinÄ™, czyli rÄ™cznÄ… zaopatrzonÄ… w miech harmoniÄ™. Najważniejszym wynalazkiem w tym urzÄ…dzeniu byÅ‚o wykorzystanie przepÅ‚ywu powietrza z obu kierunków, oczywiÅ›cie wydobywane z pracy miecha- opowiada artysta ze Stawu Kunowskiego. W 1829 roku w Wiedniu budowniczy organów Cyrill Demian oraz jego synowie Carl i Guido, opatentowali instrument o nazwie accordion. Budowniczowie jako najważniejszÄ… cechÄ™ instrumentu podali możliwość gry akordami, stÄ…d jego wÅ‚aÅ›ciwa nazwa. Sposób gry i trzymania instrumentu byÅ‚ odmienny od obecnego. PrawÄ… rÄ™kÄ… trzymano miech, kciuk lewej rÄ™ki wkÅ‚adano w skórzany pasek przymocowany do gryfu. Miech pracowaÅ‚ wertykalnie. PozostaÅ‚e palce lewej rÄ™ki obsÅ‚ugiwaÅ‚y klawisze- mówi pan Marian KryÅ›kiewicz.
Polskie tradycje zwiÄ…zane z grÄ… na akordeonie
W Polsce ulubionym instrumentem muzycznym jest oczywiÅ›cie akordeon. Jest on najczęściej używany podczas ceremonii weselnych. ObowiÄ…zuje nawet takie powiedzenie,... że bez gry na akordeonie….smutno bÄ™dzie mÅ‚odym w domie. Przy grze na wspomnianym instrumencie, odbywaÅ‚y siÄ™ oczepiny panny mÅ‚odej, a i przy okazji sÅ‚uchajÄ…c takowej muzyki goÅ›cie weselni zbierali dla mÅ‚odych pieniÄ…dze, na ich nowe gospodarstwo. Przy grze na akordeonie, mÅ‚oda para wychodziÅ‚a z domu panny mÅ‚odej do koÅ›cioÅ‚a, a matka weselna musiaÅ‚a rzucić za siebie biaÅ‚Ä… chusteczkÄ™, aby nigdy nie byÅ‚a ona potrzebna mÅ‚odej parze. CzÄ™sto też grÄ… na akordeonie weselono siÄ™ na chrzcinach i zarÄ™czynach. Wtedy to narzeczony podczas gry na akordeonie, wkÅ‚adaÅ‚ na palec ukochanej piÄ™kny pierÅ›cionek. Akordeon od zawsze byÅ‚ oznakÄ… miÅ‚oÅ›ci, dobra i oczywiÅ›cie szczęścia.
Dziękujemy panu Marianowi Kryśkiewiczowi za uraczenie nas piękną grą na akordeonie i za ciekawe opowieści na temat wspomnianego instrumentu muzycznego.