Dodano: 25.03.09 - 21:02 | Dział: Zakamarki historii

Bartoszewski jako historyk

dziejĂłw najnowszych


Przesłuchiwany przez prokuraturę - tytułem śledztwa w sprawie KL Warschau - Władysław B. zeznaje: że w wyniku wspólnej pracy na rzecz pomocy Żydom z Witoldem Bieńkowskim (z Departamentu Spraw Wewnętrznych Delegatury Rządu) został w 1942 r. jego zastępcą na stanowisku referenta informacyjnego i pełnił tę funkcję do 1944 r.

Następnie oświadcza: „Przez szereg lat powojennych systematycznie zajmowałem się ustalaniem faktĂłw z okresu okupacji, między innymi przez lekturę akt (...) z archiwum Ăłwczesnej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. Natrafiłem teĹź na meldunki i raporty opracowywane przez siebie samego lub przy moim współudziale.”

Władysław B. wymienia następnie rozliczne kontakty z przeróşnymi znakomitościami Ĺźydowskimi z Rady Pomocy Ĺťydom „Ĺťegota” i działanie w Wydziale Informacji Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK. Zatacza w opowieści niejako pierścienie wracając ciągle do sedna: „w ramach mojego rĂłwnoczesnego działania w wydziale brałem udział w przygotowywaniu, wydawaniu, bieżących, tajnych meldunkĂłw. Znaczna ich część zachowała się i w latach sześćdziesiątych znajdowała się w Archiwum Zakładu Historii Partii KC. Korzystałem z tych meldunkĂłw, pracując nad swoją książką.”

Władysław B. swoje zeznanie składa w formie autorytatywnej wypowiedzi pochodzącej niejako od samego pępka w orbicie ktĂłrego krążące pomniejsze autorytety pozwoliły mu wznieść się na pułap „historyka dziejĂłw najnowszych” – jak sam o sobie powiada i napisać książkę: „Warszawski pierścień śmierci”.

Narcyz albo zdrajca

Władysław B.: „Z całą pewnością nie posiadaliśmy wiadomości w komĂłrkach wywiadowczych Delegatury Rządu AK, jakoby w obozie na Gęsiej czy w innych istniejących okresowo komĂłrkach pracy (...) istniały komory gazowe.”

Naturalnie jeśli obĂłz oznaczony na mapie Hoessa „Vernichtungslager” (obĂłz zagłady) zredukuje się do „komĂłrki pracy” to w takiej „komĂłrce” juĹź nie sposĂłb wyobrazić sobie komorę gazową.

Władysław B.: „Nigdy w okresie mojej słuĹźby w Delegaturze Rządu na Kraj i AK nie zetknąłem się z informacją o konkretnych przypadkach uśmiercania w Warszawie pozbawionych wolności PolakĂłw czy ĹťydĂłw przy zastosowaniu gazu trującego. Takie informacje nie stanowiły teĹź elementu powaĹźnych sprawozdań składanych rządowi polskiemu czy Delegaturze Rządu na Kraj. Zwracam szczegĂłlnie uwagę na zachowane sprawozdanie syntetyczne wydane w Londynie w 1944 r. przez tamtejsze MSW Wydz. Społeczny, a zatytułowane Sprawozdanie nr 14/44 więzienia – obozy koncentracyjne. Sprawozdanie to bylo wykonane w Dep. SW Delegatury Rządu na Kraj. Byłem jego współautorem.”

Nasuwa tu się skojarzenie, Ĺźe istniały rĂłwnieĹź „niepowaĹźne” w odróşnieniu od „powaĹźnych” sprawozdania, a takĹźe pytanie; czy te „powaĹźne” sprawozdania były powaĹźnymi z powodu współautorstwa w nich Władysława B.?

Na pytanie prokuratora: „Czy świadek zetknął się z informacją, Ĺźe po wojnie na GęsiĂłwce
znaleziono puszki z cyklonem B?” Władysław B. odpowiedział: „nie musiały być tam składowane nieprzerwanie od okupacji niemieckiej. RĂłwnie dobrze mogły być tam składowane przywiezione skąd-inąd.”

I w tym miejscu chciało by sie powiedzieć, Ĺźe skoro Władysław Bartoszewski w bardzo dziwnych okolicznościach został zwolniony z Auschwitz, to nie musi to oznaczać, Ĺźe był -czy moĹźe nadal jest - szpiegiem niemieckim. MoĹźe rĂłwnieĹź być tzw. „uĹźytecznym idiotą”. Za drugą moĹźliwością świadczyć by mogły jakieś cechy narcystycznej megalomanii, każącej nieszczęśnikowi przy pomocy manipulacji i kłamstw, bronić swego pseudo-historycznego dzieła - załganego gniota - nazwanego enigmatycznie „Warszawskim pierścieniem śmierci”. Kopię owej powieść dołącza jako świadectwo prawdy historycznej do swoich zeznań. KL Warschau w niej nie istnieje, a „GęsiĂłwka” jest wyłącznie szczątkowym obozem pracy dla ĹťydĂłw.

Na temat komĂłr gazowych polemizuje z Władysławem Bartoszewskim Leszek Ĺťebrowski w artykule pt: „SpĂłr o KL Warschau": „Nie było w Warszawie komĂłr gazowych – twierdzi Bartoszewski. Komory były – mĂłwią dokumenty!” Tak jak Bartoszewski zaprzecza komorom gazowym wbrew istniejącym meldunkom Armii Podziemnej i zbieĹźnym dokumentom ekshumacyjnym, tak Ĺťebrowski przytacza w swoim artykule wiele obszernych cytatĂłw dotyczących komĂłr gazowych - właśnie z RaportĂłw Armii Podziemnej. Istnieją ponadto zeznania świadkĂłw uĹźywania przez NiemcĂłw w tym obozie komory przewoĹşnej.

Na pytanie prokuratora: „Jak świadek ocenia wiarygodność meldunkĂłw przekazywanych do rządu polskiego w Londynie?” Władysław B. oświadcza: „napotykałem na konkretne przykłady nieścisłości, przekłamań i wyolbrzymień nieznajdujących potwierdzenia w konfrontacji z innymi kompetentnymi zeznaniami, relacjami czy dokumentami.”

I tu trzeba by zwrĂłcić uwagę, Ĺźe w „kompetentnych” materiałach Władysława B. KL Warschau wcale nie występuje - pomimo występowania KL Warschau w licznych oryginalnych dokumentach niemieckich. Odnośnie meldunkĂłw - to pomimo, Ĺźe pochodzą z przypadkowych zdobyczy, a nie z zamierzonej kwerendy pod kątem KL Warschau archiwĂłw IPN - bo kwerendy takiej nie było – to i tak mamy ich sporo, a informacje zawarte w nich na temat funkcjonowania komĂłr gazowych są zbieĹźne, pomimo, Ĺźe pochodzą od róşnych osĂłb i róşnych organizacji wojskowych. A przy tym - zarĂłwno meldunki AK jak i NSZ potwierdzają istnienie komĂłr gazowych. A jeszcze dochodzi tu znaleziony cyklon B i materiał pochodzący ze śledztwa sędzi Marii Trzcińskiej - dotyczący komĂłr gazowych w tunelu Warszawy Zachodniej i zeznania świadkĂłw odnośnie stosowania komory przewoĹşnej. ZbieĹźność tak wielu róşnych ĹşrĂłdeł - nawet ze zrozumiałych względĂłw nieprecyzyjnych czasami - nie moĹźe być dziełem jakiegoś przypadku, lecz potwierdzać istnienie komĂłr gazowych w KL Warschau. Zresztą we wszystkich niemieckich obozach zagłady - krematoriom towarzyszyły zawsze komory gazowe. Nie sposĂłb zatem wyobrazić sobie, aby KL Warschau stanowił tu jakiś szczegĂłlny wyjątek, tym bardziej, Ĺźe z zeznań świadkĂłw wiemy, iĹź egzekucje stanowiły dla NiemcĂłw powaĹźny problem ze względu na niedostateczną w tym zakresie wytrzymałość psychiczną człowieka, a więc konieczność częstej wymiany plutonĂłw egzekucyjnych.

I posłuchajmy świadka Władysława B. jako historyka dziejĂłw najnowszych: „Jako historyk dziejĂłw najnowszych wiem, Ĺźe ustna informacja świadka, jeśli taką dysponujemy, powinna znaleźć potwierdzenie co najmniej jednej lub dwĂłch osĂłb lub w postaci istniejącego dokumentu.”

JakĹźe dziwnie niekonsekwentny jest Ăłw „historyk dziejĂłw najnowszych” w stosunku do komĂłr gazowych w KL Warschau. A jeszcze bardziej do ustaleń śledztwa sędzi niezłomnej Marii Trzcińskiej.

Tylko Ĺťydzi

Władysław B. w swoich zeznaniach na róşne sposoby pomniejsza polską martyrologię. PolakĂłw umieszcza w niewielkich obozach przesyłowych takich jak chociaĹźby: „obĂłz rozdzielczy dla osĂłb wywoĹźonych na roboty przymusowe przy ul. Skaryszewskiej, obĂłz przy ul. Litewskiej, istniejący stosunkowo krĂłtko i skupiający niemal wyłącznie PolakĂłw”, Natomiast KL Warschau a właściwie „GęsiĂłwkę” - bo KL Warschau w jego pojęciu wcale nie występuje - zagarnia świadek dla ĹťydĂłw: „Podstawową grupę więźniĂłw stanowili Ĺťydzi niepolscy, przywiezieni z Oświęcimia. Byli tam jednak kierowani Ĺťydzi, rzadziej Polacy z więzień warszawskich.”

Dosyć osobliwą strategią wojenną byłoby budowanie w miejscu tak bardzo widocznym jakim była Warszawa, obozu dla ĹťydĂłw niepolskich po likwidacji ĹťydĂłw z warszawskiego getta. To byłby nonsens, a więc nie mogli stanowić tu podstawowej grupy więźniĂłw. Byli natomiast uĹźyci do budowy Obozu, najpierw w Warszawie Zachodniej... Skupienie ĹťydĂłw w KL Warschau - zgodnie z rozkazem Himmlera z 9 10 1942 r. (bez wnikania w stopień jego wykonania) - dotyczyło ĹťydĂłw pracujących w „pracowniach krawieckich, kuśnierskich i szewskich”, natomiast zgodnie z tym samym rozkazem: „Ĺťydzi zatrudnieni w rzeczywistych firmach zbrojeniowych” mieli być stopniowo wycofywani. Ĺťydzi obsługiwali natomiast komando spalające zwłoki. Kontakt z tym komandem innych więźniĂłw był zabroniony i bywali ponadto likwidowani - zgodnie z zeznaniami świadkĂłw - po wykonaniu zadania. Stąd dowody w sprawie ludobĂłjstwa w KL Warschau – w postaci zeznań - siłą rzeczy muszą być fragmentaryczne.

W innym miejscu Władysław B. zeznaje, Ĺźe w marcu 1943 r. na terenie byłego więzienia przy zbiegu Gęsiej i Zamenhofa utworzono obĂłz pracy w ktĂłrym przebywało w pierwszych tygodniach paruset PolakĂłw. Następnie: „po trzech miesiącach istnienia wspomnianego obozu na podstawie rozkazu Himmlera z 11 VI 1943 r. przekształcono go w obĂłz koncentracyjny dla ĹťydĂłw zmieniając jego dotychczasową funkcję.”

Świadkowi - bez jakichkolwiek dodatkowych pytań szczegółowych ze strony prokuratury – udało się przeinaczyć merytoryczną treść rozkazu niemieckiego. Tymczasem rozkaz dotyczył wyłącznie przekształcenia „Dzielnej” – więzienia w dawnym Getcie Warszawskim w obĂłz koncentracyjny.

Dalej świadek zeznaje: „RĂłwnolegle do tego obozu koncentracyjnego istniał jeszcze, w szczątkowej postaci, obĂłz dla PolakĂłw przy ul Gęsiej 24. (...) Sprawy te przedstawione są wiarygodnie w opracowaniu historycznym pt. „ObĂłz koncentracyjny dla ĹťydĂłw 1943-1944 Tatiany Berenstein i Adama Rutkowskiego w „Biuletynie ĹťIH” 1967”

Wynika z tego, że dla Władysława B. wiarygodne jest opracowanie powstałe w oderwaniu od wszelkich archiwów dokumentów polskich i niemieckich i nade wszystko wyników śledztwa sędzi Marii Trzcińskiej, która w Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich przepracowała kilkadziesiąt lat. Trzeba tu wspomnieć, że na temat KL Warschau zeznawał w procesie norymberskim księgowy tego obozu Fleischer, że jego ogólną pojemność stanowiło 35-40 tysięcy więźniów, którym zapewniał środki na żywność. Tymczasem Władysław B. jakby celowo na każdym kroku pomniejsza wielkość tego obozu, albo podając stan zaludnienia w początkowej fazie, albo pomniejszając ten stan, albo odnosząc go do innych obozów pracy.

Na pytanie, czy w KL Warschau osadzeni byli rĂłwnieĹź Polacy? Władysław B. zeznaje: „Nie było nam, w Delegaturze Rządu, nic wiadomo o przebywaniu grup więźniĂłw PolakĂłw w obozach należących organizacyjnie do KL Warschau, jak długo uĹźywana była ta nazwa.”

Na pytanie, kiedy świadek po raz pierwszy usłyszał lub przeczytał nazwę KL Warschau? Władysław B. zeznaje: „Nazwę KL Warschau usłyszałem dopiero w publikacjach prasowych (medialnych) w latach dziewięćdziesiątych.”

Cynizm umniejszania zbrodni niemieckich

Władysław B. w zaprzeczaniu ludobĂłjstwa w KL Warschau jest bardzo konsekwentny i to nie tylko w zakresie metody. Wymienia wprawdzie Wolę jako miejsce w ktĂłrym był obĂłz ale sprowadza go do firmy usługowej: „Od chwili kiedy na terenie Warszawy nie uĹźywano Ĺźydowskiej siły roboczej, a więc od wiosny 1943, takie zadania dorywcze, robocze, spełniali Polacy. Wymieniane były adresy na Pradze i na Woli. Według posiadanych wtedy informacji, w Ĺźadnym przypadku nie chodziło o jednolity system obozowy ani o reĹźim porĂłwnywalny z obozem koncentracyjnym gdyĹź załoĹźenie tego działania było praktyczno-usługowe, a nie ekstermistyczno-likwidacyjne.”

W innym miejscu świadek zezna, Ĺźe „GęsiĂłwka” w marcu 1943 była obĂłzem pracy nad ktĂłrym: „opiekę sanitarną sprawował dr Loth (...) gdzie był doprowadzany pod konwojem, co drugi dzień.” Bardzo ładnie to brzmi, ale i w KL Auschwitz był lekarz jak wiemy a nawet szpital... Odnośnie dr Lotha to jego zeznania są nieco rozbieĹźne i to nie tylko w zakresie pomocy sanitarnej: „zaczęli się zgłaszać więźniowie tegoĹź obozu z błaganiem wyrwania im złotych zębĂłw i mostkĂłw. Na moje zaskoczenie wyjaśnili, Ĺźe komendant obozu koncentracyjnego wraz z dwoma policjantami wyszukują więźniĂłw posiadających dużą ilość koron i mostkĂłw złotych i więźniĂłw tych zabijają pod pretekstem ucieczki, po czym młotkiem wybijają im złote zęby.” Opisał teĹź warunki sanitarne czyli praktycznie ich brak. W innym miejscu dr Loth podsumowuje: „Niemcom obce są wszelkie najprymitywniejsze uczucia ludzkie.”

Władysław B.: „Metoda uśmiercania sprowadzała się do egzekucji przy czym wspomniana zatrudniona grupa waĹźna była jako siła robocza; nie było generalnego nastawienia na celową ich fizyczną likwidację, jak długo byli zdolni do pracy.”

No cóş, poprzez egzekucje jest bardziej „szlachetnie” zabijać. A śmierć staje się „Ĺźołnierska”, chyba, Ĺźe dopowie się nieistotny na pozĂłr szczegół, Ĺźe ofiary przed egzekucją obdzierano takĹźe z ludzakiej godności pozbawiając ich ubrań. A jeśli przeznaczeniem obozĂłw było zapewnienie siły roboczej dla NiemcĂłw to po cóş w KL Warschau było tyle krematoriĂłw i spalarni - w tym nowe – wskazujące, Ĺźe istniejące w tym zakresie „usługi” były niewystarczające? Jakoś nikt świadka nie zapytał. I do czego owa siła robocza dodatkowo słuĹźyła? Przyjmując nawet wymianę „pracownikĂłw” tylko poprzez umieralność, to i tak nie była ona naturalna jeśli wyraĹźała się w setce na dobę – przyjmując niektĂłre zeznania. Dodatkowo była ona uĹźywana tak jak w KL Auschwitz do przerobu „śmierci”. Mniejsze zatem znaczenie ma, jak wielka była rotacja stałych więźniĂłw, lecz wykorzystywanie ich do ludobĂłjczej funkcji i dzienne ludobĂłjcze przeroby tego obozu. A zgodnie z zeznaniami Paula Geibla – szefa SS i Policji bezpośrednio zarządzającego obozem – straty ludzkie wynosiły 400 PolakĂłw na dobę. A przecieĹź oskarĹźony zbrodniarz nie dodawał sobie do stryczka ofiar lecz prędzej ich liczbę zaniĹźał...

Władysław B. o planie Pabsta powiada: „Niewątpliwie jest to interesujący dokument myślenia niektĂłrych NiemcĂłw przedłoĹźony przez urbanistĂłw z Wurzburga Hansowi Frankowi. Nie ma jednak Ĺźadnych danych o stosunku samego Franka do tego planu ani na temat zamiarĂłw jego literalnej realizacji w kilka lat później.”

No cóş pomijając sam fakt, Ĺźe plan został znaleziony właśnie w gabinecie Hansa Franka, uĹźywany przez niego zapewne „literalnie” do marzeń, to zachował się rĂłwnieĹź „Dziennik” owego Franka. Oto preludium do marzeń gubernatora Hansa Franka : „Mamy w tym kraju punkt z ktĂłrego rozchodzi się całe zło: jest nim Warszawa.” Znajdujemy takĹźe wypełnienie owych marzeń: „Nikt nie moĹźe przeszkodzić temu Ĺźeby pozostała z niej tylko sterta gruzĂłw.”

Władysław B. zna te cytaty, pochodzą bowiem z książki sędzi Marii Trzcińskiej „ObĂłz zagłady w centrum Warszawy KL Warschau”. Świadek nie kryje niechęci do tej książki, ktĂłra „Warszawski pierścień śmierci” Władysława Bartoszewskiego przemieniła w pseudohistoryczny gniot. Rozumiejący ową frustrację świadka prokurator, nie zadał mu ani jednego pytania szczegółowego odnośnie wynikĂłw ustaleń sędzi Marii Trzcińskiej. Jakby śmiał zresztą, skoro świadek ujawnił mu, Ĺźe od 2001 r. jest przewodniczącym Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

***

W czasie zeznań Władysław B. powtarzał jak mantrę, Ĺźe przez wiele lat studiował przeróşne meldunki a w nich rĂłwnieĹź i własne i od 1945 r. współpracował z Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich. Ową współpracę uwiarygodniał nawet jakimś nazwiskiem, ale zupełnie pominął współpracę w owej komisji z sędzią Marią Trzcińską. Jego zeznania zaprzeczają nie tylko jej ustaleniom - a przecieĹź sędzia przepracowała w tej komisji kilkadziesiąt lat - lecz rĂłwnieĹź są sprzeczne ze sprawozdaniem sekretarza tej komisji z 1945 r. Sprzeczne są wreszcie z wynikami komisji ekshumacyjnej potwierdzającej, Ĺźe był to obĂłz zagłady a nie jak zeznaje Władysław B. – pracy. Mało tego świadek Władysław B. jako przewodniczący Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa zaprzecza ustaleniom tej komisji ekshumacyjnej stwierdzając, Ĺźe bywał na terenie jej badań jeszcze zanim zaczęła działać: „Nie napotkałem tam, poza obrazem zniszczeń, na nic szczegĂłlnie wpadającego w oko”.

Czyżby świadek koncentrował się, a może nawet sam szukał tego samego, czego szukali licznie zaglądający tam wówczas szabrownicy? Bo przecież, krematoria, sterty prochów czy włosów ludzkich i świadectwa tortur nie mogły umknąć uwadze wizytatora.

Jako świadectwo aktywności wojennej świadka przytoczę: „W czasie Powstania Warszawskiego przebywałem jako Ĺźołnierz AK w południowej części ŚrĂłdmieścia i nie miałem Ĺźadnego bezpośredniego kontaktu z Ĺźadnym miejsc, gdzie znajdowały się główne miejsca represjonowania PolakĂłw i ĹťydĂłw w czasie okupacji.”

Jestem przekonany, Ĺźe w tym miejscu świadek fałszywych zeznań nie składa, tymczasem przy Marszałkowskiej 62 znajduje się tablica marmurowa upamiętniająca bohatera Powstania Warszawskiego – Władysława Bartoszewskiego. Zachodzi zatem pytanie, czy Władysław Bartoszewski jako przewodniczący Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa miał prawo wystawić sobie samemu tablicę jeszcze za Ĺźycia, przy blokowaniu upamiętnienia 200 tysięcy męczennikĂłw KL Warschau? Jako przewodniczący musiał przecieĹź o tej tablicy wiedzieć, bo bez jego akceptacji powstać nie mogła.

Wracając do świadka Władysława B. - wnoszę pod opinię publiczną o zamianę jego kwalifikacji ze świadka na podejrzanego o współudział w zbrodni ludobójstwa, poprzez zacieranie dowodów tych zbrodni. Wnoszę również o pozbawienie go przez urzędy merytoryczne stanowiska przewodniczącego Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Wojciech Kozłowski