Dodano: 11.11.08 - 20:36 | Dział: Media od kuchni

i PO Radiu

Polskie Radio SA znalazło się w trudnej sytuacji. Od wielu miesięcy politycy z partii rządzącej prowadzą kampanię na rzecz ograniczenia roli mediów publicznych poprzez osłabienie ich podstaw ekonomicznych. Znalazło to swój wyraz w znacznym spadku wpływów z abonamentu radiowo-telewizyjnego. W tym roku w Polskim Radiu SA będą one o ponad 30 mln zł niższe niż zakładano. W związku z tym kierownictwo Radia zostało zmuszone do dokonania wyboru strategii dalszego postępowania. Niektórzy członkowie kierownictwa proponowali dokonanie bardzo drastycznych oszczędności, przystąpienie do redukcji zatrudnienia, likwidacji części jednostek organizacyjnych, być może likwidacji zespołów artystycznych, zdecydowanego obniżenia honorariów pracowników i współpracowników.

Wariant drugi – to sięgnięcie po oszczędności, ktĂłre Radio zgromadziło w ciągu ostatnich paru lat - jest to suma kilkudziesięciu milionĂłw złotych – i dzięki nim prĂłba przetrwania najgorszego okresu, ktĂłry podkreślam, dotknął Radio nie z jego winy.

Moją koncepcję, Ĺźeby sięgnąć po te pieniądze, ktĂłre odkładaliśmy na inwestycje, poparło większość członkĂłw Zarządu i Rady Nadzorczej PR SA. Uznaliśmy, Ĺźe właśnie w zaistniałej bardzo trudnej sytuacji Polskie Radio – narodowa radiofonia publiczna – musi trwać przy ofercie programowej, wyróşniającej nas od stacji komercyjnych.

Niezmiennie od przeszło osiemdziesięciu lat, od Polskiego Radia oczekuje się, by przez swą obecność w każdym gospodarstwie domowym, tworzyło wspólnotę języka, idei i wartości. Odstąpienie od tej powinności czyli obniżenie jakości programu, na rzecz zysku z pomnożonej liczby reklam, byłoby zdradą wobec tych wszystkich, którzy w dramatycznych dziejach Polski, misję tę realizowali.

Agresywna presja stosowana wobec odbiorców przez media komercyjne, kreujące hierarchię wartości jednostki w społeczeństwie wedle zasobności portfela, nakłada na media publiczne szczególną powinność realizacji oferty pozwalającej dostrzec świat w szerszej perspektywie uniwersalnych wartości.

Hasło „tyle misji, ile abonamentu”, ktĂłre moĹźe naleĹźałoby obecnie zastosować – moim zdaniem – nie jest racjonalnym kompromisem, a manifestacją oportunizmu.

Rząd wprawdzie zapowiadał, że zrekompensuje ubytki abonamentowe, jeżeli do nich dojdzie, ale rekompensat jak dotąd nie widać i nie spodziewamy się, żeby do nas dotarły.

Postaramy się dzięki wcześniej wypracowanym oszczędnościom przetrwać najgorszy okres licząc na racjonalne stanowisko Trybunału Konstytucyjnego wobec ustawy abonamentowej oraz na to, że rząd, a w pierwszym rzędzie Minister Skarbu Państwa, podejmą jednak niezbędne działania na rzecz ściągalności opłaty abonamentowej, która nie jest daniną dobrowolną, a regulowaną prawem. A w pespektywie przyszłego roku liczymy również na to, że nowy podział środków abonamentowych między radiofonię publiczną a telewizję trochę poprawi sytuację finansową Polskiego Radia.

W każdym razie, dzięki naszej strategii działania mamy szansę oferować produkt na co najmniej takim samym poziomie jak dotychczas. Propozycje Polskiego Radia na nowy sezon są bardzo atrakcyjne i świadczą o tym, że Radio w sensie programowym nie stoi w miejscu, tylko dynamicznie się rozwija.

Przy okazji warto podkreślić, Ĺźe Polskie Radio ma silną pozycję na polskim rynku radiowym, a w niektĂłrych kategoriach wiekowym jest wręcz liderem. WśrĂłd słuchaczy w wieku od 26 lat w gĂłrę, (tzw. 26+), Polskie Radio – jest numerem jeden przed innymi stacjami ogĂłlnopolskimi. Oczywiście Polskie Radio traktowane jako całość, bowiem zasadą budowania oferty programowej nadawanych przez nas czterech programĂłw ogĂłlnokrajowych jest ich komplementarność. (ĹšrĂłdło: Radio Track, MillwardBrown SMG/KRC, czerwiec – sierpień 2008, udział w czasie słuchania radia, prĂłba 19 068 osĂłb – patrz: załączone tabele).

Starając się zaspokoić oczekiwania naszych dotychczasowych słuchaczy, chcemy rĂłwnieĹź zyskać nowych. Przed dwoma laty przywrĂłciliśmy w Programie 1 codzienną audycję dla dzieci, w ktĂłrej – przez obecność literatury i teatru w tych programach – wprowadzamy najmłodszych odbiorcĂłw w świat kultury. Przywiązujemy teĹź wielką wagę do kształtowania gustĂłw muzycznych najmłodszego pokolenia PolakĂłw – w kaĹźdą niedzielę, w radiowym studiu koncertowym im. Witolda Lutosławskiego, organizujemy Poranki Muzyczne dla dzieci transmitowane w radiowej Jedynce, a ktĂłre są lekcjami muzyki.

Poprzez wprowadzenie przekazu radiowego za pośrednictwem nowych technologii, takich jak Internet czy telefon komórkowy, zyskujemy nowych odbiorców wśród młodzieży. Laboratorium multimedialnego przekazu jest zreorganizowany wiosną br. Program 4, przekształcony w Polskie Radio Euro. Mamy na uwadze fakt, iż niebawem multimedialny przekaz będzie standardem komunikacji z odbiorcami programów radiowych. Doświadczenia Polskiego Radia Euro pod tym względem służyć będą całej polskiej radiofonii.

Oczywiście, jeśli w przyszłym roku wpływy z abonamentu będą nadal malały, a rząd nie podejmie stosownych działań, musimy przygotowywać się na wariant pesymistyczny. Nad takim programem - przystosowania Radia do bardzo złej sytuacji finansowej w 2009 roku – juĹź pracuje specjalnie powołany zespół. Realna staje się, niestety, groĹşba krachu finansowego radiofonii publicznej.

Ale staramy się być optymistami mimo uporu rządzących, podtrzymujących zamiar likwidacji abonamentu. Jesteśmy optymistami, bowiem juĹź 2004 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, Ĺźe „NiezaleĹźność mediĂłw publicznych jest nie do pomyślenia bez ustalonej w ustawie o radiofonii i telewizji istoty opłaty abonamentowej, jako pozabudĹźetowego, nie podlegającego administracji rządowej lub samorządowej, ĹşrĂłdła finansowania”. Mamy rĂłwnieĹź nadzieję, Ĺźe Parlament uwzględni apel przewodniczącego Europejskiej Unii NadawcĂłw skierowany na ręce Marszałka Sejmu Bronisława Komorowskiego, w ktĂłrym Fritz Pleitgen, odnosząc się do projektu znacznego ograniczenia wpływĂłw abonamentowych pisał: „ mam nadzieję, Ĺźe podzieli Pan mĂłj punkt widzenia i punkt widzenia EBU, iĹź obecny projekt ustawy o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych, jeśli zostanie przyjęty, odda >niedĹşwiedzią przysługę< interesom polskiego społeczeństwa, tak w kraju , jak zagranicą, w Europie i w »globalnej wiosce«”. Liczymy rĂłwnieĹź, Ĺźe rządzący nie zlekceważą apelu twĂłrcĂłw polskiej kultury, skierowanego do Premiera Donalda Tuska, w ktĂłrym podkreślają, Ĺźe „abonament jest najuczciwszym sposobem finansowania mediĂłw publicznych”.

Ogłoszone ostatnio przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego tezy do nowej ustawy medialnej zakładają de facto przekształcenie mediów publicznych w media rządowe. Tak bowiem należy rozszyfrować koncepcję ich finansowania z wpływów z podatku VAT, tzn. z budżetu państwa i powierzenia nadzoru nad tym funduszem Ministrowi Kultury i Radzie Powierniczej wyłanianej przez aktualną sejmową większość. A koncepcja tzw. licencji, przyznawanych wraz z funduszem wszystkim nadawcom, rozbije integralność przekazu upodobniając ofertę mediów publicznych do stacji komercyjnych. Ogłoszone tezy potwierdziły wcześniejsze obawy, że celem rządzących jest po prostu likwidacja mediów publicznych.

Wobec silnego lobby, od lat zmierzającego do likwidacji mediów publicznych i wynikającego z tych działań fałszywego wizerunku Polskiego Radia, przedstawiam poniżej szczegółową informację o nowościach naszej oferty programowej na sezon jesienno-zimowy 2008/2009, aktualne ramówki czterech programów ogólnokrajowych, informacje o Polskim Radiu dla Zagranicy i innych jednostkach programowych oraz repertuar zespołów artystycznych.

Krzysztof Czabański
Prezes Zarządu Polskiego Radia SA
(całość na www.polskieradio.pl