Czwartek 25 Kwietnia 2024r. - 116 dz. roku,  Imieniny: Jarosława, Marka, Wiki

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 03.03.22 - 20:16     Czytano: [186]

Dział: Śladami naszych przodków

Zwyczaje tłustoczwartkowe

A na tłusty czwartek

Mianem karnawału nazywa się czas od Nowego Roku, a w niektórych regionach świata od święta Trzech Króli, aż do Środy Popielcowej. Czas ten ma zmienną liczbę dni w każdym roku. Ale zawsze tłusty czwartek, wyznacza ostatni dzień ucztowania i hucznych zabaw przed Wielkim Postem.

Tradycja nakazuje

W ten wyjątkowy w całym roku dzień, tradycja nakazuje przygotowywać bardzo kaloryczne dania i wszelkie przekąski. Co ciekawe, w niektórych miejscach świata, ludzie tylko spożywali mięso w okresie karnawału. Zatem jak widzimy, czas ten był naprawdę wyjątkowy i sam w sobie szczególny. Według etnografa pana Zygmunta Glogera, karnawał po włosku oznacza po prostu, "pożegnanie się z mięsem".

Ostatnie dni karnawału

Kilka ostatnich dni przed Wielkim Postem, rozpoczynał się tak zwany mięsopust czyli znany nam dziś tłusty czwartek, po nim nadchodziła smalcowa niedziela, w której na śniadania i kolacje podawano chleb obficie wysmarowany smalcem, bogatym w skwarki i cebulkę. Ostatni dzień karnawału, to tak zwane ostatki, czyli innymi słowy ostatni wtorek, gdzie można było delektować się mięsem. Czas ten też nosił regionalną nazwę "kusoki", czyli po prostu był to czas kuszenia "Złego", do popełniania wielu grzechów.

Jak nam mówią różne źródła historyczne

Źródła historyczne wskazują, że zwyczaj tłustego czwartku, gościł już w Polsce pogańskiej. Był jednak związany z pożegnaniem zimy. Na stołach wówczas pojawiały się pączki z ciasta chlebowego, nadziewane podsmażoną słoniną. Bardzo podobnie wyglądały zwyczaje rzymskie. W starożytnym "Wiecznym Mieście", także jedzono pączki ze słoniną, ale je popijano ogromną wprost ilością wina.

Kiedyś to było poważne święto

Ostatni tydzień karnawału, w dobie współczesnej obchodzi się bardziej symbolicznie, kupując lub smażąc pączki na tłusty czwartek. Kiedyś jednak, do tego święta bardzo poważnie podchodzono. Wierzono, że taniec i uczta mogą pomóc zakląć złą rzeczywistość i sprowadzić pod dach samo dobro.

Pączki

Deser ten gości w naszym kraju, raczej na słodko. Zmienia się tylko jego kuwertura. Są pączki śliwkowe, różane, a nawet z adwokatem. Pierwotnie pączki były małymi chlebkami ze słoniną. W szesnastym wieku, usmażono słodkie pączki po raz pierwszy, które obsypano cukrem pudrem. Od tego czasu na świętokrzyskich Krynkach mówi się na pączku "pudroki". Jednym ze zwyczajów podczas smażenia pączków, było wsadzanie do ich wnętrza orzeszków tłuczonych. Gdy ktoś z osób delektujących się pączkami natrafił na takie dobrodziejstwo smakowe, oznaczało to dla niego wyjątkowe szczęście.

Do XIX wieku

Do dziewiętnastego wieku, pączku uważano za szczególny rarytas i smażono je jedynie w bogatych domach mieszczańskich i na dworach szlacheckich. Smażenie wymagało użycia dużej ilości tłuszczu, na który nie każdy mógł sobie pozwolić. Obok pączków w tłusty czwartek, z czasem pojawiały się faworki. W zależności od regionu, bywają one nazywane chrustem, lub twardakiem.

W dawnej Polsce

W dawnej Polsce, obowiązywał tak zwany zwyczaj twardakowy. Polegał on na tym, iż panna której się podobał jakiś piękny chłopiec, smażyła dla niego garniec słodkiego chrustu. Gdy ten go zjadł i pochwalił, wróżyło to rychłe zaręczyny takiej pary. Niekiedy chłopak w pączki chował pierścionek zaręczynowy dla swojej wybranki. A niekiedy karteczkę z wyznaniem miłosnym.

Ewa Michałowska- Walkiewicz

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt