Czwartek 18 Kwietnia 2024r. - 109 dz. roku,  Imieniny: Apoloniusza, Bogusławy

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 07.11.21 - 13:33     Czytano: [310]

Dział: Śladami naszych przodków

Wspomnienie o Orlętach Lwowskich

Bohaterstwo obrońców Lwowa

Miano Orląt Lwowskich dotyczy uczniów, studentów, a także młodocianych robotników i urzędników miasta Lwowa, którzy najpierw gołymi rękami, a później już ze zdobytą na wrogu bronią, postanowili wyzwolić swoje miasto przed okupującymi je oddziałami ukraińskimi.

W sumie w walkach tych, brało udział 1421 młodych polskich obrońców, z których najmłodszy miał zaledwie 9 lat. Warto jest w tym miejscu wspomnieć, iż trzynastoletni obrońca lwowski Antoś Petrykiewicz, został najmłodszym w historii Polski kawalerem Orderu Virtuti Militari. Jak wiemy to z kart historii, miasto Lwów, był w początkach XX stulecia, miastem o przeważającym procencie polskiej ludności. Gdy wojska ukraińskie, stanowiły militarne zagrożenie dla miasta, tylko Polacy umieli stawić im w dniu 1 listopada 1918 roku, zbrojny opór. Miasto to, zostało w dużej części opanowane przez Ukraińców już w dwa tygodnie od inwazji, zacięta obrona pozbawionego dostaw wody i elektryczności miasta, trwała aż do połowy 1919 roku, kiedy to wojska polskie przybyłe z odsieczą przerwały oblężenie. Jak uważa wielu historyków, tło historyczne walk o Lwów, stanowiła I wojna światowa.

Pod koniec wojny rozpętanej przez Niemców w 1914 roku, wojskowe władze austriackie we Lwowie wspierały dążenia kół ukraińskich do przejęcia całkowitej władzy w mieście. Wiadomości o tym wydarzeniu, docierały do patriotycznych środowisk polskich, licznie rozsianych na terenie miasta. Przeciwdziałanie zbrojnemu zagrożeniu, utrudniało duże rozbicie polityczne społeczności polskiej oraz istnienie kilku różnych grup wojskowych. Dominujące wpływy, miała w tamtych latach Narodowa Demokracja. W porównaniu ze stanem sprzed wojny, zmniejszyło się znaczenie konserwatystów, słabsze były też i pozostałe partie, tj. Polskie Stronnictwo Demokratyczne, Polska Partia Socjalno-Demokratyczna i Polskie Stronnictwo Ludowe. Oprócz ośrodków politycznych, istniały też liczne organizacje legionistów, jako Towarzystwo byłych Członków Wzajemnej Pomocy.

W październiku 1918 roku, na wezwanie Rady Regencyjnej, pułkownik Władysław Sikorski zaczął organizować we Lwowie regularne Wojsko Polskie. Od lipca 1918 roku, istniały w mieście także Polskie Kadry Wojskowe, które były ściśle powiązane z Narodową Demokracją. Na ich czele stał kapitan armii austriackiej, Czesław Mączyński, członek Ligi Narodowej. W dniu 1 listopada 1918 roku, tuż nad ranem, żołnierze podlegający Ukraińskiemu Komitetowi Wojskowemu, zbrojnie wkroczyli do miasta i opanowali większość gmachów publicznych. W odpowiedzi powstały w zachodniej części miasta, dwa polskie punkty oporu z bardzo nieliczną, a ponad to słabo uzbrojoną załogą. Były to między innymi, Szkoła im. Henryka Sienkiewicza, w której znajdował się batalion kadrowy WP pod dowództwem kpt. Zdzisława Trześniowskiego i Dom Akademicki z niewielką grupą żołnierzy POW. Obie te placówki rozpoczęły zbrojną akcję obronną.

Jednym z dowódców Obrony Lwowa, był niezrównany ppłk Karol Baczyński. W pierwszych dniach zbrojnych walk ulicznych, polska młodzież sprawnie zdobywała broń na przeciwniku. Zaczęto też organizować mniej liczebne pododdziały wojskowe, a obok piechoty powołano do życia artylerię, kawalerię, oddział techniczny, a także niewielki oddział lotniczy. Po sukcesach oddziałów polskich, odniesionych w dniu 10 listopada 1918 roku, cała zachodnia część miasta, znalazła się w rękach polskich. Wyraźną przewagę miały też ugrupowania prawicowe. Skomplikowaną sytuację polityczną i wojskową w mieście, wykorzystywali ukraińscy przestępcy. Uzbrojone bandy grabiły polskie składy z bronią, magazyny kolejowe, sklepy i całą ludność cywilną. Oddziały polskie, skutecznie odpierały liczne ataki wojsk ukraińskich, podejmując jednocześnie nieudane próby zdobycia całego miasta. W dniu 20 listopada, przybyła z Przemyśla oczekiwana odsiecz pod dowództwem ppłk Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego. Zaraz też, Tokarzewski przejął komendę nad połączonymi oddziałami wojskami. Następnego dnia oddziały polskie przystąpiły do zorganizowanego ataku. Po całodobowych walkach, w dniu 22 listopada 1918 roku, Ukraińcy w obawie przed okrążeniem opuścili miasto.

Niebawem zostało ono ponownie zaatakowane, przez skonsolidowane silne oddziały ukraińskie. Rozpoczął się nowy etap wojny. Większość ziem polskich znajdowała się jeszcze pod okupacją i zaborami. W ciągu trzech tygodni obrony Lwowa, w kraju następowały jednak zasadnicze zmiany. Zaczęły kształtować się podstawy państwowości polskiej, administracji i armii. Możliwa się wówczas stała, militarna pomoc samotnie walczącym lwowianom, która zakończyła się polskim zwycięstwem. Dziś, kiedy minęło tak dużo czasu od chlubnej obrony Lwowa, na ulicach polskich miast, zbierają się młodzi ludzie, by oddać cześć swoim rówieśnikom, którzy własną krwią, bronili swojej niepodległości. - Ten dzień jest dla nas Polaków wyjątkowy, ten dzień to nasza chwała i przeogromne bohaterstwo- dopowiada Alicja Duraj.


EWA MICHAŁOWSKA - WALKIEWICZ

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt