Piątek 19 Kwietnia 2024r. - 110 dz. roku, Imieniny: Alfa, Leonii, Tytusa
| Strona główna | | Mapa serwisu
dodano: 05.01.07 - 16:18 Czytano: [1996]
Świątynia Partenon
Słynna świątynia Ateny Partenos ("dziewicy") na Akropolis ateńskiej, wzniesiona w latach 447-432 p.n.e. z inicjatywy Peryklesa przez Iktinosa i Kallikratesa na miejscu dwóch starszych świątyń: Hekatompedonu z ok. 570-550 p.n.e. i nie dokończonego tzw. Starszego Partenonu z ok. 488-480 p.n.e., zburzonego przez Persów.
Klasyczne dzieło architektury attyckiej, łączące porządek dorycki z elementami jońskimi. Partenon wzniesiony został z marmuru pentelickiego na trzystopniowej podbudowie (stylobacie) w typie doryckiego peripterosu (8 na 17 kolumn) z płytkim pronaosem i opistodomosem o 6 kolumnach in antis.
Wymiary świątyni wynosiły 69,51 m na 30,86 m. Wnętrze dzieliło się na 2 części: trójnawową cellę o długości 100 stóp (stąd nazwa Hekatompedon naos), gdzie przechowywano kultowy posąg Ateny (Atena Partenos dłuta Fidiasza), i Partenon właściwy - salę o 4 jońskich kolumnach, dla dziewcząt w służbie bogini.
Dekorację rzeźbiarską wykonali artyści pod kierunkiem Fidiasza:
1) na belkowaniu - 92 metopy (ok. 447-443 p.n.e.) z przedstawieniem gigantomachii (wschód), amazonomachii (zachód), wojny trojańskiej (północ), centauromachii i dziejów Erechteusza (południe).
2) Fryz Partenonu - joński fryz ciągły obiegający zewnętrzne ściany celli, (442-438 p.n.e.) o długości ok. 160 m, przedstawiający procesję panatenajską (Panatenaje).
3) Na przyczółkach ukazano (438-432 p.n.e.) narodziny Ateny (wschód) i spór Ateny z Posejdonem o miasto (zachód). Jedynie w narożnikach zachowały się resztki rzeˇb przyczółka oraz kilka żłobkowanych tryglifów rozdzielających metopy z resztkami rzeźb.
We wczesnym średniowieczu (ok. 662) świątynia została zamieniona na kościół chrześcijański, a w 1460, po wybudowaniu minaretu, na meczet. W 1674 ambasador Ludwika XIV przy Wysokiej Porcie markiz C.M.F. de Nointel polecił sporządzić rysunki detali Partenonu. Rysownikami byli: nieznany z imienia Carrey, prawdopodobnie Flamandczyk, i tzw. anonim Nointel, o którym nic nie wiadomo.
Partenon uległ częściowemu zniszczeniu w czasie oblężenia Aten przez wojska weneckie w 1687 (Partenon był wtedy arsenałem), kiedy to oficer floty Wenecji trafił z działa okrętu w zgromadzone tam prochy. Rysunki Carreya i Nointela mają ogromne znaczenie dla poznania wyglądu zabytku i jego rekonstrukcji. W latach 1802-1812 część zachowanych rzeˇb Partenonu wywiózł (wyrywając je z ich naturalnych miejsc i niszcząc przy tym) do Londynu (dziś w British Museum) lord T.B. Elgin (Elgina marmury).
Ruiny Partenonu poddano wstępnej konserwacji w poł. XIX w. W 1929-1930 dokonano częściowej rekonstrukcji kolumnady północnej. W miejsce wywiezionych przez Elgina metop (rząd Grecji stara się od lat o zwrot rzeźb partenońskich) wmontowano kopie. Obecnie w Partenonie trwają bardzo szeroko zakrojone prace restauracyjne, które w wielu środowiskach wywołują polemiki nad granicą odbudowy zabytków.
Grecja
Pod tym artykułem nie ma jeszcze komentarzy... Dodaj własny!
W rocznicę zamachu na kata Warszawy
Bohaterstwo żołnierzy Pegaza przeszło do legendy i historii wojskowości. Rocznicę uczcimy w wyjątkowy sposób - filmem dokumentalnym i promującym go teledyskiem. Chcemy przypomnieć wszystkim...
22.01.24 - 14:03 | Czytaj więcej
19 Kwietnia 1882 roku
Zmarł Charles Robert Darwin, twórca teorii ewolucji biologicznej (ur. 1809)
19 Kwietnia 2005 roku
Joseph Alois Ratzinger został 265 papieżem i przyjął imię Benedykta XVI.