Dodano: 09.08.19 - 21:46 | Dział: Śladami naszych przodków

Szymon Wincenty Tokarzewski

Patriota i zesłaniec

W lipcowych dniach Myśli Narodowej, chcemy naszym czytelnikom przybliżyć postać wielkiego Polaka, który poświęcił cale swoje życie, uciemiężonej zaborami Ojczyźnie. Szymon Tokarzewski, urodził się dnia 16 lipca 1823 roku w Bodaczowie. Zmarł natomiast w dniu 3 lipca 1890 roku w Warszawie. Był to polski działacz niepodległościowy i niestrudzony patriota.

Rodzina

Był synem Sebastiana i Ewy z Niedźwieckich. Po ukończeniu czterech klas w szkole gimnazjalnej w powiecie szczebrzeskim, Szymon został zatrudniony w 1840 roku, w ordynackim zakładzie gorzelniczym w celu nauki zawodu gorzelanego. Już dnia 30 czerwca 1842 roku, został on zwolniony na skutek likwidacji zakładu. Jeszcze w tym roku podjął pracę w urzędzie pocztowym w Lublinie. Za udział w spisku księdza Piotra Ściegiennego, Szymon został aresztowany w 1846 roku i osadzony w Cytadeli Warszawskiej.

Katorga...

Po procesie został skazany na 1000 pałek i 10 lat katorgi. Dnia 17 czerwca 1848 roku wysłano go z grupą więźniów politycznych na karę katorżniczej pracy w Omsku, dokąd dotarli idąc piechotą w roku 1849. Dzięki amnestii z okazji objęcia tronu Rosji przez cara Aleksandra, Szymon w roku 1857 powrócił do kraju.
W roku 1862 Tokarzewski został powtórnie aresztowany za udział w ruchu patriotycznym i zesłany na katorgę do Aleksandrowska nad Amurem.

Kolejna amnestia

Powrót z zesłania nastąpił po kolejnej amnestii z powodu manifestu koronacyjnego cara Aleksandra. Po powrocie do kraju zamieszkał on w Warszawie i ożenił się z córką swojego przyjaciela z Cytadeli Warszawskiej Józefa Leszczyńskiego pieczętującego się herbem Belina. Pannie Leszczyńskiej było na imię Halina.

Współpracownik księdza Ściegiennego

Szymon Tokarzewski, jako aktywny współpracownik Księdza Ściegiennego, trzydzieści siedem lat swojego życia spędził w więzieniach i na wygnaniu. W latach czterdziestych był więziony we Lwowie i w Modlinie. W latach sześćdziesiątych był więziony też na Pawiaku, a przez pewien czas przebywał w zakładzie karnym w Kadai koło Nerczyńska w tamtejszym okręgu górniczym. Odbywał karę wygnania, w Haliczu, mieszkając w Irkucku.

Jako literat

W ostatnich latach swego życia, przy ofiarnej pomocy swojej żony, Szymon spisał swoje wspomnienia, które zostały wydane drukiem już po jego śmierci. We wspomnieniach ze swojej pierwszej katorgi Szymon pisał:
„(...) Dziad mĂłj, konfederat barski, z gniazda, rodu Tokarzewskich KaraszewiczĂłw, herbu Trąby, z okolic Grodna, po pierwszym rozbiorze Polski przeniĂłsł się do ziemi Lubelskiej, aby nie składać przysięgi na wierność carycy Katarzynie II (...)”. Wspomnienia Szymona zostały wydane pod następującymi tytułami: „Siedem lat katorgi”, „Ciernistym szlakiem”, „Na Sybirze” oraz „ Opowiadania z Ĺźycia PolakĂłw” i „PośrĂłd cywilnie umarłych”.

Ewa Michałowska- Walkiewicz