Dodano: 08.06.19 - 13:00 | Dział: Śladami naszych przodków
Centralny Okręg Przemysłowy
Nasza Redakcja na wystawie
Nasza Redakcja była zaproszona na wystawę do Miejskiego Centrum Kultury w Skarżysku- Kamiennej, aby przypomnieć czytelnikom historię COP-u.
Cud ekonomiczny II RP
COP, czyli Centralny OkrÄ™g PrzemysÅ‚owy, byÅ‚ jednym z najwiÄ™kszych przedsiÄ™wzięć ekonomicznych II Rzeczpospolitej. Celem COP-u byÅ‚o zwiÄ™kszenie ekonomicznego potencjaÅ‚u Polski, rozbudowa przemysÅ‚u ciężkiego i zbrojeniowego, a także zmniejszenie bezrobocia. ZakÅ‚ady COP zapewniÅ‚y obywatelom pracÄ™ na terenach dotkniÄ™tych najwiÄ™kszym bezrobociem, a infrastruktura podniosÅ‚a poziom cywilizacyjny tych terenów na dość wysoki. Na rozwój COP-u przeznaczono w latach 1937–1939 okoÅ‚o 60% caÅ‚oÅ›ci wydatków inwestycyjnych o Å‚Ä…cznej wartoÅ›ci 1925 mln zÅ‚ych. BudowÄ™ COP zainicjowaÅ‚ wicepremier do spraw ekonomicznych i jednoczeÅ›nie minister skarbu Eugeniusz Kwiatkowski.
Wzrost produkcji
Powoli wzrastała też produkcja przemysłowa, której jednak poziom daleki był od tego sprzed wielkiego kryzysu, z powodu niskiej siły nabywczej wsi.
Kwiatkowski uznał, że najlepszym wyjściem będzie zwiększenie zatrudnienia w przemyśle, gdyż nie było realnych szans na szybkie zmiany w strukturze agrarnej. Zgodnie z panującymi poglądami ekonomicznymi zapoczątkowanymi przez amerykański New Deal, starano się skupić na rozwoju wytwórczości w tych gałęziach przemysłu, które nie przyczyniały się do powstawania dóbr konsumpcyjnych. W pierwszej wersji inwestycje miały być prowadzone w całym kraju, ale ze względu na ograniczone środki zdecydowano się na modyfikację planu. Minister Kwiatkowski zaproponował koncentracje COP-u w tzw. trójkącie bezpieczeństwa na południu Polski.
Kapitał prywatny
W celu przyciągnięcia kapitału prywatnego do lokowanych w COP przedsiębiorstw, przedsiębiorstwa te otrzymały zwolnienie z podatku obrotowego i samorządowego na okres 10 lat. Ponieważ preferencje te nie przyniosły oczekiwanych skutków, w kwietniu 1938 roku wprowadzono system potrąceń z podatku kwot zainwestowanych w COP. Tą samą ustawą rozszerzono także listę gałęzi przemysłu objętych preferencjami oraz doprecyzowano obszar COP do 44 powiatów.
Jak zatem widzimy, wspomniana wystawa, pokrótce przypomina nam o COP-ie, który na miarę młodego Państwa Polskiego, chciał wznieść jego ekonomię na europejskie wyżyny. Lecz niestety, agresor zza zachodniej granicy, zniweczył wszystkie plany rozwojowe Polaków.
Ewa Michałowska- Walkiewicz