Dodano: 23.11.18 - 21:31 | Dział: Śladami naszych przodków

Uniwersytet Latający

Forma nielegalnego kształcenia polskiej młodzieży

Uniwersytet Latający, to szerokie pojęcie przypisywane różnym instytucjom kształcenia wyższego, jakie funkcjonowały w Królestwie Polskim od roku 1905 do 1918. Nazwa ta wywodzi się od braku stałej siedziby dla szkoły wyższej i co się z tym wiąże, sukcesywnych zmian miejsca wykładów.

Okres zaborĂłw

Wykształcenie polskiej młodzieży, od zawsze było priorytetem dla całego narodu. Tym bardziej kładziono na ten fakt nacisk, gdy nastał okres zaborów, a jakiekolwiek formy pobierania przez młodzież nauki, były zabronione. Organizowane były zatem od 1882 roku, w domach prywatnych w Warszawie konspiracyjne kursy dla kobiet, dla których edukacja na poziomie uniwersyteckim była zamknięta. Trzy lata później, wspomniane kursy przekształciły się w nieformalną, tajną szkołę wyższą czyli wcześniej już wspomniany Uniwersytet Latający. Już w niedługim czasie od założenia tegoż uniwersytetu, kilka grup niedawnych pensjonarek słuchało wykładów Józefa Siemaszki, Stanisława Norblina, Piotra Chmielowskiego, a także Władysława Smoleńskiego. W roku 1885 jedna ze słuchaczek kursów Jadwiga Dawidowa, ujęła różne grupy słuchaczy w jednolitą strukturę, nadając jej opracowany program nauczania. Od tej chwili nałożono na słuchaczy opłaty pieniężne, które były przeznaczane na honoraria dla wykładowców. Słuchacze byli podzieleni na grupy wiekowe, do odpowiednich możliwości słuchania wykładów. Polscy studenci, mogli w ramach wspomnianych opłat, korzystać z możliwości nauczania oraz z tajnej Czytelni Naukowej.

Nauka na studiach uniwersyteckich

Studia na tajnym uniwersytecie, trwały od pięciu do sześciu lat i obejmowały cztery kierunki: nauki społeczne, nauki filologiczno-historyczne, pedagogikę i nauki matematyczno-przyrodnicze. W tygodniu słuchaczki uczestniczyły od 8 do 11 godzin wykładów. Wśród wykładowców znajdowali się wybitni naukowcy, którzy gwarantowali wysoki poziom nauczania. Oblicza się, iż w ciągu dwudziestu lat istnienia, wspomniany uniwersytet ukończyło pięć tysięcy kobiet, w tym Maria Gorzechowska i Maria Skłodowska. W roku 1905, Uniwersytet Latający przekształcił się w jawnie działające Towarzystwo Kursów Naukowych.

Towarzystwo KursĂłw Naukowych

Kontynuująca od roku 1905 działalność Uniwersytetu Latającego szkoła wyższa o nazwie Towarzystwo Kursów Naukowych, swoją pracę prowadziła w Warszawie organizując wykłady na wydziałach: matematyczno-przyrodniczym, humanistycznym, technologicznym i rolniczym. W roku 1920 Towarzystwo Kursów Naukowych, zostało przekształcone w Wolną Wszechnicę Polską.

Co na to współczesna poezja

Stowarzyszenie poetów ze świętokrzyskiego Rudnika, zorganizowało wieczorek na którym wspominano działalność Uniwersytetu Latającego. Wykłady na temat tak specyficznej formy nauczania polskiej młodzieży, prowadził pan Jeremi Teofil Gałka historyk i dziennikarz.

Ewa Michałowska -Walkiewicz