Dodano: 10.11.18 - 23:39 | Dział: Zakamarki historii

Rok 1918

Z inicjatywy Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego w połowie 1917 roku utworzone we Francji polskie oddziały – słynną Błękitną Armię. Polacy walczyli z Niemcami m.in. w Szampanii i Wogezach. 8 stycznia 1918 roku prezydent StanĂłw Zjednoczonych Woodrow Wilson wygłosił 14 punktowy akt, w ktĂłrym proponował organizację powojennego świata. Trzynasty punkt tego przemĂłwienia dotyczył utworzenia niepodległego politycznie i gospodarczo państwa polskiego.

We wrześniu 1918 roku kontrolę nad Błękitną Armią uzyskał Komitet Narodowy Polski, a jej dowódcą został gen. Józef Haller. Błękitna Armia została uznana przez państwa Ententy za samodzielną, sojuszniczą i jedyną współwalczącą armię polską.

12 września 1918 roku powołano Radę Regencyjną, której członkami byli Zdzisław Lubomirski, Józef Ostrowski oraz arcybiskup i prymas Królestwa Polskiego, Aleksander Kakowski. Rada Regencyjna powołała rząd, na czele którego stanął Jan Kucharzewski. Pomimo ograniczeń, jakie narzucała okupacja, Rada Regencyjna przygotowała najpotrzebniejsze akty prawne, regulujące kluczowe dziedziny życia społecznego i gospodarczego. Gdy rząd Kucharzewskiego podał się do dymisji, powołano rząd Jana Kantego Steczkowskiego, a w październiku Józefa Świeżyńskiego.

Podczas rozmów pokojowych na początku października 1918 r., państwa centralne za podstawę przyjęły 14 punktów prezydenta Wilsona. 7 października Rada Regencyjna ogłosiła niepodległość Polski specjalnym aktem prawnym. W tym dokumencie pojawiła się zapowiedź utworzenia koalicyjnego rządu narodowego oraz rychłych wolnych wyborów do parlamentu.

Pod koniec października 1918 r. rezultat I wojny światowej był już przesądzony. Niemcy i Austro-Węgry musiały przyjąć do wiadomości, że przegrały. W Krakowie zaczęła działać Polska Komisja Likwidacyjna, powołana przez Wincentego Witosa i Ignacego Daszyńskiego, której celem było oderwanie ziem zaboru austriackiego od monarchii habsburskiej i przyłączenie jej do państwa polskiego. 31 października 1918 r. polskie flagi zawisły nad Krakowem. 5 listopada Rada Regencyjna wydała dekret o organizacji podległych sobie władz na terenie austriackiego gubernatorstwa lubelskiego, co podnosiło znaczenie Rady Regencyjnej.

10 listopada do Warszawy przybył JĂłzef Piłsudski, a 11 listopada Rada Regencyjne przekazała mu władzę. Tego samego dnia zakończyła się pierwsza wojna światowa. Niemcy podpisały zawieszenie broni w Compiègne. Przystąpiono do rozbrajania stacjonujących w Warszawie oddziałów niemieckich. W ciągu 7 dni ewakuowano ok. 55 tys. Ĺźołnierzy niemieckich. 11 listopada 2018 r. nadburmistrzem Poznania został Jarogniew Drwęski.

W latach 1920–1936 rocznicę odzyskania niepodległości świętowano zwykle w pierwszą niedzielę po 11 listopada. Pierwsze obchody miały miejsce 14 listopada 1920 r. Ustawą z 23 kwietnia 1937 roku, 11 listopada został ustanowiony świętem państwowym. Do czasu wybuchu II wojny światowej obchody państwowe odbyły się dwa razy: w 1937 i 1938.

Podczas okupacji niemieckiej w latach 1939–1945 jawne świętowanie polskich świąt państwowych było zakazane, a organizatorzy obchodĂłw 11 listopada byli naraĹźeni na dotkliwe represje. Mimo to, podczas II wojny światowej 11 listopada na murach pojawiały się napisy: Polska Ĺźyje”, „Polska zwycięży”, „Polska walczy”, „Jeszcze Polska nie zginęła”, „11.XI.1918”. RĂłwnieĹź w prasie konspiracyjnej zamieszczano artykuły przypominające o Święcie Niepodległości.

W 1945 roku komunistyczny rząd zniĂłsł Święto Niepodległości 11 listopada, a zamiast niego ustanowił "Narodowe Święto Odrodzenia Polski, obchodzone 22 lipca, w rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN. W okresie PRL-u święto 11 listopada organizowano nielegalne obchody rocznicy odzyskania niepodległości. Uczestnicy i organizatorzy tych uroczystości często byli represjonowani przez komunistyczne władze. Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada zostało przywrĂłcone ustawą z 1989 roku pod nazwą "Narodowe Święto Niepodległości”.

Całość: Marsz Niepodległości