Dodano: 16.03.18 - 15:59 | Dział: Śladami naszych przodków

RozwĂłj hutnictwa

i przeróbki złomu na ziemiach polskich


Na prelekcji w Iłży

Nasza redakcja została zaproszona do Iłży, na prelekcję dotyczącą rozwoju przemysłu metalurgicznego w Polsce. Wykłady prowadził pan hrabia I.J. Gałczyński herbu Gałka z Dąbrowy Górniczej.

Ślady pierwszej produkcji

Żelazo na ziemiach polskich znane było około 750 r. p.n.e., lecz ślady pierwszych produkcji pochodzą z VI-V wieku p.n.e. Hutnictwo świętokrzyskie w I-V wieku n.e. zalicza się do największych w Europie. Istniały wtedy znacznie mniejsze ośrodki hutnictwa żelaza, na terenie Wielkopolski, Śląska i Karpat. W XVI wieku głównym okręgiem hutniczym było Zagłębie Staropolskie. Pierwszy wieki piec zbudowano około 1611-1613 roku nad rzeką Bobrzą koło Kielc. W końcu XVIII wieku było już w Polsce około 50 wielkich pieców. Najsilniejszy rozwój Zagłębia Staropolskiego nastąpił dzięki inicjatywie S. Staszica w XIX wieku. Rozbudowano zwłaszcza zakłady wzdłuż rzeki Kamiennej.

Zastosowanie koksu

Z momentem zastosowania koksu do wytopu żelaza, nowe huty lokalizowano w pobliżu kopalń węgla kamiennego na Górnym Śląsku. Pierwszy wielki piec opalany koksem zbudowany przez Szkota J. Baildona uruchomiono w 1796 roku w Gliwicach. W uruchomionej w 1802 roku Hucie Królewskiej, zastosowano po raz pierwszy do dmuchu maszynę parową. W latach 1836-37 uruchomiono huty w Zawadzkiem i w Ostrowcu Świętokrzyskim. W latach 50-tych XIX wieku powstały liczne nowe walcownie i nowoczesna Huta Zawiercie. W Hucie Królewskiej zainstalowano w 1865 roku konwertor besemerowski. W okresie międzywojennym hutnictwo polskie rozwijało się w kierunku produkcji stali jakościowych i stopów metali, nie zwiększając ilości wytwarzanych stalowych wyrobów hutniczych.
DuĹźym osiągnięciem walcownictwa było zbudowanie w latach 1933-34 przez T. Sendzimira w Hucie „PokĂłj", walcarki do walcowania blach na zimno. W latach 1937-39 zbudowano hutę stali jakościowych w Stalowej Woli.

Okres wojny

W czasie okupacji niemieckiej, hutnictwo polskie poniosło dotkliwe straty. Po wyzwoleniu nastąpił intensywny rozwój hutnictwa opartego na przetwórstwie złomu. Odbudowano w latach pięćdziesiątych i zmodernizowano wszystkie stare śląskie huty. W maju 1976 roku powstało przedsiębiorstwo państwowe Kombinat Metalurgiczny Huta Katowice w Dąbrowie Górniczej, w skład którego włączono nowobudowany zakład hutniczy, Hutę Bankową oraz Zakłady Koksownicze im. Powstańców Śląskich w Zdzieszowicach.

Dzięki rozwojowi przemysłu hutniczego, nasz kraj miał solidny fundament do powstania wielu nowoczesnych na skale europejską przedsiębiorstw, relacjonuje pan hrabia I. J. Gałczyński herbu Gałka z Dąbrowy Górniczej.

Ewa Michałowska – Walkiewicz