Dodano: 30.08.17 - 20:05 | Dział: Śladami naszych przodków

W Muzeum w SkarĹźysku- Kamiennej

Ciekawa wystawa

W skarżyskim Muzeum im. Orla Białego zorganizowana była ciekawa wystawa poświęcona historii powstania papieru. Można się zatem było dzięki niej dowiedzieć, co stanowiło pierwotną matrycę do wytwarzania papieru i kto był prekursorem w jego produkcji.

Papyros

Papier (łac. papyros), to inaczej mówiąc cienki, płaski materiał, wytwarzany poprzez sprasowanie włókien bezładnie ułożonych. Używane są do jego powstania włókna celulozowe, stanowiące komórki o kształcie wydłużonym. Najpopularniejszym ich źródłem jest pulpa drzewna, przygotowywana z miękkiego drewna. Inny popularny materiał do wykonania papieru, to bawełna. Oprócz włókien w skład papieru wchodzą najczęściej substancje klejące, wypełniające i barwiące. Papier jest formowany w kształt arkusza lub wstęgi. Papier to inaczej mówiąc, spilśniona masa włóknista pochodzenia organicznego. Wytwarzany poprzez ułożenie na sicie włókien celulozowych. Po uformowaniu masy na sicie jest on odwadniany, prasowany, suszony i gładzony w podzielonych etapach ciągłego procesu wytwarzania.

Używane są do tego procesu zwykle włókna organiczne poprzez starcie i zmielenie tzw. papierówki drzewnej. Czasem stosowany jest tutaj proces rozwłókniania chemicznego i mają wówczas zastosowanie inne włókna roślinne takie jak słoma, trzcina, konopie, lub bambus. Oprócz włókien organicznych w skład papieru wchodzą substancje niewłókniste, czyli tak zwane wypełniacze co stanowi skrobia ziemniaczana, talk czy gips. Rodzaj włókien, wypełniaczy oraz proporcje ich użycia określa receptura papieru, zależna od rodzaju i przeznaczenia papieru.
Papier w formie podobnej do używanej obecnie został według chińskich kronik wynaleziony w Chinach przez kancelistę na dworze cesarza He Di z dynastii Han, eunucha Tsai Lun (inna transkrypcja Cai Lun), około 105 r. n.e. Kancelista ten, eksperymentował z korą drzew, jedwabiem, a nawet sieciami rybackimi, aż trafił na właściwą metodę czyli inaczej mówiąc tworzenie papieru czerpanego z użyciem szmat jedwabnych i lnianych. Cesarz He Di w uznaniu doniosłości powyższego wynalazku, podniósł go do godności ministra rolnictwa.

Co na to archeologia

Wyniki badań archeologicznych pokazują jednak, że papier był już znany wcześniej, co najmniej w 8 roku p.n.e.. Z tego roku pochodzi skrawek papieru z 20 chińskimi znakami odnaleziony w Nefrytowej Bramie, granicznej strażnicy jedwabnego szlaku. Zatem papier jest jeszcze starszy, jego nie zapisane skrawki były znajdowane w stanowiskach pochodzących prawdopodobnie z II wiek p.n.e.. Prawdopodobnie zatem Tsai Lun wynalazł tylko metodę masowej produkcji papieru.
Po bitwie nad rzeką Taraz w 751 r. Arabowie wzięli do niewoli hinduskich papierników i w ten sposób na ziemiach arabskich papier upowszechnił się.
W Europie papier upowszechniał się z trudem, nadal przedkładano pergamin jako materiał piśmienny. W XII wieku, początkowo w Hiszpanii, a potem też we Włoszech powstały pierwsze europejskie papiernie. Stopniowo technika produkcji papieru zaczęła się rozprzestrzeniać na inne kraje starego kontynentu. Pierwszy młyn papierniczy na terenie Polski zbudowano w roku 1491 we wsi Prądnik Czerwony (aktualnie Dzielnicy III Prądnik Czerwony w Krakowie), natomiast w roku 1546 król Polski Zygmunt I Stary wydaje pierwszy zbiór przepisów dotyczących produkcji papieru, czyli są to Postanowienia rzemiosła papierniczego.

W wyniku dĹźumy

W XIV stuleciu, na skutek epidemii czarnej śmierci, znacznie wzrosła w Europie ilość dostępnego surowca do produkcji papieru. Tym surowcem były setki tkanin z odzieży zmarłych na dżumę. Jednak w Europie zaczęło brakować szmat i w latach 40 XIX wieku, Friedrich Gottlob Keller uzyskał ścier drzewny. W następnych dziesięcioleciach opracowano metodę pozyskiwania z nich masy celulozowej. Pomysł produkcji masy włóknistej z drewna wywodzi się od francuskiego fizyka i przyrodnika, członka AN, Ren Antoine Ferchault de Raumur (1683-1757), który opisał papierowe gniazda os, budowane z wykorzystaniem masy drzewnej.


Ewa Michałowska - Walkiewicz