Dodano: 17.04.16 - 19:51 | Dział: Oko Cyklopa

KONTROLERZY...(2)

OKO CYKLOPA

Sławomir M. Kozak









Aniutkowi poświęcam…























KONTROLERZY...(2)


Tom Shannon, kontroler lotniska Quad City w Moline, Illinois.
46 lat

Shannon nadzorował ruch w promieniu 50 mil wokół lotniska leżącego niedaleko Moline. Większość pilotów była tego dnia wyjątkowo miła, z wyjątkiem jednego. Kiedy nadeszło polecenie posadzenia całego ruchu na ziemi miał akurat na łączności małą Cessna,ę. Jej pilot uparł się, żeby dolecieć do dalej położonego lotniska Evansville. Shannon nigdy nie przypuszczał, że powie kiedykolwiek to, co powiedział wówczas:

- Zgodnie z poleceniem FAA nakazuję lądować na najbliższym lotnisku. Galesburg leży po lewej stronie, odległość trzy mile. Zgłoś, kiedy zobaczysz.

Kilka dni później, po przywróceniu ruchu lotniczego Shannon trafił znowu na tego pilota. Kiedy ten szykował się do startu Shannon zapytał, czy to był rzeczywiście ten sam pilot? W odpowiedzi usłyszał:

- Tak, to ja. I nie podobało mi się wtedy to, co zrobiłeś.

Wtedy nie mógł przecież wiedzieć.

Lotnisko Quad City obsługuje niewielką ilość samolotów ale 11 września lądowało na nim wszystko, co było w pobliżu. Maszyny małe i duże.

- Podchodziły z kaĹźdej strony - wspominał Shannon – ustawialiśmy je w kolejkę i sadzaliśmy jeden po drugim. Ale najbardziej niesamowitym wspomnieniem, jakie pozostało jest obraz wskaĹşnika radarowego. Kiedy juĹź wszystko siedziało na ziemi spojrzałem na radar i ... nic na nim nie było. To niesłychanie przygnębiający widok..



Robin Lee, operatorka radiowa centrum oceanicznego Pacyfiku
41 lat

Lee pracuje dla prywatnej firmy ARINC(1), zajmującej się przekazywaniem informacji pomiędzy kontrolą ruchu lotniczego, a załogami samolotów znajdujących się nad Pacyfikiem.

Zmiana trasy nad oceanem to jedna z trudniejszych rzeczy w kontroli ruchu. Między innymi z uwagi na różnice językowe ogromnej liczby załóg z różnych regionów świata. Jeden azjatycki pilot nie mógł zrozumieć instrukcji.

- Powtarzam, nie masz zgody na lądowanie na terenie Stanów Zjednoczonych, z wyjątkiem sytuacji niebezpieczeństwa z powodu braku paliwa.

Lotniskiem docelowym było San Francisco. Pilot odpowiedział:

- OK, polecimy do Oakland.

- Zabraniam - odpowiedziała - nie masz zezwolenia na lądowanie na terenie Stanów Zjednoczonych. Co, w związku z tym decydujesz zrobić?

- OK - odezwał się pilot - a co, gdybyśmy wybrali Los Angeles?

Nie załapał, że całe Stany są zamknięte. Musiała sama podjąć decyzję. Skierowała go do Vancouver.

Lee pracowała na najwyższych obrotach przez ponad cztery godziny. Ilość informacji i poleceń do przekazania była daleko wyższa niż zazwyczaj. Trzymała się dzielnie do chwili, kiedy jeden z kanadyjskich pilotów niespodziewanie, na pożegnanie, powiedział:

- Nasze wyrazy współczucia.

Po ciężkim dniu pełnym wrażeń, dużego stresu, te proste słowa wyzwoliły w niej długo skrywane emocje. Pobiegła do łazienki i zaczęła płakać.



Tom Roberts, kontroler Centrum w Bostonie.
46 lat

Wszystko zaczęło się właśnie tu. W Centrum Boston, zarządzającym ruchem nad Nową Anglią. Dwa pierwsze porwane samoloty wystartowały z lotniska Logan w Bostonie. Kontrolerzy słyszeli głos porywacza skierowany do pasażerów rejsu AAL 11.

- Mamy kilka samolotów - powiedział.

Po tym, kiedy UAL 175 uderzył w drugą wieżę, emocje pojawiły się również wśród personelu Centrum. Niektórzy płakali, inni siedząc potrząsali głowami. Centrum, zlokalizowane w Nashua, w stanie New Hampshire, ewakuowano około jedenastej.

Po godzinie, Roberts,owi siedzącemu w niedalekim Holliday Inn polecono znaleźć ochotników chcących powrócić do budynku. Zebrał grupę kolegów i poszli. Nie obawiał się o siebie, myślał o swojej żonie. Zatelefonował do niej. Powiedział, że polecono kilku ludziom wrócić do pracy, bo zagrożenie już minęło.

- Zgłosiłeś się? - bardziej stwierdziła niż spytała.



Bill Keaton. Kontroler Cleveland Center.
46 lat

Keaton prowadził ruch tranzytowy. Tego dnia Cleveland miało więcej pracy niĹź jakikolwiek inny organ kontroli w kraju. Napięcie wzrastało systematycznie z kaĹźdą nową informacją spływającą z innych ośrodkĂłw. Sala operacyjna, wypełniona zwykle towarzyskimi pogaduszkami tętniła głuchą ciszą. Keaton pamięta, Ĺźe atmosfera była posępna. Kiedy UAL 93 przechodził przez jego rejon odpowiedzialności zmuszony był porozganiać wszystkie inne samoloty będące na jego częstotliwości, Ĺźeby nie spotkały się z maszyną nie reagującą na wezwania. Kiedy o 09:45 polecono im posadzić cały ruch na ziemi, przyjęli to spokojnie. WkrĂłtce jednak okazało się, Ĺźe wymaga się od nich, by zrobili to natychmiast. Keaton włączył na swoim wskaĹşniku podgląd innych, niĹźszych sektorĂłw, poniĹźej poziomu 240, szukając wolnych miejsc dla swoich samolotĂłw. Kolejno „wrzucał” je w te puste plamy, nakazując zniĹźanie. Kierował wszystko w rejon Cleveland, Pitsburgh,a i Columbus.



John Carr, przewodniczący NATCA(2).

John domyślił się co się stanie na krótko przed drugim uderzeniem.

Jego komórka padła i kolega z Bostonu zatelefonował do niego na służbowy numer.

- Hej, John. Oglądasz telewizję?

- Tak – odpowiedział.

A on na to:

- To AAL 11.

Prawie upuścił kawę.

- MĂłj BoĹźe, o czym ty mĂłwisz?

- To AAL 11 zrobił tę dziurę w WTC.

- Ĺťartujesz.

- Nie. I jest jeszcze jeden, który właśnie skręcił na południe i leci na Nowy Jork. Jego też zgubiliśmy.

- Oglądałem wtedy horror na Ĺźywo – wspomina Carr.



Danielle O,Brien, kontroler zbliĹźania, lotnisko Dulles

O,Brien siedziała, jak podczas każdego dyżuru, przed wskaźnikiem radarowym. O 08:52 zgłosiła się do niej załoga samolotu AAL 77. Właśnie wystartowali. Godzinę i dwanaście minut później mieli się rozbić o Pentagon. Na jej oczach rozegrał się dramat, o którym kilka tygodni później opowiadała w ten sposób.

- To był zwykły dzień. Piękny dzień w Waszyngtonie, bezchmurnie, przyjemna temperatura.

Wydała zezwolenie na dalsze wznoszenie, po czym zupełnie dla siebie niespodziewanie, poĹźegnała załogę zwrotem :”powodzenia”.

- To wstrząsające, normalnie mĂłwię „miłego dnia” lub „miłego lotu”. Nigdy „powodzenia” .

Dwadzieścia minut później pierwszy samolot uderzył w WTC.

W tym czasie O,Brien starała się „przerzucić” jak najwięcej samolotĂłw, by pomĂłc w ich sprawnym lądowaniu. Widziała juĹź w telewizji zdjęcia z Nowego Jorku.

- Zaczęliśmy obrabiać samoloty, jak najszybciej było można. I wtedy zobaczyłam ten samolot. Był nieopisany, echo przemieszczało się bardzo szybko na południowy zachód od Dulles.

Zapytała siedzącego obok kolegę, Tom,a Howell,a, czy widzi to samo.

- O mĂłj BoĹźe, wygląda, jakby leciał na Biały Dom! – odpowiedział. – Leci na Biały Dom!

Z prędkością około 500 mil na godzinę samolot zmierzał prosto w rejon oznaczony kryptonimem P-56. Strefa zakazana dla lotów. Strefa obejmująca Biały Dom i Kapitol.

- Prędkość, zwrotność, sposĂłb skręcania... My wszyscy, doświadczeni kontrolerzy myśleliśmy, Ĺźe jest to samolot wojskowy. – wspomina O,Brien. – Nie prowadzi się w taki sposĂłb samolotu typu 757. To nie jest bezpieczne.

- Samolot był jakieś 12 – 14 mil od nas – mĂłwi dalej – i to było ... odliczanie. 10 mil na zachĂłd, 9 mil na zachĂłd. Nasz Supervisor podniĂłsł słuchawkę bezpośredniego łącza do Białego Domu i zaczął przekazywać im te informacje... Ĺźe mamy niezidentyfikowany, bardzo szybki samolot lecący w ich kierunku... 8 mil na zachĂłd... A potem było 6 ...5 ... 4... i juĹź miałam wyszeptać ...3, kiedy nagle samolot zakręcił. Na sali wszyscy przez chwilę odetchnęliśmy. To musi być myśliwiec! Jeden z naszych chłopcĂłw, wysłany dla ochrony stolicy, prezydenta... Wbici w oparcia krzeseł odetchnęliśmy na jakąś sekundę. Ale samolot zakręcał nadal, zrobił pełen zakręt o 360 stopni. Utraciliśmy kontakt radarowy. Czekaliśmy ... czekaliśmy. A serce biło w piersiach w oczekiwaniu tego, co się stanie... I wtedy kontrolerzy z Waszyngtonu odezwali się przez głośnik: „Dulles, zatrzymajcie cały ruch dolotowy. Uderzono w Pentagon”. Pamiętam, jak niektĂłrzy ciężko dyszeli, ktoś krzyczał... nie było łez, ani jednej. Nikt się nie załamał, nikt nie porzucił stanowiska.

Wszystkie samoloty zostały zmuszone do lądowania. Dla kontrolerów dopiero wtedy zaczął się prawdziwy stres i ciężka praca.

- To była walka z czasem, ratowanie ludzi. W ten sam sposĂłb zresztą chronimy ich wszystkich kaĹźdego dnia w roku – mĂłwi O,Brien – Posadzić ich wszystkich na ziemi, sprawić by byli bezpieczni, zanim cokolwiek się stanie.

W niecałe dwie godziny posadzono na ziemi prawie 5000 maszyn.

Od tamtego dnia Danielle O,Brien miewa koszmary.

- Budzę się w nocy, siadam na łóżku i przeżywam to wszystko na nowo. Ciągle to widzę i słyszę. W sposób typowy, jaki zdarza się tylko w snach. Najczęściej wraca ten, w którym widzę zieloną wielką plamę naprzeciw. To część ekranu radaru... jest jakby z żelu ... i sięgam do niego, by zatrzymać ten samolot. Ale we śnie łapię go ... nic nie robię, tylko go trzymam... i wszystko się urywa...

1.- ARINC - Aeronautical Radio Incorporated. Spółka utworzona w roku 1929, jest czołowym dostawcą rozwiązań komunikacyjnych dla lotnictwa, lotnisk, wojska, rządu i transportu kołowego. ARINC instaluje końcówki komputerowe w radiowozach policyjnych. Do niedawna właścicielem firmy była grupa największych amerykańskich linii lotniczych oraz Boeing. W 1978 roku firma wprowadziła ACARS (Aircraft Communications Addressing and Reporting System), system pozwalający na komunikację stacji naziemnych i samolotów w powietrzu bez pośrednictwa głosu, za pomocą automatycznego przesyłu danych (patrz przypis 19). W lipcu 2007 roku akcjonariusze ogłosili, że 90% akcji przejdzie w ręce Carlyle Group za około miliard dolarów. ARINC, z siedzibą w Annapolis, Maryland, ma dwa centra regionalne. W Londynie (od 1999) obsługujące Europę, Bliski Wschód i Afrykę oraz w Singapurze (od 2003) dla rejonu Azji i Pacyfiku.
2.- NATCA – National Air Traffic Controllers Association, Amerykańskie Stowarzyszenie KontrolerĂłw Ruchu Lotniczego zrzeszające ponad 20 000 osĂłb.


CDN