Dodano: 31.10.14 - 23:36 | Dział: W kręgu wydarzeń

Nic nie jest zapomniane

Co zobaczyłem podczas mojej prĂłby samobĂłjczej…



Kiedyś umierałem, a moĹźe tylko byłem gotowy na śmierć, ale od tamtej pory wiem, Ĺźe to wszystko jest zapisane, Ĺźe kaĹźdy najdrobniejszy, pozornie nic nieznaczący element Ĺźycia, kaĹźdy spotkany człowiek, kaĹźdy czyn, a nawet wypowiedziane słowo miało jakieś znaczenie dla mnie lub dla innych ludzi – i nic nie jest zapomniane.

Śmierć jest końcem Ĺźycia, a zatem nie moĹźemy wiele powiedzieć o śmierci nie zadając pytania, czym jest Ĺźycie. JeĹźeli ktoś chciałby ten wątek pogłębić sięgając np. do encyklopedii PWN lub do Internetu, będzie rozczarowany. Dowie się bowiem, Ĺźe „Ĺźycie to odstęp czasu od narodzin do śmierci”. Kręcimy się zatem w kółko, w ktĂłrym Ĺźycie i śmierć wydają się abstrakcjami nie dającymi się zrozumieć inaczej, niĹź poprzez odsyłanie jednego do drugiego.

Narodziny i śmierć to części jednej całości. To dlatego ciągnie nas do małych dzieci. Pamiętam, Ĺźe kiedy zmarła moja mama, świat zgasł dla mnie jak świeca. Zapaliłem go sobie jednak na nowo wraz z urodzinami moich kolejnych dzieci. Ot, nieustający krąg Ĺźycia…

Spacerując po cmentarzu na warszawskich Powązkach, jak zawsze o tej porze roku zastanawiam się nad tym, co jest naprawdę waĹźne. Cmentarz, to dobre miejsce do takich rozwaĹźań, zwłaszcza taki cmentarz, jak komunalne Powązki, gdzie obok siebie tysiącami spoczywają bohaterowie i zdrajcy, ludzie wielcy i zupełnie przeciętni, sławni i nieznani prawie nikomu, bogaci i nie mający niczego – dziś wszyscy milczący i rĂłwni sobie. Bo kiedy umrze człowiek, ktĂłry posiadał bogactwo, wpływy, wiedzę i wszystkie atrybuty pobudzające zazdrość, wĂłwczas po oszacowaniu jego osiągnięć i dzieł pozostaje pytanie: czy jego Ĺźycie było dobre czy złe? Ludzka zawiść juĹź zniknęła, podobnie jak wszystko inne, a majątek przeszedł w ręce innych ludzi i jedyna miarą jest: czy był kochany czy znienawidzony? Czy jego śmierć odczuto jako stratę, czy teĹź stała się powodem radości? WśrĂłd całej niepewności jutra i wszystkiego wokół jestem pewien, Ĺźe pod wierzchnią warstwą swoich przywar ludzie pragną być dobrzy i pragną być kochani, a większość ich wad jest po prostu prĂłbą odnalezienia skrĂłconej drogi do miłości. Kiedy człowiek umiera niekochany, wĂłwczas bez względu na swĂłj majątek, władzę, wpływy, czy talenty musi uznać własne Ĺźycie za poraĹźkę, a konanie za zimną potworność. Wydaje mi się, iĹź zawsze, gdy moĹźemy wybierać pomiędzy dwoma sposobami myślenia, winniśmy pamiętać o śmierci i starać się Ĺźyć tak, by nasza śmierć nie przyniosła światu radości.

Pochylając się na cmentarzu nad grobami tych, ktĂłrych juĹź z nami nie ma, myślę o tym, jak nieszczęśliwi muszą być ludzie, ktĂłrzy nie mają oparcia w Bogu, poniewaĹź nie zawierzyli, Ĺźe w ogĂłle istnieje. Myślę o tym, jakim jestem szczęściarzem, Ĺźe mogę przyjąć świat, jak Biblię – na wiarę.

Wierzę, że są sprawy, do których doświadczenia zmusza nas po prostu Los.

Oczywiście człowiek ma wolną wolę, ale zarazem pewne sytuacje mamy narzucone, ktĂłre niejako nadają kierunek: gdzie przyszliśmy na świat, w jakich Ĺźyjemy czasach, w jakich okolicznościach, ile mamy tu czasu, ktĂłry przecieĹź jest darem… WeĹşmy sytuację na froncie. NiezaleĹźnie od tego, ile cię szkolili i jak bardzo uwaĹźasz, o tym, czy zginiesz, decyduje ślepy traf. NiewaĹźne kim jesteś ani to, czy jesteś bohaterem, czy tchĂłrzem. Nieodpowiednie miejsce, nieodpowiednia pora i koniec. Sytuacja jakich na wojnie wiele: Ĺźołnierze wyskakują z okopu do ataku. Kiedy kula trafia jednego z nich, biegnący tuĹź za nim znajduje ocalenie, bo tamten ginąc ocalił mu Ĺźycie. Tak jest ze wszystkim. Kiedy piorun zabijając kogoś uderza w miejsce, w ktĂłrym przed chwilą stał ktoś inny, kiedy rozbija się samolot, w ktĂłrym miałeś lecieć, ale były korki i spóźniłeś się na lotnisko, kiedy kolega zapada na śmiertelną chorobę a nie ja. NiektĂłrzy sądzą, Ĺźe takie rzeczy są dziełem przypadku: ktoś miał szczęście, ktoś inny nie. Tymczasem w tym wszystkim zachowana jest rĂłwnowaga. Ktoś się starzeje, ktoś inny rośnie. Śmierć zabierając kogoś nie zabiera jednocześnie kogoś innego i w tej niewielkiej przestrzeni między byciem zabranym a byciem oszczędzonym Ĺźycia się wymieniają. Przypomniałem sobie historię, ktĂłrą poznałem pracując przez niecały rok jako psycholog w bialskim hospicjum dla umierających. Ta sama historia z dwĂłch róşnych punktĂłw. Pacjent hospicjum umierał i o tym wiedział. Ale chciał, by jego śmierć miała jakiś sens, by jeszcze odchodząc mĂłgł zrobić coś dobrego. Dlatego poprosił, by po śmierci jego serce przekazano innej osobie. I tak się stało. Pacjent odszedł, ale jego śmierć uratowała Ĺźycie innemu człowiekowi. SpĂłjrzmy na tę historię z dwĂłch róşnych punktĂłw widzenia: ten sam dzień, ten sam moment, ale dla jednego kończy się szczęśliwie, bo dostaje drugie Ĺźycie, dla innego oznacza śmierć.

Czym jest śmierć? Nie wiem, choć kiedyś już umierałem. A może tylko tak mi się wydawało, może tylko byłem gotowy na śmierć? Myślałem o tym, że to tylko chwila, że umrzeć dziś warte jest tyle samo, co umrzeć każdego innego dnia. Było to wówczas, gdy doprowadzony do załamania przez mój własny kraj marzyłem już tylko o tym, by nic nie czuć i przestać cierpieć.

SamobĂłjcza prĂłba – największy błąd mojego Ĺźycia, bo przecieĹź BĂłg zna kaĹźdego z nas i żąda od nas tylko tego, czemu jesteśmy w stanie podołać, zezwala na tyle cierpienia, ile jesteśmy w stanie znieść. I zabiera nas do siebie w najlepszym dla nas momencie – On o tym decyduje, nie my! Ale coś z tamtych tragicznych dla mnie chwil jednak zapamiętałem. W ułamku sekundy przed zamkniętymi oczami przemknęły mi sceny z całego Ĺźycia. ZnĂłw byłem na moim Ĺźoliborskim podwĂłrku i bawiłem się w chowanego z kolegami, grałem z nimi w kapsle, podchody i w piłkę, znĂłw siedziałem w szkolnej ławce na mojej ulubionej lekcji języka polskiego i przeĹźywałem zachwyt czytając „Quo vadis?”, po raz pierwszy spędzałem wakacje z rodzicami w ukochanym przez nas Darłówku nad Bałtykiem, oczami kilkuletniego dziecka zobaczyłem mamę i innych bliskich, poczułem zapach lasu na pierwszym harcerskim rajdzie po Puszczy Kampinoskiej, widziałem siebie wędrującego po Tatrach i podczas pamiętnej Wigilii Świąt BoĹźego Narodzenia 1980 roku, ktĂłra była dla nas radosna i smutna zarazem, jeszcze raz byłem świadkiem na mojej własnej Pierwszej Komunii Świętej i na moim weselu, jeszcze raz poznawałem moją Ĺźonę i widziałem, jak rodzą się i dorastają wszystkie nasze dzieci, widziałem obrazy z ich Ĺźycia i ze swojego Ĺźycia, widziałem ludzi, ktĂłrych skrzywdziłem i ktĂłrzy mnie skrzywdzili, widziałem swoje sukcesy i swoje poraĹźki, swoją studniĂłwkę w XVI LO im. Stefanii Sempołowskiej i pierwszą sesję na studiach psychologicznych, jeszcze raz zachwyciłem się pierwszym zapamiętanym widokiem śniegu, morza, tatrzańskich szczytĂłw, AsyĹźu, jeszcze raz spotkałem wszystkich moich bliskich, ktĂłrzy przeszli juĹź na Drugą Stronę. Pamiętam swoje przeraĹźenie uświadomieniem sobie faktu, Ĺźe to koniec wszystkiego, Ĺźe nie zrobię juĹź niczego dobrego i… wrĂłciłem do teraĹşniejszości.

Od tamtej pory wiem, Ĺźe to wszystko jest zapisane, Ĺźe kaĹźdy najdrobniejszy, pozornie nic nieznaczący element mojego Ĺźycia, kaĹźdy spotkany człowiek, kaĹźdy czyn, a nawet wypowiedziane słowo miało jakieś znaczenie dla mnie lub dla innych ludzi – i nic nie jest zapomniane.

autor: Wojciech Sumliński
Dziennikarz, publicysta. Napisał książkę "Z mocy bezprawia".
wPolityce