Dodano: 15.10.14 - 12:05 | Dział: Głos Polonii

Dolina Wzruszeń

DuĹźo by pisać o poezji powstającej na emigracji. Najczęściej z dala od domu ludzie odnajdują swoje małe talenty. To tęsknota sprawia, Ĺźe odzywają się w naszych duszach jakieś dziwne pragnienia, nie zawsze pozwalające na odniesienie jakiegoś sukcesu. Z dnia na dzień przybywa piszących, a wraz z nimi pojawiają się nowe pomysły. Poeci prĂłbują wszystkiego: od krĂłtkiego haiku do tasiemcowych opisĂłw i najprostszych wierszy, takich bez rymu i rytmu. Sprawia to jakiś chaos, bo jeśli nie ma w wierszu porządku i piękna, to gdzie go szukać. Nie jest modnym wracanie do klasyki, ale teĹź nie kaĹźdego zadawala postmodernizm, w ktĂłrym trudno się doszukać czegokolwiek. To jest trochę tak jak ze spodniami spadającymi do kroku: niby spodnie, ale tyłek na wierzchu. Do nowoczesnej poezji ( niemal całej kultury) wkradło się wiele wulgaryzmu, a co gorsza niektĂłrzy uwaĹźają to za jakieś postęp. KaĹźde posunięcie poza ramy przyzwoitości stwarza nową jakość, ktĂłra jednych zadziwia, a drugich gorszy. Bywają poeci piszący po polsku jak rĂłwnieĹź polscy poeci. To wielka róşnica choć nie wszyscy chcą to zauwaĹźyć. Jaka zatem jest polonijna poezja w Chicago i okolicach. Oto pytanie, na ktĂłre od dawna szukamy odpowiedzi. Nie mamy tu wielu krytykĂłw, a jeśli się jakiś pojawi, to z reguły jest bardzo przychylny piszącym. Są teĹź poeci komentujący własne wiersze, piszący sobie recenzje czyli zupełnie samowystarczalni. Praktycznie nie istnieje Ĺźadna stosowna opinia danej twĂłrczości. W recenzji Sławomira Majewskiego doszukałem się analogii pasującej do tutejszej sytuacji. Otóş pisze On, Ĺźe od recenzowania poezji są filolodzy, ale zdarzają się teĹź bednarze i sprzedawcy z Biedronki. W rzeczy samej, ale tych drugich jest znacznie więcej. W zasadzie kaĹźdy śpiewać moĹźe, ale nie wszyscy mają odpowiedni głos. Od trzech dekad przyglądam się tutejszym „nosicielom kultury”. Słucham, patrzę i analizuje, czasami coś napiszę, choć nie chcę deptać gniazda, w ktĂłrym się znalazłem, to nieraz mnie poniesie.

Język Polski jakim się posługujemy jest (najoględniej mówiąc)nieco zniekształcony, by nie powiedzieć prymitywny. Zastanawiam się czy mieszamy go z angielskim celowo, by podkreślić naszą elokwencję, czy jeszcze z innego powodu. Już Rej mówił coś na ten temat. Nasza mowa jest wyjątkowo piękna więc nie widzę potrzeby dodawania jej gładkości jakimś gardłowaniem. Wszyscy znamy angielski (lepiej lub gorzej), ale żaden z nas nie powinien pisać w tym języku wierszy. Do tego musi być perfekcyjność, której nam na obu polach brakuje. Makaronizm nie wzmacnia poezji , ale ją osłabia. Poezja, to w wielu przypadkach wygórowany termin. Internet sprawił, że worek z poetami się rozsypał, może to dobry znak, bo pisanie dla siebie chyba nie ma sensu. Kto wie czy w tym olbrzymim worku nie ma jakiegoś barda czy wieszcza. Okazuje się, że sam talent nie zawsze wystarcza, za tym (za komuny) stały jeszcze plecy. Myślę, że niewiele zmieniło się w tej kwestii. Talent swoja drogą, a rekomendacja i rzecz jasna nagłośnienie swoją. Tak wyłaniały się talenty niemal w każdej dziedzinie, oczywiście zasadnicze znaczenie miała jeszcze przynależność do organizacji często zwanej partią robotniczą czy nawet chłopską. Były też młodzieżowe bojówki jak Związek Młodzieży Socjalistycznej. Wiele talentów wyłaniało się tym właśnie sposobem. Mało kto płynął w górę rzeki, bo zawsze łatwiej z nurtem.

Na obczyźnie mało kto się nami interesuje, praktycznie nikt nie pomaga. Tu poeci radzą sobie sami. Część z nas należy do Zrzeszenia (tutejszych) Literatów inni do jakichś pomniejszych klubów poetyckich, a część działa samodzielnie. Jest też kilka osób, które nie bacząc na nic reklamują się na ile to możliwe- wszędzie. Wyciągają rękę nawet do komunistów. To coś jak dawniej; rączka, goździk i medal. Reklama z byle jakiego bubla potrafi uczynić dzieło, już za króla Gierka mówiono, że reklama jest dźwignią handlu. Ale to wszystko należy zaledwie do marginesu, który przynosi nam piszącym wstyd. Wyciąganie łapy po jałmużnę dawniej było koniecznością, dzisiaj dla niektórych stało się normą. Chyba dość czytelnie przedstawiłem dlaczego z pogardą wyrażam się o lizusach i samochwałach piszących bzdety.
To tyle tytułem wstępu do poezji, którą chciałbym przedstawić.

„Dolina wzruszeń” to pierwsza książeczka ilustrująca kilkadziesiąt obrazkĂłw z Ĺźycia wziętych. Beata Dudek jest młodą osobą, ktĂłrej przyszło podobnie jak mnie jeść chleb z amerykańskiej piekarni. Dzisiaj akurat to zjawisko dość pospolite, by nie powiedzieć codzienne. WyjeĹźdĹźamy, by polepszyć byt rodziny. Nie zawsze amerykański sen się spełnia, ale jak mĂłwią” prĂłba nie strzelba”. Nie wiem jakie jest zdanie Beaty na ten temat, ale ja nie o tym. Pięćdziesiąt cztery wiersze, to w sam raz na popularny tomik. Nie ilość tu stanowi o poezji, choć poziom wierszy nie jest jednolity. Beata Dudek jak sama pisze miała szczęście gdyĹź po przyjeĹşdzie do Chicago była bez pracy i wtedy właśnie zaczęła pisać wiersze. MoĹźe to niezbyt stosowny Ĺźart, ale w tym jedynym przypadku brak pracy stał się nowym szczęśliwym szlakiem tej wędrĂłwki po obcej ziemi. Pisze od niedawna, ale w Jej przypadku pisanie ma sens. MoĹźe nie są to dzieła najwyĹźszych lotĂłw, ale niektĂłre zastanawiają , prowokują do myślenia, a horyzont się rozszerza. Początkująca poetka, a potrafi zadziwić. Tematy, ktĂłre porusza w” Dolinie Wzruszeń „ nie stanowią wielkich odkryć, są jak wiele innych dość pospolite. Pisze prostym językiem i moĹźe dlatego zrozumiałym. Miłość , o ktĂłrej zda się napisano juĹź wszystko, poetka stara się uzupełnić, dopisać coś nowego, wyrazić własne uczucia.
/…/ przynieś mi w pączkach świeĹźe uczucie
Które rozkwitnie ze wschodem słońca
Serca zatańczą w miłosnej nucie
Ciała pokryje mgiełka pachnąca/

W poezji Beaty Dudek znajdziemy sporo humoru wziętego prosto z życia, niekoniecznie na emigracji. Tak mało czasu pozostaje nam na uśmiech. Ciągle zagonieni za tym marnym groszem, bez którego niestety nie da się dzisiaj żyć. Wszędzie się słyszy, że uśmiech to zdrowie, ale wciąż zaciskamy zęby, no może nie wszyscy.
/…/ Ĺťadne siły złe nie zniszczą
Prawdziwej miłości
A kobieta nie zostawi
Chłopa z krwi i kości/

Może to rzeczywiście dla nas dobra rada, choć w moim wieku dość ryzykowna.
Beata Dudek nie omija w swoich wierszach Boga, co jest szczególnie ważne w czasie prób niszczenia religii. Nie powinniśmy gasić w narodzie ognia, który od wieków płonie. O Bogu pisali wielcy, a kto Go pominął do nich nie należy.

W tomiku Beaty Dudek znajdziemy wiele codzienności, a ta nas nie rozpieszcza, jest tu smutek i radość , cierpienie ludzi dotkniętych różnymi nieszczęściami i właśnie takie jest życie. Są szaleni poeci opisujący wszystko prócz życia, Dudek do nich nie należy. Tęskni jak każdy z nas za Wisłą, Tatrami i Bałtykiem, i wszystkim, co tam zostało. Nowy wiek usiłuje uczynić z nas maszyny, ale nie wszyscy temu ulegamy. Zdarzają się jeszcze ludzie posiadający dobre cechy i serce. Do takich niewątpliwie należy Beata , młoda, ale dobrze zapowiadająca się poetka. Mam nadzieję, iż ta ostrożna opinia stanie się bodźcem do osiągnięcia zamierzonego celu i jeszcze nie raz usłyszymy o Beacie Dudek.

Władysław Panasiuk
Chicago