Dodano: 12.01.11 - 23:16 | Dział: Zakamarki historii

Upiorne pomĂłwienie

W pierwszej połowie 2011 r. ukaĹźe się nakładem krakowskiego Wydawnictwa Znak nowa książka Jana Tomasza Grossa i Ireny Grudzińskiej-Gross, zatytułowana „Złote Ĺźniwa”. Zapewne w tej publikacji, podobnie jak i w poprzednich, zawarte będą kontrowersyjne opinie tego nierzetelnego badacza. Tym razem w zapowiedzianej książce jest zawarty opis, jak to po zakończeniu wojny tereny wokół byłych obozĂłw koncentracyjnych były przekopywane przez poszukiwaczy kosztowności i złota, rozgrzebujących popioły i zwłoki ofiar. Marginalne zjawisko, ktĂłre rzeczywiście po wojnie miało miejsce w Polsce, w tej publikacji zapewne zostanie przesadnie wyolbrzymione, stając się oskarĹźeniem wobec całego narodu polskiego. Wszystko wskazuje na to, Ĺźe „Złote Ĺźniwa” wywołają taką samą burzliwą dyskusję jak ”Upiorna dekada”, „Sąsiedzi” i „Strach”. PoniĹźej przypominam swoje uwagi na temat „Upiornej dekady”, ktĂłre napisałem trzy lata temu po wznowieniu tej publikacji. Przesłałem je wĂłwczas Janowi Tomaszowi Grossowi, mieszkającemu w USA, nie otrzymując na nie Ĺźadnej odpowiedzi.

W 2007 r. ukazało się wznowienie książki Jana Tomasza Grossa „Upiorna dekada”, w ktĂłrej moĹźna przeczytać, Ĺźe jest to wydanie nowe, poprawione i rozszerzone. Mimo tych poprawek, na stronie 43 w tej publikacji nadal znajduje się niezmieniony tekst, stanowiący treść przypisu nr 17: „Pełniejszą informację na temat miejscowości, w ktĂłrych mordowano ĹťydĂłw masowo podczas akcji wysiedleńczych i okoliczności tych zbrodni moĹźna uzyskać, studiując kolekcję archiwalną, zatytułowaną „Relacje indywidualne nr 301” w Ĺťydowskim Instytucie Historycznym. Po przeczytaniu 1500 relacji z depozytu zawierającego około 7000 zeznań moĹźna zestawić następującą, niepełną listę miast i miasteczek, w ktĂłrych się to wydarzyło: (…), Olkusz, (…)”.

Z wywodów prof. Jana Tomasza Grossa w tej książce oraz z powyższego przypisu jednoznacznie wynika, że mordercami Żydów w kilkunastu miastach okupowanej Polski byli sąsiedzi Polacy, a zbrodnie takie zostały również popełnione przez Polaków-mieszkańców Olkusza podczas wysiedlania Żydów z tego miasta.

Historykom znane są wszystkie relacje, złożone przez olkuskich Żydów i przechowywane dzisiaj w archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego, ale w żadnej z nich nie ma najmniejszej wzmianki o tym, aby podczas wywożenia Żydów z Olkusza na zagładę w czerwcu 1942 r., którykolwiek z Polaków, mieszkających w tym mieście, popełnił zbrodnię na jakimkolwiek żydowskim sąsiedzie.

O tym co działo się w getcie w Olkuszu i co stało się z jego mieszkańcami, najpełniejszą relację złożył w pierwszych powojennych latach olkuski Żyd, Marian Głuszecki, który pod swoim prawdziwym nazwiskiem Marian Auerhahn przeżył gehennę wysiedlania i później pobytu w obozie oświęcimskim, gdzie oznaczony był numerem 176512. Relacja ta została spisana w lutym 1948 r. i jest przechowywana w Żydowskim Instytucie Historycznym w Warszawie.

Warto przytoczyć jej obszerny fragment: „W czerwcu 1942 r. nastąpiła likwidacja getta w Olkuszu. Ĺťe na taką akcję zanosi się, wszyscy mieszkańcy getta wiedzieli. Na dwa tygodnie przed akcją zlikwidowano szop krawiecki, mieszczący się w budynku b. gimnazjum, maszyny do szycia wywieziono do Rajchu, a pracownicy szopu zostali wywiezieni do Będzina, gdzie dalej pracowali w szopie krawieckim. Akcja rozpoczęła się nad ranem. Dzielnica obstawiona była podwĂłjnym szpalerem policji niemieckiej. Inni rewidowali dom za domem, wszędzie wyciągając ludzi. Pędzili ich na duĹźy plac (przy gimnazjum). Po przeszukaniu wszystkich domĂłw ludzi odprowadzano do budynku nowo budującego się gmachu ubezpieczalni społecznej. (…). Małą garstkę młodych ludzi wysortowano jako zdolnych do pracy, i tych ulokowano w poszczegĂłlnych klasach gimnazjum pod strażą. Następnego dnia wywieziono ich do gułagu do Sosnowca, a stamtąd do obozĂłw pracy. Ludzi zamkniętych w budynku Kasy Chorych, przeznaczonych na stracenie jako niezdolnych do pracy, trzymano bez wody i Ĺźywności w ciemnym budynku (…).
Podzielono ich na dwie grupy. Pierwszą odstawiono pod silną eskortą policji na dworzec w sobotę, reszta pozostała w zamknięciu do poniedziałku, kiedy to ich załadowano na pociąg. Transporty te poszły do Oświęcimia (…).
Milicjanci Ĺźydowscy, ktĂłrzy na akcję tę przyszli specjalnie z Będzina i Sosnowca, znęcali się w niemoĹźliwy sposĂłb nad ludĹşmi, bijąc i kopiąc ich. Jeden z nich szczegĂłlnie wyróşniał się pod tym względem brutalnością, (…) zauwaĹźył mnie jeden z gestapowcĂłw i zapytał, wskazując na to, co robi milicja Ĺźydowska, jak mi się to podoba i co ja o tym sądzę. Powiedział on, Ĺźe ordnerzy Ĺźydowscy zachowują się znacznie gorzej niĹź gestapowcy i Ĺźe wzywa mnie na świadka, Ĺźe gestapo w ogĂłle ludzi nie bije, Ĺźe robią to wszystko Ĺźydowscy ordnerzy, jak sam zresztą widzę (…).
Po skończonej likwidacji okazało się, Ĺźe w kryjĂłwkach znajduje się cała masa ĹťydĂłw (…). KryjĂłwki zazwyczaj były z gĂłry przygotowane tak dobrze, Ĺźe odkrycie ich przez NiemcĂłw było niemoĹźliwe. Wynajdywali je jednak, prześcigając się w gorliwości, Ĺźydowscy ordnerzy, doprowadzając tych ludzi na punkt zborny. A ludzi ukrywających się (…) dołączono automatycznie do transportu oświęcimskiego. KaĹźdy Ĺťyd, spotkany w tym czasie na ulicy getta, był naraĹźony na śmierć przez zastrzelenie na miejscu”.

Janina Cyra (z domu Kocjan) tak kilka lat temu wspominała Mariana Głuszeckiego: „Autor powyĹźszej relacji ginekolog Marian Auerhahn był bardzo cenionym Ĺťydem-lekarzem. PowrĂłcił do Olkusza w 1945 r. Zmienił wtedy nazwisko na Głuszecki. Zdobył tytuł naukowy doktora medycyny. Pracował w klinice ginekologicznej w Krakowie. Wszystkie kobiety z ciężkimi przypadkami z Olkusza trafiały do tej krakowskiej kliniki, gdzie pracował jako ordynator. Byłam jedną z jego pacjentek”.

Nie ma Ĺźadnych ĹşrĂłdeł – co warto jeszcze raz podkreślić – ktĂłre pozwalałaby sformułować takie stwierdzenie, jak to uczynił Jan Tomasz Gross w „Upiornej dekadzie”, Ĺźe Polacy z Olkusza masowo mordowali ĹťydĂłw podczas akcji wysiedleńczej prowadzonej przez hitlerowcĂłw w tym mieście, noszącym wĂłwczas niemiecką nazwę Ilkenau.

Masowe mordy popełnione przez olkuszan na swoich sąsiadach Ĺťydach są wymysłem i pomĂłwieniem, nierzetelnego badacza, jakim w tym wypadku okazuje się Jan Tomasz Gross, autor głośnej i rĂłwnieĹź kontrowersyjnej książki „Strach”, opublikowanej w 2008 roku przez wydawnictwo „Znak” w Krakowie, czy teĹź wcześniej wydanych „SąsiadĂłw” na temat zbrodni w Jedwabnem w lipcu 1941 r.

Bibliografia (zobacz i porĂłwnaj):
Jan Tomasz Gross, Upiorna dekada. Eseje o stereotypach na temat ĹťydĂłw, PolakĂłw, NiemcĂłw, komunistĂłw i kolaboracji 1939-1948, KrakĂłw 2007; Adam Cyra, Mieszkańcy ziemi olkuskiej w hitlerowskich więzieniach i obozach koncentracyjnych, Oświęcim-Olkusz 2005; Adam Cyra, Upamiętnienie ĹťydĂłw olkuskich. 65. rocznica likwidacji getta w Olkuszu, Oświęcim-Olkusz 2007; Krzysztof Kocjan, Zagłada olkuskich ĹťydĂłw, Olkusz 2002; Olkusz: zagłada i pamięć. Dyskusja o ofiarach wojny i świadectwa ocalałych ĹťydĂłw (pod red. Ireneusza Cieślika, Olgerda Dziechciarza i Krzysztofa Kocjana), Olkusz 2007; Janina Cyra, Kolejne udowodnione kłamstwo Jana Tomasza Grossa, „Nasza Polska” nr 17 z 29 kwietnia 2003 r.; Janina Cyra, Olkusz nie był Jedwabnem, „Słowo Ĺťydowskie” nr 7-8 z 17-30 kwiecień 2004 r.; Kazimierz Czarnecki, Moje doświadczenia Ĺźyciowe, „Biuletyn Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem” nr 50 z kwietnia 2007 r.

Adam Cyra