Dodano: 01.05.08 - 21:03 | Dział: Nasze zdrowie

Obalamy mity

Pięćdziesiątka na trawienie, czerwone wino na Ĺźelazo, piwko na nerki i herbatka z prądem na rozgrzewkę – to mity na temat zdrowotnego działania alkoholu, ktĂłre krążą od lat. Dziś wiadomo, Ĺźe alkohol to silnie uzaleĹźniająca substancja. Jej dobroczynny wpływ na zdrowie jest niemal Ĺźaden w porĂłwnaniu ze spustoszeniem, jakie powoduje jego przedawkowanie i naduĹźywanie - rozmowa z psychiatrą dr Danutą Dudrak.

Niebezpieczeństwo uzaleĹźnienia od alkoholu pojawia się, gdy powodem picia jest chęć odprężenia się, gdy drink przynosi ulgę, redukuje napięcie i niepokĂłj, osłabia poczucie winy, ośmiela, ułatwia zaśnięcie czy pobudza do działania. Nie ilość wypitego alkoholu, ale właśnie motywy, dla ktĂłrych pijemy, mają wpływ na to, czy się uzaleĹźnimy. – W Stanach Zjednoczonych, gdzie walka z problemem alkoholowym jest prowadzona od lat, opracowuje się róşnorodne testy, ktĂłre ułatwiają diagnozę. Moim ulubionym testem jest tzw. CAGE. To zaledwie cztery krĂłtkie pytania. OdpowiedĹş na nie zajmuje zaledwie 40 sekund, bo właśnie tyle lekarz poświęca temu problemowi pacjenta w czasie wizyty. Na pytania odpowiada się „tak” lub „nie”. Czy kiedykolwiek prĂłbowałeś ograniczyć rozmiary swojego picia? Czy kiedykolwiek denerwowały cię rozmowy na temat twojego stylu picia? Czy kiedykolwiek miałeś poczucie winy lub wyrzuty sumienia z powodu swojego picia? Czy kiedykolwiek stosowałeś „klina” następnego dnia po wypiciu dla poprawienia samopoczucia? – mĂłwi dr Danuta Dudrak, psychiatra, ktĂłra od ponad 30 lat zajmuje się problemem alkoholowym. – W tym teście nie pyta się o ilość wypitego alkoholu ani o to, czy pijesz piwo, wino czy wĂłdkę. Pytamy o to, co się z tobą dzieje pod wpływem alkoholu, bo to jest fundamentalny problem w uzaleĹźnieniu od alkoholu – wyjaśnia specjalistka. I dodaje: – Jeśli na co najmniej trzy pytania odpowiedziałeś pozytywnie, to znaczy, Ĺźe masz problem z uzaleĹźnieniem od alkoholu.

Szacuje się, że w Polsce ok. 20 proc. społeczeństwa pije w tzw. niebezpieczny sposób, czyli balansuje na granicy uzależnienia, a aż 10 proc. zostaje alkoholikami.

Mit: kieliszek wina czy kufel piwa pity codziennie nie powodują uzależnienia.

Fakt: – Nie jest waĹźna ilość wypijanego alkoholu, ale powody, dla ktĂłrych po niego sięgamy. Jeśli chcemy dodać sobie odwagi, zapomnieć o problemach lub poprawić sobie alkoholem nastrĂłj, to jest to niebezpieczny sposĂłb picia prowadzący do uzaleĹźnienia. Alkohol wypijany sporadycznie, w niewielkich ilościach, nie powoduje wprawdzie Ĺźadnych zmian w organizmie, ale kiedy zaczynamy po niego sięgać zbyt często lub kiedy organizm jest szczegĂłlnie wraĹźliwy na działanie alkoholu, nawet niewielka jego ilość moĹźe być szkodliwa.

Mit: kieliszeczek na trawienie.

Fakt: – Alkohol draĹźni i uszkadza śluzĂłwki, zaburza pracę jelit, utrudnia wchłanianie pokarmĂłw, a takĹźe upośledza funkcje takich narządĂłw jak wątroba czy trzustka, ktĂłre są niezbędne do prawidłowego trawienia. Osłabienie procesĂłw trawienia i zaburzenia wchłaniania pociągają za sobą niedoĹźywienie. Efektem niedoĹźywienia mogą być stany niedocukrzenia, ktĂłre są szczegĂłlnie niekorzystne dla mĂłzgu i mogą spowodować jego uszkodzenie.

Mit: Piwo leczy nerki.

Fakt: – Prawdą jest, Ĺźe piwo ma działanie moczopędne, ale jednocześnie – jak kaĹźdy alkohol – moĹźe spowodować uzaleĹźnienie. Zamiast piwa lepiej stosować więc inne naturalne substancje, ktĂłre mają działanie moczopędne. Warto np. jeść seler czy szparagi.

Mit: Koniak poprawia krążenie.

Fakt: – Popularny pogląd, Ĺźe alkohol poprawia krążenie w naczyniach wieńcowych, nie znalazł naukowego potwierdzenia. Subiektywne wraĹźenie, Ĺźe po wypiciu alkoholu poprawia się krążenie, nie jest wynikiem rozszerzenia naczyń wieńcowych, ale skutkiem hamującego, czyli uspokajającego i znieczulającego działania alkoholu. Serce po wypiciu alkoholu nadal pozostaje niedotlenione. Z wielu badań wynika, Ĺźe ryzyko choroby wieńcowej i umieralność z powodu tej choroby zwiększa się w przypadku intensywnego picia. NiektĂłrzy badacze twierdzą, Ĺźe picie niewielkich ilości alkoholu zmniejsza ryzyko choroby wieńcowej, ale zwiększa u tych osĂłb zachorowalność na marskość wątroby, nadciśnienie tętnicze i nowotwory.

Mit: Drink na dobry seks.

Fakt: – Alkohol zaburza funkcje seksualne, poniewaĹź ma działanie hamujące. Hamuje więc lęk i wstyd u osĂłb nieśmiałych, dodając im pozornej odwagi, i powoduje chwilowe zwiększenie popędu płciowego. Długotrwałe nadmierne picie alkoholu bardzo często prowadzi jednak do osłabienia wydolności seksualnej. Z badań wynika, Ĺźe u niektĂłrych mężczyzn nawet okazjonalne picie alkoholu moĹźe prowadzić do impotencji. Stwierdzono, Ĺźe wzrost stężenia alkoholu we krwi powoduje zaburzenia wzwodu, opóźnienie ejakulacji i osłabienie orgazmu. Z badań wynika, ze impotencja moĹźe występować nawet u 50 proc. osĂłb długotrwale naduĹźywających alkoholu. U mężczyzn zdarza się teĹź tzw. atrofia jąder i obniĹźenie płodności. W tej chwili nie ma jeszcze badań, ktĂłre jednoznacznie odpowiedziałyby, jak alkohol wpływa na seksualność kobiet. Wiadomo jednak, Ĺźe uzaleĹźnione od alkoholu kobiety skarżą się na osłabienie popędu płciowego, zmniejszenie wydzielania śluzu pochwowego i zaburzenia cyklu miesięcznego. Z badań wynika, Ĺźe kobiety mają obniĹźoną płodność, częściej teĹź występują u nich tzw. poronienia samoistne. U kobiet uzaleĹźnionych od alkoholu częściej pojawia się wczesna menopauza.

Mit: Ma mocną głowę – nie uzaleĹźni się.

Fakt: – To bardzo złudny objaw, bo tzw. mocna głowa jest dowodem na to, Ĺźe organizm nie wytwarza substancji obronnych wobec toksyny, jaką jest alkohol. BĂłl głowy, wymioty i biegunka to naturalne objawy zatrucia alkoholowego. Jeśli nie występują, to łatwiej jest się uzaleĹźnić od alkoholu, bo organizm nie dostaje sygnałów o zatruciu. Właśnie Ăłw brak systemu obronnego na alkohol przyczynił się do wyniszczenia Indian w czasie zdobywania Dzikiego Zachodu. Z przeprowadzonych badań wynika bowiem, Ĺźe organizm Indian nie wytwarza enzymu odpowiadającego za reakcje obronne. Z drugiej strony mocna głowa moĹźe być dowodem juĹź istniejącego uzaleĹźnienia od alkoholu. W trzeciej fazie choroby alkoholowej zwiększa się bowiem tolerancja na alkohol, czyli trzeba wypić więcej, by satysfakcja z picia była taka sama jak dawniej.

Mit: Lampka czerwonego wina w ciąży nie szkodzi, a wręcz pomaga.

Fakt: – Z przeprowadzonych ostatnio badań wynika, Ĺźe kaĹźda, nawet niewielka ilość alkoholu uszkadza komĂłrki mĂłzgowe dziecka. U nienarodzonych dzieci alkohol pity przez ich matki powoduje teĹź uszkodzenia układu nerwowego, krwionośnego, skrzywienia kręgosłupa, zmniejszenie odporności na choroby, problemy z widzeniem i słuchem. W skrajnych przypadkach prowadzi do tzw. płodowego zespołu alkoholowego (PZA). Jego konsekwencją jest m.in. upośledzenie wzrostu, charakterystyczne zniekształcenia twarzy oraz trwałe uszkodzenia mĂłzgu.

Mit: Mężczyźni są bardziej odporni na alkohol niż kobiety.

Fakt: – Kobiety łatwiej się uzaleĹźniają od alkoholu z powodu innego niĹź u mężczyzn układu hormonalnego. Najbardziej naraĹźone na uzaleĹźnienie są kobiety w okresie klimakterium, gdy dochodzi do zaburzeń hormonalnych. Na uzaleĹźnienie powinny teĹź uwaĹźać młode kobiety, ktĂłre, pijąc, chcą dorĂłwnać mężczyznom. Wpływ na moĹźliwość szybszego uzaleĹźnienia się kobiet mają teĹź ich uwarunkowania fizyczne. Kobiety z reguły mają mniejszą masę i wagę ciała niĹź mężczyĹşni. Przez to ich organizm jest w stanie przyjąć mniejsze dawki alkoholu, czyli po wypiciu tej samej ilości alkoholu jego stężenie w organizmie mężczyzny będzie mniejsze w niĹź u kobiety. Oczywiście nie oznacza to, Ĺźe mężczyzna moĹźe pić bezkarnie. Zdarza się, Ĺźe przy bardzo podobnym sposobie picia zmiany chorobowe pojawiają się u mężczyzny wcześniej niĹź u kobiety. SposĂłb reagowania na alkohol zaleĹźy bowiem od indywidualnych cech organizmu, stanu zdrowia i sposobu odĹźywiania. A ze statystyk wynika, Ĺźe alkoholicy to w większości mężczyĹşni.

Mit: Kieliszek na przeziębienie.

Fakt: – Alkohol zmniejsza odporność organizmu, gdy mamy gorączkę i jesteśmy przeziębieni. Ogranicza bowiem aktywność białych ciałek krwi, ktĂłre mają za zadanie zwalczać infekcje. Przewlekłe picie alkoholu natomiast hamuje funkcje układu odpornościowego, prowadzi do zwiększonej wraĹźliwością na choroby zakaĹşne, zapalenie płuc i gruĹşlicę. Osłabienie systemu immunologicznego z powodu alkoholu ma takĹźe wpływ na wystąpienie chorĂłb nowotworowych.

Mit: Kieliszek na rozgrzewkę.

Fakt: – To pozorny efekt. Wypicie alkoholu powoduje bowiem tylko chwilowe poczucie ciepła spowodowane napłynięciem do rozszerzonych naczyń skĂłrnych ciepłej krwi z głębi organizmu. Rozszerzone naczynia krwionośne przyśpieszą wymianę ciepła z otoczeniem, co spowoduje utratę ciepła. Ochłodzona krew wraca z powrotem do narządĂłw wewnętrznych, a to prowadzi do przeziębień, zapalenia oskrzeli lub płuc.

Mit: Alkohol relaksuje i uspokaja skołatane nerwy.

Fakt: – Alkohol powoduje tylko chwilowe odprężenie, nie rozwiązuje problemĂłw. Po wytrzeĹşwieniu powraca się do nich z jeszcze większym napięciem i niepokojem. Dalsze sięganie po alkohol z myślą o zrelaksowaniu się grozi uruchomieniem mechanizmu tzw. błędnego koła, a to juĹź prowadzi do uzaleĹźnienia. Alkohol ma negatywny wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, co w konsekwencji prowadzi do większej nerwowości.

Mit: Alkohol lekiem na bezsenność

Fakt: – Prawdą jest, Ĺźe po wypiciu alkoholu łatwiej się zasypia, ale sen jest wynikiem toksycznego działania alkoholu na mĂłzg, czyli zatrucia. Nie jest to więc sen fizjologiczny, naturalny, człowiek podczas takiego snu nie wypoczywa. Następnego dni będziemy zmęczeni i poirytowani.

Dorota Słomczyńska
Rzeczpospolita