Dodano: 02.03.08 - 22:00 | Dział: Głos Polonii

Wirtualny Instytut?

Dyrektor Generalny MSZ podjął decyzję o ostatecznej likwidacji Instytutu Polskiego w Sztokholmie. Sam budynek zostanie przeznaczony na rezydencję ambasadora RP, a „Instytut” będzie funkcjonował „wirtualnie” w ramach „nowej strategii promocji kultury polskiej”. Podobne decyzje dotyczą i innych InstytutĂłw Polskich, działających w Europie.

W liście przesłanym do redakcji „Relacji”, konsul generalny RP w Sztokholmie, Radomir Wojciechowski, wyjaśnia:

„Dla wielu, przyznaję, są to bolesne decyzje, owszem, moĹźna się z nimi nie zgadzać, ale naleĹźy je uszanować.”

Czy istotnie naleĹźy je uszanować czy teĹź raczej naleĹźy nazwać sprawę po imieniu – jako ewidentny skandal?

Instytut sztokholmski ma też dość dużą bibliotekę i decyzja o zmianie funkcji budynku wiąże się z koniecznością likwidacji zbiorów. Do dyskusji nad losem książek zaproszono sztokholmską Polonię, przenosząc punkt ciężkości sprawy z faktycznej likwidacji Instytutu, na likwidację biblioteki, co jest typowym tematem zastępczym.

Sztokholmska Polonia juĹź od dłuĹźszego czasu apelowała o przywrĂłcenie jednej z dotychczasowych funkcji Instytutu – jako miejsca spotkań Polonii. Odpowiadano, Ĺźe Instytut ma propagować polską kulturę wśrĂłd SzwedĂłw, a nie wśrĂłd PolakĂłw. I trzeba się oczywiście zgodzić z taką argumentacją, ale nie powinno to wykluczać moĹźliwości urządzania imprez polonijnych w budynku Instytutu. Polonia sondowała teĹź wariant przekształcenia budynku w Dom Polski – neutralne politycznie miejsce spotkań PolakĂłw.

Za likwidacją IP, lub jak kto woli – za zmianą przeznaczenia budynku – nie przemawiają Ĺźadne względy ekonomiczne, choć niewątpliwie ktoś pewnie powoła się na nie. Polska jest właścicielem wielu nieruchomości w Szwecji, w tym kilku w samym Sztokholmie. Względy ekonomiczne, i nie tylko, byłyby uzasadnione przy likwidacji budynku konsulatu w Sundbyberg, kupionego w latach 80-tych z dala od centrum, aby trudniej docierały tam demonstracje solidarnościowe… Na początku lat 90-tych planowano teĹź budowę nowego konsulatu w MalmĂś i miała to być bardzo duĹźa inwestycja, ktĂłrej na szczęście nigdy nie zrealizowano dzięki turbulencjom związanym z obsadą stanowiska Konsula Generalnego.

Argumentacja MSZ jest taka, Ĺźe przecieĹź nikt nie likwiduje Instytutu, tylko zmienia się przeznaczenie budynku. Z kolei Polonia uwaĹźa, Ĺźe likwiduje się polską placĂłwkę kulturalną w Sztokholmie i odpowiedzialnością za to obciąża polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne, ktĂłre dopuściło do takiej sytuacji. Bardziej skrajne głosy doszukują się głębszych przyczyn, typowych dla „spiskowej teorii historii”, co nie poprawia atmosfery… Inni zastanawiają się, dla kogo z byłych dostojnikĂłw przygotowuje się taką rezydencję… W tym kontekście pozycja aktualnej dyrektor IP podobna jest do kamikadze, ktĂłremu zlecono samobĂłjczy lot. A moĹźe jeszcze da się coś zrobić w tej sprawie?

MoĹźliwe jest bowiem kompromisowe rozwiązanie polegające na urządzeniu rezydencji nowego ambasadora w budynku konsulatu przy rĂłwnoczesnym przeniesieniu konsulatu do budynku dawnego Instytutu. PoniewaĹź to konsulat ma obecnie zajmować się działalnością kulturalną dla Polonii oczywiste byłoby zachowanie biblioteki w tym samym miejscu, a umieszczenie na budynku przy Villagatan tabliczki z nazwą „Dom Polski” obok tabliczki Konsulatu Generalnego niewątpliwie usatysfakcjonowałoby tak wzburzoną dziś Polonię sztokholmską.

Krzysztof Mazowski
Relacje