Dodano: 14.01.08 - 22:07 | Dział: Kultura i Nauka
Sprawy polsko-ukraińskie
W siedzibie Instytutu PamiÄ™ci Narodowej OddziaÅ‚ w Rzeszowie, przy ulicy SÅ‚owackiego 18, odbyÅ‚a siÄ™ 14 stycznia prezentacja publikacji „Operacja »Sejm« 1944–1946” (seria „Polska i Ukraina w latach trzydziestych – czterdziestych XX wieku”, t. 6). W spotkaniu udziaÅ‚ wzięła reprezentacja polsko-ukraiÅ„skiego zespoÅ‚u redakcyjnego, w skÅ‚ad którego wchodzÄ…: Jerzy Bednarek, Serhij Bohunow, Zuzanna Gajowniczek, Serhij Kokin, Petro KuÅ‚akowski, Marcin Majewski, Piotr Mirecki, Zbigniew Nawrocki, Jurij SzapowaÅ‚, JÄ™drzej Tucholski, Wiktor Tychomyrow.
W publikacji zaprezentowano nieznane do tej pory dokumenty, pochodzące z zasobu archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU) i dotyczące likwidacji polskiego podziemia niepodległościowego na terenie południowo-wschodnich województw przedwojennej Polski przez sowieckie służby bezpieczeństwa do 1946 roku. Pozycja zawiera 123 dokumenty opracowane w języku polskim, rosyjskim i ukraińskim. Tom został podzielony na trzy rozdziały.
Dokumenty z archiwum SBU to przede wszystkim protokoÅ‚y przesÅ‚uchania ze spraw prowadzonych przeciwko żoÅ‚nierzom AK i organizacji „Nie”, ale także przedstawicielom Delegatury RzÄ…du na Kraj. W publikacji zamieszczono m.in. protokół przesÅ‚uchania Adama Ostrowskiego ps. „Tomasz Niedziela” – okrÄ™gowego Delegata RzÄ…du i dziaÅ‚acza PPS-WRN, Jerzego WÄ™gierskiego – uczestnika „Burzy”, potem oficera informacyjnego „Nie” we Lwowie, akt oskarżenia ppÅ‚k. Feliksa Jansona – komendanta Obszaru „Nie”. W książce znalazÅ‚ siÄ™ także akt oskarżenia biskupa Å‚uckiego Adolfa Piotra Szelążka. Z ciekawszych dokumentów zamieszczono w wydawnictwie m.in. rozkaz zastÄ™pcy ludowego komisarza spraw wewnÄ™trznych ZSRS Bogdana KobuÅ‚owa, nakazujÄ…cy opracowanie i realizacjÄ™ planu pracy agenturalno-operacyjnej w stosunku do polskiego podziemia, instrukcjÄ™ ludowego komisarza bezpieczeÅ„stwa paÅ„stwowego USRS Siergieja Sawczenki w sprawie wszczÄ™cia operacji „Sejm”, informacjÄ™ specjalnÄ… Fiodora Cwietuchina (naczelnika UNKGB obwodu rówieÅ„skiego), dotyczÄ…cÄ… aresztowaÅ„ przeprowadzonych w brygadzie partyzanckiej „Grunwald” i raport naczelnika UNKGB obwodu lwowskiego Aleksandra Woronina w sprawie zlikwidowania polskiego podziemia we Lwowie.
Publikacja zawiera kilkadziesiąt ilustracji oraz trzy unikalne schematy organizacyjne dotyczące podziemia, pochodzące z zasobu archiwum SB Ukrainy. Większość zdjęć została opublikowana po raz pierwszy.
(IPN)