Piątek 29 Marca 2024r. - 89 dz. roku,  Imieniny: Marka, Wiktoryny, Zenona

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 01.02.19 - 21:49     Czytano: [1197]

Nowe książki kresowe M. Kałuskiego


W lutym 2019 na półkach księgarskich w Polsce ukaże się nowa – 30 z kolei książka Mariana Kałuskiego pt. „Polskie Wilno 1919-1939 i udział wilnian w życiu powojennej Polski”.

Jest to pierwsza w języku polskim monografia przedwojennego – polskiego wówczas Wilna. To, czego nie potrafili czy z tych czy innych powodów nie chcieli dokonać historycy krajowi, dokonał w niełatwych dla historyka warunkach emigracyjnych Marian Kałuski.



Motto:

Nie można dopuścić do tego, żeby
odmawiano nam prawa do pamiętania
o Wilnie, Grodnie, Lwowie, Żółkwi,
Krzemieńcu, Kamieńcu itd. Polska ma prawo
uznawać tamtejsze symboliczne zabytki za
swoje, bo to są dzieła wytworzone przez naszą
cywilizację z czasów Rzeczpospolitej i mamy
prawo domagać się, żeby ten fakt był uznawany.

Dr hab. Janusz Kurtyka
historyk, Prezes Instytutu
Pamięci Narodowej w latach
2005 – 2010.


SŁOWO WSTĘPNE

Rocznica stulecia odzyskania przez Polskę Niepodległości jest nierozerwalnie związana z postacią Marszałka Józefa Piłsudskiego - Wielkiego Syna Ziemi Wileńskiej. W kwietniu 1919 roku przypada również 100. rocznica Wyprawy Wileńskiej, zakończonej pokonaniem wojsk bolszewickich i wkroczeniem 19 kwietnia tegoż roku do Wilna Wojska Polskiego pod dowództwem Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego. Była to słynna Wileńska Wielkanoc, która spełniła marzenie Marszałka o powrocie Wilna do Rzeczpospolitej.
Wszystko piękno w mej duszy przez Wilno pieszczone. Tu pierwsze słowa miłości, tu pierwsze słowa mądrości, tu wszystko, czym dziecko i młodzieniec żył w pieszczocie z murami i w pieszczocie z pagórkami.
Jedno z najpiękniejszych miast na świecie. – tak o Wilnie pisał Józef Piłsudski.
22 kwietnia 1919 r. Naczelny Wódz wydał Odezwę do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, w której przedstawił wizję federalistycznego państwa, skupiającego ziemie I Rzeczpospolitej. W tym czasie Polska nie miała jeszcze ustalonych granic, trwało ich ,,wyrąbywanie” w operacjach zbrojnych i na polu dyplomatycznym. W konsekwencji tych wydarzeń Wilno powróciło do Polski i stało się wiele znaczącym miastem II Rzeczpospolitej.
Monografia Polskie Wilno 1919-1939 Mariana Kałuskiego jest pierwszym i wyjątkowym opracowaniem ukazującym fenomen Wilna głęboko tkwiący w świadomości Narodu Polskiego. ,,Benedyktyńska” praca autora nad tworzeniem tego dzieła zasługuje na wielki szacunek i uznanie. Książka ukazuje bowiem historię miasta i wkład jego mieszkańców w rozwój różnych dziedzin życia w okresie II Rzeczpospolitej, opisuje również powojenne losy wilnian oraz ich zasługi w odbudowie Państwa Polskiego.
Publikacja ma wielkie walory poznawcze i wychowawcze, wzbogaca nasza wiedzę o historii II Rzeczpospolitej i przybliża niepowtarzalną atmosferę ówczesnego Wilna. Czytelnik
znajdzie w niej także wiele nieznanych do tej pory faktów z niedawnej historii Polski, przedstawiających dramatyczne losy Wileńszczyzny.
W 1945 roku, po wojennej tułaczce pracownicy naukowi i administracyjni Uniwersytetu Stefana Batorego, rozwiązanego przez władze litewskie w grudniu 1939 roku, przybyli do Torunia, stając się założycielami Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Żywa w środowisku uniwersyteckim pamięć o Wilnie doprowadziła do powstania 17 listopada 1988 roku Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. Pierwszym prezesem honorowym została prof. Wilhelmina Iwanowska – docent USB, a prezesem Zarządu Głównego prof. Sławomir Kalembka – urodzony w Wilnie, późniejszy rektor UMK. Pomysłodawcą i inicjatorem powstania Towarzystwa był absolwent UMK Wiesław Żurowski. Pierwszym członkiem honorowym Towarzystwa został J.E. ks. kardynał Henryk Gulbinowicz.
12 listopada 2015 roku z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, przy wsparciu prezydenta miasta Torunia Michała Zaleskiego i rektora UMK prof. Andrzeja Tretyna, na Dworcu Głównym PKP w Toruniu zastała odsłonięta Tablica Pamiątkowa poświęcona pracownikom naukowym i administracyjnym Uniwersytetu Stefana Batorego, którzy 70 lat wcześniej utworzyli Uniwersytet Mikołaja Kopernika – Toruń pamięta o Wilnie.
W roku 2019 będziemy również obchodzili wielkie rocznice związane z życiem akademickim Wilna, a mianowicie 440. rocznicę założenia Uniwersytetu Wileńskiego przez króla Stefana Batorego w 1579 roku i 100. rocznicę wskrzeszenia tej uczelni w 1919 roku przez Marszałka Józefa Piłsudskiego w postaci Uniwersytetu im. Stefana Batorego.
Wydanie monografii ,,Polskie Wilno 1919 – 1939” w okresie tak bogatym w uroczyste rocznice pogłębi również wiedzę o wielkich zasługach wileńskiego środowiska uniwersyteckiego dla Rzeczpospolitej i jednocześnie będzie miłym akcentem obchodów 30-lecia powstania Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej.


Józef Szyłejko
Prezes Zarządu Głównego
Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej


Od Autora


Wilno jest dzisiaj stolicą Litwy i tak już pozostanie na zawsze, co zaakceptowała Polska i Polacy, chociaż ten fakt przyjęli i ciągle przyjmują z wielkim bólem serca. Miasto bowiem od 1385 do 1945 roku było związane z Polską i jej historią, a od XVII wieku etnicznie było polskie. Było czwartym, po Warszawie, Krakowie i Lwowie, najważniejszym miastem w dziejach Polski i narodu polskiego. Ból po utracie przez Polskę i naród polski Wilna powiększa to, w jaki sposób zostało oderwane od Polski w 1945 roku oraz brutalne wypędzenie większości Polaków z tego miasta. Nastąpiło to z pogwałceniem prawa międzynarodowego oraz prawa Polaków w Wilnie i na Wileńszczyźnie do samostanowienia, a wypędzenie Polaków z Wilna było niczym innym jak czystką etniczną, która jest zbrodnią w świetle prawa międzynarodowego. Czas leczy rany i dzisiejsi Polacy chcieliby poprawnych stosunków polsko-litewskich. To czy do tego dojdzie zależy tylko i wyłącznie od Litwy i Litwinów – od ich podejścia do prawdy historycznej. Polakom bowiem trudno wyrażać zgodę na fałszowanie polskiej historii Wilna i zacieranie wszelkich fizycznych pamiątek polskich w Wilnie. Szczególnie w dobie panującej w świecie zachodnim wielokulturowości. Na przykład w ramach tej wielokulturowości Polacy nie zakłamują niemieckiej przeszłości Wrocławia czy Szczecina. Odnawia się nawet niektóre zniszczone pamiątki niemieckie w tych i innych miastach. Cieszylibyśmy się, gdyby Litwini zaczęli prowadzić taką samą politykę wielokulturowości w Wilnie. Bo próby zakłamywania historii (np. w internetowej litewskiej Wikipedii w tekście o Uniwersytecie Wileńskim nie ma nic o Uniwersytecie Stefana Batorego – on dla Litwinów nie istniał!; tak jak w ogóle nie istnieje dla nich polskie Wilno z lat 1919-39 – ten okres to w zasadzie biała plama w litewskiej historii miasta) i niszczenie pamiątek innych narodowości nic nie dają. Niszczenie ich bowiem w niczym nie zmienia prawdy historycznej.

Prawdę o polskiej przeszłości Wilna, która była albo przemilczana (np. w wydanych w 1979 roku przez Uniwersytet Jagielloński z okazji 400-lecia założenia uniwersytetu w Wilnie Studiach z dziejów Uniwersytetu Wileńskiego 1579-1979, a więc w polskiej publikacji, zostały przemilczane dzieje Uniwersytetu Stefana Batorego), albo zakłamywana w okresie PRL-u w latach 1945-89, prezentują przede wszystkim bardzo liczne dokumenty historyczne, liczne prace historyczne oraz różnego rodzaju (m.in. wspomnieniowe) książki, obrazy historyczne czy nawet utwory muzyczne.

Wśród licznych prac i innych książek o Wilnie i o polskim Wilnie, które ukazały się w wolnej Polsce po 1989 roku brak jednak dotychczas historii czy książki mówiącej obszerniej o polskim Wilnie z lat 1919-1939. Gorzej. W niektórych publikacjach polskich za wzorem litewskim i lakonicznie i z przekąsem pisze się o tym okresie w dziejach miasta. Że miasto okupowaliśmy, że nic w nim ciekawego się nie działo, że w ogóle nie ma o czym mówić.

Tymczasem w wywiadzie dla TVN24 minister spraw zagranicznych RP Radosław Sikorski powiedział, że „Litwa uważa, że Polska okupowała Wilno przed wojną, a my tak nie uważamy" (Interia.pl 18.6.2009). Nie okupowaliśmy Wilna i Polacy, którzy stanowili większość ludności miasta z dziada pradziada, nie tylko że nie byli żadnymi jego okupantami, ale swoją działalnością sprawili, że możemy być dumni z naszej władzy w Wilnie w latach 1919-1939. Ówczesne Wilno odegrało bowiem dużą i pozytywną rolę w dziejach Polski i narodu polskiego, szczególnie w dziedzinie nauki i sztuki. Z tej mało do tej pory znanej współczesnym Polakom roli miasta możemy być naprawdę dumni. I powinniśmy ją znać.

Niniejsza praca, którą oddajemy w ręce Czytelnika, jest pierwszą próbą wypełnienia tej białej plamy w historii Wilna. Próbą, dokonaną w dalekiej Australii.

Jest to nie tylko książka o przedwojennym Wilnie, ale także o jego roli w życiu całej II Rzeczpospolitej Polskiej i dużym wkładzie wypędzonych z Wilna w latach 1945-46 107 613 Polaków w odbudowę i rozbudowę powojennej Polski oraz przywrócenie jej niepodległości. Nie ma dziedziny życia także w powojennej – już bez Wilna Polsce, w której nie byłoby wkładu wilnian, często bardzo znaczącego. Byli oni sukcesorami polskiego Wilna i kontynuatorami jego chwalebnych tradycji na nowym gruncie. Książka jest więc także swoistym dla nich pomnikiem za tę wierność wobec rodzinnego miasta i ich trud i duże osiągnięcia dla dobra Ojczyzny.

Marian Kałuski


Marian Kałuski „Sprawy kresowe bez cenzury” tomy III i IV


Jednocześnie informujemy, że w 2018 roku w Oficynie Wydawniczej Kucharski w Toruniu (informacje w Internecie) ukazały się dwa kolejny tomy „Spraw kresowych bez cenzury” – tomy III (687 stron) i IV (771 stron). Razem z tomami I i II to łącznie 2812 stron! Niewielu historyków krajowych, nawet spośród tych interesujących się tematyką kresową, może pochwalić się tak wielkim dorobkiem w tym zakresie. Tym bardziej, że „Sprawy kresowe bez cenzury” to nie jedyne książki Mariana Kałuskiego na tematy kresowe. Inne to: „Litwa. 600-lecie chrześcijaństwa 1387-1987” (Londyn 1987), „Ukraiński zamach na Polskie Sanktuarium Narodowe pod Monte Cassino” (Londyn 1989) i „Polskie dzieje Kijowa” (Toruń 2015).

„Sprawy kresowe – bez cenzury” (2017-2018) są jak gdyby „Biblią kresową”, po przeczytaniu której Czytelnik pozna prawdę o Kresach, jakiej nie znajdzie w żadnej innej czterotomowej publikacji na ten temat, bo ta jest bez cenzury czy samocenzury.



SPRAWY KRESOWE BEZ CENZURY tom I
Autorstwa Mariana Kałuskiego
Rok wyd. 2017

……….

W ramach uroczystości związanych ze 100-leciem odzyskania przez Polskę niepodległości, w dniach 13-14 listopada 2018 roku na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie odbyła się Międzynarodowa Konferencja Naukowa – Rola i udział emigracji polskiej w odzyskaniu niepodległości w 1918 roku” z udziałem m.in. rektora UKSW ks. prof. Stanisława Dziekońskiego, Marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego i wicepremiera, prof. Piotra Glińskiego. Referat inauguracyjny pióra Mariana Kałuskiego pt. „Hasło emigrantów: Wolna Polska!” odczytał ks. prof. Waldemar Gliński (tak się złożyło, że autor musiał być wówczas w Ameryce). Podczas inauguracji tej konferencji 13 listopada nastąpiło uroczyste wręczenie przez prof. Wiesława Wysockiego Orderu Krzyża Polonii nadanego m.in. Marianowi Kałuskiemu przez Kapitułę tego Orderu (z jego upoważnienia odebrał go red. Mirosław Kucharski i on odczytał jego list do uczestników konferencji). W przesłanym Marianowi Kałuskiemu Dyplomie jest napisane, że Order przyznano mu: „za wkład w rozwój nauki i kultury polskiej za granicą, za propagowanie i obronę dobrego imienia Polaków i Polski, za głoszenie prawdy historycznej i obronę katolickich tradycji Narodu Polskiego oraz upowszechnianie wiedzy o polskich osiągnięciach w rozwój nauki, kultury i techniki”.

Marian Kałuski
(Nr 194)

Wersja do druku

Prof. Leszek Bednarczuk - 03.02.19 23:21
Opracowanie "Polskie Wilno 1919-1939" stanowi cenne źródło do całości życia polskiego w międzywojennym Wilnie (miasto, ludność, religia, gospodarka, wojsko, kultura, sztuka, literatura, prasa, radio, muzyka, teatr, sport, stowarzyszenia), a przede wszystkim wybitne postacie miasta i ekspatriowane po wojnie do Polski urodzone tam osoby.

Prof. dr hab. Leszek Bednarczuk

Monika Wiench - 03.02.19 2:59
Szanowny Panie Marianie,

Wielkie gratulacje z okazji wydania kolejnej, wspaniałej książki, której lektura z pewnością przyczyni sie do znacznego poszerzenia wiedzy historycznej wśród spoleczenstwa polskiego, zarówno z Kraju jak i na emigracji.
Mam nadzieje, ze już wkrótce Pana nowe dzieło bedzie dostępne rownież w polskich działach bibliotek w Melbourne.
Serdeczne podziekowanie za ogrom pracy włożonej w udokumentowanie podjętego tematu.

Monika Wiench

Wszystkich komentarzy: (2)   

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami naszych Czytelników. Gazeta Internetowa KWORUM nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

29 Marca 2020 roku
W wieku 86 lat zmarł wybitny kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny Krzysztof Penderecki. Nagrodzone utwory: „Strofy”, „Emanacje”, „Psalmy Dawida.


29 Marca 1937 roku
Zmarł Karol Szymanowski, polski kompozytor. Obok F. Chopina, uznawany za najwybitniejszego kompozytora (ur. 1882)


Zobacz więcej