Sobota 20 Kwietnia 2024r. - 111 dz. roku,  Imieniny: Agnieszki, Amalii, Czecha

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 11.08.17 - 23:16     Czytano: [1604]

Dział: Kresy w życiu Polski i narodu polskiego

Litewska okupacja Wilna

Okupacja Wilna i Wileńszczyzny oraz Kraju Kłajpedzkiego przez Litwę

Podczas I wojny światowej zaraz po zajęciu Wilna przez wojska niemieckie dnia 18 września 1915 roku dowĂłdca wojsk niemieckich, ktĂłre zajęły miasto, hrabia Pfeil wydał odezwę do mieszkańcĂłw Wilna w językach polskim, niemieckim i rosyjskim (ale nie litewskim wiedząc, Ĺźe w mieście prawie nikt tym językiem nie włada!), w ktĂłrej głosił, Ĺźe „sławny i pełen tradycji grĂłd był zawsze perłą w sławnym KrĂłlestwie Polskim”. Jednak wkrĂłtce Niemcy postawili na współpracę z nacjonalistami litewskimi i w 1918 roku z pomocą Niemiec powstało państwo litewskie. Niemcy chciały podporządkować sobie całkowicie Litwę, ktĂłrą miał rządzić krĂłl - niemiecki (wirtemberski) książę Wilhelm von Urach jako Mendog II. Przegrana Niemiec w I wojnie światowej i upadek monarchii w tym kraju (XI 1918) uniemoĹźliwiły zrealizowanie tego planu. Działacze litewskiej nacjonalistycznej Taryby przystąpili wĂłwczas do przejmowania władzy na obszarze etnicznym litewskim (późniejsza Litwa Kowieńska), bo mieli tam poparcie LitwinĂłw. Jednak nacjonaliści litewscy, ktĂłrzy uchwycili władzę na etnicznych terenach litewskich, wyciągali ręce takĹźe po tereny, ktĂłre co prawda kiedyś naleĹźały do Wielkiego Księstwa Litewskiego, jednak w większości nie były nigdy zamieszkałe przez LitwinĂłw (80% obszaru Wielkiego Księstwa Litewskiego stanowiły ziemie białoruskie!), albo na ktĂłrych Litwini stanowili mały ułamek ogółu ludności, jak np. w Wilnie, gdzie stanowili tylko 2% ludności miasta. Wyciągali ręce takĹźe po polską Suwalszczyznę i polsko-białoruską Białostocczyznę i Grodzieńszczyznę, jak rĂłwnieĹź po niemiecką Kłajpedę, w ktĂłrej 90% ludności miasta stanowili Niemcy.

W 1385 roku doszło do unii Polski i Litwy. Władca Litwy Jagiełło został jednocześnie krĂłlem polskim i ziemie Litwy i Rusi zostały powiązane z Polską. Od tej pory stolica Litwy – Wilno, ktĂłre w całych swoich dziejach i po dziś dzień było i jest miastem wieloetnicznym, dobrowolnie wiązało się coraz bardziej z Polską i się polonizowało. Od XVII w. było to w zasadzie polskie czy polsko-Ĺźydowskie miasto, z tym, Ĺźe element polski grał w nim pierwsze skrzypce (Ĺťydzi mieszkali w stworzonym przez siebie getcie i Ĺźyli własnym Ĺźyciem). Ostatnią mszę w języku litewskim z braku wiernych odprawiono w Wilnie w 1737 roku. Wilno od tego czasu do 1945 roku odgrywało wielką rolę w dziejach Polski i narodu polskiego.

Rosyjski spis ludności, mało wiarygodny w odniesieniu do PolakĂłw i Rosjan, przeprowadzony w 1897 roku wykazał, Ĺźe w Wilno liczyło wĂłwczas 154 532 mieszkańcĂłw, wśrĂłd ktĂłrych było 61 847 (40,0 %) ĹťydĂłw, 47 795 (30,9 %) PolakĂłw, 30 967 (20,1 %) Rosjan, 6514 (4,2 %) BiałorusinĂłw, 3238 (2,1 %) LitwinĂłw i 4171 (2,7 %) osĂłb innych narodowości. Według kolejnego rosyjskiego spisu ludności – z 1910 roku w Wilnie mieszkało 182 795 osĂłb, z ktĂłrych 97 800 podało narodowość polską (53,6%) i 75 500 Ĺźydowską. Na Rosjan, BiałorusinĂłw, LitwinĂłw i innych przypadało łącznie zaledwie ok. 9500 osĂłb. Przeprowadzony przez okupacyjne władze niemieckie 14 grudnia 1916 roku spis ludności odnalazł w Wilnie 138 794 osoby mieszkające na stałe w mieście z ktĂłrych 74 466 (53,67%) przyznało się do narodowości polskiej, 57 516 (41,45%) do Ĺźydowskiej, 2909 (2,09%) do litewskiej, 2219 (1,59%) do rosyjskiej, 611 (0,44%) do białoruskiej, 880 (0,63%) do niemieckiej i 193 (0,13%) do innych narodowości. W ostatniej wileńskiej Radzie Miejskiej wybranej za okupacji rosyjskiej tuĹź przed I wojną światową zasiadało 59 PolakĂłw, 9 Rosjan, 7 ĹťydĂłw i tylko 1 Litwin. Z kolei według powszechnego spisu ludności z 9 grudnia 1931 roku Polacy stanowili 65,9% mieszkańcĂłw miasta (128,6 tys. osĂłb), Ĺťydzi 28% (54,6 tys. osĂłb), Rosjanie 3,8% (7,4 tys. osĂłb), Białorusini 0,9% (1,7 tys. osĂłb), Litwini 0,8% (1579 osĂłb), Niemcy 0,3% (600 osĂłb), Ukraińcy 0,1% (200 osĂłb), inni 0,2% (ok. 400 osĂłb).

Ale nie tylko Wilno było polskie. Także duże tereny wokół Wilna były etnicznie polskie. Niemiecki spis ludności z 1916 roku odnalazł wśród ludności powiatu wileńskiego zaledwie 4,3% Litwinów wobec 89,8% Polaków, w powiecie grodzieńskim 2,4% Litwinów wobec 78,1% Polaków, w powiecie raduńskim 7,9% Litwinów wobec 87,4% Polaków, w powiecie wasiliszkowskim 0,9% Litwinów wobec 57,8 Polaków, w powiecie podbrodzkim 6,8% Litwinów wobec 72,1% Polaków. Dane uzyskane przez Niemów potwierdzają dane rosyjskie z 1914 roku. W tymże roku w guberni wileńskiej Litwini stanowili 17,6% ludności. Z tym, że większość z nich mieszkała na terenach tej części guberni wileńskiej, która weszła w skład Litwy Kowieńskiej (1920-40), tj. zachodnie części powiatów trockiego, wileńskiego i święciańskiego: tereny w rejonie Butrymaniec, Koszedarów, Szyrwint, Giedroyciów, Malatów, Łabonarów (razem 6800 km kw.).

W wyniku rewolucji 15 marca 1917 roku został zmuszony do abdykacji car Rosji Mikołaj II, a władzę w kraju przejął Rząd Tymczasowy (14 września proklamował Rosję republiką), który z kolei obaliła 7 listopada rewolucja bolszewicka. A chociaż Lenin podpisał dekret anulujący układy rozbiorowe Polski i uznał prawo narodu polskiego do zjednoczenia i niepodległości, po kapitulacji Niemiec, które do listopada 1918 roku okupowały Wilno, wojsko bolszewickie ruszyło w kierunku Polski, aby przyłączyć ją do bolszewickiej Rosji.

Pod koniec 1918 roku wojska niemieckie, ktĂłre były gwarantem bezpieczeństwa dla litewskiego rządu i jego „współpanowania” z nimi w Wilnie opuszczały miasto. A wraz z nimi w jednym z ostatnich pociągĂłw wyjechał do Kowna rząd litewski, ktĂłry bez ich opieki czuł by się niepewnie w polskim mieście, czyli bez poparcia jego mieszkańcĂłw. WĂłwczas w celu ochrony ludności polskiej Polacy powołali Samoobronę Krajową Litwy i Białorusi, ktĂłra 1 stycznia 1919 roku zajęła Wilno. Jednak juĹź 5 stycznia 1919 roku Wilno zajęli bolszewicy, ktĂłrzy w lutym 1919 roku utworzyli Radziecką Socjalistyczną Republikę Litwy i Białorusi zwaną „Lit-Biełem” ze stolicą w Wilnie. Wojsko polskie pod osobistym dowĂłdztwem JĂłzefa Piłsudskiego odbiło z rąk bolszewickich Wilno i całą Wileńszczyznę 19 kwietnia 1919 roku. Ludność polska Wilna z wielką radością witała oswobodzicieli. W mieście zorganizowano stosowne ceremonie, w tym defiladę wojsk i uroczyste dziękczynienie w Ostrej Bramie. Naoczny świadek tych wydarzeń Tadeusz Święcicki odnotował: „Wielki szloch tego tłumu, klęczącego na ulicy. Spojrzałem na Komendanta. Stał twarzą zwrĂłcony do obrazu, oparty na szabli, nasroĹźony i... spod nasroĹźonych brwi ciężka łza spływała mu na wąsy. Śmigły za nim miał jakiś nerwowy tick na twarzy. Twarz drgała i teĹź łzy ciekły mu po twarzy. A Belina beczał po prostu jak smarkacz...". Sam Piłsudski, ktĂłry pochodził z okolicy Wilna, miał później zapisać tylko: "Do Ĺźadnego miasta zdobytego przeze mnie nie wjeĹźdĹźałem z takim uczuciem, jak do Wilna".

W związku z tym, Ĺźe Litwa rościła pretensje do Wilna i Wileńszczyzny Rada NajwyĹźsza na konferencji wersalskiej w ParyĹźu (styczeń 1919 – styczeń 1920) 26 lipca 1919 roku podzieliła Wileńszczyznę na zasadzie etnicznej pozostawiając Wilno, Troki, LandwarĂłw, Nową Wilejkę po polskiej stronie (tzw. Linia Focha), czego nie uznała Litwa. LitwinĂłw tym razem zaczęła wspierać Anglia, ktĂłra nie Ĺźyczyła sobie istnienia duĹźego i silnego państwa polskiego i ktĂłra pragnęła mieć duĹźe wpływy na Litwie, szczegĂłlnie gospodarcze.

Podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku, kiedy bolszewicy zbliżali się do Wilna Lenin pragnąc mieć Litwę za sojusznika w wojnie z Polską, zaoferował rządowi litewskiemu traktat, w którym Rosja bolszewicka uznawała niepodległość Litwy de iure i obiecała Litwie przekazać Wilno i większą część guberni wileńskiej i część grodzieńskiej włącznie z terenami, na których w ogóle nie było nawet pojedynczych Litwinów. Traktat litewsko-rosyjski został podpisany 12 lipca 1920 roku. Już następnego dnia wojska litewskie współpracujące z bolszewikami rozpoczęły marsz w stronę Wilna. Koło Jewia doszło do walk polsko-litewskich i do Wilna zamiast wojska litewskiego wkroczyli bolszewicy. Wojska litewskie zajęły wówczas także polską część Suwalszczyzny. Widać, że wierząc w zwycięstwo nad wojskiem polskim i zajęcie niebawem Warszawy, bolszewicy nie chcieli honorować umowy z Litwinami. Dopiero po sromotnej klęsce w bitwie warszawskiej w połowie sierpnia i pościgu wojsk polskich za uchodzącą na wschód Armią Czerwoną, bolszewicy 26 sierpnia przekazali Wilno Litwinom.

Tak więc, aby zagarnąć polskie Wilno w 1920 roku rząd litewski a i sami Litwini poszli na współpracę z prawdziwymi diabłami XX wieku Leninem i Stalinem (w trakcie trwania wojny polsko-bolszewickiej Stalin był komisarzem politycznym bolszewickiego Frontu Południowo-Zachodniego, współdowodząc z Aleksandrem Jegorowem) poparli militarnie bolszewicki marsz na Polskę, który miał przyczynić się ponownego zniewolenia Polski i narodu polskiego przez Moskwę. Litwa i Litwini mają krew polską na swoich rękach! A potem te kreatury (czyli osoby budzące swoim postępowaniem wstręt i odrazę) lamentowały i ciągle lamentują na cały świat, że Moskwa zniewoliła ich i okupowała Litwę w latach 1940-41 i 1944-1990.

Po wielkim zwycięstwie wojsk polskich nad wojskiem bolszewickim na przedpolu Warszawy w połowie sierpnia 1920 roku, Wojsko Polskie w pościgu za bolszewikami wyparło LitwinĂłw z Suwalszczyzny. Nie mogło jednak tego zrobić w przypadku Wilna wskutek błędĂłw polskiej dyplomacji. Jak czytamy w polskiej Wikipedii, minister spraw zagranicznych Eustachy Sapieha zwrĂłcił się bowiem do Ligi NarodĂłw z żądaniem wywarcia presji na LitwinĂłw by ci opuścili Wilno (ktĂłre przypomnijmy od kwietnia 1919 r. znajdowało się w Polsce); tym samym jednak umiędzynarodowił kwestię miasta. Piłsudski nie chcąc czekać miesiącami, a moĹźe nawet i dłuĹźej, na decyzję Ligi NarodĂłw, zdecydował się zatem na inne rozwiązanie problemu. Aby zająć Wilno posunął się do podstępu. Zlecił gen. Lucjanowi Ĺťeligowskiemu, dowĂłdcy Litewsko-Białoruskiej Dywizji Piechoty złoĹźonej z mieszkańcĂłw Wilna i Wileńszczyny, upozorować „bunt” i wkroczyć do Wilna. 9 paĹşdziernika 1920 roku oddziały Ĺťeligowskiego weszły do miasta, znowu entuzjastycznie witane przez ludność miasta. Proklamowano utworzenie państwa, tzw. Litwy Środkowej sprzymierzonego z Polską. Powołany w wyborach powszechnych Sejm Wileński dnia 20 lutego 1922 roku przyjął uchwałę o włączeniu Litwy Środkowej do Polski. 15 marca 1923 roku Konferencja AmbasadorĂłw Ententy zatwierdziła wschodnie granice Polski, czyli m.in. przyłączenie do niej polskiego Wilna. Tym samym przynaleĹźność Wilna do Polski uzyskała międzynarodową sankcję prawną.

Dlatego litewskie wprost maniackie twierdzenie, Ĺźe Polaka w latach 1920-39 okupowała Wilno jest niczym innym jak wyjątkowo podłym kłamstwem. Po prostu zwykłym łajdactwem! Rzeczą, ktĂłra cechuje współczesnych LitwinĂłw w odniesieniu do Polski, PolakĂłw i wszystkiego co polskie, a przede wszystkim do polskiej historii i polskiego dziedzictwa na terenie współczesnej Litwy czy raczej Lietuwy, bo tak ten kraj powinien być dzisiaj właściwie nazywany przez PolakĂłw. Bowiem niewiele ma on wspĂłlnego z historyczną Litwą i historycznymi Litwinami. Współcześni „Litwini” to wyjątkowo zaĹźarci polakoĹźercy, ludzie jakby z piekła rodem co dobitnie potwierdza ich stosunek do Polski i PolakĂłw od 130 lat!

Z międzynarodowym uznaniem przynaleĹźności Wilna do Polski nie pogodziły się przesiąknięte głupotą i nienawiścią do Polski i PolakĂłw władze Litwy. ChociaĹź faktyczną siedzibą rządu litewskiego było Kowno – i trwało by to do końca świata, gdyby nie II wojna światowa i triumf międzynarodowego bezprawia sowiecko-amerykańsko-brytyjskiego w Jałcie w 1945 roku, to za stolicę Litwy uwaĹźano prawnie polskie Wilno. Tak teĹź zostało to zapisane w konstytucji litewskiej z 1928 i 1938 roku (artykuł 6).

Czy jakiekolwiek państwo moĹźe okupować ziemie zamieszkane od kilkuset lat w zdecydowanej większości przez przedstawicieli tego państwa – ludzi tej samej narodowości?! Okupowanie obcych etnicznie ziem było w historii ludzkości zarzewiem wielu setek krwawych konfliktĂłw. Czy Grecy mają dzisiaj prawo do odebrania Turcji czysto tureckiego Konstantynopola-Istambułu, ktĂłry jest ich od kilkuset lat tylko dlatego, Ĺźe w przeszłości przez setki lat była to stolica greckiego narodu?! A Grecy do Konstantynopola mają sto razy większe prawo niĹź Litwini do Wilna! Dlatego Grecy bardzo ubolewają, Ĺźe tak się stało, ale nie domagali się i nie domagają przyłączenia Istambułu do Grecji i nie mają w swojej konstytucji artykułu mĂłwiącego, Ĺźe Konstantynopol jest stolicą Grecji. Zaakceptowali rzeczywistość czego w swej nacjonalistycznej głupocie nie potrafili uczynić wredni – bez współczucia dla nie-LitwinĂłw Litwini. Ponoć katolicy!

Polacy wierzyli, że tak bardzo polskie Wilno będzie już zawsze polskie. Zapomniano czy nie chciano wierzyć w to, że piekło, czyli królestwo Szatana, jest tutaj na ziemi, a nie gdzieś w przestworzach czy głęboko pod ziemią. Że na świecie zawsze triumfuje zło, że człowiek człowiekowi jest wilkiem (wyjątki potwierdzają regułę). Niebawem przyszło potwierdzenie tego.

W sierpniu 1939 roku doszło do zbliĹźenia hitlerowskich Niemiec ze Związkiem Sowieckim. 23 sierpnia 1939 roku ministrowie spraw zagranicznych Niemiec – Ribbentrop i Związku Sowieckiego –Mołotow zawarli umowę międzynarodową, będąca formalnie paktem o nieagresji pomiędzy III Rzeszą i Związkiem Sowieckim, w ktĂłrym oba państwa uzgodniły nowy rozbiĂłr Polski i przyłączenie Litwy do Niemiec, o czym, oczywiście, Kowno nic nie wiedziało. We wrześniu 1939 roku Niemcy hitlerowskie (Hitler 1 września) do spółki ze Związkiem Sowieckim (Stalin 17 września) napadli na Polskę. Stalin zagarnął Ziemie Wschodnie włącznie z Wilnem (19 września). Władze litewskie zainteresowały się tym faktem i skontaktowały się w tej sprawie z Moskwą. 28 września 1939 roku Berlin i Moskwa podpisały układ graniczny; Berlin za ziemie polskie między Wisłą a Bugiem, ktĂłre zgodnie z paktem miały być włączone do Związku Sowieckiego, odstąpił Moskwie Litwę. WĂłwczas sowiecki Komisariat Spraw Zagranicznych uspokoił Kowno oświadczeniem, Ĺźe „w zasadzie zamierza przekazać Wilno i Wileńszczyznę Litwie” (M. Kosman „Orzeł i pogoń” Warszawa 1992). Jeszcze walczyła polska armia z obu najeĹşdĹşcami, a juĹź Kreml i Kowno rozmawiali o czwartym rozbiorze Polski. A wcześniej Kowno obwieściło kłamliwie światu, Ĺźe zachowuje neutralność w konflikcie polsko-niemiecko-sowieckim. W Moskwie dnia 10 paĹşdziernika 1939 roku został zawarty układ między Litwą a Związkiem Sowieckim, zgodnie z ktĂłrym Związek Sowiecki w zamian za wojskowe bazy sowieckie na Litwie przekazywał Litwie polskie Wilno wraz z częścią Wileńszczyzny, zagarnięte we wrześniu 1939 roku. Jak pisze Kosman (jw), pomimo tego, Ĺźe za cenę ograniczenia suwerenności Litwy, wśrĂłd jej mieszkańcĂłw zapanowała euforia i głosy wdzięczności wobec wschodniego sąsiada – Wielkiej Rosji, ktĂłra po przejęciu z rąk okupanta polskiego Wilna (“naszej stolicy” jak pisano) i kawałka Wileńszczyny przy Wilnie zwrĂłciła (?!) je nam. Masowy litewski Związek Wyzwolenia Wilna zadeklarował wĂłwczas: “Pragniemy bliskiego i przyjaznego sąsiedztwa z ZSRR” (Kosman, jw). 28 paĹşdziernika 1939 roku do Wilna wkroczyły oddziały litewskiego wojska. Nie witały ich dzwony ani jednego z 33 kościołów wileńskich. A Ĺźe w Wilnie mieszkała tylko garstka LitwinĂłw, to przed samym wkroczeniem wojska litewskiego do miasta w celach propagandowych przywieziono z Litwy kilka tysięcy LitwinĂłw, ktĂłrzy, jako rzekomi mieszkańcy miasta, mieli ich owacyjnie witać (później kaĹźdej niedzieli przywoĹźono do Wilna LitwinĂłw, ktĂłrzy rozrabiali w kościołach, domagając się – jako ich parafianie - ich litwinizacji). Jednocześnie na Litwę wkroczył kontyngent 20 000 Ĺźołnierzy sowieckich, ktĂłrzy zostali rozmieszczani w róşnych rejonach kraju. Moskwa połoĹźyła swą łapę na Litwę. Dni niepodległej Litwy był juĹź policzone.

Szef propagandy III Rzeszy, Joseph Goebbels, ktĂłry od 1923 roku prowadził dziennik (29 tomĂłw), pod datą 12 paĹşdziernika 1939 roku zanotował: „W zamian za rezygnację z suwerenności, Moskwa odstąpiła Litwie Wilno. Poczciwi (czytaj: głupi – M.K.) Litwini przyjmują to jeszcze z wdzięcznością”.

Polacy, szczegĂłlnie politycy polscy jakoś dziwnie zapominają, Ĺźe w IV rozbiorze Polski dokonanym w 1939 roku oprĂłcz Niemiec i Związku Sowieckiego brała udział takĹźe Litwa i Słowacja (oni zajęli polski Spisz i Orawę). Jeśli potępiamy za ten rozbiĂłr naszej Ojczyzny Niemcy i Związek Sowiecki, to musimy takĹźe potępić Litwę i Słowację. Taryfy ulgowej w takich sprawach nie powinno być. Litwa brała udział w likwidacji ościennego państwa. Dopuściła się wyjątkowo haniebnego czynu i za to powinna być głośno potępiona i powinniśmy domagać się z jej strony oficjalnych przeprosin. Tym bardziej, Ĺźe to właśnie panowanie Litwy Kowieńskiej w Wilnie i na WileńszczyĹşnie od paĹşdziernika 1939 roku do czerwca 1940 było w świetle prawa międzynarodowego niczym innym jak zwykłą okupacją. Tym bardziej obrzydliwa i godna potępienia, Ĺźe była prowadzona według ohydnych wzorcĂłw pruskich i rusyfikacyjnych z okresu Aleksandra Apuchtina w KrĂłlestwie Polskim – tzw. “noc apuchtinowska” (1879-1897). Oto jeden z wielu obrzydliwych przykładĂłw: Litwini-katolicy – ich policja konna potrafiła w kościołach bić PolakĂłw śpiewających po polsku pieśni religijne!

Moskwa sprezentowała Litwie Wilno i część Wileńszczyzna wokół Wilna, ktĂłrą nazwano i nazywa się po dziś dzień Krajem Wileńskim. Litwa otrzymała obszar o powierzchni 6880 km kw. Mieszkało tu 549 tys. osĂłb: PolakĂłw 321,7 tys. (58,6% ogółu ludności, z tego w Wilnie 128 tys.), ĹťydĂłw 107,6 tys. (19,8% - połowa w Wilnie, gdzie stanowili 25% mieszkańcĂłw miasta), BiałorusinĂłw 75,2 tys. (13,7%), LitwinĂłw ZALEDWIE 31,3 tys. (5,7% ogółu ludności, w tym w Wilnie mniej niĹź 2 tys.!), Rosjan 9,9 tys. (1,8%), innych osĂłb 3,2 tys. (0,6%). Był to więc kraj zdominowany przez PolakĂłw i prawie pozbawiony LitwinĂłw na większej części obszaru – jedynie w rejonie Święcian stanowili oni ok. 30% ludności).

Tak więc Wilno było zdecydowanie miastem polskim, a Wileńszczyzna polską krainą. Pretensje litewskie do tych ziem były całkowicie nieuzasadnione – i to nie tylko pod względem etnicznym, ale takĹźe historycznym i kulturalnym.

Grzegorz Błaszczyk w książce „Litwa współczesna” (Warszawa-Poznań 1992) nazywa, zgodnie z międzynarodowym uznaniem granicy polsko-litewskiej dokonanym w 1923 roku, panowanie litewskie w Wilnie i na WileńszczyĹşnie w okresie paĹşdziernik 1939 – czerwiec 1940 „okupacją litewską” i tak okres ten jest przedstawiany w literaturze. To Litwa w tym okresie była prawdziwym i po raz pierwszy okupantem polskiego Wilna!

Po raz drugi Litwa okupowała Wilno w latach 1991-1994. Nastąpiło to po tym, jak 29 stycznia 1991 roku Rada NajwyĹźsza ponownie niepodległej Litwy uznała pakt Ribbentrop-Mołotow, czyli umowę międzynarodową z 23 sierpnia 1939 roku, będąca formalnie paktem o nieagresji pomiędzy III Rzeszą i Związkiem Sowieckim, w ktĂłrym oba państwa uzgodniły nowy rozbiĂłr Polski, za niewaĹźny od momentu jego podpisania. W związku z tym stracił moc prawną układ z 10 paĹşdziernika 1939 roku między Litwą a Związkiem Sowieckim, zgodnie z ktĂłrym Związek Sowiecki w zamian za wojskowe bazy sowieckie na Litwie przekazywał Litwie polskie Wilno wraz z częścią Wileńszczyzny, zagarnięte w myśl paktu Ribbentrop-Mołotow przez Związek Sowiecki we wrześniu 1939 roku. Tym samym, jak pisze “Kurier Wileński” z 12 września 1991 roku, status prawny Wilna i dziś litewskiej części Wileńszczyzny z punktu widzenia prawa międzynarodowego był sprawą otwartą do chwili podpisania 26 kwietnia 1994 traktatu polsko-litewskiego. Prawnie w latach 1991-94 Wilno i litewska część Wileńszczyzny stanowiły część państwa polskiego, a Litwa je okupowała.

To Ĺźe Wilno i część Wileńszczyzny są dzisiaj (od 1945 r.) litewskie to tylko i wyłącznie jest to wynik imperializmu rosyjsko-sowieckiego i JĂłzefa Stalina. Nie prawo międzynarodowe i nie litewski charakter Wilna (w 1939 r. Litwini stanowili tylko 1% mieszkańcĂłw miasta!) i Wileńszczyzny zadecydowały o ich oderwaniu od Polski. W swoim expose na V Nadzwyczajnej Sesji Rady NajwyĹźszej ZSRR z 31 paĹşdziernika 1939 roku sowiecki minister spraw zagranicznych W. Mołotow powiedział m.in.: „Związek Sowiecki poszedł na przekazanie miasta Wilna Republice Litewskiej nie dlatego, Ĺźe dominuje w nim ludność litewska. Nie, w Wilnie większość stanowi ludność nie-litewska” („Izwiestja” nr 253 (7023), Moskwa 1 XI 1939; „Biała Księga”, Instytut Literacki, ParyĹź 1964, s. 136-137). Tym samym Związek Sowiecki udowodnił, Ĺźe nie respektował prawo narodĂłw do samostanowienia o własnym losie. Polacy w Wilnie mieli Ĺźyć pod okupacją litewską tylko dlatego, Ĺźe takie było Ĺźyczenie Stalina, no i oczywiście LitwinĂłw.

O polskości Wilna i litewskiej dziś części Wileńszczyzny po dziś dzień potwierdza i to, że pomimo masowego mordowania tam Polaków przez sowieckie NKWD (1939-41 i 1944-45), nacjonalistów litewskich i Niemców (1941-44), pomimo zsyłki wielu tysięcy Polaków na Sybir (1939-41) i na roboty do Niemiec (1942-44), a przede wszystkim ucieczce przed ponownym wejściem Sowietów do Wilna w 1944 roku wielu tysięcy Polaków do centralnej Polski i na Zachód oraz wysiedleniu do Polski w nowych granicach (narzuconych Polsce przez Stalina) w latach 1945-47 aż 197 156 i w latach 1957-58 dodatkowo ponad 50 000 Polaków z ziem należących dzisiaj do Litwy (z samego Wilna wysiedlono 107 613 Polaków), w Wilnie mieszka ciągle 90 000 Polaków, w powiecie wileńskim Polacy stanowią ponad 60% ludności, a w powiecie solecznickim 80%.
Rząd i nacjonaliści litewscy powinni Stalinowi wystawić w Wilnie niebosiężny pomnik wdzięczności za to, że dzięki niemu mają dziś arcypolskie Wilno i tzw. Kraj Wileński.

..........

15 stycznia 1923 roku Litwa zajęła zbrojnie i włączyła do Litwy port morski Kłajpedę (90% ludności stanowili Niemcy) wraz z Okręgiem Kłajpedy (2657 km kw. według Wikipedii rosyjskiej i 2416 km kw. według Wikipedii litewskiej i 1950 km kw. według artykułu W. Surwiłło „Kłajpeda” Kurier Literacko-Naukowy 3.2.1935, KrakĂłw – i bądĹş tu mądry, 141 tys. mieszkańcĂłw), ktĂłry w wyniku przegranej przez Niemcy wojny, w 1919 roku wyłączony spod jurysdykcji niemieckiej (naleĹźał on do Niemiec od XIII w.; Niemcy załoĹźyli Kłajpedę w latach 1252-1254; Kłajpeda ma takĹźe polską historię, o ktĂłrej pisałem w KWORUM z datą 28.8.2015), pozostawał pod tymczasowym zarządem wielkich mocarstw, nadkomisarza Ligi NarodĂłw i wojska francuskiego. A zajęcie zbrojne Okręgu Kłajpedzkiego wyglądało tak, Ĺźe Litwini ignorując decyzje wielkich mocarstw 10 stycznia 1923 roku urządzili zbrojne powstanie – było ono całkowicie inspirowane przez rząd litewski i przeprowadzone przez 1500 ochotnikĂłw z Litwy oraz uzgodnione z Niemcami i Związkiem Sowieckim. Tylko nieliczni miejscowi Litwini wzięli w nim udział. Powstańcy składali się głównie z szaulisĂłw, czyli paramilitarnej organizacji litewskiej działającej na terenie Litwy Kowieńskiej, ktĂłrzy nielegalnie przekroczyli granicę litewsko-kłajpedzką. Dowodził nimi niejaki Budrys Polewiński. Akcja LitwinĂłw, rozpoczęta drobnymi potyczkami z wojskiem francuskim (straty litewskie tylko kilkunastu zabitych i rannych), po ktĂłrych wojska francuskie powrĂłciły do koszar, trwała pięć dni i zakończyła się przejęciem przez LitwinĂłw kontroli nad całym terytorium. Zachowanie Litwy w sprawie Kłajpedy, przyjęte z duĹźym krytycyzmem przez kraje zachodnie, przyczyniło się do szybkiego, bo juĹź 15 marca 1923 roku uznania granicy polsko-litewskiej przez Radę AmbasadorĂłw, ktĂłra pozostawiała po stronie polskiej Wilno i Wileńszczyznę. Uznano, Ĺźe jeśli Litwa sama łamie decyzje mocarstw, to i Polacy mogli bez czekania na decyzje z ParyĹźa zająć Wilno, tym bardziej, Ĺźe było to etnicznie i historycznie polskie miasto.

Okręg Kłajpedy w 1905 roku zamieszkiwało 139 770 osĂłb, z ktĂłrych 66 066 osĂłb, a więc mniej niĹź połowa ludności, podało litewski za swĂłj język macierzysty. Nie znaczy to jednak, Ĺźe byli to Litwini i Ĺźe chcieli oni przyłączenia Okręgu do Litwy. Byli oni pod kaĹźdym względem zgermanizowani i przywiązani do państwa pruskiego, a co najbardziej odróşniało ich od prawdziwych LitwinĂłw-katolikĂłw to, Ĺźe byli luteranami. A w tamtych czasach nie było takiej tolerancji między luteranami i katolikami jak jest dzisiaj i nie było wielkiej miłości między Litwinami-ewangelikami i Litwinami-katolikami. TakĹźe ich język litewski był inny od języka prawdziwych LitwinĂłw (było w nim duĹźo germanizmĂłw i w piśmie posługiwano się szwabachą). M. Surwiłło (jw) tak pisze o Litwinach kłajpedzkich: „...są bardzo wynarodowieni i do swych rodakĂłw (LitwinĂłw z Litwy Kowieńskiej) odnoszą się raczej nieufnie... Zachowali oni tylko język, poza tym niczym nie róşnią się od osadnikĂłw niemieckich. (Ich) Język zbliĹźony do narzecza Ĺźmudzkiego, obfituje w germanizmy tak, Ĺźe prawdziwy Litwin z trudem zrozumie mowę kłajpedzkiego „łankininka”, tak bowiem oni siebie nazywają. W Kłajpedzie wychodzi pismo w tej gwarze, drukowane czcionkami gotyckimi...”. Tak więc był to raczej oddzielny narĂłd. Potwierdziło to wiele faktĂłw, przede wszystkim przeprowadzony przez LitwinĂłw w 1925 roku spis ludności, ktĂłry wykazał, Ĺźe spośrĂłd 141 tys. mieszkańcĂłw tylko 38 900 (27%) osĂłb podało się za LitwinĂłw, 35 600 (24%) za Kłajpedzian i 61 300 (42%) za NiemcĂłw, 5200 (3,7%) osĂłb za osoby innej narodowości. Kontrowersję budziła nowo powstała kategoria Kłajpedzian: Litwa uwaĹźała ich za zgermanizowanych LitwinĂłw, Niemcy za lokalny odłam narodu niemieckiego, co było bardziej prawdopodobne. Jeśli chodzi o strukturę wyznaniową to wśrĂłd mieszkańcĂłw Okręgu Kłajpedy dominowali zdecydowanie luteranie (132 tys.); katolikĂłw było 5,3 tys. i ĹźydĂłw 1,3 tys. Kłajpedzcy Ĺťydzi znajdowali się prawie całkowicie w kręgu kultury niemieckiej i posługiwali się językiem niemieckim. Nie chcąc Ĺźyć pod panowaniem faszystowskiej Litwy do 1932 roku z Okręgu Kłajpedy przeniosło się do Niemiec 10 tys. NiemcĂłw, a na ich miejsce osiedliło się tu 9 tys. kolonistĂłw litewskich z Kowieńszczyzny; ich liczba do 1939 roku wzrosła do 30 tys. (Wikipedia polska i angielska). Kolejnymi przykładami na to, Ĺźe Litwini z Okręgu Kłajpedy nie czuli się częścią narodu litewskiego zamieszkującego Litwę Kowieńską są wyniki wyborĂłw do sejmiku kłajpedzkiego. Podczas pierwszych wyborĂłw przeprowadzonych w 1925 roku lista niemiecka otrzymała 27 mandatĂłw, a ugrupowania litewskie tylko 2 mandaty. Wynik wyborĂłw był prawdziwym szokiem dla LitwinĂłw – okazało się, Ĺźe nawet litewskojęzyczna ludność wolała głosować na listy niemieckie, Ĺźe nie czuje się związana z Litwą Kowieńską i jej panowaniem w Okręgu Kłajpedy. I tak było we wszystkich kolejnych wyborach; w 1927 roku Litwini zdobyli 4 mandaty, w wyborach w 1930, 1932 i 1935 otrzymywali po 5 mandatĂłw, by w wyborach w 1938 roku uzyskać znĂłw tylko 4 mandaty.

Niemcy hitlerowskie przystąpiły do działań mających na celu odebranie Litwie Kłajpedy. Rząd niemiecki zastosował nawet względem Litwy represje gospodarcze, obniĹźając kontyngenty wwozowe towarĂłw litewskich prawie o 70%. M. Surwiłło (jw) tak skomentował Ăłwczesny konflikt niemiecko-litewski: „Jak się skończy ta walka między mikroskopijną Litwą, a potężnymi Niemcami – trudno przewidzieć. Na pewno tylko, Ĺźe Litwa Kłajpedy jako części integralnej swego państwa nigdy dobrowolnie nie wyrzeknie się i swego dostępu do morza będzie broniła do ostatka”. Tymczasem 22 marca 1939 roku Niemcy hitlerowskie zażądały od Litwy zwrotu Okręgu Kłajpedy, na co prezydent Antanas Smetona wyraził zgodę, a 30 marca 1939 roku Sejm litewski, na posiedzeniu trwającym zaledwie 5 minut, ratyfikował układ w sprawie Kłajpedy. Litwini nie oddali ani jednego strzału w obronie rzekomo litewskiej Kłajpedy! Nigdzie za granicą nie podniĂłsł się głos protestu w obronie „litewskiej” Kłajpedy. Natomiast chyba cała ludność Okręgu Kłajpedy, a więc takĹźe mieszkający tam tzw. Litwini witała z wielką radością powrĂłt na ojczyzny niemieckiej łono. Pod koniec II wojny światowej, 28 stycznia 1945 roku Armia Czerwona zajęła Kłajpedę. SpośrĂłd 47 189 osĂłb, ktĂłre zamieszkiwało Kłajpedę w 1938 roku, w dniu zajęcia miasta przez Armię Czerwoną w mieście pozostało zaledwie 50 osĂłb (Wikipedia angielska). Czyli wszyscy Litwini z Kłajpedy i prawie wszyscy z Okręgu Kłajpedy wyjechali do Niemiec – swej prawdziwej ojczyzny. Wszystkie te fakty dowodzą, Ĺźe Litwa Kowieńska w latach 1923-39 de facto okupowała Okręg Kłajpedy.

……….

Tak jak do Wileńszczyzny takĹźe i do Okręgu Kłajdedzkiego Litwini nie mieli najmniejszego prawa etnicznego. Okupowali czy okupują te ziemie tylko dzięki JĂłzefowi Stalinowi, ktĂłry odebrał je bezprawnie Polsce najpierw we wrześniu 1939 roku, a następnie latem 1944 roku i Niemcom w 1945 roku. W 1945 roku większe prawa do Okręgu Kłajpedzkiego miała Rosja – to był jej łup wojenny.

Marian Kałuski
(Nr 158)

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt