Piątek 19 Kwietnia 2024r. - 110 dz. roku,  Imieniny: Alfa, Leonii, Tytusa

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 01.07.16 - 23:25     Czytano: [2684]

Dział: Kresy w życiu Polski i narodu polskiego

Polacy niszczą naród polski!

Na posiedzeniu Komisji do spraw Łączności z Polakami za Granicą, ktĂłre odbyło się 10 maja 2007 roku, Michał Dworczyk, doradca premiera Jarosława Kaczyńskiego przedstawił raport z ktĂłrego dowiadujemy się, Ĺźe za 30 lat przestanie istnieć grupa polska na Ukrainie, za 130 lat podobny los spotka PolakĂłw na Litwie a za 140 na Białorusi. A ja twierdzę, Ĺźe Polacy na Białorusi i Litwie znikną znacznie wcześniej niĹź na to wskazuje ten raport. Znikną na Białorusi juĹź za 2 pokolenia, a na Litwie za 3-4 pokolenia. Za wynaradawianie się PolakĂłw na Kresach są odpowiedzialne przede wszystkim trzy czynniki: 1. Brutalna polityka rządĂłw Ukrainy, Litwy i Białorusi zmierzająca do wynarodowienia PolakĂłw, 2. Rugowanie przez Kościoły katolickie na Ukrainie, Litwie i Białorusi wszelkiej polskości w tamtejszych kościołach (w „Myśli Polskiej” ze stycznia 2000 w artykule pt. „Depolonizacja bez zmian” artykule czytamy, Ĺźe parafie rzymskokatolickie działające w skupiskach polskich na Ukrainie i obsługiwane przez księży przybyłych z Polski (!) odmawiają pełnienia roli polskich placĂłwek edukacji i konsolidacji narodowej, narzucają język ukraiński w tychĹźe kościołach wbrew rozpaczliwym prośbą i protestom wiernych, Ĺźe znawca tych zagadnień, ks. prof. Roman Dzwonkowski SAC twierdzi, Ĺźe jest to przejawem świadomych działań księży z Polski!, zmierzających do wynarodowienia kresowych PolakĂłw i dodaje: „Są wypadki przekonywania wiernych przez (tych) duszpasterzy, Ĺźe nie są Polakami, Ĺźe są katolikami – Ukraińcami”; natomiast w „Myśli Polskiej” z czerwca 2001 w artykule pt. „PozwĂłlcie im umrzeć po polsku...” czytamy, Ĺźe młodzi księża i klerycy wychowywani przez wykładowcĂłw z Polski (!) coraz częściej są osobami wręcz wroga nastawionych do PolakĂłw i wszystkiego co polskie), 3. Antypolska polityka wszystkich rządĂłw polskich od 1989 roku. Niestety, takĹźe Prawa i Sprawiedliwości, co stwierdzam z przykrością, gdyĹź PiS jest na ogół partią propolską. Dla poprawnych stosunkĂłw z Litwą i Ukrainą poświęcały i poświęcają PolakĂłw na Kresach, o czym pisze Tomasz Jasiński w obszernym i dobrze udokumentowanym artykule pt. „Jak Prawo i Sprawiedliwość oszukało i zdradziło Kresowian” opublikowanym w Kresach.pl 3.6.2016.

Depolonizacja znanych Polaków pochodzących z Kresów na przykładzie Napoleona Ordy

22 paĹşdziernika 2008 roku w gmachu Sejmu RP w Warszawie została otwarta wystawa prac Napoleona Ordy – „mistrza pejzaĹźu architektonicznego” KresĂłw Wschodnich przedrozbiorowej Polski, ktĂłra wzbudziła duĹźe zainteresowanie warszawiakĂłw. Zorganizowano ją z okazji 200. rocznicy urodzin malarza. Otwierając wystawę marszałek Sejmu Bronisław Komorowski powiedział m.in.: „Dla mnie Napoleon Orda, to przede wszystkim piewca piękna dawnych KresĂłw Wschodnich Rzeczypospolitej...”.

Napoleon Orda urodził się w Worocewiczach koło Pińska – czyli w sercu Polesia, a zmarł w Warszawie w 1883 roku. Brał udział w Powstaniu Listopadowym 1830-31 i został odznaczony Złotym KrzyĹźem Virtuti Militari. Po powstaniu mieszkał w ParyĹźu, a do Polski wrĂłcił dopiero w 1860 roku. Zaczął wtedy malować i rysować najwaĹźniejsze zespoły architektoniczne i dwory na Kresach – stał się autorem ponad 1000 akwarel i rysunkĂłw, z ktĂłrych duĹźa część przechowywana jest w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie i Krakowie.

Napoleon Orda pochodził z Polesia, krainy zamieszkiwanej przez wieki przez PoleszukĂłw i PolakĂłw. Podczas spisu powszechnego ludności, przeprowadzonego w 1931 roku, olbrzymia większość PoleszukĂłw swoją narodowość określiła jako „Tutejszy”: nie uwaĹźali się za PolakĂłw ale takĹźe nie uwaĹźali się za BiałorusinĂłw czy UkraińcĂłw (nacjonaliści ukraińscy robią z nich UkraińcĂłw). Napoleon Orda uwaĹźał się za Polaka. Takim był w języka uĹźywanego w domu na co dzień, był katolikiem (Poleszucy są prawosławnymi), był przedstawicielem polskiej kultury, był związany głównie z Polakami i przez wiele lat mieszkał z zmarł w Warszawie. Dzisiaj nie tylko depolonizuje się Kresy, ale takĹźe z bardzo wielu PolakĂłw tam urodzonych – bez wątpienia PolakĂłw! – robi się BiałorusinĂłw, UkraińcĂłw czy LitwinĂłw. Biorą w tym udział rĂłwnieĹź Polacy czy raczej „Polacy”. Najlepiej tę głupotę i antypolską działalność widać w biogramach wielojęzycznej internetowej Wikipedii. I tak Wikipedia – nie polska ale niemiecka, francuska i litewska przedstawiają Napoleona Ordę jako Polaka, Wikipedia angielska przedstawia go jako Polaka i Litwina, Wikipedia polska robi z Napoleona Ordy jednocześnie Polaka i Białorusina (w tej kolejności), natomiast Wikipedie: białoruska, rosyjska, ukraińska i fińska robią z niego jednocześnie Białorusina i Polaka (w tej kolejności!), a holenderska przedstawia go jako jakiegoś Białego Rosjanina i Polaka.

I tak, nie tylko przy bierności polskiej ale i zachęty ze strony „PolakĂłw”, za 50-100 lat prawie wszyscy znani Polacy urodzeni na Kresach będą przedstawiani juĹź tylko jako Białorusini, Ukraińcy i Litwini.

Doprawdy, dziwny narĂłd ci dzisiejsi Polacy! Sami realizują hasło współczesnych nacjonalistĂłw ukraińskich: „Jeszcze Polska nie zginęła, ale zginąć musi” („Policja sprawdza zachowanie UkraińcĂłw podczas marszu w Przemyślu” Kresy.pl 29.6.2016).

“Rząd polski chowa głowę w piasek”

Znany pisarz polski Włodzimierz Odojewski występując w Radiu Wolna Europa (25.8.1991) w programie “Czasy niezwykłe, czasy ciekawe” mĂłwił o prześladowaniach PolakĂłw na dzisiejszej Litwie, tj. w Wilnie i na polskiej do 1945 roku WileńszczyĹşnie. W audycji podkreślał wyraĹşne prześladowanie polskich katolikĂłw przez Kościół litewski. Powiedział, Ĺźe co się tyczy tego prześladowania, to “rząd polski chowa głowę w piasek”.

Niestety, to chowanie głowy w piasek trwa po dziś dzień! Polacy na Kresach są skazani na zagładę i wszystkie rządy polskie od 1989 roku w tej zagładzie współuczestniczą!

Litwini mordercami ĹťydĂłw i PolakĂłw

Jak podaje PAP (6.6.2016) w czerwcu tego roku przypada 75. rocznica początku realizacji operacji likwidacji litewskich Żydów. W czasie wojny w holokauście na Litwie zginęło blisko 200 tys. Żydów, tj. ponad 96 proc. społeczności żydowskiej na tych ziemiach. Dotychczas na Litwie podawano liczbę 2055 osób uczestniczących w mordowaniu Żydów. Tymczasem według najnowszych badań litewskiego historyka Alfredasa Rukszenasa w holokauście na Litwie uczestniczyło około 6 tys. osób (na mniej niż 2 miliony Litwinów!), o czym powiedział podczas dyskusji zorganizowanej 6 czerwca w Sejmie na temat zagłady Żydów na Litwie. W dyskusji zabrał głos dyrektor Żydowskiego Centrum Kultury i Informacji w Wilnie Algis Gureviczius, który powiedział, że jeżeli teraz nie zostanie zbadana sprawa zagłady Żydów, cały naród litewski może być oskarżony o ich mordowanie. Litwini muszą uczciwie podejść do haniebnych kart swojej historii.

Żydzi byli mordowani na terenie całej dzisiejszej Litwy (poza Litwą Litwini strzegli m.in. getta w Warszawie). Zaraz po wejściu Niemców na Litwę Litwini zorganizowali 25 czerwca 1941 roku w Kownie, w którym mieszkało ok. 40 tys. Żydów (25% ludności miasta) pogrom, w którym zginęło 3,8 tysięcy Żydów. W czasie okupacji niemieckiej władze hitlerowskie urządziły w forcie kowieńskim obóz koncentracyjny (KL Kauen), w którym zgładzono około 30 tys. Żydów i duże grupy innych narodowości, w tym Polaków. Dużo więcej, bo ok. 100 tys. ludzi zginęło w Ponarach, w lesie na obrzeżach ówczesnego Wilna. Wymordowano tu 50 tys. Żydów wileńskich, a obok nich ok. 15-20 tys. Polaków. Sprawcami zbrodni byli głównie Litwini, kolaborujący z Niemcami faszystowskimi z formacji wojskowej "Oddział Specjalny" (Ypatingas burys). Po likwidacji żydowskiego getta Litwini namawiali Niemców do zamknięcia w nim Polaków wileńskich i wymordowania ich tak samo jak Żydów.

Mogliśmy mordować Polaków!

Tygodnik „Wprost” z 6 czerwca 1993 w tekście „Starzy oblubieńcy” omawia wizytę prezydenta Polski Lecha Wałęsy na Ukrainie. Podczas jego wizyty we Lwowie prez. Wałęsa udał się m.in. na Cmentarz Łyczakowski – jedną z największych na świecie nekropolii sławnych i znanych PolakĂłw. Przed cmentarzem czekała na niego grupa UkraińcĂłw z antypolskimi transparentami. Prezydent odsunął ochroniarzy i podszedł do tej grupy, by podyskutować. Ukraińcy mieli róşne pretensje do PolakĂłw, mĂłwiąc, Ĺźe „historię trzeba rozliczyć”. WĂłwczas na zarzut Wałęsy mordowania ludności polskiej na Wołyniu przez UkraińcĂłw „stojąca obok starsza kobieta” odpowiedziała: „Wołyń to jest nasza ziemia i mogliśmy tam robić, co chcieliśmy”.

Lech Wałęsa, na pytanie ukraińskiej dziennikarki o LwĂłw, odpowiedział: „Jest wiele miast na Ukrainie, ktĂłre kochają Polacy, oraz wiele miejsc w Polsce, ktĂłre kochają Ukraińcy. Nie pozostaje nam więc nic innego, jak rĂłwnieĹź się pokochać”. WĂłwczas jeden z profesorĂłw ukraińskich skomentował to następująco: „Nasze narody są juĹź tak stare, Ĺźe o szybkiej miłości nie moĹźe być mowy”.

Niestety, nie dojdzie do niej nawet jakby Polska spełniła wszystkie życzenia Ukrainy i nacjonalistów ukraińskich, gdyż nienawiść do Polaków jest, niestety, w ukraińskich genach.

Dlatego ci, którzy budują przyjaźń polsko-ukraińską, budują zamek na piasku. Przykre to, ale prawdziwe.

Nasz „przyjaciel” Bohdan Osadczuk

Po wojnie, nawet po powstaniu wolnej Ukrainy w 1991 roku, w Niemczech mieszkał i działał publicysta i sowietolog ukraiński Bohdan Osadczuk (1920-2011), ktĂłry udawał wielkiego przyjaciela Polski i PolakĂłw. W tej sprawie oczy mydlił jedynie „Polakom” i Polakom drugiego sortu skupionych na emigracji wokół paryskiej „Kultury” Jerzego Giedroycia i polskiej sekcji Radia Wolna Europa – instytucji o określonej i nie zawsze naprawdę polskiej mentalności politycznej, ktĂłrą finansowały Stany Zjednoczone, a w Polsce po 1989 roku wokół „Gazety Wyborczej”, „Rzeczpospolitej” i małopolskich (nie chodzi o krainę geograficzną) politykĂłw wszystkich polskich partii politycznych. Ciemniak Wałęsa odznaczył go KrzyĹźem Komandorskim Orderem Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (30 marca 1994), Aleksander Kwaśniewski Orderem Orła Białego (3 maja 2001), a Radek Sikorski – ten od „wyrzynania watahy” nadał mu Odznakę Honorową „Bene Merito” (13.11.2009). Za co? Za zbliĹźenie polsko-ukraińskie. Jakie zbliĹźenie? Bo chyba nie za zbliĹźenie polsko-ukraińskie, bo takiego nie ma i jeszcze długo jego nie będzie z winy UkraińcĂłw!, a tylko najwyĹźej za zbliĹźenie naiwnych politykĂłw polskich do politykĂłw ukraińskich, ktĂłrzy nas tak kochają jak psy dziada!

Czy sam Osadczuk, absolwent hitlerowskiego gimnazjum i uniwersytetu w Berlinie w czasie II wojny światowej (zob. Wikipedia), był naprawdę przyjacielem Polski i PolakĂłw? Starczyło uwaĹźnie czytać co pisał w „Kulturze” (jako „Berlińczyk”) i przysłuchiwać się jego wypowiedziom w Radiu Wolna Europa, aby od razu przekonać się, Ĺźe nie kaĹźdy kto mĂłwi, Ĺźe jest naszym przyjacielem jest nim naprawdę. JuĹź sam patroniczny ton jego wypowiedzi nie świadczył dobrze o jego szczerości w tej rzekomej miłości: na moje barki spada odpowiedzialność oświecenia polskich tępakĂłw politycznych! A prawdziwe swe oblicze względem nas obnaĹźył, mĂłwiąc w 1989 roku, Ĺźe domaganie się przez PolakĂłw zwrotu ufundowanego przez Polaka – Maksymiliana Ossolińskiego i w testamencie ofiarowanego narodowi polskiemu całego arcypolskiego zbioru Ossolineum – bezprawnie od 1945 roku przetrzymywanego w sowiecko-ukraińskim Lwowie, to polski parafianizm i szowinizm (dosłownie!).

A czy właśnie nie parafianizmem, szowinizmem, mentalnością złodzieja i aktem antypolskim jest bezprawne (!) przetrzymywania we Lwowie bardzo istotnych dla narodu polskiego polskich pamiątek narodowych – polskiej literatury jak i polskiej sztuki (np. Lwowska Galeria ObrazĂłw przetrzymuje ponad 2000 obrazĂłw malarzy polskich, m.in. Matejki, często o tematyce związanej z historią Polski), w posiadanie ktĂłrych ani Związek Sowiecki ani Ukrainy nie weszli w sposĂłb legalny?!

Chirurgia w polskim Wilnie 1919-1939

Chirurgia to dziedzina medycyny zajmująca się leczeniem operacyjnym.

Pierwsza katedra chirurgii powstała w Szkole Koronnej w Krakowie w 1779 roku. W 1803 roku został otwarty Uniwersytet Wileński z wydziałem lekarskim. Właśnie na Uniwersytecie Wileńskim chirurgia osiągnęła wysoki poziom dzięki pracy takich chirurgĂłw, jak Jan Fryderyk Niszkowski (1774-1816), Wacław Pelikan (1780-1873) i Konstanty Porcyanko (1793-1841). Niestety, władze carskie zamknęły tę polską uczelnię w 1832 roku w ramach represji po Powstaniu Listopadowym 1830-31. W 1919 roku dzięki marszałkowi JĂłzefowi Piłsudskiemu odrodził się w 1919 roku Uniwersytet Wileński pod nazwą Uniwersytet Stefana Batorego. Klinikę chirurgiczną na tym uniwersytecie prowadził w latach 1922-39 wybitny chirurg Kornel Michejda (1887-1960). W latach 1919-21 opracował modyfikację operacji Albee,go podczas leczenia gruĹşlicy kręgosłupa poprzez przeszczep z grzebienia kości goleniowej. Był autorem wielu cennych prac; opublikował m.in. Diagnostykę chirurgiczną, głównie z zakresu chirurgii jamy brzusznej. Był rĂłwnieĹź propagatorem szybkiego wykrywania nowotworĂłw, aby je moĹźna było skuteczniej leczyć. Redagował czasopismo „Polski Przegląd ChirurgĂłw”. W lipcu 1939 roku zorganizował we Lwowie ostatni przed II wojną światową Zjazd ChirurgĂłw Polskich podczas ktĂłrego został wybrany na prezesa Towarzystwa ChirurgĂłw Polskich. Był członkiem Międzynarodowego Towarzystwa Chirurgicznego. Po wojnie stał się twĂłrcą kliniki chirurgicznej w Akademii Medycznej w Gdańsku.

W polskim Wilnie w latach 1919-39 w Klinice Chirurgicznej oraz szpitalach miejskich, głównie w Szpitalu św. Jakuba, Sawiczu i Szpitalu Ĺťydowskim pracowało kilkudziesięciu chirurgĂłw (głównie Polacy, a poza tym Ĺťydzi, Rosjanie i Tatar), wśrĂłd ktĂłry zapewne nie było ani jednego Litwina, co było w zgodzie z etnicznym obliczem miasta (Litwini stanowili tylko 1% mieszkańcĂłw miasta). Według „Pamiętnika Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego” chirurgami w Wilnie byli poza profesorem Kornelem Michejdą: Leon Achmatowicz, P. Baranowicz, Jozafat Bohuszewicz, JĂłzef Buzek, ? Dowgiałło, MojĹźesz Fajgenberg, Wiera Gilels, Michał Juszczyński, Apolinary Kamiński Aleksander Karmicki, Antoni Kiakszto, Adam Kiełbiński, Zdzisław Kieturakis, JĂłzef Kucharski, Abel Lejbowicz, Abram Lidzki, M. Maciejewska, Wiktor Maleszewski, ? Małofiejew, ? Manicki, Donat Massaliski, ? Michniewicz, Wiktor Moszyński, Aleksander Naumik, Feliks Oleński, M. Omeljanowicz, ? Perleman, Julian Pędzich, Florian Piotrowski, Henryk Rudziński, ? Rudzki, Marian Siedlecki, Władysław Sitkowski, ? Staszewski, Maksymilian Swirklis, A. Szczerbo, Mieczysław Trzeciak, JĂłzef Tymiński, A. Zalewski, ? Załuska, S. Zapalski, ? Zarcyn, Władysław Ĺťemojtel.

Koronowane obrazy MB Różańcowej na Kresach

Koronacje obrazĂłw Matki BoĹźej Róşańcowej na polskich Kresach odbyły się w: Podkamieniu (woj. tarnopolskie, obecnie Ukraina) w 1727 roku, Łucku (woj. wołyńskie, obecnie Ukraina) w 1749 roku, Lwowie – w kościele dominikanĂłw w 1751 roku i w Latyczowie na Podolu (obecnie Ukraina) w 1778 roku. Obraz z Podkamienia znajduje się dzisiaj w kościele św. Wojciecha we Wrocławiu, z Łucka jest czczony po 1945 roku w kościele św. Jakuba w Warszawie, ze Lwowa wywieĹşli dominikanie w 1946 roku do kościoła św. Mikołaja w Gdańsku, a obraz MB Latyczowskiej po rewolucji bolszewickiej został wywieziony do Łucka na Wołyniu, a po oderwaniu Ziem Wschodnich przez Stalina w 1945 roku, 6 sierpnia 1945 roku siostry słuĹźki NMP wywiozły go do Polski w nowych granicach – narzuconych nam przez Stalina, Roosevelta i Churchilla i umieściły w ich kaplicy w Lublinie; 4 paĹşdziernika 2014 roku został on na stałe przeniesiony do kościoła pw. Matki BoĹźej Róşańcowej w Lublinie .

Materiały do polskiej historii Wołynia (3)

W pierwszej połowie XVI w. Krzemieniec wraz ze starostwem należał do oprawy królowej Bony, żony króla polskiego Zygmunta I Starego. Przebudowa ona zamek na tutejszej górze, zwanej odtąd Górą Bony.

Kościół katolicki w Lubomlu ufundował w 1412 roku król Władysław Jagiełło jako wotum za zwycięstwo grunwaldzkie.

W latach 1774-94 w Dubnie odbywały się wielkie jarmarki szlachty polskiej zwane kontraktami, które zostały tu przeniesione ze Lwowa, który odpadł od Polski w wyniku I rozbioru Rzeczypospolitej w 1772 roku.

W latach 1692-1832 w Drużkopolu koło Horochowa był klasztor polskich franciszkanów. W ramach represji po Powstaniu Listopadowym 1830-31 władze carskie klasztor skasowały, a kościół rozebrały. Później hrabina Maria Ledóchowska otrzymała pozwolenie na zbudowanie małego kościoła na... cmentarzu pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny i św. Stanisława Biskupa. Podczas II wojny światowej i rzezi Polaków na Wołyniu przez bandy ukraińskie, świątynię wysadził w powietrze w nocy z 6 na 7 stycznia 1944 jeden z oddziałów Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA).

Przed wojną w Równem działało kilka polskich klubów sportowych, m.in. Sokół Równe (zdobył 1 raz tytuł mistrza Wołynia) i Hallerczyk Równe (zdobył 2 razy tytuł mistrza Wołynia).

Pałac Wiśniowieckich, a następnie Mniszchów w Wiśniowcu koło Krzemieńca, budowany w latach 1720-81, położony jest na wysokiej skarpie, nad jarem Horynia i otoczony systemem fortyfikacji bastionowych; stanowi jedno z najznakomitszych polskich barokowych rezydencjalnych założeń magnackich na Wołyniu. Były w nim liczne i wspaniałe dzieła sztuki (część z nich jest dzisiaj m.in. na Wawelu i w Muzeum Narodowym w Warszawie). W pałacu dwa razy gościł król Stanisław August Poniatowski.

W Podhajcach na wschĂłd od Łucka urodziła się Gabriela Zapolska (1857-1921 LwĂłw), polska aktorka, dramatopisarka, powieściopisarka i publicystka, autorka popularnych po dziś dzień utworĂłw dramatycznych jak np. „Moralność pani Dulskiej”, „Panna Maliczewska”, „Skiz” i „Ĺťabusia” oraz powieści „Sezonowa miłość”.

Prezeską Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej w Łucku była do września 1939 roku Anna z książąt Czetwertyńskich hr. Romanowa Potocka z Dłużnego, będąca także prezeską Rady Związku Stowarzyszeń Młodzieży Polskiej (na Wołyniu) i członkiem Rady Naczelnej Instytutu Akcji Katolickiej.

W powiatowym mieście Zdołbunowie urodzili się: wybitny współczesny polski malarz i grafik, doktor honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi Stanisław Fijałkowski (ur. 1922) oraz popularna polska piosenkarka Teresa Tutinas (ur. 1943).

W Cumaniu koło Ołyki ostatni ordynator ołycki, książę Janusz Radziwiłł ufundował w 1936 roku kościół katolicki pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Dzisiaj, po wymordowaniu bardzo wielu tutejszych i okolicznych Polaków przez nacjonalistów ukraińskich w 1943 roku i po wypędzeniu przez Stalina w 1945 roku pozostałych Polaków, którzy uszli z życiem przed widłami i siekierami ukraińskimi, kościół został zdewastowany i popadł w ruinę.

Podczas rzezi Polaków przez nacjonalistów ukraińskich na wschodnim Wołyniu w 1943 roku (100 000 ofiar), Równe stało się ośrodkiem, do którego kierowali się polscy uchodźcy, którzy uszli cało z rzezi. Schronienia szukało tu aż 30 000 Polaków (często koczowali w mieście pod gołym niebem). Ponad 20 tysięcy z nich Niemcy wywieźli na roboty przymusowe do III Rzeszy.

W pałacu w Sielecu koło Włodzimierza Wołyńskiego, wybudowanym przez rodzinę Czackich, znajdowała się duża kolekcja cennych obrazów Berty z Potockich Czackiej (zm. 1824). Pałac otaczał ładny park połączony z ogrodem botanicznym. Uległ on zniszczeniu podczas I wojny światowej.

Na terenie diecezji łuckiej, obejmującej cały przedwojenny Wołyń, ruch tercjarski, czyli Trzeci Zakon, zrzeszał w 1938 roku 825 osób.

Muzea polskie na Ziemiach Wschodnich II Rzeczypospolitej w 1939 roku poza Lwowem i Wilnem

WOJEWÓDZTWO BIAŁOSTOCKIE
Grodno: Muzeum Grodzieńskie na Zamku
Muzeum Przyrodnicze Grodzieńskie
Wołkowysk: Muzeum Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego

WOJEWÓDZTWO LWOWSKIE
ChyrĂłw: Zbiory Naukowe OO. JezuitĂłw
Sambor: Muzeum Towarzystwa Miłośników Ziemi Samborskiej
Truskawiec: Muzeum Regionalne im. Emmy Jaroszowej

WOJEWÓDZTWO NOWOGRÓDZKIE
Baranowicze: Muzeum Powiatowe
Zbory Muzealne Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego
Lida: Muzeum Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego
Nieśwież: Zbiory na Zamku XX Radziwiłłów
NowogrĂłdek: Muzeum Adama Mickiewicza
Muzeum Regionalne
Słonim: Muzeum Regionalne Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego

WOJEWÓDZTWO POLESKIE
Brześć nad Bugiem: Muzeum Regionalne Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego
Pińsk: Muzeum Poleskie Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego

WOJEWÓDZTWO STANISŁAWOWSKIE
Kołomyja: Muzeum Pokuckie 1892-1914
Rohatyn: Muzeum Regionalne
Rozdół: Muzeum w pałacu hr. Lanckorońskich
Stanisławów: Muzeum Pokuckie
Ĺťabie: Muzeum Huculskie

WOJEWÓDZTWO TARNOPOLSKIE
BrzeĹźany: Muzeum Miejskie
CzortkĂłw: Muzeum Ziemi Czortkowskiej
Podhorce: Zbiory XX SanguszkĂłw na Zamku
Tarnopol: Muzeum Podolskie
Regionalne Muzeum Podolskie Towarzystwa Szkoły Ludowej
Trembowla: Muzeum Zamkowe Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego
Zaleszczyki: Muzeum Regionalne
Złoczów: Muzeum Krajoznawcze

WOJEWÓDZTWO WILEŃSKIE
Brasław: Muzeum Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego
Głębokie: Muzeum Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego

WOJEWÓDZTWO WOŁYŃSKIE
Dubno: Muzeum Regionalne Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego
Kowel: Muzeum Szkolne przy Gimnazjum Państwowym
Łuck: Muzeum Wołyńskie
Skarbiec katedralny (katolicki) w Łucku
Muzeum Anatomo-Patologiczne Łuckiego Towarzystwa Lekarskiego
Ołyka: Skarbiec kościelny
OstrĂłg: Muzeum im. Ostrogskich-Zamek
RĂłwne: Muzeum Gospodarczo-Rolnicze
Zbiory Oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego

Po zbrojnym zajęciu Ziem Wschodnich przez Związek Sowiecki we wrześniu 1939 roku, zbiory te, bardzo często będące polskimi pamiątkami narodowymi oraz zgromadzone i utrzymywane wysiłkiem społeczeństwa polskiego, stanowiące bez wątpienia własność narodu polskiego, zostały albo zniszczone, albo wywiezione do muzeów w Rosji lub zostały przejęte przez Ukraińców i Białorusinów i są dziś uważane za... ukraińskie i białoruskie dziedzictwo narodowe (!). Niestety, wszystkie rządy wszak polskie po 1989 roku akceptują to jawne złodziejstwo, akceptują fakt przetrzymywania przez Ukraińców, Białorusinów i Litwinów często bardzo ważnych dla narodu polskiego polskich pamiątek narodowych, jak np. pamiątki związane z królami polskim czy wielkimi Polakami , obrazy związane z historią Polski czy manuskrypty dzieł pisarzy i uczonych polskich.

Chcą przyłączenia Zachodniej Białorusi do Polski

Propaganda sowiecka twierdziła, a nacjonalistĂłw białoruskich, ukraińskich i litewskich nadal twierdzi, Ĺźe w przedwojennej Polsce mniejszości narodowe były prześladowane. Tymczasem w 2007 roku białoruski niezaleĹźny ośrodek NISEPI przeprowadził sondaĹź czy obywatele Białorusi chcą przyłączenia swego kraju do Polski. Twierdząco odpowiedziało aĹź 12,5% mieszkańcĂłw Białorusi, co podała za tym ośrodkiem „Gazeta Wyborcza” z 22 paĹşdziernika 2007 roku („Kto na Białorusi chce unii z Polską”). A Ĺźe według danych spisu ludności z 1999 roku na Białorusi mieszka 396 tys. PolakĂłw, ktĂłrzy stanowią zaledwie 3,9% ludności kraju, przyłączenie do Polski wspiera rĂłwnieĹź około 900 tys. BiałorusinĂłw. Tak Polacy jak i ci propolscy Białorusini mieszkają prawie wszyscy na terenach, ktĂłre przed wojną naleĹźały do Polski. Gdyby więc w przedwojennej Polsce było prawdziwe prześladowanie BiałorusinĂłw to pamięć o tym trwała by do dnia dzisiejszego. Jeśli nie trwa, to znaczy, Ĺźe tzw. prześladowanie mniejszości narodowych w przedwojennej Polsce (wyjątki potwierdzają regułę) to wymysł propagandy sowieckiej i nacjonalistĂłw białoruskich (oraz ukraińskich i litewskich).

Brody i znani Polacy urodzeni w tym mieście

Brody do 1939 roku były miastem powiatowym w wojewĂłdztwie tarnopolskim; po 1945 roku na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim. Jest to historyczne miasto polskie: załoĹźone w 1584 roku przez hetmana Stanisława Żółkiewskiego, a krĂłl Stefan Batory w tymĹźe roku nadał im prawa miejskie. Rynek brodzki przypomina krakowskie Sukiennice. W 1596 roku został tu wzniesiony w stylu renesansowym kościół katolicki – parafialny pw. PodwyĹźszenia KrzyĹźa Św., co potwierdza, Ĺźe od samego początku było to miasto polskie i zasiedlone przez PolakĂłw. Od 1629 roku właścicielem miasta był hetman Stanisław Koniecpolski, ktĂłry uczynił z BrodĂłw fortecę z 10 bastinami i zamkiem; miasto stało się jedną z najsilniejszych twierdz polskich na szlaku najazdĂłw tatarskich i kozackich; do dzisiaj pozostały tylko resztki wałów z kazamatami i bastionami. W 1643 roku Stanisław Koniecpolski zorganizował tu dużą manufakturę tkanin jedwabnych i wełnianych, według wzorĂłw włoskich i perskich, a od 1763 roku wyrabiano tu (manufaktura D. Misierowicza) słynne kobierce i pasy kontuszowe dla szlachty polskiej. Hetman Koniecpolski zmarł w Brodach w marcu 1646 roku i w tutejszym kościele odbył się jego pierwszy imponujący pogrzeb. W 1648 roku Kozacy Bohdana Chmielnickiego zdobyli i spalił miasto, jednak załoga zamku odparła atak KozakĂłw. Stanisław Koniecpolski w 1678 roku sprowadzi do BrodĂłw polskich dominikanĂłw, ktĂłrym ufundował kościół św. Stanisława Bpa i klasztor. Klasztor zlikwidowały w 1784 roku władze austriackie w ramach walki z polskością Galicji. W latach 1760-1801 był tu dom zakonny polskich szarytek, ktĂłre prowadziły szpital i sierociniec. Aleksander Koniecpolski zapisał w testamencie Brody, krĂłlowi Janowi III Sobieskiemu, a jego syn Jakub w 1704 roku sprzedał je JĂłzefowi Potockiemu. Potoccy w połowie tego wieku wznieśli tu barokowy pałac, ktĂłry zniszczyli wraz z cennymi zbiorami sztuki bolszewicy w 1920 roku; odbudowany w okresie międzywojennym, dziś zaniedbany przez UkraińcĂłw popada w ruinę. W 1772 roku Brody zajęła Austria w ramach I rozbioru Polski. Austriacy przyznali Brodom prawa wolnego miasta handlowego (1773-1877) i przywileje na bezcłową wymianę handlową z Polską, a po upadku Polski w 1795 roku z Rosją – handel tranzytowy KrakĂłw-Brody (od 1869 roku graniczna stacja kolejowa). Spowodowało to bardzo duĹźy napływ ĹťydĂłw do miasta. Podczas wojen napoleońskich i w czasie wojny polsko-austriackiej miasto zdobył 27 maja 1809 roku płk Piotr StrzyĹźewski. Brody były okupowane przez Austrię do 1918 roku, a w 1919 roku wrĂłciły do odrodzonej Polski. Podczas wojny polsko-bolszewickiej, 29 lipca – 4 sierpnia 1920 roku w okolicach miasta miała miejsce wielka bitwa Wojska Polskiego (2 Armia gen. Kazimierza Raszewskiego) z bolszewicką Konarmią Siemiona Budionnego, ktĂłra dała Polakom czas niezbędny dla przygotowania dalszych operacji – m.in. bitwy warszawskiej, ktĂłra zakończyła się klęską bolszewikĂłw i uratowaniem niepodległości Polski. Zniszczone w latach 1914-20 miasto miało w 1921 roku 10 900 mieszkańcĂłw, a odbudowane w okresie międzywojennym miało 17 988 mieszkańcĂłw w 1939 roku; miasto miało elektryczność i kanalizację i były tu 3 przedszkola, 3 szkoły powszechne, 2 gimnazja (Państwowe i prywatne Ĺźeńskie im. E. Orzeszkowej) i 2 szkoły zawodowe. Na początku 1936 roku został otwarty w Brodach Uniwersytet Ludowy. W Brodach stacjonowała Kresowa Brygada Kawalerii – wielka jednostka kawalerii Wojska Polskiego, ktĂłra podczas kampanii wrześniowej 1939 walczyła bohatersko w ramach Armii „ŁódĹş”. W latach 1882-1939 w Brodach działała duĹźa i jedna z najbardziej zasłuĹźonych polskich firm wydawniczych - firma Feliksa Westa, ktĂłra do 1913 roku wydała ponad 350 dzieł pisarzy polskich i obcych, a w okresie międzywojennym dalszych kilkaset pozycji. W Brodach ukazywały się następujące pisma polskie: dwutygodnik „Gateta Brodzka” 1895, dwutygodnik „Praktyczny Hodowca” 1878-81, „Rękodzielnik Postępowy” 1885, „Znicz. Miesięcznik młodzieĹźy szkolnej w Brodach” 1928-37. W 1938 roku katolicja parafia brodzka miała 7350 parafian; Brody były siedzibą katolickiego dekanatu brodzkiego do ktĂłrego naleĹźały parafie w: Brodach, Hallerczynie (z 1936 r., 1674 parafian), Leszniowie (z 1637 r., 1926 parafian), Pieniakach (z 1814 r., 1930 parafian), Podkamieniu (z 1464 r., 5460 parafian), Ponikwie (z 1865 r., 1904 parafian), Rudzie Brodzkiej (z 1912 r., 814 parafian), Suchowoli (z 1933 r., 533 parafian), Stanisławczyku (z 1626 r., 487 parafian), Szczurowicach (z 1661 r., 1538 parafian). Po upadku Związku Sowieckiego i powstaniu niezaleĹźnej Ukrainy w 1991 roku, zdewastowany kościół został zwrĂłcony pozostałym tu Polakom; kiedy go odbudowali władze miasta odebrały go im i przekazały ukraińskim grekokatolikom. Wikariuszem w Brodach w latach 1939-43 był ks. Andrzej Bardecki (1916-2001), dyrektor NiĹźszego Seminarium Duchownego we Wschowie 19146-49, 1951-2001 współredaktor i asystent kościelny krakowskiego „Tygodnika Powszechnego”, od 1964 kanonik gremialny kapituły metropolitalnej w Krakowie. W Brodach były domy zakonne polskich siĂłstr z kongregacji; Congreg. Sor. Servularum BVM (słuĹźebniczki starowiejskie) i Congreg. Selvularum SS. Cordis Jesu. Podcza II wojny światowej parafia brodzka była widownią straszliwych rzezi PolakĂłw dokonywanych w latach 1943-44 przez nacjonalistĂłw ukraińskich. Po włączeniu Ziem Wschodnich przez Stalina do Związku Sowieckiego w lutym 1945 roku z okręgu repatriacyjnego/wysiedleńczego Brody wypędzono do komunistycznej Polski 10 844 PolakĂłw.

W Brodach urodziła się duża grupa znanych dziś Polaków, a wśród nich m.in.:

JĂłzef Barbag (1903 – 1982 Warszawa), geograf zajmujący się zagadnieniami z zakresu geografii politycznej, regionalnej i metodyki geografii, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.
Karol Bogucki (1868 – 1941 Chersoń, Ukraina), duchowny katolicki, kapelan wojskowy, 1921-23 dziekan generalny Wojska Polskiego, 1923-28 szef duszpasterstwa wojskowego w DowĂłdztwie Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie i 1928-29 w DowĂłdztwie Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu.
Michał Boguszewski (ur. 1936), generał brygady WP, zastępca dowĂłdcy Śląskiego Okręgu Wojskowego – szefa Obrony Terytorialnej i dowĂłdca garnizonu wojskowego Wrocław 1992–1996.
Jarosław Czarnobaj (1933 – 2009 RzeszĂłw), dziennikarz radiowy, związany kilkadziesiąt lat z Polskim Radiem RzeszĂłw.
Ryszard Czubaczyński (ur. 1938), autor tekstów piosenek, scenarzysta, dziennikarz i aktor teatrów studenckich oraz zasłużony menedżer kultury w Łodzi.
JĂłzef Demant (1867 – po 1 IX 1939), lekarz, podpułkownik Wojska Polskiego, podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku dowĂłdca szpitala wojskowego w Nisku.
Roman Duda (ur. 1935), matematyk, profesor nauk matematycznych, profesor i w latach 1995–99 rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, 1989-91 senator RP.
Lesław Eustachiewicz (1913 – 1998 Warszawa), polski krytyk literacki, historyk literatury, tłumacz, kierownik literacki Teatru Klasycznego w Warszawie.
Władysław Gindrich (1889 – po 1 IX 1939), publicysta i pisarz we Lwowie.
Marceli Gosławski (1862 – 1934 KrakĂłw), generał podporucznik austriackiej piechoty, od 1919 roku w Wojsku Polskim generał brygady, zastępca dowĂłdcy Okręgu Generalnego ŁódĹş.
Franciszek GĂłrka (1873 – po 1 IX 1939), rzemieślnik i działacz rzemieślniczy oraz polityczny (Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem) w Brodach, 1934-35 poseł na Sejm RP.
Oktawia GĂłrniok (1926 – 2007 Katowice), prawniczka, specjalistka w zakresie prawa karnego – w szczegĂłlności prawa karnego gospodarczego, profesor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Edward Gruber (1875 – 1945 Warszawa), generał brygady Wojska Polskiego, 1924-27 Naczelny Prokurator Wojskowy.
Bogusław Kazimierz Halikowski (1914 – 2004 Szczecin), pediatra, neurolog dziecięcy, profesor Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.
Otto Hahn (1904 – 1942 LwĂłw), artysta malarz, studiował malarstwo w Wiedniu, we Lwowie (uczeń Kazimierza Sichulskiego) i ParyĹźu (uczeń Fernanda Legera) , członek lwowskiego Zrzeszenia ArtystĂłw PlastykĂłw „Artes”, wystawiał obrazy we Lwowie, Warszawie i Krakowie, po śmierci
większość jego prac została przywłaszczona przez ukraińskiego malarza Włodzimierza Łasowskiego.
Otto Hausner (1827 – 1890 LwĂłw), historyk sztuki, polityk, pisarz, mĂłwca i erudyta. Poseł demokratyczny na Sejm Galicyjski we Lwowie od 1873 roku i w Radzie Państwa w parlamencie austriackim w Wiedniu od 1878 roku.
Marian Heitzman (1899 – 1964 w Saint Paul, Minnesota, USA), polski filozof i historyk filozofii, znawca filozofii europejskiej doby renesansu, przed wojną docent Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, a po wojnie profesor McGill University w Montrealu (Kanada) i University of St. Thomas w Saint Paul w Stanach Zjednoczonych).
Stanisław Koncewski (1878 – 1943 Warszawa), ukończył prawo i historię sztuki na Uniwersytecie Lwowskim, po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku komendant kawalerii Legionu Wschodniego, podczas obrony Lwowa w 1918 roku adiutant dowĂłdcy obrony miasta Czesława Mączyńskiego, w 1921-22 z ramienia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych przygotowywał kadry do objęcia przez Polskę GĂłrnego Śląska, 1925-27 poseł na Sejm RP, prezes Związku Stowarzyszeń UrzędnikĂłw z WyĹźszym Wykształceniem, podczas okupacji zastępca kierownika warszawskiej Rady Głównej Opiekuńczej.
JĂłzef Korzeniowski (1797 – 1863 Drezno, Niemcy), poeta, powieściopisarz, nowelista i dramaturg, uwaĹźany za czołowego twĂłrcę dramatu romantycznego w literaturze polskiej, najwybitniejszego przedstawiciela powieści biedermeierowskiej oraz mistrza narracji, prekursor realizmu społecznego oraz powieści psychologicznej, ojciec pozytywistycznej nowelistyki, a takĹźe inicjator balzakowskiej panoramy społecznej na gruncie literatury polskiej.
Leonard Kuntze (1884 – 1958 KrakĂłw), prawnik, 1919 organizator poczty polskiej w woj. Poznańskim, 1920-21 działacz plebiscytowy i organizator poczty polskiej na Śląsku, 1922-30 organizator i pierwszy prezes Dyrekcji Poczt i TelegrafĂłw w Katowicach.
Jarosław Łomnicki (1873 – 1931 LwĂłw), entomolog, geolog, paleozoolog, 1893-98 pracownik naukowy Politechniki Lwowskiej, od 1915 dyrektor polskiego Muzeum im. Dzieduszyckich we Lwowie, w 1922 współzałoĹźyciel i pierwszy wiceprezes Polskiego Związku Entomologicznego.
Zbigniew Mikołajewicz (ur. 1934), ekonomista, profesor Uniwersytetu Opolskiego i działacz państwowy, wojewoda opolski 1981–83.
Herminia Naglerowa (1890 – 1957 Londyn), powieściopisarka, nowelistka; wywieziona przez okupanta sowieckiego ze Lwowa w 1940 roku do Kazachstanu (wspomnienia „Kazachstańskie noce” 1958), w latach 1942-46 porucznik Pomocniczej SłuĹźby Kobiet w 2 Korpusie Polskim gen. Władysława Andersa, redaktor czasopism Korpusu, po wojnie w Anglii; w roku 1959 Związek Pisarzy Polskich na ObczyĹşnie ustanowił nagrodę im. H. Naglerowej.
Alfred Rapacki (1897 – 1968), działacz niepodległościowy i uczestnik walk o granice odrodzonej w 1918 roku Polski, podczas obrony Lwowa w 1918 roku komendant „reduty Piłsudskiego”.
Mieczysław Schmidt (1873 – 1935 LwĂłw), śpiewak operowy (baryton) i aktor polskiego zespołu opery i operetki Teatru Miejskiego we Lwowie 1891-1935.
Wincenty Smagłowski (1806 – 1883 StanisławĂłw), nauczyciel, bibliotekarz, spiskowiec, jako student Uniwersytetu Warszawskiego był w 1829 roku inicjatorem tzw. spisku koronacyjnego wymierzonego w cara Mikołaja I, uczestnik Powstania Listopadowego 1830-31, na emigracji w ParyĹźu załoĹźył bibliotekę Szkoły Polskiej na Montoparnesse, potem osiadł w Stanisławowie, gdzie ufundował bibliotekę publiczną (35 tys. tomĂłw) istniejącą do 1939 roku.
August Wiktor Witkowski (1854 – 1913 KrakĂłw), fizyk, 1984-88 profesor polskiej Politechniki Lwowskiej, od 1888 roku profesor i 1910-11 rektor Uniwersytetu w Krakowie, dzięki jego staraniom w 1912 roku otwarto na UJ pierwszy nowoczesny Zakład Fizyki na ziemiach polskich, doktor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1892) i Politechniki Lwowskiej (1912).
Stanisław Ĺťukowski (1915 – po 1985), duchowny katolicki, kanonik kapituły lwowskiej z Lubaczowie.

Kościół w Brzozówce koło Lidy na Nowogródczyźnie

BrzozĂłwka to dzisiaj miasto na Białorusi w rejonie lidzkim, w obwodzie grodzieńskim. Przed wojną naleĹźała do powiatu lidzkiego w wojewĂłdztwie nowogrĂłdzkim. Ludność przedwojennego powiatu lidzkiego w 75% była polska. Sama BrzozĂłwka na początku lat 20. XX w. była małą wioską, a tutejszy majątek ziemski naleĹźał do polskiego hrabiego Karola O’Rourke z Wsielubia koło NowogrĂłdka. WkrĂłtce po wojnie w pobliskiej miejscowości Niemen przystąpiono do budowy duĹźej, nowoczesnej huty szkła. Ludność BrzozĂłwki znacznie się powiększyła, gdyĹź wielu pracownikĂłw huty właśnie tu zamieszkało. Była to ludność polska i katolicka. Stąd w 1924 roku przystąpiono tu do budowy kościoła. W 1932 roku kościół został poświęcony pod wezwaniem Zesłania Ducha Świętego, a jego pierwszym proboszczem został ks. Bajkiewicz. Po nim byli tu proboszczami księża Dziczkaniec, Srokowski i podczas II wojny światowej ks. Sieczko, ktĂłry był ostatnim stałym kapłanem w tej parafii. W 1945 roku Stalin oderwał od Polski całe Ziemie Wschodnie, w tym BrzozĂłwkę i Niemen. Większość mieszkańcĂłw obu miejscowości została wypędzona stąd do komunistycznej Polski, tak, Ĺźe nie było nawet komu pracować w hucie. Dzisiaj Polacy stanowią w tej okolicy juĹź tylko 27% ludności. Kościół w BrzozĂłwce podzielił los setek innych kościołów katolickich na Kresach w okresie komunistycznym. Najpierw go zdemolowano, a po kilku latach rozebrano. Uratowany obraz z głównego ołtarza „Zesłanie Ducha Świętego” został ukradkiem wywieziony do czynnej cały czas fary w NowogrĂłdku. Na fundamentach kościoła zbudowano... duĹźy chlew kołchozowy, a w dawnej plebanii zamieszkało aĹź 6 rodzin. Po upadku Związku Sowieckiego w 1991 roku odrodziło się tu Ĺźycie katolickie, powstał nawet komitet kościelny i przyjeĹźdĹźał z Polski kilka razy pochodzący stąd ksiądz, ktĂłry odprawiał mszę w prywatnym domu. Dzisiaj tutejsi Polacy-katolicy poddawani są brutalnej białorutenizacji nie tylko przez władze białoruskie, ale takĹźe przez załoĹźony w 1991 roku przez Watykan białoruski Kościół katolicki.

Marian Kałuski
(Nr 134)

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt