Wtorek 23 Kwietnia 2024r. - 114 dz. roku,  Imieniny: Ilony, Jerzego, Wojciecha

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 14.03.16 - 9:50     Czytano: [1285]

Dział: Śladami naszych przodków

Polacy na robotach

Przymusowi robotnicy III Rzeszy

Początek każdego roku jest czasem, kiedy to prawdziwi patrioci polscy, wspominają okres wywózek naszych rodaków na roboty przymusowe do Rzeszy. Towarzystwo Patriotyczne Renesans ze Skarżyska - Kamiennej, na potrzeby naszych czytelników, zorganizowało wieczorek wspomnień na ten temat.

Przymusowe zatrudnienie Polaków w III Rzeszy, stanowiło jeden z podstawowych elementów hitlerowskiej polityki okupacyjnej. Założenia Hitlera, wyznaczały Polakom rolę niewolników pracujących na rzecz niemieckiej Rzeszy, a ziemie polskie traktowały one jako rezerwę taniej siły roboczej.

Według specjalnych rozporządzeń

Rozporządzeniami Generalnego Gubernatorstwa z paĹşdziernika 1939 roku, wprowadzony został kategoryczny przymus pracy PolakĂłw na rzecz Niemiec, obejmujący ludzi w wieku 18-60 lat. JednakĹźe juĹź w dniu 14 grudnia tegoĹź samego roku, przymus ten dotyczył takĹźe i młodzieĹźy poniĹźej 14 roku Ĺźycia. Niemiecki okupant, stosując przymus świadczenia niewolniczej pracy wykorzystywał polską ludność do róşnych, ciężkich często ponad ludzkie siły robĂłt. Jedną z form eksterminacyjnej polityki niemieckiego agresora wobec PolakĂłw w czasie II wojny światowej, był wywĂłz ludności polskiej na roboty przymusowe do III Rzeszy, w ktĂłrej rozsiane były róşne zakłady pracy przemysłowej. Przez cały czas trwania okupacji, Niemcy prowadzili agitację za dobrowolnym wyjazdem PolakĂłw na roboty i co najwaĹźniejsze nie szczędzono wĂłwczas środkĂłw finansowych na tę chorą propagandę. - W tej sytuacji urzędy pracy w GG, zaczęły stosować imienne wezwania poszczegĂłlnych osĂłb do stawienia się w określonym dniu na wyjazd do Rzeszy, grożąc rĂłwnocześnie wywozem najbliĹźszej rodziny do obozu koncentracyjnego, konfiskatą mienia, a nawet karą śmierci – wspomina Anna Bielska członkini Towarzystwa Renesans.

Nieludzkie dręczenie

Surowe i wręcz nieludzkie represje stosowane przez okupanta powodowały, Ĺźe część ludności nie chcąc naraĹźać na powaĹźne konsekwencje najbliĹźszej rodziny dobrowolnie wyjeĹźdĹźała do Niemiec. - Osoby, ktĂłre nie miały aktualnych zaświadczeń z urzędĂłw pracy transportowano do obozĂłw przejściowych, ktĂłrych było w Polsce kilkanaście, a stamtąd po kilku miesiącach wywoĹźono je do Rzeszy. WywĂłz polskich robotnikĂłw przymusowych do III Rzeszy, odbywał się w warunkach szczegĂłlnego dozoru policyjnego – dopowiada Henryk Kania członek Renesansu. Rozporządzeniom hitlerowskim przyświecała dewiza wymuszania na Polakach jak największej wydajności pracy, przy jak najmniejszych nakładach finansowych niemieckiego pracodawcy. Dla realizacji tychĹźe postanowień, wprowadzono specjalny system metod postępowania wobec robotnikĂłw przymusowych, charakteryzujący się stosowaniem bezwzględnego terroru. Z Polakami w Rzeszy nie zawierano Ĺźadnych umĂłw o pracę, a stosunek pracy zawiązywał się wyłącznie poprzez urzędowe skierowanie poszczegĂłlnych osĂłb do pracodawcĂłw potrzebujących dodatkowej siły roboczej. Polak nie miał prawa wyboru miejsca pracy. Długość dnia pracy PolakĂłw miał regulować sam pracodawca, w zaleĹźności od jego potrzeb.

Małoletni pracownicy

Ponadto polska młodzieĹź, pomimo Ĺźe pracowała w takich samych warunkach i wymiarze czasu jak dorośli, otrzymywała niĹźsze wynagrodzenie przewidziane w taryfie dla młodocianych. Pogląd o niĹźszości rasy polskich robotnikĂłw przymusowych, był głównym powodem do ich gorszego traktowania takĹźe w dziedzinie zaopatrywania w Ĺźywność, odzieĹź i inne artykuły oraz braku zapewnienia im odpowiednich warunkĂłw mieszkaniowych i ochrony zdrowia. Olbrzymia większość deportowanych na roboty PolakĂłw, cierpiała z powodu głodu. Dzienna wartość poĹźywienia nie przekraczała 1500 kalorii. PolakĂłw pozbawiono takĹźe prawa zakupu jakichkolwiek artykułów, sprzedawanych ludności niemieckiej na podstawie kart Ĺźywnościowych. Władze hitlerowskie nie wykazywały rĂłwnieĹź zainteresowania w zaopatrywanie zatrudnionych w Rzeszy polskich robotnikĂłw, w odzieĹź roboczą i obuwie. Polacy mieszkali w ciasnych przewaĹźnie nieopalanych i słabo oświetlonych izbach, z ktĂłrych część znajdowała się na strychach i w piwnicach. Wszyscy robotnicy przymusowi, byli poddani ograniczeniom swobĂłd osobistych. - Wszyscy zobowiązani byli, nosić przyszytą do wierzchniej garderoby literę „P", mieli teĹź zakaz opuszczania bez urzędowej przepustki miejsca zamieszkania, a ponad to nie mogli przebywać w lokalach publicznych danego miasta – mĂłwi Henryk Kania.

Arbeitslager

Do wykorzystania niewolniczej siły roboczej stworzona została cała skala obozĂłw pracy, potocznie zwanych „Arbeitslager. W obozach tych, kaĹźdy robotnik miał swoją blaszaną miskę, na ktĂłrej spoĹźywał codzienną rację Ĺźywnościową oraz nóş, widelec i łyĹźkę. Wszystkie te elementy, miały wytłoczone symbole III Rzeszy, a były to swastyka i niemiecki orzeł z rozpostartymi skrzydłami. W regionie niewielkiego świętokrzyskiego miasteczka SkarĹźysko, w latach szalejącej okupacji niemieckiej, rĂłwnieĹź miał miejsce liczny nabĂłr ludności cywilnej do przymusowej pracy. Zdarzało się niekiedy, Ĺźe z jednego domu wywieziona została prawie cała rodzina, ktĂłra być moĹźe juĹź nigdy nie spotkała się po wojnie. W mieście tym, od lat funkcjonowała Fabryka Amunicji, ktĂłra to w czasie wojny została przejęta na wyłączny uĹźytek NiemcĂłw. Nawet okupant zmienił jej nazwę, ktĂłra od roku 1939 brzmiała Hasag Werke. Jej dyrektorem został niemiecki oficer niejaki Paul Budin, człowiek nieznający najmniejszych zasad etyczno - moralnych. - MnĂłstwo przedwojennych mieszkańcĂłw miasta, zostało skierowanych na roboty przymusowe do miasta Lipska i Altenburga, w ktĂłrych funkcjonowały podobne zakłady wytwarzające róşny rodzaj amunicji- opowiada Jadwiga SmuĹźyńska członkini Renesansu.

Długo czekaliśmy na ten dzień

Gdy nastał czas długo oczekiwanego zwycięstwa nad tymi, którzy mienili się nadludźmi, Polacy pracujący przymusowo na terenach Rzeszy, z utęsknieniem wracali do wyzwolonej ojczyzny. Często ich jedynym ekwipunkiem, były aluminiowe sztućce, którymi spożywali podawane im jedzenie. Sztućce te, z czasem stały się niemymi świadkami minionych lat, ludzkiej poniewierki i wszechpotężnego terroru. Na ulicy Towarowej w Skarżysku, stał niegdyś okazały dom, który w chwili obecnej nadaje się jedynie do wyburzenia. Wysiedleni stamtąd ludzie, często nie wiedząc o tym pozostawili po sobie ślad tego, co przeżyli i tego, co kiedyś stanowiło ich jedyny majątek. W ruinach walącego się domu, grupa młodych amatorów historii znalazła niemiecki aluminiowy widelec, który niegdyś był na wyposażeniu robotnika przymusowego.

EWA MICHAŁOWSKA – WALKIEWICZ

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt