Czwartek 25 Kwietnia 2024r. - 116 dz. roku,  Imieniny: Jarosława, Marka, Wiki

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 24.07.14 - 11:45     Czytano: [2756]

Dział: Ciekawe miejsca - Pamięć, Historia

Turniej w Krobonoszy

Złoty kurz unosił się nad piaszczystą droga wijącą się wśrĂłd kolorowych pĂłl, skrzypiały rozeschnięte koła starej furmanki wdrapującej się na wzgĂłrze. Donośny głos woĹşnicy powracał echem odbijając się jak bumerang od pagĂłrka. Sceneria podobna tej z westernu, kiedy to dyliĹźans pędził przez prerię, jedynie brak tu kowboi i skalistych gĂłr. Cichy szum traw i srebrzystej pszenicy łagodził ucho i przenikał do duszy. Falujące kłosy przebiegały nicią krystalicznych cieni wśrĂłd wąskich zagonĂłw niczym kilwater za pędzącą łodzią. Po przeciwnej stronie złoty, wąsaty jęczmień kłaniał się przydroĹźnym polnym makom i napuszonym ostom. Szeroka miedza utkana kolorowym kwieciem przypominała zapaskę młodej dziewczyny tańczącej wśrĂłd wysokich traw. W oddali widniał słomiany dach zagubionej pośrĂłd pĂłl i łąk niewielkiej chaty. Nad jej dachem wisiały dwa postrzępione białe obłoki, o ktĂłrych zapomniał sam BĂłg. Za wzgĂłrzem widniał horyzont obłoĹźony kolistym lasem. W połowie drogi stał drewniany krzyĹź ogrodzony niskim płotem, a po jego obu stronach kilka niedbale rozsianych domostw. Opodal lasu kawałek zwartej budowy - to właśnie centrum Krobonoszy. Wioska to nie lada z czteroklasową (jak na razie) szkołą, ze sklepem spoĹźywczo - przemysłowym. Na skraju wioski stara remiza straĹźacka, a dookoła cisza i szum wysokich traw niczym tajga. Tu i Ăłwdzie sarenka pasła się swobodnie, a i dzik czasami „rzucił okiem” z lasu.
***
Tak było w Krobonoszy pół wieku temu - jak jest dzisiaj!- tego nie wiem!
Powróćmy zatem do tamtej młodzieży, zabaw i rozrywek. Co jakiś czas straż pożarna czy koło gospodyń organizowały zabawę taneczną - to dla uciechy ludu, to dla zysków. Nie rzadko na takich zabawach dochodziło do rękoczynów, do zwykłych turnieji lub zapasów w najdzikszym stylu. Tradycje trzeba kultywować, by nie zanikało piękno, by uszanować przodków.
Nie przypadkowo więc remiza położona była na skraju wsi: może ze względów strategicznych, może transportowych. Tuż za nią rozwidlały się drogi, to też ułatwiały ucieczkę podczas szturmu. Wieś do bogatych nie należała, zresztą jak jej podobne w chełmskim powiecie. Osiągnięte zyski z zabawy przeznaczano na rozmaite cele, a takich było setki.
***
Tydzień przed balem pobliskie wsie zarzucone były zaproszeniami przyklejonymi na słupach, czy budynkach publicznych. Kolorowe litery szybko wpadały w oko, wiec i zainteresowanie rosło. PoniewaĹź nie było w tamtych czasach zbyt wiele rozrywek i imprez, więc nic dziwnego, Ĺźe młodzieĹź czekała na takie plakaty i zaproszenia. Podobnie jak dzisiaj młodzi chcieli się zabawić, poderwać coś nowego i poszaleć. Niezapomnianą atrakcją były wĂłwczas turnieje, a gladiatorĂłw nie brakowało. Z dnia na dzień napięcie rosło; panny obmyślały kreacje, jakieś nowe uczesanie, by wyróşnić się z szarego tłumu. Marzyły, by je ktoś daj BoĹźe zauwaĹźył. Kawalerka organizowała „pakę” i omawiała strategię – tak na wszelki wypadek. NiektĂłrzy szli się zabawić, ale byli i tacy, co tylko czekali na zaczepkę, lub sami ją organizowali. MoĹźe ci mniej zauwaĹźeni przez płeć piękną szukali sceny do popisu, by w ten sposĂłb ”zabłysnąć”. Istnieją róşne sposoby na rozgłos, zostać niepokonanym bohaterem-czemu nie! Najczęściej powodem bĂłjek na imprezach było przekroczenie granicy obcego kawalera i nie wkupienie się w środowisko. Dawniej panny były jakby pod ochroną, nie pozwalano obcym wkraczać na terytorium gdzie panował swojski ład. Inną przyczyną było wyrĂłwnanie porachunkĂłw z poprzednich zabaw - tak było wszędzie – nie tylko w Krobonoszy. Jesteśmy walecznym narodem, honor stawiamy zawsze na pierwszym miejscu.
***
Tego sobotniego wieczoru ciszę zakłóciły silniki maszyn; pędziły jak zwariowane czerwone WFM-ki, czarne jak sadza WSK-i. Czasami Junak wielki jak zwierz zakłócił lokalny spokĂłj. Bogatsi młodzieńcy prowadzili czeskie Jawy z lustrzanymi zbiornikami paliwa. Samotnicy jechali na motorowerach marki Simson, na rowerach, a często teĹź szli pieszo. W tamtych czasach trzy czy pięć kilometrĂłw było pestką. SamochĂłd na wsi był tak rzadki jak dzisiaj dinozaur czy cnota. Na kaĹźdym motocyklu siedział jegomość w duĹźym kasku, w gangsterskich ciemnych okularach. Długi krawat niczym śledĹş wił się po nonajronowej koszuli. Do plecĂłw kierowcy przyklejona panna niczym guma balonĂłwa – raz pęczniała, raz chudła. Jej kolorowa suknia szalała jak Ĺźagiel na wietrze, odsłaniając opalone okrągłe uda, co było nieprzyzwoite w tamtych czasach. Pędziły motocykle wśrĂłd łanĂłw złocistych zbóş, kąkoli i ślicznych bławatĂłw, znacząc kurzem za sobą swą drogę. Wiatr zabawiał się suknią i czesał lśniące włosy wystające spod duĹźego kasku.

Zmotoryzowanych jak i pieszych powitały rytmy szlagierĂłw takich jak choćby: Maryna, Bolero czy inne wtedy śpiewane piosenki. Kapela na takich imprezach zawsze była doborowa, znana w okolicy, lubiana, był to bowiem sukces udanej zabawy. Bufet rĂłwnieĹź musiał być znakomicie zaopatrzony, by nie skompromitował organizatorĂłw. Orkiestra popisywała się przed zjeĹźdĹźającą publiką, tym samym zachęcając do pozostania. Kilka kilometrĂłw dalej była zabawa konkurencyjna - zmotoryzowany mĂłgł zatem wybierać! Co ciekawsi byli w kilku miejscach i dokonywali wyboru, piesi zdani byli na pozostanie. PodjeĹźdĹźały maszyny - plac przed remizą stawał się ciasny, panny poprawiały zniszczone wiatrem makijaĹźe, czesały ściśnięte kaskiem włosy. Kawalerka czyściła zakurzone buty, poprawiała zwichnięte „śledzie „ często mocowane na gumce. Młode nogi przy rytmach oszałamiającej muzyki same się rwały do tańca, ale nie tak prędko!
Pierwszy bufet, młodzieniec nie szczędził grosiwa, targnął się na butelkę „jabcoka” za dziewiętnaście złotoli i do tego jak rytuał kaĹźe herbatniki ”petit beerr” za dwa dziesięć. Jak szaleć to szaleć!
Z bufetu na zieloną trawę, by tam rozkoszować się szklanicą „jabola”, degustować – zawrĂłcić dziewce w głowie. Co bogatszy jegomość kazał sobie wino zagraniczne - a co! Za dwadzieścia pięć bakĂłw - choć smakiem zbliĹźone do „patyka”- jednak inny napis - wszak liczy się etykieta i w tym cały urok. Pary niczym kopki siana gnieĹşdziły się rozproszone po łące, bul, bul, bul rozbrzmiewało rytmicznie. Panienki chrupały delikatnymi ząbkami herbatniczki, tym ostroĹźniej, by nie oblizać czerwonej jak barszcz szminki. Chłopcy morderczo polewali, by dodać sobie odwagi, by skruszyć lęk dziewiczy, by zbliĹźyć ją do siebie. ***
Robiło się ciemno, słońce pomału układało się do snu chowając swoje lico za tutejszym borem. Pozostawione promyki dodawały rumieńcĂłw speszonym dziewczynom. Remizę oblała czerwona łuna, ktĂłra wraz ze słońcem znikała z fasady budynku. Zapłonęły lampy, ćmy cisnęły się do otwartych okien, skąd ulatniał się zapach zmieszanych perfum z zapachem siarki. Zespół ciągnął na basach sentymentalną melodię. Kawalerska krew poruszona „jabolem” zwiększała krążenie. Panienkom robiło się coraz cieplej, a szum niczym czarownik opasywał młode głowy. Na deskach pojawiały się śmielsze pary, jeszcze dość sztywno obracające się niczym kołowrotki, wstydliwym wzrokiem obejmujące partnera - utrzymując dystans w tańcu. Z minuty na minutę docierały inne, mniej odwaĹźne pary, aĹź z czasem zrobiło się tłoczno. Orkiestra nie robiła długich przerw grając szybkie to znĂłw wolne kawałki. Wiara zaczęła się rozkręcać, często odwiedzając bufet, sztywne nogi zamieniały się w wiotkie, a nowe buty jakby mniej uwierały. Zespół muzyczny udał się na przerwę celem zaspokojenia głodu, po czym ich styl radykalnie się zmienił. Grali bardziej odwaĹźnie, śpiewał juĹź duet, a nawet tercet, perkusista nie oszczędzał skĂłry na bębnach.
Na sali zrobiło się swojsko, zmniejszył się dystans miedzy parami, przyciemniono i tak już słabe oświetlenie. Nawet ćmy znikły bez wieści. W bufecie niczym na jarmarku, ściskano wzajemnie dłonie, klepano się po plecach, mowa zmieniała się w krzyk. Wszyscy rozmawiali naraz, śpiewano, popijano i palono. Dym przyciemniał światło-tutaj ćma nie miała już czego szukać! Tu zawiązywały się wielkie przyjaźnie, tu rozpoczynały się małe wojny.
Za i przed remizą podobnie jak w bufecie było dość gwarno, jedynie trochę dalej w zaroślach pary krzyżowały oddechy, co niektórzy posunęli się jeszcze dalej i śmielej. Panienki przestały bronić się przed pysznym winem. Już nie zagryzały ciasteczkiem, a szminka znikła przy rozkosznych pocałunkach. Tango rozbrzmiewało na sali, niektórym kawalerom uginały się przemęczone nożyska, jakby dopiero opuścili okręt powracający ze zburzonego morza. Na ławkach opartych o ściany siedziały starsze kibicki obmawiając na gorąco bardziej znane im osoby, szczególnie dziewuchy z tutejszej wsi. Przy tangu wszystko dozwolone, pary przyklejone do siebie, ręce młodzika błądzą po szczupłym dziewczęciu. Czego tam szukały-nie wiem! Oj było na co popatrzeć, jeden nawet zahaczył brodą o ramię biednej partnerki i usnął w tańcu - czego to nie robi zmęczenie!
Przy samej scenie zaczęły się popychanki - to sygnał, Ĺźe czas na lepszą zabawę. Do zwaśnionych dołączył następny, później dwĂłch i niczym wzmagająca się burza – ruszyli do przodu. JuĹź sztorm popędził w kierunku drzwi, zabierając jeszcze kilka osĂłb ze sobą. Na zewnątrz zaczęła się juĹź prawdziwa trąba powietrzna. Tu dołączył szwagier, tam kuzyn i kolega udzielił poszkodowanym pomocy. Posypały się ostre niczym sierp słowa, za nimi poszły w ruch piąchy.
Turniej w pełni rozpoczęty, gapie otoczyli zaangaĹźowanych w porachunkach, a jest się tu o co bić - panny tu” smolne”, zdrowe i ładne. Czasami nad głową niczym Ufo przeleci sztacheta z płotu - zwalając przybysza z nĂłg, słychać uderzenia i jęki. Krzyk dziewczyny na chwilę przerwał pojedynek. Jednak po minucie wojna ruszyła. Podpity ormowiec i jeden posterunkowy usiłowali powstrzymać tę burzę, ale było to ryzykowne, zbyt daleko juĹź się posunęła. Po chwili jeden z nich trafiony –upadł na glebę, drugi uciekł.
Wojna niebawem się zakończyła, następna część jako dogrywka przeniesie się na inną wieś w następny tydzień. Gdyby tak całkowicie się zakończyła - jaki sens miałyby inne zabawy!, a co z tradycją?
Na sali nie było już tłoku, lecz niektórzy trzymali się dość dobrze jak na taki bal i porę nocy. Nie każda panienka przyszła z partnerem, zatem czeka ją daleka droga, niekiedy przez las. Czy można zaufać świeżo poznanemu chłopakowi? Takie odprowadzanie czasami wiele kosztuje - chyba, że szuka się takiej okazji. Po turnieju pustoszała sala, bufet utrzymywał gości do końca oferując ostatnie butelki czarodziejskiego płynu, który powoduje odwagę, zmusza do zrywu, przybliża nieznajomych, ośmiela.

Przez pola, krętą drogą pędzą motory płosząc ostrym światłem zaspane zające. W głowach szumi świeżo fermentowane wino, przylepiona do pleców dziewczyna coś cicho nuci. Rozchodzą się do domów ci, co się im tym razem poszczęściło i ci, których kolejny raz opuściło szczęście.
Wracają zawiedzione serca - lecz powrĂłcą na następną zabawę-szczęście przecieĹź gdzieś czeka…
Zabawa w Krobonoszy połączyła nie jedną parę i nie jedną dziewczynę wybiła przybyszowi z głowy
Tutaj kocha się tradycję, tutaj są rycerze broniący niewieścich cnót.

Władysław Panasiuk

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt