Piątek 19 Kwietnia 2024r. - 110 dz. roku,  Imieniny: Alfa, Leonii, Tytusa

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 30.08.13 - 23:20     Czytano: [5796]

Dział: Kresy w życiu Polski i narodu polskiego

Gorzka prawda o Ukraińcach

Kościoły ukradzione Polakom/Kościołowi katolickiemu przez Ukraińców we Lwowie, czyli gorzka prawda o ukraińskiej Cerkwi grekokatolickiej

W 1939 roku Lwowie mieszkało ponad 150 000 Polaków-katolików i w mieście było 39 kościołów katolickich: Bazylika Metropolitalna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (katedra) i kościoły parafialne: św. Anny, św. Antoniego Padewskiego (franciszkanie), Bożego Ciała (dominikanie), Matki Boskiej Śnieżnej, św. Mikołaja, św. Marii Magdaleny, św. Marcina, św. Andrzeja Apostoła (bernardyni), św. Elżbiety, św. Łazarza, św. Franciszka z Asyżu (kapucyni), Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, Matki Boskiej Różańcowej, Królowej Korony Polskiej (saletyni), św. Wincentego a Paulo, św. Piotra i Pawła na Sygniówce, Najświętszego Serca Jezusa na Batorówce (od 1939 r.); razem 18 kościołów parafialnych. Poza tym były we Lwowie 4 kościoły-kapelanie, 8 kościołów zakonnych i 9 innych, jak np. kościół seminaryjny, prebenda św. Łazarza (Encyklopedia Katolicka t. 11, Lublin 2006).

Po wypędzeniu przez okupanta sowieckiego do jałtańskiej Polski w latach 1945-46 około 90% Polaków ze Lwowa, władze sowieckie pozostawiły katolikom (Polakom) do celów kultu 4 kościoły: Bazylikę Metropolitalną Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, czyli katedrę oraz kościoły: Matki Boskiej Śnieżnej, św. Marii Magdaleny i św. Antoniego Padewskiego na Łyczakowie; wielu Polaków rozrzuconych po całym wielkim mieście miało bardzo daleko do kościoła. Pozostałe kościoły odebrano Kościołowi i w większości przeznaczono na cele pozakościelne (magazyny, muzea, hale sportowe, szpitale, budynki różnych instytucji); zburzono świątynię przy klasztorze sióstr Sacre Coeur i kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy na Lewandówce. Niestety, władze sowieckie walczące zawzięcie z religią w swym państwie (m.in. w 1946 r. zlikwidowały ukraińską Cerkiew grekokatolicką) już 12 kwietnia 1951 roku zamknęły kościół Matki Boskiej Śnieżnej, a 22 października 1962 roku kościół św. Marii Magdaleny, z którego uczyniono salę koncertową. Katolikom pozostawiono do końca istnienia Związku Sowieckiego w 1991 roku tylko dwa kościoły: Bazylikę Metropolitalną Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i kościół św. Antoniego Padewskiego na Łyczakowie.

W 1991 roku upadł Związek Sowiecki i powstało po raz pierwszy w dziejach państwo ukraińskie w granicach ustalonych przez Stalina i Chruszczowa, a więc takĹźe ze Lwowem. W mieście, jak i całej tzw. Zachodniej Ukrainie, czyli terenach, ktĂłre do 1945 roku naleĹźały do Polski, władzę objęli nacjonaliści ukraińscy – ludzie, ktĂłrzy nienawidzą Polski, PolakĂłw i wszystkiego co polskie, ludzie, ktĂłrzy w latach 1943-45 brali udział w masowych i strasznie brutalnych rzeziach ludności polskiej (ludobĂłjstwo!) na terenie Wołynia i Małopolski Wschodniej albo ich synowie i wnuki. Wszyscy oni za swoich bogĂłw uznają ludobĂłjcĂłw, jak np. Stepana Banderę, ktĂłremu stawiają pomniki, nadają honorowe obywatelstwo miast i jego imieniem nazywają ulice. Skandaliczne i oburzające w tym fakcie jest to, Ĺźe nacjonalistom tym przewodzi w bardzo duĹźym stopniu, czyli ma wpływ na nich i ich urabia w nacjonalistyczno-faszystowskim i antypolskim duchu ukraińska Cerkiew grekokatolicka, ktĂłra, odrodzona w 1991 roku, jest głównym wyznaniem we Lwowie i Małopolsce Wschodniej – Haliczynie. To jej biskupi święcą pomniki Banderze!

Ktokolwiek analizuje realia społeczno-polityczne na Zachodniej Ukrainie musi się zgodzić z tym, Ĺźe ukraińska Cerkiew grekokatolicka od czasu arcybiskupa Andreja Szeptyckiego (1900-1944), ktĂłry gratulował Hitlerowi jego podbojĂłw i błogosławił ukraińską hitlerowską dywizję SS-Galizien (ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski Pojednania nie da się zbudować na kłamstwie „Rzeczpospolita” 3.11.2008) jest po prostu złym duchem ludzi tego regionu kraju. To ona w duĹźym stopniu jest winna temu co się tam działo i dzieje w odniesieniu do Polski i PolakĂłw, a przede wszystkim do PolakĂłw, Kościoła rzymskokatolickiego i wszystkiego co polskie w Małopolsce Wschodniej-Haliczynie. W wywiadach z polską Katolicką Agencją Informacyjną (21.6.2013) i następnie z „Naszym Dziennikiem” (28.6.2013), przeprowadzonych w związku z wizytą w Polsce abpa Światosława Szewczuka, zwierzchnika Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, arcybiskup katolicki Lwowa Mieczysław Mokrzycki powiedział m.in.: „Oczekujemy, Ĺźe podczas wizyty Konferencja Episkopatu Polski wesprze Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie, ktĂłrego znaczną część stanowią wierni polskiego pochodzenia. Upomni się o to, aby nasz Kościół traktowany był na rĂłwni z innymi obrządkami na Ukrainie i dla grekokatolikĂłw był Kościołem braterskim. Byśmy byli wspierani jako Kościół mniejszościowy przez Kościół większy i mocniejszy. Aby teĹź dla nas, na Ukrainie, stały otworem drzwi świątyń greckokatolickich, tak jak ma to miejsce w relacjach międzykościelnych w Europie Zachodniej. Mam nadzieję, Ĺźe abp Światosław, tak jak obiecał, załatwi pozytywnie sprawę oddania naszych świątyń...” oraz „Chcielibyśmy, Ĺźeby przy okazji podpisania deklaracji został potępiony ten skrajny nacjonalizm, ktĂłry był ideologią w XX wieku i spowodował miliony ofiar. JeĹźeli jest deptane prawo BoĹźe „nie zabijaj”, to nie usprawiedliwia tego Ĺźadna ideologia czy konflikty międzynarodowe. Niestety, niebezpieczne jest to, Ĺźe na Ukrainie właśnie skrajny nacjonalizm nie został jeszcze wykorzeniony. Tak samo zbrodnia wołyńska nie została – nie tylko przez państwo, ale takĹźe przez Kościół greckokatolicki – totalnie potępiona. Bywa wręcz przeciwnie. Na zachodniej Ukrainie (Małopolska Wschodnia), najbardziej naznaczonej cierpieniem, nacjonalistyczni liderzy wynoszeni są do rangi bohaterĂłw. Niestety, takĹźe przez Kościół greckokatolicki, ktĂłry często ukazuje ich jako wzĂłr patriotĂłw i chrześcijan. Trudno to zrozumieć. PrzecieĹź powinno się uwraĹźliwić wiernych na to, do czego doprowadził ten skrajny nacjonalizm ukraiński”.

Gdyby ukraińska Cerkiew grekokatolicka była prawdziwie chrześcijańskim Kościołem to wiele spraw z pewnością wyglądałoby we Lwowie i Małopolsce Wschodnie-Haliczynie zupełnie inaczej. Przysłowie mĂłwi, Ĺźe przykład idzie z gĂłry. Jest wiele przykładĂłw na to, Ĺźe ukraińska Cerkiew grekokatolicka jest daleka od istoty chrześcijaństwa (wyjątki potwierdzają regułę!). Przytoczę tu tylko jeden przykład, ale najwymowniejszy z wszystkich. Otóş do czasu wypędzenia PolakĂłw ze Lwowa przez sługę Szatana – jednego z największych zbrodniarzy w dziejach ludzkości JĂłzefa Stalina zaraz po II wojnie światowej, jedną z polskich i katolickich parafii w tym mieście była parafia p.w. Matki BoĹźej KrĂłlowej Polski na Zniesieniu. Po upadku Związku Sowieckiego ukraińska Cerkiew grekokatolicka bezprawnie zagarnęła (ukradła!) ten kościół i nadała mu nowe wezwanie – Matki BoĹźej Władczyni Ukrainy!!! Ile złośliwości i pogańskiego triumfalizmu nad drugim człowiekiem i bratem w Chrystusie miał ten duchowny (zapewne grekokatolicki arcybiskup większy Lwowa, kard. Myrosław Lubaczewśkyj!), ktĂłry wybrał to wezwanie pełne nienawiści, a przez to świętokradcze wobec Matki BoĹźej! Gdyby ukraińscy grekokatolicy byli prawdziwymi chrześcijanami i katolikami, ludĹşmi kochającymi drugiego człowieka – nawet (zgodnie z nauką Pana Jezusa) nieprzyjaciela i prawdziwymi katolikami, to kościołowi lwowskiemu na Zniesieniu pozostawili by wezwanie Matki BoĹźej KrĂłlowej Polski, dlatego, Ĺźe takie wezwanie wybrali budowniczowie kościoła, Matka BoĹźa jest krĂłlową wszystkich ludzi, kult Matki BoĹźej jako KrĂłlowej Polski jest oficjalnie zatwierdzony przez Stolicę Apostolską, a przede wszystkim dlatego, Ĺźe jak pisał prorektor Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie Myrosław Marynowycz: „Chrześcijanie powinni starać się przezwyciężyć jeden drugiego w miłości, a nie ambicji narodowej”. Postępując tak ukraińscy grekokatolicy, a przede wszystkim hierarchia tego obrządku, udowodnili by, Ĺźe są prawdziwie chrześcijanami i katolikami. A swĂłj patriotyzm i miłość do Matki BoĹźej powinni okazać wznosząc we Lwowie okazałe sanktuarium maryjne p.w. Matki BoĹźej Władczyni Ukrainy. Polacy takĹźe potwierdzili by to, Ĺźe są prawdziwymi chrześcijanami, gdyby jeden z kościołów w Polsce otrzymał wezwanie Matki BoĹźej Władczyni Ukrainy. Dlaczego nie?! PrzecieĹź Matka BoĹźa jest krĂłlową-władczynią wszystkich państw chrześcijańskich. Pan Jezus powiedział: „Po owocach ich poznacie”.

Jeśli więc hierarchowie i duchowni ukraińskiej Cerkwi grekokatolickiej są przeĹźarci nacjonalizmem i faszyzmem, nienawiścią do PolakĂłw, to siłą rzeczy takĹźe świeccy członkowie tego Kościoła są wrogo nastawieni do PolakĂłw, są nacjonalistami i faszystami. I w swoim zachowaniu kierują się wrogością do PolakĂłw oraz właśnie ideologią nacjonalistyczno-faszystowską. Stąd w Małopolsce Wschodniej-Haliczynie, a nawet wśrĂłd ukraińskich grekokatolikĂłw w Polsce (Ukrainiec-grekokatolik Miron Sycz, ktĂłry jest posłem na Sejm RP z ramienia Platformy Obywatelskiej i przewodniczącym sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych, powiedział publicznie: "Byłem chowany w nienawiści do PolakĂłw" – Dziennik.pl 17.7.2013) jest tak nagminne łamanie 10 przykazań, a szczegĂłlnie przykazanie miłowania drugiego człowieka (bliĹşniego) i „nie kradnij”, czyli nie przywłaszczaj sobie rzeczy, ktĂłre do ciebie nie należą. Dlatego tak wielka tam nienawiść do nie-Ukraińca i nie-grekokatolika, dlatego tak wielkie panujące tam bezprawie i barbarzyńskie metody działania. Dlatego cywilizacja zachodnia jest tam nieznana. Tak jak to było w Związku Sowieckim.

Związek Sowiecki był krajem bezprawia. Komuniści robili co chcieli i znani byli z prześladowania chrześcijan. Wszystkie kościoły traktowali jako własność państwa. Po wypędzeniu Polaków ze Lwowa (i z Kresów) przejęli większość kościołów, ignorując fakt, że nawet jeśli w danej parafii nie ma już wiernych, to kościół i budynek parafialny należy do Kościoła, który, w przypadku Kościoła rzymskokatolickiego, nie uległ likwidacji - zdelegalizowania (spotkało to ukraińską Cerkiew grekokatolicką). Każdy kraj i naród demokratyczny, cywilizowany i tolerancyjny wobec mniejszości narodowych i religijnych szanuje własność prywatną wszystkich ludzi oraz instytucji i wspólnot wyznaniowych.

W 1991 roku upadł Związek Sowiecki i m.in. jego Sowiecka Republika Ukraińska stała się niezaleĹźnym krajem. Jednocześnie 31 marca 1991 została zalegalizowana ponownie ukraińska Cerkiew grekokatolicka – i za zgodą Watykanu! - pod nacjonalistyczną (!) nazwą Kościół katolicki obrządku bizyntyjsko-ukraińskiego we Lwowie i Małopolsce Wschodniej-Haliczynie. Władzę we Lwowie i Haliczynie objęli nacjonaliści ukraińscy, ktĂłrzy w przygniatającej większości są wyznania greckokatolickiego. Charakteryzuje ich m.in. nienawiść do Kościoła katolickiego, Polski i PolakĂłw oraz wszystkiego co polskie, szczegĂłlnie w zasięgu ich ręki – ich władzy. Hierarchia i duchowieństwo grekokatolickie to takĹźe obrzydliwi nacjonaliści (wyjątki potwierdzają regułę!; miejmy odwagę nazywać rzeczy po imieniu!).
W niepodległej Ukrainie odrodziły się takĹźe struktury administracyjne Kościoła katolickiego wyĹźszego szczebla (m.in. arcybiskupstwo lwowskie) i on i jego wierni zaczęli domagać się zwrotu kościołów zamkniętych przez władze sowieckie. TakĹźe we Lwowie. Oczywiście, katolicy nie potrzebują dzisiaj wszystkich kościołów, ktĂłre naleĹźały i prawnie po dziś dzień należą do Kościoła katolickiego. Katolicki arcybiskup lwowski Marian Jaworski pragnął odzyskać tylko kilka kościołów. Niestety, do dziś dnia, pomimo wielkich starań, katolicy nie odzyskali ani jednego kościoła! Na początku lat 90. mĂłwiono o zwrocie Kościołowi kościoła św. ElĹźbiety w zamian za przekazanie Ukraińcom kościoła rzymskokatolickiego na ich katedrę w Przemyślu (poprzednia ich katedra w tym mieście była takĹźe kościołem rzymskokatolickim, ktĂłry ukradła Kościołowi i Polakom Austria!). Kiedy Ukraińcy dostali piękny kościół pojezuicki w Przemyślu, nacjonalistyczne władze Lwowa będące w zmowie z grekokatolickim arcybiskupem Lwowa, kard. Lubacziwśkym od razu przekazały kościół św. ElĹźbiety grekokatolikom, a oni bez najmniejszego wstydu z jawnej kradzieĹźy kościół przejęli i uczynili w nim swĂłj chram. Od tej pory i po dziś dzień trwa kradzieĹź (polskich) kościołów katolickich przez Lwowską Radę Miejską i grekokatolickie arcybiskupstwo lwowskie. Bowiem nie tak dawno temu, bo w kwietniu 2009 roku grekokatolicki arcybiskup lwowski Igor WoĹşniak, prawdziwy polakoĹźerca, przejął najstarszy kościół rzymskokatolicki we Lwowie – pw. św. Jana Chrzciciela, a wcześniej kościół św. Kazimierza, w ktĂłrym urządził muzeum sztuki cerkiewnej. Jeszcze później, bo w 2011 roku media podały, Ĺźe takĹźe z inicjatywy Lwowskiej Rady Miejskiej podjęta została w 2010 roku decyzja o otwarciu kościoła jezuitĂłw jako greckokatolickiej świątyni garnizonowej, a 6 grudnia 2011 roku nastąpiło otwarcie kościoła jako świątyni greckokatolickiej. Katolicka Agencja Informacyjna (23.4.2009) podała, Ĺźe zabytkowe kościoły polskie we Lwowie – Ĺźw. Jana Chrzciciela i św. Kazimierza przejęli ukraińscy grekokatolicy bez poinformowania o tym lwowskiej kurii metropolitalnej obrządku łacińskiego, co jest sprzeczne z kościelnym prawem kanonicznym. Podobnie było z kościołem jezuitĂłw i wszystkimi innymi kościołami. Katolikom nie oddano Ĺźadnego kościoła, jedynie zezwolono im na odprawianie w niedzielę mszy w kościele Marii Magdaleny, ktĂłry na co dzień jest świecką salą koncertową. W rozmowie z polską Katolicką Agencją Informacyjną (21.6.2013) abp Mieczysław Mokrzycki, rzymskokatolicki metropolita lwowski powiedział m.in.: „Pomimo starań nie odzyskaliśmy wielu dawnych świątyń, klasztorĂłw i innych budynkĂłw kościelnych. Nie jest teĹź łatwo pozyskać place pod budowę nowych kościołów...”. Co więcej, hierarchia grekokatolicka po chamsku (!) traktuje biskupĂłw katolickich, o czym wspomniał abp. Mokrzycki w tej samej rozmowie mĂłwiąc: „...wierzymy, Ĺźe nie będzie juĹź incydentĂłw publicznego obraĹźania Rzymskokatolickiej Konferencji Episkopatu Ukrainy i jego przewodniczącego tak, jak miało to miejsce po zebraniu KEP w marcu br.: kiedy przestawiłem opinie na temat uczczenia zbrodni wołyńskiej greckokatolicki biskup pomocniczy archidiecezji lwowskiej Benedykt powiedział, Ĺźe jest to tylko moje prywatne zdanie. Napisałem wtedy list do abp. Światosława (głowa Cerkwi grekokatolickiej na Ukrainie) z prośbą o publiczne przeprosiny, bo nie było to moje prywatne stanowisko, lecz głos przewodniczącego episkopatu, ktĂłry mĂłwi w imieniu społeczności. Jak na razie nie otrzymałem Ĺźadnej odpowiedzi”.
Władze Lwowa i Cerkiew grekokatolicka zupełnie ignorowały i ignorują fakt, Ĺźe kościoły, ktĂłre naleĹźały do Kościoła katolickiego zanim zostały bezprawnie zabrane przez władze sowieckie są nadal jego własnością. Traktują je jako własność narodu ukraińskiego. Cerkiew grekokatolicka łamie tym samym odnośne budynkĂłw kościelnych paragrafy Kodeksu Prawa Kanonicznego Kościoła katolickiego z 1917 roku i VII przykazanie boskie: „Nie kradnij”. Oburzające jest nie tylko jej zachowanie, ale takĹźe Stolicy Apostolskiej, ktĂłra udaje, Ĺźe tego bezprawia i grzechu nie widzi! Zadowala się tym, Ĺźe ukraińska Cerkiew grekokatolicka uznaje papieĹźa. A wszystko inne – to, Ĺźe nie jest to Ĺźadna wspĂłlnota chrześcijańska jest dla niej niewaĹźne. Gorzej, Watykan załatwia sprawę beatyfikacji (wyniesienia na ołtarze) ojca duchowego pogańskiego i zwyrodniałego nacjonalizmu ukraińskiego, arcybiskupa Andreja Szeptyckiego, ktĂłry nienawidził PolakĂłw, a takĹźe kłaniał się Hitlerowi i wspierał jego podboje (ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski Pojednania nie da się zbudować na kłamstwie „Rzeczpospolita” 3.11.2008). Episkopat polski, posłuszny sługa Watykanu, nawet w jego akcjach antypolskich (np. zaplanowana przez Watykan depolonizacja katolikĂłw na Ukrainie, Białorusi i Rosji!), takĹźe udaje, Ĺźe nic złego się nie dzieje, o czym wyraĹşnie mĂłwi arcybiskup lwowski Mieczysław Mokrzycki (KAI 21.6.2013). Między innymi te i podobne zachowania Watykanu (w sprawach polskich takĹźe ignoruje prześladowanie PolakĂłw w Wilnie przez rĂłwnie nacjonalistyczny Kościół litewski) przyczyniają się w duĹźym stopniu do kryzysu wiary i upadku Kościoła w cywilizowanym świecie – krajach Zachodu. Ludzie nie widzą w Kościele straĹźnika nauki Jezusa Chrystusa, a tylko zwierzęcy nacjonalizm. Widzą takĹźe na kaĹźdym kroku upadek moralny instytucji kościelnych (np. skandale w Watykanie, pedofilia wśrĂłd księży). Co to za chrześcijański Kościół, w ktĂłrym jeden chrześcijanin-katolik nienawidzi drugiego chrześcijanina -katolika i go prześladuje?!

Ukraińska Cerkiew grekokatolicka, całkowicie ignorując prawowitego właściciela kościołów rzymskokatolickich we Lwowie (i całej Małopolsce Wschodniej) – Kościół katolicki i potrzeby katolikĂłw lwowskich, bezprawnie (prawo świeckie w kaĹźdym cywilizowanym kraju i Kodeks Prawa Kanonicznego Kościoła katolickiego i wbrew przykazaniu boskiemu „Nie kradnij”), przywłaszczyła sobie następujące kościoły rzymskokatolickie we Lwowie: Matki Boskiej ŚnieĹźnej, św. Anny, św. ElĹźbiety, św. Zofii, św. Łazarza, św. Andrzeja (bernardynĂłw), BoĹźego Ciała (dominikanĂłw), św. Piotra i Pawła (jezuitĂłw) – cerkiew wojskowa, św. Michała Archanioła (karmelitĂłw trzewiczkowych), MB Nieustającej Pomocy i św. JĂłzefa, Świętej Rodziny, MB Róşańcowej (reformaci), św. JĂłzefa i bł. Andrzeja Boboli, św. Franciszka z AsyĹźu, KrĂłlowej Korony Polskiej, Matki Boskiej Ostrobramskiej, p.w. Zaślubin Maryi Panny, Wszystkich Świętych, św. Jana Chrzciciela, kościół i klasztor oo. karmelitĂłw bosych pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny (obecnie monastyr ojcĂłw studytĂłw), kościół klasztorny pw. MB Gromnicznej.

Władze miasta przekazały także Cerkwi prawosławnej kościoły katolickie: św. Mikołaja (obecnie katedra prawosławna), Świętej Rodziny (reformatów), Najśw. Serca Pana Jezusa (franciszkanek Najśw. Sakramentu) i św. Piotra i Pawła na Sygniówce oraz kościół Niepokalanego Poczęcia NMP (kapucyni) adwentystom, kościół Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa baptystom i kościół św. Marcina Bpa chrześcijanom wiary ewangelickiej.

Nienawidź i zabijaj dla wielkości i chwały Ukrainy

Dzisiejsze ziemie ukrainne to tereny między Polską na zachodzie, Białorusią na północy, Rosją na wschodzie i Morzem Czarnym na południu. Z tym że właściwa (historyczna) Ukraina to tylko Wołyń, Podole i Kijowszczyzna po Sumy i Połtawę na wschodzie i Kirowohrad na południu. Doniec, Krym czy Odessa nigdy nie były ukraińskie i do dziś dnia przeważa tam ludność rosyjska lub rosyjskojęzyczna. Tak samo Haliczyna-Galicja Wschodnia-Małopolska Wschodnia i Ruś Zakarpacka oraz Bukowina to nie historyczne ziemie ukraińskie, ani nigdy nie były ziemiami etnicznie ukraińskimi. Rusini w Małopolsce Wschodniej i na Rusi Zakarpackiej to zupełnie inne narody. Z nimi to zupełnie podobna sytuacja jaka panuje między Niemcami, Austriakami, Szwajcarami języka niemieckiego i Luksemburczykami. Wszyscy mówią po niemiecku, ale tylko Niemcy są Niemcami. Austriacy (poza okresem międzywojennym i II wojny światowej, kiedy uważali się za Niemców z przyczyn politycznych), Szwajcarzy języka niemieckiego i Luksemburczycy nie uważają się za Niemców, tak jak Rusini Zakarpaccy nie uważają się po dziś dzień za Ukraińców i domagają się autonomii w ramach państwa ukraińskiego, a chociaż są także grekokatolikami, nie należą do ukraińskiej Cerkwi grekokatolickiej! Tylko od ponad stu lat za Ukraińców uważają się Rusini zamieszkujący dawną Ruś Halicką. Chociaż Ukraińcami nie są z powodów historycznych, językowych, kulturalnych i religijnych za takich się uważają i mają do tego prawo, tak ja mieli by prawo uważać się za Polaków, co w przeszłości w wielu przypadkach miało miejsce. Niestety, Austriacy, aby móc okupować Galicję, zasiali w nich nienawiść do Polaków. I co ciekawe i oburzające z punktu widzenia chrześcijańskiego to to, że Austryjacy przekupili biskupów grekokatolickich i oni pierwsi stali się wrogami wolnej Polski, Polaków i wszystkiego co polskie; biskupi tę swoją nienawiść przelali na swoich duchownych, a ci na Rusinów!

Do XX wieku, a w zasadzie do 1991 roku nigdy nie było państwa ukraińskiego (ojcem dzisiejszego państwa ukraińskiego i twĂłrcą jego granic jest nie kto inny, jak tylko JĂłzef Stalin – jeden z największych zbrodniarzy w dziejach ludzkości). Jednak na przełomie XIX i XX wieku, a więc w okresie panującego odrodzenia narodowego w Europie wśrĂłd niehistorycznych narodĂłw (do ktĂłrych zaliczali się Ukraińcy), wśrĂłd wielu mieszkańcĂłw ziem ukrainnych i Galicji Wschodniej/Małopolski Wschodniej zaczęła się rodzić świadomość odrębności narodowej z jednoczesną wolą posiadania własnego państwa. I widzieli je nie tylko na terenach, na ktĂłrych dominowa ludność uwaĹźająca się za UkraińcĂłw, ale takĹźe na terenach gdzie stanowili oni mniejszość ludności, czyli na terenach etnicznie mieszanych, na ktĂłrych nie odgrywali Ĺźadnej znaczącej roli, jak np. właśnie w Galicji Wschodniej/Małopolsce Wschodniej, gdzie dominującą grupę ludności w Ĺźyciu kraju zawsze stanowili Polacy, i na wschodnich i południowych terenach dzisiejszej Ukrainy, gdzie dominowali i dominują Rosjanie. Nacjonaliści ukraińscy w sprawach przez siebie ustalonych granic nie myśleli o Ĺźadnym kompromisie z Polakami i Rosjanami. A w jaki sposĂłb chcieli zrealizować swĂłj plan Ukrainy od Krakowa po Morze Kaspijskie mĂłwią: 10 przykazań Ukraińskiej Partii Ludowej, sformułowane przez nacjonalistę ukraińskiego z gubernii połtawskiej Mykołę Iwanowicza Michnowśkyego (1873 – 1924), ktĂłry na początku XX w. postulował powstanie niepodległego państwa ukraińskiego i sformułował hasło: „Ukraina dla UkraińcĂłw” oraz w 1903 roku opracował treść tzw. 10 Przykazań dla UkraińcĂłw, szeroko kolportowanych wśrĂłd społeczeństwa ukraińskiego na rosyjskiej Ukrainie, a następnie wśrĂłd RusinĂłw w zaborze austriackim (Galicja Wschodnia/Małopolska Wschodnia), oraz w diasporze jako manifest ukraińskiego ruchu nacjonalistycznego. Zdaniem historyka polskiego Lucyny Kulińskiej ulotka miała na celu wzniecanie nienawiści UkraińcĂłw do innych narodowości w celu walki o niepodległość Ukrainy (Lucyna Kulińska Działalność terrorystyczna i sabotaĹźowa nacjonalistycznych organizacji ukraińskich w Polsce w latach 1922-1939, KrakĂłw 2009; Krzysztof Łada, Teoria i ludobĂłjcza praktyka ukraińskiego integralnego nacjonalizmu wobec PolakĂłw, ĹťydĂłw i Rosjan w pierwszej połowie XX wieku. [w:] Czesław Partacz, Bogusław Polak, Waldemar Handke (red.), Wołyń i Małopolska Wschodnia 1943-1944, Koszalin-Leszno 2004).

Oto treść tych przykazań:
1. Jedna, jedyna, niepodzielna, niepodległa, wolna, demokratyczna Ukraina – republika ludzi pracujących. Oto narodowy ogĂłlnoukraiński ideał. Niech kaĹźde ukraińskie dziecko pamięta, Ĺźe narodziło się ono na ten świat, by spełnić ten ideał.
2. Wszyscy ludzie są twoimi braćmi, ale Moskale, Lachy (Polacy – m.k.), Węgrzy, Rumuni i Ĺťydzi – to wrogowie naszego narodu, dopĂłki oni panują nad nami i wyzyskują nas.
3. Ukraina dla UkraińcĂłw! Wygoń więc zewsząd z Ukrainy obcych – gnębicieli.
4. Zawsze i wszędzie uĹźywaj ukraińskiego języka. Niech ani twoja Ĺźona, ani twoje dzieci nie kalają twojego domu mową obcych – gnębicieli.
5. Szanuj działaczy rodzinnego kraju, nienawidĹş jego wrogĂłw, zniewaĹźaj przechrztĂłw – odstępcĂłw, a będzie dobrze całemu twojemu narodowi i tobie.
6. Nie zabijaj Ukrainy swoją obojętnością dla ogólnonarodowych interesów.
7. Nie stań się renegatem – odstępcą.
8. Nie okradaj własnego narodu pracując dla wrogów Ukrainy.
9. Pomagaj swojemu rodakowi przed innymi. Trzymaj się kupy.
10. Nie bierz sobie żony z obcych, gdyż twoje dzieci będą twoimi wrogami; nie przyjaźń się z wrogami naszego narodu, bo tym dodajesz im siły i odwagi; nie zadawaj się z gnębicielami naszymi, bo zostaniesz zdrajcą.

Dekalog UPL posłużył jako wzór dla późniejszego Dekalogu ukraińskiego nacjonalisty - Dziesięcioro przykazań ukraińskiego nacjonalisty, który w 1929 roku opracował i wydał jako broszurę bliski współpracownik ukraińskiego führera Stepana Bandery (który był odpowiedzialny za masowe rzezie Polaków na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej w latach 1943-45; a wspomnieć tu trzeba, że nienawiść do Polaków wyniósł z domu; jego ojciec Andrej był księdzem grekokatolickim, o którego beatyfikację starają się dzisiaj w Watykanie Ukraińcy!, aby ona opromieniowała samego terrorystę i bandytę Stepana Banderę) Stepan Łenkawski (1904-1977); na jej powstanie duży wpływ miała ukraińska doktryna nacjonalistyczno-faszytowska, którą przyjęli wszyscy ukraińscy nacjonaliści. Motto do Dekalogu ukraińskiego nacjonalisty napisał pionier faszyzmu ukraińskiego Dmytro Doncow (1883-1973). Oto treść ukraińskiego nacjonalistyczno-faszystowskiego Dekalogu:
Ja - Duch odwiecznej walki, który uchronił Ciebie od potopu tatarskiego i postawił między dwoma światami, nakazuję nowe życie:
1. Zdobędziesz państwo ukraińskie albo zginiesz walcząc o nie.
2. Nie pozwolisz nikomu plamić sławy ani czci Twego Narodu.
3. Pamiętaj o wielkich dniach naszej walki wyzwoleńczej.
4. Bądź dumny z tego, że jesteś spadkobiercą walki o chwałę Trójzęba Włodzimierzowego.
5. Pomścij śmierć Wielkich Rycerzy.
6. O sprawie nie rozmawiaj z kim moĹźna, ale z tym, kim trzeba.
7. Nie zawahasz się spełnić największej zbrodni, kiedy tego wymaga dobro sprawy.
8. Nienawiścią oraz podstępem będziesz przyjmował wrogów Twego Narodu.
9. Ani prośby, ani groźby, tortury, ani śmierć nie zmuszą Cię do wyjawnienia tajemnic.
10. Będziesz dążył do rozszerzenia siły, sławy, bogactwa i obszaru państwa ukraińskiego nawet drogą ujarzmienia cudzoziemców.

Terror władz ukraińskich, Cerkwi grekokatolickiej i Ukraińców skierowany wobec Polaków w Małopolsce Wschodniej w latach 1918-19

Z pomocą właśnie upadającej cesarskiej Austrii nacjonaliści ukraińscy dokonali 1 listopada 1918 roku zbrojnego zamachu stanu w Galicji Wschodniej (Małopolsce Wschodniej) i ogłosili utworzenie Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej. Rządy ukraińskie w Małopolsce Wschodniej od 1 listopada 1918 do 15 lipca 1919 roku odznaczały się wyjątkowym terrorem i brutalnością w stosunku do 1,5 milionowej ludności polskiej zamieszkującej ten teren. Potwierdza to szereg dokumentów.
Zaraz po opanowaniu Małopolski Wschodniej, władze ukraińskie aresztowały kilka tysięcy co aktywniejszych polskich działaczy niepodległościowych i społecznych. Osadzono ich w licznych więzieniach i obozach dla internowanych – obozach koncentracyjnych, z ktĂłrych największe i najsroĹźsze były w Kosaczowie na Pokuciu i Mikulińcach koło Tarnopola. Jednym z dokumentĂłw zbrodni ukraińskich popełnionych w latach 1918-19 na narodzie polskim jest książka Stanisława Łozy Czy wiesz kto to jest? (Warszawa 1938), ktĂłra składa się z krĂłtkich biogramĂłw znanych w Polsce osĂłb. Z biogramĂłw m.in. Juliana Becka, Witolda Cieńskiego, Henryka Damma, Stefana Dąbkowskiego, Władysława Dobrowlańskiego, Jana DruĹźby, JĂłzefy FuksĂłwny, Adama Galińskiego, Zbigniewa Garlińskiego, Bolesława Rosłanowskiego, Teodora Seidlera, Władysława Smolenia, Kazimierza Sołtysika i JĂłzefa Olszyna-Wilczyńskiego dowiadujemy się, Ĺźe wszyscy oni przeszli przez ukraińskie więzienia lub obozy koncentracyjne w Małopolsce Wschodniej w latach 1918-19 (obozy koncentracyjne - wymysł angielski podczas wojny z Burami w Południowej Afryce, Ukraińcy szybko adoptowali u siebie).
Biskup Wincenty Urban w pracy Ostatni etap dziejów Kościoła w Polsce... 1815-1965 (Rzym 1966) wymienia nazwiska księży polskich, którzy zostali zamordowani przez Ukraińców. Śmierć ponieśli m.in. ks. kanonik Wincenty Czyżewski z Sokolnik k. Lwowa (12.11.1918), ks. Adam Hintschl z Biłki Szlacheckiej (29.12.1918), ks. Wawrzyniec Czernik w Pustomytach (pocz. 1919 r.), ks. Walerian Raba w Skałacie, ks. Jan Ruciński z Potylicza, wyjątkowo brutalnie zamordowano ks. Jana Dziugiewicza z Porchowej k. Buczacza (25.5.1919) i wielu innych. Aresztowano 85 księży katolickich i zniszczono kilkadziesiąt kościołów rzymsko-katolickich. Aresztowanych księży katolickich z Kamionki Strumiłowej (woj. tarnopolskie) i okolicznych parafii uratowała od wywiezienia do obozu jenieckiego manifestacja kilku tysięcy wiernych i interwencja ukraińskiego zakonnika bazyliańskiego ojca Cegielskiego. Nacjonaliści ukraińscy mordowali także propolsko nastawionych Ukraińców, w tym także grekokatolickich księży, jak np. ks. Kiryłowicza w Kołomyi (Kamil Barański Przeminęli zagończycy, chliborobi, chasydzi.. . Londyn 1988).

O zezwierzęceniu się licznych rzesz ukraińskiego duchowieństwa grekokatolickiego, rzekomych kapłanĂłw Jezusa Chrystusa!, podczas tej wojny moĹźna napisać całą grubą książkę. Informacje dochodzące zza ukraińskiej linii frontu wskazywały wyraĹşnie na niektĂłrych duchownych greckokatolickich jako inicjatorĂłw prowadzonych czystek etnicznych. Kapłani uniccy niejednokrotnie wzywali swoich wiernych do działania i podĹźegali do zabĂłjstw. Przykładowo, ks. Czajkowski z Sambora nawoływał, aby: „wyrĹźnąc wszystkich lackich (polskich – m.k.) księży i zapewniał, Ĺźe jako pierwszy by zarĹźnął” (F. Rzemieniuk Cerkiew greckokatolicka w Małopolsce Wschodniej a ukraiński ruch nacjonalistyczny (na przykładzie wydarzeń z przełomu 1918-1919 r.) , Rocznik Historyczno-Archiwalny, t. VI, Przemyśl 1989). W archiwum zachowała się odezwa kapłana grekokatolickiego następującej treści: Nie odpuszczonym grzechem jest dać choćby wody zranionemu Lachowi (…) Zrywajcie drogi za nimi i przed nimi, zabijajcie ich we śnie i na kwaterach i nie znajcie litości wobec nich” (Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, sygn. 2858, op. cit. s. 42). Grekokatolicki ksiądz Dmyterko z parafii w Byczkowcach k. Czortkowa (we wsi mieszkało więcej PolakĂłw niĹź UkraińcĂłw) osobiście katował polskie kobiety nahajką, a zakonnicy z klasztoru grekokatolickich bazylianĂłw w Żółkwi nawoływali z ambony do pogromĂłw polskiej ludności cywilnej (F. Rzemieniuk Cerkiew greckokatolicka. .. s. 69). DowĂłdca Wojsk Polskich gen. Tadeusz Rozwadowski zwrĂłcił się w pierwszych dniach stycznia 1919 roku do grekokatolickiego metropolity lwowskiego Andeja Szeptyckiego z prośbą o wpłynięcie na podległe mu duchowieństwo, aby swoim autorytetem zahamowało wzbierającą falę mordĂłw na bezbronnej ludności polskiej. Niestety, abp Szeptycki prośbę tę zignorował! A inne jego połowiczne działania w tym kierunku były ignorowane przez nastawione szowinistycznie i przeĹźarte bandytyzmem duchowieństwo grekokatolickie.

Strasznym dokumentem są wspomnienia Stanisława Kroczaka, zamieszczone w „Biuletynie Koła Lwowian” w Londynie (nr 19-20 1971) pt. Sokolniki w obronie Lwowa, w ktĂłrych autor, naoczny świadek opisywanych wydarzeń, pisze m.in.: „Gdy wieś zaczęła się palić (podpalona przez Ukraińcśw – m.k.), delegacja wsi w osobach: proboszcz ks. CzyĹźewski, kier. Szkoły Gerstman oraz wĂłjt Hubisz z synem Janem udali się do UkraińcĂłw z białą chorągwią. Potraktowano ich prawdziwie po hajdamacku. Związano ręce kolczastym drutem i skatowanych zamordowano...”. M.J. Wielopolska, ktĂłra jako jedna z ocalałych ofiar, opisała Z krwawych dni Złoczowa 1919 roku (ZłoczĂłw 1921) Ĺźycie pod okupacją ukraińską w Złoczowie i koszmar więzienia ukraińskiego w starym zamku złoczowskim. Zbrodnie popełnione przez UkraińcĂłw w Złoczowie bardzo zaszkodziły ich sprawie w Zachodniej Europie! Dr ElĹźbieta Dębicka w swoich wspomnieniach pt. Polskie organizacje w Tarnopolu w 1918/1919 („Niepodległość” t. XVIII, Warszawa 1937), opisując przeĹźycia własne pod rządami UkraińcĂłw stwierdza, Ĺźe niszczono pomniki Adama Mickiewicza, bito na ulicy rozmawiających po polsku, w obozach jeńcĂłw i szpitalach „chorzy na tyfus ze zdrowymi, robactwo, na cały dzień ćwiartka chleba i burak podlany wodą”; w marcu 1919 komendantem Tarnopola został sotnik dr Ciokan, ktĂłry poprzednio zdobył ponurą sławę dzięki masowym aresztowaniom PolakĂłw w Złoczowie, maltretowaniem ich i skazaniem 16 niewinnych ludzi na śmierć przez rozstrzelanie. Pomocnikiem jego był podobny zwyrodnialec Wowk. Nominacja Ciokana – stwierdza Dębicka, a za nią Władysław PobĂłg-Malinowski w Najnowszej historii politycznej Polski (t. 2 Londyn 1956) – przeraziła tarnopolan; istotnie z chwilą jego przybycia rosła szybko ilość PolakĂłw aresztowanych; w trakcie śledztwa „bito, katowano do utraty przytomności” – kilku PolakĂłw i tu skazano na śmierć i rozstrzelano. Witold Huppert w swojej książce Walki o LwĂłw (Warszawa 1933), opartych na połączeniu wspomnień osobistych i relacji uczestnikĂłw z dokumentami z archiwĂłw, stwierdza, Ĺźe Ukraińcy w okresie swoich rządĂłw „terrorem zmuszali wszędzie ludność polską do spokoju”; terror przeradzał się wielokrotnie w „masowe internowania PolakĂłw w obozach, w niezliczone aresztowania, a nawet gwałty i mordy, popełniane na zupełnie niewinnych ludziach, jak np. w Złoczowie (str.16); „prawie Ĺźadna polska wieś w pobliĹźu Lwowa nie uszła poĹźarowi i rabunkowi”; w Brzuchowicach „wymordowano bestialsko bezbronnych kolejarzy” polskich (str. 120); w wojsku ukraińskim nie brakowało – i to w duĹźej ilości „ludzi, dla ktĂłrych ta walka była tylko okazją do hulaszczego Ĺźycia na tyłach frontu” (str. 96); ogłoszony tamĹźe (na str. 200) raport kapitana Ĺťebrowskiego, szefa słuĹźby bezpieczeństwa w DowĂłdztwie „WschĂłd” mĂłwi o „Polakach w Małopolsce Wschodniej ginących z głodu w obozach dla internowanych lub teĹź wprost bez Ĺźadnego powodu mordowanych przez bandy lub ad hoc utworzone sądy”, o „znęcaniu się UkraińcĂłw nad jeńcami, a nawet nad pojmanymi polskimi sanitariuszkami”.
Nawet ukrainofil i człowiek o nieciekawej przeszłości politycznej (dlatego tak łatwo jest mu być Ĺşle nastawionym do PolakĂłw), a z wykształcenia historyk Maciej Kozłowski w swej książce o wojnie polsko ukraińskiej 1918-19 pt. Między Sanem a Zbruczem (KrakĂłw 1990), w ktĂłrej stara się wybielać UkraińcĂłw, w świetle znanych faktĂłw musiał napisać: Ĺźe ze strony ukraińskiej „...zdarzały się, nieodłączne od wojny przypadki brutalności, rabunkĂłw, zabĂłjstw... W czasie pierwszego dnia walk (o LwĂłw 1 listopada 1918 – m.k.) Ukraińcy z grupy atamana Dołuda... dopuścili się mordĂłw na jeńcach (polskich – m.k.)”. Po wypędzeniu ukraińskich uzurpatorĂłw ze Lwowa przez PolakĂłw po trzech tygodniach walk w mieście, Ukraińcy koniecznie chcieli mścić się na ludność miasta, bez przerwy je ostrzeliwując z dalekonośnych armat i wziąć je głodem i przez brak wody pitnej. Kozłowski pisze: „29 grudnia (1918 r.. –m.k.) Ukraińcy zdobyli wodociągi miejskie (za miastem) i odcięli dopływ wody (do mieszkań lwowian – m.k.). Następnego dnia celny pocisk artyleryjski zniszczył turbiny w elektrowni i miasto pozostało bez światła. Otoczenie Lwowa szczelnym pierścieniem wojska odcięło dowĂłz Ĺźywności i zaopatrzenia. W szpitalu miejskim zanotowano pierwsze przypadki tyfusu” i dalej: „wojna (a właściwie ukraińska okupacja Małopolski Wschodniej! – m.k.) z kaĹźdym dniem staje się bardziej zacięta i okrutna... zaczyna się polowanie na szpiegĂłw, rozstrzeliwanie, brutalne traktowanie jeńcĂłw. W pierwszych dniach grudnia (1918 r. – m.k.) Ukraińcy palą polską wieś Sokolniki, do Lwowa docierają wiadomości o rozstrzeliwaniu PolakĂłw (cywili! – m.k.) w Złoczowie... Strategicznie bezsensowny, a politycznie zabĂłjczym pociągnięciem było ostrzelanie przez UkraińcĂłw pociągu odwożącego zgodnie z zapowiedzią delegację aliantĂłw z Lwowa do Przemyśla”. I kończy tak: „... opisy toczących się walk... mĂłwiące o okrucieństwach strony ukraińskiej przedstawione zostaną szczegółowo w czasie sejmowej debaty 9 lipca 1919 roku”.

Kto tu jest strategicznym partnerem kogo i w czym?

Po II wojnie światowej granice polityczne Europy Wschodniej uległy zmianie i przez to miały miejsce wysiedlania ludności, w tym takĹźe PolakĂłw. Z KresĂłw wojna – pierwsza okupacja sowiecka 1939-41, okupacja niemiecka 1941-44 i rzezie PolakĂłw przez UkraińcĂłw oraz ponownie okupant sowiecki po wojnie wypędziły prawie 3 miliony PolakĂłw, z terenĂłw, ktĂłre po upadku Związku Sowieckiego należą przez sadyzm historii i dzięki JĂłzefowi Stalinowi – jednemu z największych zbrodniarzy w dziejach ludzkości do Ukrainy, Białorusi i Litwy. Na pewno polskie Kresy nie należą do Ukrainy, Białorusi i Litwy w imię sprawiedliwości dziejowej! Bo trudno uznać Stalina za narzędzie tej sprawiedliwości. To prezent od Szatana i jemu powinni Ukraińcy (a nie jakiemuś Stepanowi Banderze, ktĂłry w tym kierunku NIC nie zrobił), Białorusini i Litwini wznieść niebosiężny Pomnik Wdzięczności w swojej stolicy i jego ogłosić patronem swoich państw.
Pod koniec sierpnia 2013 roku w Berlinie odbyły się obchody Niemieckiego Dnia Stron Ojczystych. W posłaniu do uczestników obchodów prezydent Niemiec Joachim Gauck napisał, że utrata małej ojczyzny należy do najstraszniejszych wydarzeń, jakie mogą przytrafić się człowiekowi. Prezydent podziękował wschodnim i południowo-wschodnim sąsiadom Niemiec za odbudowanie zniszczonych pomników niemieckiej historii (PAP 24.8.2013).
W granicach nowej Polski znalazły się odłączone od Niemiec ziemie na wschĂłd od Odry i Nysy ŁuĹźyckiej – starodawne ziemie piastowskie oo 800 lat o wspĂłlnej jednak historii polsko-niemieckiej. W wolnej od 1989 roku Polsce nie fałszuje się historii tych ziem, wspiera mniejszość niemiecką, a takĹźe zadbano o szereg pomnikĂłw niemieckiej historii tych ziem.
Niestety, na Ukrainie, Białorusi i Litwie, ktĂłre to państwa są wolne od 1991 roku ale rządzone przez ludzi zionących nienawiścią do Polski, PolakĂłw i wszystkiego co polskie, tak jak za czasĂłw sowieckich tak i dzisiaj – pomimo podpisanych z Polską traktatĂłw! - prześladuje się pozostałą tam ludność polską, wcale lub prawie wcale nie wspiera się jej działalności, w obrzydliwy sposĂłb fałszuje się polską historię tych ziem, no i nie tylko, Ĺźe nie dba się o pomniki polskiej historii na tych ziemiach, ale robi wręcz wszystko aby je zniszczyć. Przy pełnej albo prawie pełnej aprobacie wszystkich władcĂłw Polski od 1989 roku, ktĂłrzy uwaĹźają Ukrainę i Litwę za strategicznego partnera Polski. – Wychodzi na to, Ĺźe to strategiczne partnerstwo ogranicza się do tego, Ĺźe Polska jest strategicznym partnerem Ukrainy, Białorusi i Litwy w ich walce z polskością na Kresach.

Zborów, czyli ukraińska historia pełna banialuków i głupot

Jedną z miejscowości związanych bliĹźej z historią Polski i Ukrainy jest ZborĂłw. Jest ona takĹźe związana z jedną z banialuk i głupot, od ktĂłrych roi się historia pisana przez UkraińcĂłw – nacjonalistĂłw i tzw. historykĂłw. Jak chociaĹźby ta głupota, Ĺźe KrakĂłw załoĹźyli Ukraińcy (AHISTORIA 12.5.2010), czy ta, w ktĂłrą wierzą Ukraińcy po dziś dzień pisząc o tym, Ĺźe po stłumieniu powstania kozackiego 1595-96 Polacy jego przywĂłdcę Semena Najewajkę mieli upiec we wnętrzu miedzianego wołu (Wikipedia.pl), co jest i mało prawdopodobne i na co nie ma najmniejszego dowodu. Albo te, Ĺźe to Ukraińcy pobili TurkĂłw pod Wiedniem (T. Czuhłyba „Wiedeń 1683. Ukraina-Ruś w bitwie o Złote Jabłko Europy”, Narodowa Akademia Nauk Ukrainy), bolszewikĂłw w 1920 roku – tzw. „Cud nad Wisłą” (Marian Kałuski „Kresy w Ĺźyciu Polski...” Nr 49) czy Ĺźe zdobyli Monte Cassiono w 1944 roku (Marian Kałuski „Ukraiński zamach na Polskie Sanktuarium Narodowe pod Monte Cassino” Londyn 1989). ZborĂłw jest kolejnym przykładem niepowaĹźnego interpretowania niemiłych dla UkraińcĂłw faktĂłw historycznych.

Zborów to miasteczko w Małopolsce Wschodniej, na dzisiejszej tzw. Zachodniej Ukrainie, które do 1945 roku należało do Polski. Było miastem powiatowym w województwie tarnopolskim. Zborów został założony w XVI w. przez Zborowskich, szlachtę polską przybyłą na te ziemie z Małopolski i od ich nazwiska miejscowość wzięła swą nazwę. W początkach XVII w. Zborów stał się własnością Sobieskich. W 1766 roku właścicielem Zborowa został Antoni Bielski, łowczy nadworny koronny. Prawa miejskie nadał miejscowości król Władysław IV w 1639 roku. Parafia katolicka (polska), z kościołem p.w. św. Anny, została tu założona w 1627 roku przez Jakuba Sobieskiego, ojca króla Jana III, i w 1938 roku liczyła 3343 parafian. Do katolickiego dekanatu zborowskiego w archidiecezji lwowskiej należały parafie w: Bogdanówce, Jeziernej, Kokutkowcach, Milnie, Olejowie, Płauczy Małej, Pomorzanach, Trościańcu Wielkim, Załoźcach i Zarudziu (łącznie 24 000 parafian). W kościele do 1945 roku czczony był cudowny obraz Matki Bożej Zborowskiej z Jezusem w lewej ręce, który obecnie znajduje się w Lubaczowie; obraz ten brał ze sobą król Jan III Sobieski podczas wielu wypraw zbrojnych. Po zniszczeniach wojennych (wojny z Kozakami i Tatarami) w 1689 roku król Jan III Sobieski nadał miastu nowe przywileje. W 1727 roku królewicz Jakub Sobieski założył tu zakład dla ubogich, który przetrwał do 1939 roku. Według austriackiego spisu ludności z 1890 roku w Zborowie mieszkało 2297 Polaków, 1800 Rusinów/Ukraińców i 3 Niemców. W 1772 roku Zborów zajęli Austriacy. Od czasów autonomii galicyjskiej (1867 r.) do 1939 roku miastem rządzili ponownie Polacy. W 1931 roku w powiecie zborowskim mieszkało 81 413 osób, z tego 39 623 (48,7%) było Polakami, 39 174 Ukraińcami (48,1%) i 2522 Żydami. W Zborowie urodziło się szereg znanych Polaków, m.in. Maksymilian Baranowski (ur. 1920), poeta; Korneli Juliusz Heck (1860-1911), historyk literatury, wydawca, bibliofil, redaktor; Jerzy Macieliński (1910-1973), znany działacz akademicki we Lwowie i po wojnie polonijny w Anglii; Szczepan Zimmer (1903-1984), pedagog, po wojnie szef szkolnictwa polskiego w Niemczech.

ZborĂłw przeszedł na zawsze do historii Polski przez dwa wydarzenia historyczne z 1649 roku: oblężenie miasta i ugodę zborowską. Podczas powstania KozakĂłw pod wodzą Bohdana Chmielnickiego, ktĂłre wybuchło na ukrainnych Dzikich Polach w maju 1648 roku, Kozacy, wspomagani przez TatarĂłw, parli na zachĂłd, zagraĹźając właściwym ziemiom polskim. 10 lipca 1649 roku armia kozacko-tatarska (ok. 200 000 KozakĂłw i 100 000 TatarĂłw) przystąpiła do oblegania ZbaraĹźa (woj. tarnopolskie, od 1945 r. Ukraina), ktĂłrego broniło wojsko koronne (polskie) w sile 9-15 tys. Ĺźołnierzy. WĂłwczas krĂłl Jan Kazimierz na czele armii polskiej, liczącej 15-20 tys. Ĺźołnierzy (wojska zaciężne i pospolite ruszenie nie dokończone jeszcze), pospieszył z odsieczą ZbaraĹźowi. Przez pośpiech o przeciwniku nie wiedziano nic. Przybyłe do Zborowa wojsko polskie zostało niespodziewanie otoczone przez przewaĹźające siły kozacko-tatarskie, złoĹźone z części sił oblegających ZbaraĹź, ktĂłre wyszły naprzeciw wojskom krĂłlewskim i w dniach 15-16 sierpnia 1649 roku doszło tu do krwawej bitwy. W pierwszej fazie bitwy Tatarzy, dowodzeni przez chana Islam Gireja, razili chorągwie jazdy polskiej, jednak dzięki silnemu ogniu piechoty i czeladzi obozowej Polacy odparli atak nieprzyjaciela w walce trwającej do późnego wieczora. W nocy cała armia polska skoncentrowała się na prawym brzegu rzeki Strypy i usypano wały. PołoĹźenie armii krĂłlewskiej było jednak ciężkie. Jedni radzili przebicie się i ucieczkę, inni dalszy bĂłj i jednoczesne rozpoczęcie rokowań w chanem krymskim. KrĂłl przychylił się do drugiej rady, ktĂłra okazała się bardzo dobra. Rankiem 16 sierpnia Tatarzy zaatakowali prawe skrzydło wojsk polskich, a Kozacy Chmielnickiego front i tyły wojska polskiego. Kozacy wdarli się nawet do miasta i na szańce lewego skrzydła, jednak w ciężkiej walce zostali odparci. W tym samym czasie kanclerz Jerzy Ossoliński przekupił chana krymskiego, ktĂłry zmusił Chmielnickiego do wszczęcia rokowań z krĂłlem. Chan bowiem niechętnie patrzył na rosnącą potęgę Chmielnickiego, a tym bardziej nie Ĺźyczył sobie powstania niepodległego i silnego państwa ukraińskiego. Chciał takĹźe rozgrywać z korzyścią dla siebie konflikt polsko-kozacki. Dlatego nie Ĺźyczył sobie takĹźe pełnego poddania KozakĂłw i Ukrainy Polsce. Tataram najlepiej odpowiadał stan anarchii na ziemiach ukrainnych. Dlatego w porozumieniu z Polakami zażądał podniesienia liczby kozakĂłw regestrowych do 40 000, a dla siebie zaś corocznej daniny nazywanej „Ĺźołdem” w zamian za co zobowiązał się udzielać Polsce pomocy. Chmielnicki ze swej strony zażądał nadania kozakom regestrowym przywilejĂłw szlacheckich, a na siedzibę wojewĂłdztw: bracławskiego, czernihowskiego i kijowskiego (zwróćmy uwagę na to, Ĺźe nie zgłaszał pretensji do Ziemi Lwowskiej i Wołynia! ), usunięcia z tych wojewĂłdztw jezuitĂłw i ĹťydĂłw, powołanie prawosławnego metropolity kojowskiego do senatu koronnego (polskiego) i rozdanie urzędĂłw w trzech wojewĂłdztwach kozackich (a nie ukraińskich z nazwy!) wyłącznie szlachcie prawosławnej. Chmielnicki nie osiągnął jednak najwaĹźniejszego swego celu – powstania niezaleĹźnego państwa kozackiego, a gwarantem jego swobĂłd został chan, od ktĂłrego został całkowicie uzaleĹźniony. Dlatego twierdzenie kanclerza Ossolińskiego, Ĺźe dzięki zawartej ugodzie zborowskiej chan tatarski wzięty został na Ĺźołd Rzeczypospolitej było zasadne. - Ugoda zborowska nie zadowoliła jednak Ĺźadnej ze stron i wkrĂłtce okazała się nierealną.

Współcześni historycy ukraińscy, a właściwie nacjonalistyczni propagandziści, uwaĹźają, Ĺźe bitwa pod Zborowem była wielkim triumfem kozackiego oręża, co jest kompletnym nonsensem. Wielkim triumfem, czy chociaĹźby zwycięstwem kozackiego oręża byłaby wĂłwczas, gdyby Chmielnicki pokonał wojska polskie, co nie miało miejsca. W swej głupocie historycy ukraińscy brną nawet dalej twierdząc, Ĺźe tylko zdrada TatarĂłw, ktĂłrzy ułoĹźyli się z krĂłlem polskim spowodowała, Ĺźe Kozacy zostali zatrzymani prawie u wrĂłt zwycięstwa (było to takĹźe twierdzenie historiografii sowieckiej, a za nią w Polsce Ludowej) i przez to krĂłl nie dostał się do niewoli Chmielnickiego i – najgłupsze z wszystkich twierdzeń - cała Rzeczpospolita przez to nie legła u stĂłp kozackiego hetmana. PrzecieĹź nawet klęska PolakĂłw pod Zborowem i wzięcie krĂłla do niewoli wcale nie musiało i na pewno nie doprowadziło by do upadku Polski, do jej opanowania i ujarzmienia przez KozakĂłw Chmielnickiego. PrĂłbowali tego Szwedzi kilka lat później, w latach 1655-60, i to im się nie udało. A szwedzka armia była wĂłwczas chyba najlepsza w Europie, gdy tymczasem Kozacy byli zwykłymi niezdyscyplinowanymi rozpijaczonymi bandziorami – rzezimieszkami, ktĂłrym, poza nielicznymi, wcale na Ĺźadnej Ukrainie nie zaleĹźało. Nawet Chmielnicki jak rozpoczął powstanie to wyruszył na nie z polskimi sztandarami i miało ono wĂłwczas charakter społeczny a nie narodowowyzwoleńczy! Jedynie nad czym gĂłrowali Kozacy nad Polakami to liczebnością. Jednak i ona często niewiele znaczyła w bitwach z regularnym i patriotycznie nastawionym wojskiem, czego najlepszym dowodem jest klęska, jaką znacznie liczniejszym Kozakom zadały wojska polskie (100 tys. KozakĂłw, 57 300 PolakĂłw) w bitwie pod Beresteczniem, stoczonej 28-30 czerwca 1651 roku. Jak pisze Marek A. Koprowski (Kresy.pl, 30.8.2008) „Choć moĹźna istotnie spierać się o detale bitwy pod Zborowem i sensu zawartej po niej ugody, to jedno wydaje się całkiem pewne. Nie była triumfem Chmielnickiego, on sam ukorzył się nawet przed krĂłlem. Długo nie chciał teĹź zaakceptować kapitulanckiej rzekomo ugody. Ta umoĹźliwiała bowiem oswobodzenie ZbaraĹźa i przygotowanie się Polski do ostatecznej bitwy. ZborĂłw był wstępem do Beresteczka (gdzie rozgromiono KozakĂłw – m.k.). Jak znakomicie udowodnił to Władysław A. Serczyk na stronach „Historii Ukrainy”, scholastyczne rozwaĹźania na temat skali zborowskiego kompromisu nie mają sensu i zwrĂłcił uwagę, Ĺźe ugoda była kompromisem, z ktĂłrego nietrwałości zdawały sobie sprawę wszystkie strony. Podpisały ją, bo była koniecznością - Tertium non datur - trzeciego wyjścia nie było...”.

Polskie osiedle Bronisławka na Polesiu Wołyńskim i jego powiązania z wileńskim grobem marsz. Józefa Piłsudskiego

Polesiem Wołyńskim nazywa się tereny które przed wojną stanowiły duży powiat sarneński oraz północne tereny powiatu kostopolskiego. Na początku XIX w. były to tereny w dużym stopniu dziewicze, słabo zaludnione. Dlatego przystąpiono do ich większego skolonizowania. Osiedlano tu oraz osiedlali się tu także Polacy. W ten sposób powstały tutaj w tym okresie dość liczne kolonie polskie. Jedną z nich była kolonia Bronisławka, leżąca na północ od Huty Starej w gminie Ludwipol, w powiecie kostopolskim. Tereny te, leżące na wschód od rzeki Słucz nazywano także Zasłuczem. Na początku w XIX wieku osiedliły się w niej rodziny Bronowickich, Kuriatów i Żygadłów, a w 2 połowie XIX w. również Dziębowskich, a potem jeszcze kilka innych rodzin, m.in. Dudkowscy, Jaworscy, Kostrzyccy, Stalscy, Prychodźkowie, Litwińczuki, Brusiłowie. Kolonia się rozrosła i według pierwszego polskiego spisu ludności przeprowadzonego we wrześniu 1921 roku w Bronisławce było już 47 zagród zamieszkanych przez 308 osób, z których 296 było Polakami, jedna rodzina była ukraińska i jedna niemiecka. Do przymusowego wysiedlenia Polaków przez Sowietów z Kresów do jałtańskiej Polski w 1945 roku było w Bronisławce ponad 60 zagród, liczących 350 stałych mieszkańców narodowości polskiej. Polacy tutejsi, którzy byli katolikami należeli do erygowanej w 1924 roku wielkiej obszarowo parafii w Potaszni (5227 wiernych w 1938 r.).

Z przedwojenną Bronisławką i jej mieszkańcami związana jest historia pomnika nagrobnego „Matka i Serce Syna” marsz. JĂłzefa Piłsudskiego (zmarłego w maju 1935 r.) na Cmentarzu Rossa w Wilnie. Jego architekci i inĹźynierowie mieli kłopot ze znalezieniem odpowiedniego kamienia nadającego się do przykrycia grobowca. Nie mogli go znaleźć w kamieniołomach wołyńskich, włącznie z największym w Janowej Dolinie. Zaczęto więc szukać na polach okolicznych wiosek pełnych granitowych kamieni i głazĂłw. Wtedy podczas lustracji pĂłl Bronisławki znaleziono wreszcie odpowiedni głaz-materiał na płytę nagrobną. Okazało się jednak, Ĺźe do wydobycia dziewiętnastotonowego kamienia brakowało odpowiedniego sprzętu. Wtedy swoją pomoc zadeklarowali chłopi bronisławscy. Całkowicie bezpłatnie przygotowali specjalny kołowrĂłt z sosnowych bali, za pomocą ktĂłrego moĹźna było wyrwać z ziemi tak wielki głaz. Następną operacją było przetaczanie na okrąglakach - z powodu braku platformy o odpowiedniej nośności i braku drogi - kamienia z Bronisławki do stacji kolejowej (wąskotorowej) w Moczulance. Operacja trwała 14 dni, w jej trakcie dla skrĂłcenia trasy musiano wyciąć 850 m lasu na drodze do stacji. Podczas przetaczania głazu zasypano teĹź rzeczkę płynącą zaraz za wsią. Ze stacji w Moczulance przetransportowano kamień do stacji kolei normalnotorowej w Rokitnie (pow. Sarny), stamtąd zaś juĹź na specjalnej platformie do Warszawy, gdzie przekazano go do zakładu kamieniarskiego Bolesława Sypniewskiego. Po obrĂłbce kamienia oszlifowana płyta ważąca teraz 10 ton została 30 kwietnia 1936 roku wyekspediowana do Wilna, gdzie Ĺźołnierze 3.p.a.c. i 3. pułku saperĂłw wykonali ostatnią pracę, tzn. przykryli płytą gotowy juĹź grobowiec (W. Wiernic Dzieje granitowego głazu „Gazeta Polska”, Warszawa 12 V 1937).

W okresie rzezi PolakĂłw na Wołyniu przez nacjonalistĂłw ukraińskich w 1943 roku Bronisławka naleĹźała do systemu samoobrony polskiej związanej ze Hutą Starą, ktĂłry z pomocą oddziału partyzanckiego Armii Krajowej por. Władysława Kochańskiego „Bomby”, a potem takĹźe sowieckiej partyzantki, ktĂłra zwalczała bandy nacjonalistĂłw ukraińskich, przetrwał do końca walk z Ukraińcami w 1944 roku. Bronisławka stała się wĂłwczas duĹźym skupiskiem uciekinierĂłw z innych polskich osiedli zagroĹźonych przez ukraińskie bandy.

Jednak dni polskiej Bronisławki były juĹź policzone – przetrwała tylko do lata 1945 roku, tj. do czasu wysiedlenia wszystkich PolakĂłw z Wołynia do jałtańskiej Polski, czyli Polski bez KresĂłw. Rodziny wraz ze swym dobytkiem były ładowane do wagonĂłw kolejki wąskotorowej w Moczulance i przewoĹźone do Rokitna, skąd w wagonach towarowych sowieckiej kolei zostały przetransportowani na Ziemie Zachodnie Polski. Większość mieszkańcĂłw Bronisławki i w ogĂłle Zasłucza osiedliła się na Dolnym Śląsku. Zaraz po wysiedleniu PolakĂłw – w jakiejś wprost barbarzyńskiej pasji niszczenia wszystkiego co było polskie - zabudowania kolonii Bronisławka zostały dokumentnie zniszczone (podobnie zrobiono z kościołem bronisławczan w Potaszni), a ona sama obecnie nie istnieje dziś nawet z nazwy. Tylko na niektĂłrych współczesnych ukraińskich mapach turystycznych teren byłej Bronisławki zaznaczany jest jako „Uroczysko Bronisławka”.

Kresy: wiara w Bożą sprawiedliwość

W tomie XV „Tek historycznych” (1966 r.), ktĂłre wydawało Polskie Towarzystwo Historyczne na ObczyĹşnie (Londyn), została wydrukowana praca dra Witolda Dzięcioła pt. „Tysiąclecie związku Ziemi Czerwieńskiej z Polską” (chodzi o Ziemię Lwowską –m.k.), ktĂłrą autor zakończył jakĹźe wymownym wywodem: „Wschodnia Polska w ostatniej wojnie została zniszczona. Nieprzyjaciel tu szalał najbardziej. Ta Polska jest symbolem tragedii ściągniętej na ludzkość przez siły ciemności. Triumf wielkiego zła w świecie został przypieczętowany nieprawością popełnioną na tej ziemi. Polacy poświęcili wszystko dla Wschodniej Polski. Gdyby na plany nieprzyjaciół względem tej ziemi się zgadzali, los Polski byłby znośniejszy. Armia polska, ktĂłra tyle zwycięstw odniosła na Zachodzie, rekrutowała się przewaĹźnie z KresĂłw Wschodnich. Ta armia oraz milionowa rzesza polskiej emigracji złoĹźyły z siebie pełną ofiarę, poświęcając siebie i swoje dzieci dla Wschodniej Polski, skazanej na zatratę. Ta całopalna ofiara nie poszła na marne. Nad historią panuje BĂłg. I On tak dzieje ludzkie pokieruje, Ĺźe ziemie te do Polski nie tylko wrĂłcą, ale i staną się pomostem lepszego zrozumienia i przyjaĹşni pomiędzy pobratymczymi narodami. Tak było juĹź przedtem. Im większa była klęska, tym większe będzie ostateczne zwycięstwo”.

Rękopis „Pana Tadeusza”

Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie to poemat pisany wierszem - polska epopeja narodowa z elementami gawędy szlacheckiej, ktĂłrej akcja toczy się na NowogrĂłdczyĹşnie (po 1945 r. na Białorusi), napisana w latach 1832-34 przez Adama Mickiewicza (1798 – 1855) i wydana w dwĂłch tomach w 1834 roku w ParyĹźu przez Aleksandra Jełowickiego. W 1871 roku syn Adama Mickiewicza – Władysław Mickiewicz sprzedał rękopis Pana Tadeusza hrabiemu Stanisławowi Tarnowskiemu (1837 – 1917 KrakĂłw), ktĂłry w późniejszych latach był historykiem literatury i krytykiem literackim, profesorem i rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz prezesem Akademii Umiejętności w Krakowie. Stanisław Tarnowski umieścił rękopis Pana Tadeusza w zamĂłwionej przez niego specjalnej ozdobnej szkatule z mahoniu i kości słoniowej, ktĂłrą wykonał w 1873 roku lwowski artysta JĂłzef Brzostowski. Przez 68 lat rękopis znajdował się w zbiorach hrabiĂłw Tarnowskich w Dzikowie koło Tarnobrzegu. Z powodu zbliĹźającej się wojny Tarnowscy w 1939 roku zabytek zdeponowali w polskim Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Lwowie. Wiosną 1944 roku z polecenia niemieckich władz we Lwowie przeprowadzono ewakuację do Krakowa najcenniejszych rękopisĂłw Ossolineum (ok. 2300 jednostek, w tym rękopisy Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego) i dyplomĂłw (ok. 2200 jednostek), ktĂłre w lipcu tego samego roku zostały przewiezione do Adelina (Zagrodna) koło Złotoryi na Dolnym Śląsku. Po wojnie zbiory te, włącznie z rękopisem Pana Tadeusza, zasiliły reaktywowaną we Wrocławiu lwowską Bibliotekę Ossolineum (w ogĂłle Zakładu Narodowego im. Ossolińskich). W 1999 roku w wyniku negocjacji z rodziną hrabiĂłw Tarnowskich rękopis Pana Tadeusza przeszedł na własność Zakładu Ossolińskich za cenę 200 tysięcy dolarĂłw amerykańskich, ocenianą na 1/3 rzeczywistej wartości dzieła. W 2006 roku podjęto decyzję utworzenia osobnego Muzeum „Pana Tadeusza” (eksponowane mają być tu takĹźe pamiątki związane przede wszystkim z epoką romantyzmu europejskiego i polskiego) w Kamienicy Pod Złotym Słońcem w Rynku wrocławskim.

Miłość JĂłzefa Piłsudskiego do ziemi rodzinnej – Wileńszczyzny i Wilna, czyli Marszałek miał większe prawa do Wilna niĹź Ăłwczesny prezydent Litwy Antanas Smetona.

Marszałek i w latach 1919-22 Naczelnik Państwa Polskiego JĂłzef Piłsudski urodził się 5 grudnia 1867 roku w majątku jego rodzicĂłw – JĂłzefa Wincemtego i Marii z BillewiczĂłw w Zułowie koło Podbrodzia w okresie międzywojennym w powiecie święciańskim w wojewĂłdztwie wileńskim, a ochrzczony został 15 grudnia 1867 roku pobliskim kościele pw. św. Kazimierza w Sorokpolu (wydarzenie to upamiętnia umieszczona w kościele tablica pamiątkowa w języku polskim). Od 1874 roku Piłsudscy mieszkali w Wilnie, gdzie JĂłzef ukończył szkołę podstawową i gimnazjum, po czym wyjechał na studia do Charkowa (dziś Ukraina). Wracał jednak często do swego rodzinnego Wilna. Na stałe Piłsudski powrĂłcił do Wilna 1 lipca 1892 roku. Tam związał się z polskim ruchem socjalistycznym, zostając wileńskim korespondentem czasopisma konspiracyjnego „Przedświt”, a od lutego 1893 roku działał w tzw. Litewskiej Sekcji Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), skupiającej socjalistĂłw polskich głównie z Wilna, Grodna i Białegostoku. W 1894 roku został przedstawicielem Sekcji Litewskiej w nowo powstałym Centralnym Komitecie Robotniczym PPS i został redaktorem naczelnym jego organu prasowego „Robotnika” od nr 7, ktĂłry był drukowany najpierw w Lipniszkach koło Lidy, a od 1895 roku w Wilnie. Piłsudski opuścił Wilno w 1896 roku, przenosząc się do Warszawy, gdzie stawał się jednym z czołowych działaczy politycznych tego okresu. Z Wilnem i Wileńszczyzną nie zrywał jednak kontaktu, udając się tam zawsze nielegalnie. 26 września 1908 roku dowodził udaną akcją pod Bezdanami koło Wilna, czyli napadem na rosyjski pociąg pocztowy, przewożący pieniądze polskich podatnikĂłw (200 tys. rubli) z KongresĂłwki do Petersburga, aby car miał za co hulać. Po akcji musiał uciekać z Warszawy do Lwowa, ale i tam pamiętał o swoich rodzinnych stronach. Dlatego kiedy w listopadzie 1918 roku odrodziła się Polska i Piłsudski został Naczelnikiem Państwa, robił wszystko, aby arcypolskie Wilno i Wileńszczyna, ktĂłre chcieli zagarnąć Litwini i rosyjscy bolszewicy znalazła się w granicach państwa polskiego. Chyba zrozumiała jest miłość JĂłzefa Piłsudskiego do ziemi rodzinnej i do polskiego Wilna i Wileńszczyzny. Mieliśmy do tego miasta i tej ziemi największe prawa. A juĹź na pewno Piłsudski – syn tej ziemi miał większe prawa do niej niĹź np. Ăłwczesny prezydent Litwy Antanas Smetona, ktĂłry pochodził z Litwy Kowieńskiej, tak jak wszyscy inni (poza jednym) politycy litewscy.

W Londynie w 1936 roku ukazał się w druku dziennik sir Esme Howarda, jednego z twĂłrcĂłw angielskiej polityki w latach 1900-1930 pt. Theatre of life by Lord Howard of Penrith. W dzienniku wspomina on m.in. trzy rozmowy z JĂłzefem Piłsudskim w okresie od 18 lutego do 30 marca 1919 roku. Głównym tematem tych rozmĂłw była kwestia wileńska. Howard cytuje wypowiedĹş Piłsudskiego: „Och, powiedział on, czy Pan będzie mĂłgł zrozumieć, co ja czuję dla moich stron rodzinnych w pobliĹźu Wilna na Litwie. Nigdzie nie mogę być naprawdę szczęśliwy jak tylko tam”. Dalej Piłsudski opowiadał, Ĺźe będąc wygnańcem ściganym przez carską policję duĹźo ryzykował, ale mimo to odwiedzał swe strony rodzinne, choć tam mĂłgł być z łatwością rozpoznany. W rozmowie odbytej 1 marca Piłsudski ponownie „mĂłwił głównie o kwestii litewskiej” i pochwalił się, Ĺźe wśrĂłd swoich przodkĂłw ma rĂłwnieĹź takiego, ktĂłry w XVI wieku podpisał akt „wielkiej unii” z Polską. Rozmowa poĹźegnalna (30 marca) była bardzo długa. Omawiano duĹźo spraw, w tym takĹźe ponownie sprawę Wilna i Litwy. Howard zanotował w swoim dzienniku: „Jego miłość dla rodzinnego Wilna jest wprost wzruszająca”.

Marian Kałuski

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt