Środa 24 Kwietnia 2024r. - 115 dz. roku,  Imieniny: Bony, Horacji, Jerzego

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 09.06.13 - 23:39     Czytano: [1583]

Dział: Co w prasie piszczy

Wyrwani z dołów śmierci

Za rok na Powązkach ma powstać kwatera, w której spoczną wydobyte z dołów śmierci szczątki żołnierzy antykomunistycznego podziemia.

Kolumna karawanów wiozących 83 trumienki ze szczątkami ofiar zamordowanych w więzieniu mokotowskim odjechała wczoraj z wojskowych Powązek na cmentarz Północny w Warszawie. Tam w specjalnych pomieszczeniach cmentarnych wyrwani ziemi bohaterowie Polskiego Państwa Podziemnego i antykomunistycznej konspiracji powojennej będą czekać na godny pogrzeb.

Wczoraj zakończył się drugi etap prac w kwaterze „Ł” prowadzonych przez archeologĂłw, historykĂłw, genetykĂłw i lekarzy sądowych. – Te prace są dla nas, ktĂłrzy czekamy na ich wyniki, waĹźne, ale dla naszej młodzieĹźy to drogowskaz na całe Ĺźycie. Ci, ktĂłrzy są w tych trumienkach, wszystko, co mieli, oddali Polsce, a więc swoje Ĺźycie – mĂłwiła Zofia Pilecka-Optułowicz, cĂłrka rotmistrza Witolda Pileckiego, ktĂłra czeka na wyniki badań genetycznych.

Drewniane trumienki ze szczątkami ofiar nieśli m.in. szef powązkowskiej ekipy prof. Krzysztof Szwagrzyk, prezes IPN Łukasz Kamiński, minister sprawiedliwości Marek Biernacki, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Krzysztof Kunert, przedstawiciele ordynariatĂłw polowych Wojska Polskiego i organizacji kombatanckich, w tym gen. Janusz Brochwicz-Lewiński „Gryf”, Zofia Pilecka-Optułowicz, archeolodzy z ekipy prof. Szwagrzyka, przedstawiciele środowisk kibicowskich, korporacji akademickich, uczestnicy Rajdu Katyńskiego. Ludzie rzucali im pod nogi kwiaty. Kondukt odjechał z warszawskich Powązek Wojskowych w asyście kilkudziesięciu motocyklistĂłw Rajdu Katyńskiego. WzdłuĹź alei cmentarnej ustawił się szpaler kombatantĂłw, harcerzy, członkĂłw grup rekonstrukcji historycznych z odpalonymi racami.

W przyszłym roku rozpoczną się prace związane z budową na terenie kwatery „Ł” panteonu narodowego. Miejsca godnego pochĂłwku bohaterĂłw narodowych, ofiar komunistycznego terroru.

– Obraliśmy drogę zamieniającą te doły śmierci w groby wojenne ofiar wojen i totalitaryzmu komunistycznego otaczane opieką Rzeczypospolitej. Czynimy to z ogromnym opóźnieniem, ale w przyszłym roku zbudujemy tutaj wspaniałą kwaterę – zapowiedział prof. Andrzej Kunert.

– Budowa takiego miejsca jest sprawą wagi państwowej. Decyzje co do planĂłw budowy i charakteru tej nekropolii powinny zapaść na najwyĹźszym szczeblu państwowym. Inaczej sobie tego nie wyobraĹźam – podkreśla prof. Krzysztof Szwagrzyk, pełnomocnik prezesa IPN ds. poszukiwań miejsc pochĂłwku ofiar terroru komunistycznego. Podczas wczorajszych uroczystości kilkakrotnie witały go głośne brawa.
– Odprowadzenie szczątkĂłw wyrwanych ziemi to moment wyjątkowy. Modlitwa, przemĂłwienia, zaduma, refleksja, poczty sztandarowe, młodzieĹź, wolontariusze, rĂłwnieĹź z zagranicy, ludzie, ktĂłrzy tutaj przyszli – to daje podstawę, by uznać, Ĺźe uroczystość ta ma wyjątkowy charakter. Osoby, ktĂłre przez tyle lat były pozbawione honorĂłw, zostały z naleĹźytymi honorami odprowadzone – mĂłwił prof. Szwagrzyk.

Na Powązki nie przyszedł prezydent, ograniczył się jedynie do przesłania listu. Nie było premiera ani ministra obrony. Bronisław Komorowski napisał, że widzi potrzebę utworzenia muzeum dokumentującego zbrodnie komuny.

Prezes IPN dr Łukasz Kamiński podkreślił, Ĺźe kwatera „Ł”, choć miała być miejscem hańby, stała się juĹź dziś jednym z najwaĹźniejszych miejsc na mapie polskiej pamięci. – Stoimy nad szczątkami, ktĂłre na zawsze miały być anonimowe. Dziś udaje się nam przywracać im toĹźsamość. Dziś są oni w panteonie naszych narodowych bohaterĂłw – zaznaczył.

Instytut Pamięci Narodowej we współpracy z Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Ministerstwem Sprawiedliwości od 13maja br. prowadził na terenie wojskowych Powązek drugi etap prac archeologiczno-ekshumacyjnych. Do 4 czerwca wydobyto szczątki 83 osób, odnajdywanych najczęściej w dołach mieszczących od dwóch do sześciu skazańców. Większość z nich nosiła ślady po katyńskiej metodzie uśmiercania, niektórzy mieli skrępowane z tyłu ręce. Najwięcej szczątków wydobyto spod zdemontowanej asfaltowej drogi, przebiegającej pośrodku dawnego pola więziennego. Cennym wynikiem prac jest ustalenie granic i powierzchni kwatery znajdującej się od 1948 r. w wyłącznej dyspozycji więzienia przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.

Minister sprawiedliwości złoĹźył wczoraj deklarację, Ĺźe państwo będzie poszukiwało wszystkich, ktĂłrzy zostali zamordowani. – Aby nie było Ĺźadnej zaginionej mogiły – oświadczył. Prezes IPN deklaruje, Ĺźe prace będą kontynuowane.

–Począwszy od SłuĹźewa, gdzie informacje są dobrze potwierdzone. Chcielibyśmy, aby nie było zbyt duĹźych przerw między tymi badaniami, tym bardziej Ĺźe są one konieczne. Na pewno rozpoczną się pod koniec lata – informuje Łukasz Kamiński.
Zapowiada również powrót ekipy badawczej na Łączkę. Być może poszukiwania pod nowymi grobami będą przypominały prace górnicze.
– Tak to moĹźe wyglądać, przy obecnie posiadanym sprzęcie poszukiwania były teraz niemoĹźliwe – przyznaje Kamiński. –

Chcemy tu wrĂłcić moĹźliwie szybko, ale działań, ktĂłre trzeba podjąć, by ponownie wbić łopatę, trzeba wykonać bardzo duĹźo – mĂłwi prof. Krzysztof Szwagrzyk.
Prezes IPN przypomina, że podobne prace archeologiczno-ekshumacyjne prowadzono również w kilku innych miejscach w Polsce, ale nie przyniosły spodziewanego rezultatu.
– Opieramy się często na strzępach informacji. Będziemy poszukiwać tam, gdzie informacje na temat pochĂłwkĂłw są najbardziej wiarygodne. Im wiarygodniejszy przekaz historyczny, tym większe szanse na skuteczność poszukiwań – tłumaczy Kamiński.

Równolegle w Polskiej Bazie Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów w Szczecinie i Instytucie Ekspertyz Sądowych w Krakowie prowadzone są badania genetyczne odnalezionych szczątków. Zgromadzono ok. 300 próbek porównawczych od osób spokrewnionych z ofiarami. Doktor Andrzej Ossowski z Zakładu Medycyny Sądowej w Szczecinie przyznaje, że teraz rozpocznie się etap prac ważny dla genetyków i lekarzy sądowych. Ich celem jest identyfikacja ofiar.

– Prace ekshumacyjne, ktĂłre moĹźna zobaczyć, to jednak tylko dziesiąta część działań, ktĂłre są do przeprowadzenia. DuĹźa część zespołu, ktĂłry pracował na cmentarzu, teraz będzie pracowała w laboratoriach przez następnych kilka miesięcy, a moĹźe kilka lat – mĂłwi Ossowski. W ciągu kaĹźdego miesiąca typowane są osoby do dalszych badań identyfikacyjnych. –Za miesiąc, dwa będziemy mogli ogłosić kolejne nazwiska – zapowiada specjalista.

Zespół ma docierać rĂłwnieĹź do tych rodzin, ktĂłre nie zgłosiły się jeszcze do bazy genetycznej. Celem prac archeologĂłw i genetykĂłw jest identyfikacja szczątkĂłw m.in. takich postaci jak gen. August Emil Fieldorf „Nil”, rtm. Witold Pilecki, mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” czy płk Łukasz Ciepliński „Pług” – ostatni dowĂłdca IV Komendy Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.

Dotąd zidentyfikowano szczątki siedmiu osĂłb: m.in. ppłk. Stanisława Kasznicy, ostatniego komendanta Narodowych Sił Zbrojnych, Stanisława Abramowskiego, Ĺźołnierza Armii Krajowej, Bolesława Budelewskiego „Pługa”, Ĺźołnierza Armii Krajowej i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, a takĹźe Tadeusza Pelaka „Junaka”, porucznika Armii Krajowej i WiN.

Maciej Walaszczyk
Nasz Dziennik

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt