Czwartek 28 Marca 2024r. - 88 dz. roku,  Imieniny: Anieli, Kasrota, Soni

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 19.01.12 - 11:03     Czytano: [3831]

Nowe ciekawe FAKTY z kraju i zagranicy


Pielgrzymi na Jasnej Górze

Biuro prasowe klasztoru jasnogórskiego poinformowało, że w 2011 roku 3,2 mln pielgrzymów i turystów odwiedziło Jasną Górę - najsłynniejsze polskie sanktuarium maryjne. Blisko 144 tys. osób przyszło do Częstochowy w pieszych pielgrzymkach. Jasną Górę odwiedzili pielgrzymi i turyści z kilkudziesięciu krajów świata, wśród nich hierarchowie kościelni z 21 państw, w tym tak odległych od Polski jak Filipiny, Kongo, Burkina Faso, Republika Południowej Afryki, Boliwia czy Peru.

Dyplomaci na Antypodach

Utrzymanie polskich placówek dyplomatycznych i konsularnych w Australii i Oceanii kosztuje 6,6 mln zł - tyle łącznie na rok Polska wydaje na ambasady w Canberze (Australia), konsulat w Sydney i ambasadę w Wellington (Nowa Zelandia). W gestii ambasady w Canberze są również inne państwa: Papua Nowa Gwinea, Wyspy Marshala i Wyspy Vanuatu. Łącznie z ambasadą w Nowej Zelandii polskie placówki dyplomatyczne zatrudniają na obszarze Australii i Oceanii 25 osób (Onet 24.7.2011).

G.K. Chesterton – Polska

Gilbert Keith Chesterton (1874-1936) był znanym pisarzem angielskim. W 1922 r. przeszedł z anglikanizmu na katolicyzm, co z pewnością zaowocowało tym, że z dużym uznaniem i sympatią pisał i wypowiadał się o Polsce (protestanci angielscy zawsze nas nie lubili). W 1927 r. odwiedził Polskę. Był m.in. w Warszawie, Krakowie, Częstochowie, Lwowie i Wilnie. Szereg jego książek zostało przetłumaczonych na polski, z których najpoczytniejsze to: Święty Franciszek z Asyżu (1923) – 6 wydań, Człowiek, który był Czwartkiem (1908) – 5 wydań, Latająca gospoda (1914) – 4 wydania, Napoleon z Notting Hill (1904) i Ortodoksja (1908) – po 3 wydania. Inne jego książki miały po dwa lub jednym polskim wydaniu.

Szkoły jezuickie

Pierwsze kolegium jezuickie w Polsce zostało założone w Braniewie w 1565 r. Następne kolegia jezuickie powstały w Pułtusku (1566), Wilnie (1570), Poznaniu (1575), Kaliszu (1583) i we Lwowie (1585). Do końca XVI wieku na ziemiach Rzeczypospolitej powstało 12 kolegiów, w połowie XVII w. było ich już ok. 40, w XVIII w. 51. 1 kwietnia 1579 r. król Stefan Batory nadał kolegium jezuickiemu w Wilnie statut uniwersytecki. Nowa szkoła pod nazwą Akademii Wileńskiej była pierwszym uniwersytetem w Wielkim Księstwie Litewskim i drugim (po Akademii Krakowskiej) uniwersytetem w Polsce. Pierwszym rektorem Akademii Wileńskiej był Piotr Skarga. W 1661 r. powstała jezuicka Akademia Lwowska, a w latach 1811-20 działała jezuicka Akademia Połocka (Połock, obecnie Białoruś).

Zamek Książ

Trzecim co do wielkości zamkiem w Polsce jest zamek Książ koło Wałbrzycha na Dolnym Śląsku (ma 400 pokoi). Ma on piastowskie korzenie. Od XIII w. do 1392 r. należał do piastowskich książąt świdnicko-jaworskich. Matką ostatniego władcy tego księstwa, Bolka II, była Kunegunda, córka króla Władysława Łokietka. Od 1508 r. zamek był w rękach książąt Hochbergów. W 1941 r. zamek skonfiskowały władze niemieckie za to, że jeden z nich - Jan Henryk XVII Hochberg walczył przeciwko Hitlerowi w armii brytyjskiej, a jego brat Aleksander w wojsku polskim.

Perły Barbary Radziwiłłówny

Królowa polska Barbara Radziwiłłówna (1520-1551) była żoną króla Zygmunta Augusta (1520-1572). Na jej portretach rzucają się w oczy wspaniałe sznury olbrzymich pereł. Perły te zostały skradzione zaraz po śmierci króla. Królowa angielska Elżbieta I (1533-1603) poleciła nabyć je swoim agentom w Polsce. Po niej w drodze działów spadkowych właścicielami pereł byli królowie hanowerscy (Niemcy), a obecnie są książęta badeńscy (Niemcy).

Pomógł Hitlerowi

W latach 1937-40 premierem Wielkiej Brytanii był Arthur Neville Chamberlain. Był to okres wzrostu potęgi hitlerowskich Niemiec. Jednocześnie Londyn mało się zbroił. Toteż był on zwolennikiem porozumienia z Niemcami i ustępstw na ich rzecz. Był jednym z głównych inicjatorów układu monachijskiego (1938), tj. rozbioru Czechosłowacji. Hitler chciał jednak więcej i jego polityka zapowiadała wejście na drogę podbojów. Po zaborze od Litwy Kraju Kłajpedzkiego, Hitler zwrócił się ku Polsce. W oświadczeniu z 31 marca 1939 r. Chamberlain udzielił w imieniu rządu brytyjskiego gwarancji niepodległości Polski. Po napaści hitlerowskiej na Polskę jego rząd 3 września 1939 r. wypowiedział Niemcom wojnę. Jednak na tym się skończyło: pomocy militarnej Wielka Brytania nie udzieliła Polsce (tak jak i Francja). Francuzi nie chcieli się bić za Gdańsk, więc Hitler zmusił ich do bicia się za Paryż, z tym że Francuzi nie potrafili obronić stolicy i swej ojczyzny. Dostali tęgie lanie. A Anglikom lotnictwo niemieckie zbombardowało – obróciło w gruzy m.in. 40% wielkiego Londynu. Tak się skończyła polityka Chamberlaina-Wielkiej Brytanii, która ułatwiła Hitlerowi aneksję Czechosłowacji i przygotowanie do agresji przeciwko Polsce i podbój naszego kraju.

Holenderski opis Polski

W Amsterdamie w 1659 r. ukazał się w druku opis Polski – Regni Poloniae... descriptio z mapą Polski i planami miast, którego autorem był Holender Andreas Cellarius. Praca Cellariusa, który sam nie był w Polsce, uważana była za jeden z lepszych jej opisów w XVII w. Praca ta została przedrukowana w Warszawie w zbiorze W. Miclera de Koloff Historiarum Poloniae et Magni Ducatus Lithuaniae scriptorum... omnium collectio magna.. . (t. 1-4 1761-76).

Archidiecezja wileńska

W 1925 roku została utworzona w polskiej prowincji kościelnej archidiecezja wileńska. Miała obszar aż 53 860 km kw. i liczyła 1 485 484 katolików, głównie Polaków. Była podzielona na 30 dekanatów i 371 parafii, miała 626 księży diecezjalnych oraz 105 księży zakonnych. Wydział Teologiczny Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i Seminarium Archidiecezjane miało 127 alumnów i 2 było na studiach w Rzymie. Na terenie archidiecezji było 25 klasztorów męskich i 56 klasztorów żeńskich. Jej pasterzem w latach 1926-55 był abp Romuald Jałbrzykowski.

Polka prababką włoskiej dynastii

Piękna Franciszka Krasińska (1742 – 1796), córka starosty nowokorczyńskiego, Stanisława Krasińskiego, i Anieli z Humieckich, wojewodzianki podolskiej, wyszła za mąż w 1760 r. za królewicza Karola, syna króla polskiego Augusta III. Mieli oni córkę Marię Krystynę (1779 – 1851), która w 1797 r. wyszła za mąż za księcia Karola Emanuela Sabaudzkiego z linii Carignano. Ich synem był książę Karol Albert (1798 – 1849), król Sardynii od 1831 r. W 1849 r. abdykował on na rzecz swego syna Wiktora Emanuela II (1820 – 1878), który był królem Sardynii od 1849 r. i pierwszym królem zjednoczonych Włoch od 1861 r. Tak więc Polka była prababką włoskiej dynastii, która zasiadała na tronie włoskim do 1947 r.

Przyjaciel Polski

Justinius Kerner (1786 – 1862) był poetą niemieckiego romantyzmu, autorem nastrojowych wierszy, które zdobyły dużą popularność. Był przyjacielem Polski, a za swoją postawę podczas Powstania Listopadowego w Polsce 1830-31 otrzymał w 1832 r. specjalne podziękowanie od Polskiego Komitetu Narodowego. Był autorem m.in. ładnej pieśni o Polsce Lied eines wandernden Polen.

Twórca nowoczesnej prasy polskiej

Pochodzący z Lachowic koło Stryja (po 1945 Ukraina) poeta, dziennikarz, publicysta i tłumacz Bruno Kiciński (1794 – 1844) jest uważany za twórcę nowoczesnej prasy polskiej, przyczyniając się do rozwoju prasy warszawskiej (założył m.in. „Tygodnik Warszawski”, „Gazetę Narodową Codzienną i Obcą”, „Kurier Warszawski”). Jednak zanim przyjechał do Warszawy, w latach 1814-16 przebywał we Lwowie, obracając się w towarzystwie młodych polskich literatów. Wyjednał zgodę gubernatora austriackiego na wydawanie we Lwowie polskiego czasopisma literackiego – „Pamiętnika Lwowskiego”, którego redaktorem został Adam T. Chłędowski.

Pierwsza polska książka kucharska

Pierwsze książki kucharskie pojawiły się pod koniec XV w. we Włoszech, potem we Francji. Za najstarszą polską książkę kucharską uchodzi książka zatytułowana Kuchmistrzostwo, wydana w Krakowie w 1544 r. w warsztacie drukarskim Unglera.

Najbogatsi Australijczycy

Oto pierwsza dziesiątka najbogatszych Australijczyków – ich majątek w miliardach dolarów: Gina Rinehart – 10.1, Andrew Forrest – 4.9, James Packer – 4.4, Harry Triguboff – 3.4, John Gandel – 3.4, Anthony Pratt – 2.7, Len Buckeridge – 2.2, Kerr Neilson – 2, David Hains – 1.9 i Kerry Stokes – 1.86 („Sunday Herald Sun”, Melbourne, 8.1.2012).

Głód i bogactwo

Każdego dnia (!) na całym świecie umiera z głodu ok. 40 000 dzieci. W tym samym czasie są jednostki, które są tak bogate, że nie wiedzą co robić z pieniędzmi. Niedawno telewizja, bodajże SBS, pokazywał złote (!) muszle klozetowe, które mogą kupić sobie bogaci ludzie. Oczywiście wśród miliarderów są także ludzie z sercem – wielcy filantropi. Ale to rzadkość. Bowiem wiadomo jest, że ten kto na 1 milion dolarów, chce mieć 5 milionów, a jak ma 5 milionów, to chce mieć 50 milionów. I tak w nieskończoność. A bieda i głód na świecie rosną z astronomiczną wręcz szybkością.

Cudowne obrazy MB

Pierwszym obrazem cudownym Matki Bożej w Polsce, który został ukoronowany w 1717 r. był obraz MB Częstochowskiej na Jasnej Górze. Oto miejscowości z ukoronowanymi obrazami MB w Polsce do końca XIX w.: Troki 1718 (po 1945 Litwa), Kodeń 1723, Sokal 1724 (po 1945 Ukraina), Podkamień 1727 (po 1945 Ukraina), Żyrowice 1730 (po 1945 Białoruś), Warszawa 1739 (u kapucynów), Łuck 1749 (u dominikanów, po 1945 Ukraina), Wilno 1750 (u bernardynek), Lwów 1751 (u dominikanów), Łąki Bratjańskie 1752, Leżajsk 1752, Chełmno 1754, Skępe 1755, Jarosław 1755, Berdyczów (ob. Ukraina), Białynicze 1761 (ob. Białoruś), Rzeszów 1763, Chełm 1765, Przemyśl 1766 (u dominikanów), Miedniewice 1767, Poczajów 1773 (po 1945 Ukraina), Lwów 1776 (katedra), Bołszowce 1777 (po 1945 Ukraina), Przemyśl 1777 (u franciszkanów), Latyczów 1778 (Ukraina), Międzyrzec Ostrogski 1779 (po 1945 Ukraina), Szydłów 1786 (Litwa), Kalisz 1794 (w kośc. Św. Józefa).

Freski z Faras

Faras to miejscowość w północnym Sudanie. Tutaj w latach 1961-64 badania przeprowadzili polscy archeolodzy pod kierunkiem prof. Kazimierza Michałowskiego w ramach ekspedycji do Nubii pod patronatem UNESCO. Polscy archeolodzy odkryli m.in. katedrę wczesnochrześcijańską, której ściany
pokryte były ponad 120 wielobarwnymi freskami głównie religijnymi w stylu bizantyjsko-koptyjskim, wykonanych techniką al secco i pochodzących z okresu od VIII do XII wieku. Wśród eksponatów przekazanych Polsce znalazły się łącznie 62 malowidła ścienne, które są dzisiaj eksponowane w Muzeum Narodowym w Warszawie. Otwarta w 1972 r. Galeria Faras w tym muzeum stanowi największą wystawę zabytków kultury nubijskiej w Europie. Są tu bezcenne freski z katedry w Faras (w tym św. Anny z VIII w.), zabytki etiopskie (m.in. krzyże procesyjne i środkowa część tryptyku pochodzącego z XVII wieku, przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem – wzorowana na ikonie z bazyliki Santa Maria Maggiore w Rzymie) oraz zabytki koptyjskie z wieków IV – XI.

Polonika na świecie

Przeciętny Polak nie zdaje sobie sprawy jak wielkie są od ponad 1000 lat powiązania Polski z całą Europą, a później także i z całym światem, jak na wiele poloników można natrafić zwiedzając Europę i świat. Kto czy ilu Polaków wie, że np. córka księcia Celje (Słowenia), Anna, była wnuczką króla Kazimierza Wielkiego i drugą żoną (1402) króla Władysława Jagiełły; że Budziszyn (Bautzen) w Niemczech zdobyła 8 maja 1945 r. 2 armia Wojska Polskiego; że w najsłynniejszej w USA sali koncertowej Carnegie Hall w Nowym Jorku, w której koncertowali najwięksi artyści świata, koncertował także Ignacy Paderewski; że słynny 38-metrowy pomnik Chrystusa Odkupiciela z 1931 r. na górze Corcovado w Rio de Janeiro, uważany za jeden z nowych siedmiu cudów świata, jest dziełem Paula Landowskiego, rzeźbiarza francuskiego polskiego pochodzenia; że siódmy pod względem wysokości szczyt świata – Dhaulagiri w Nepalu (8171 m) został zdobyty po raz pierwszy przez wyprawę szwajcarską, w której uczestniczyli m.in. Polacy: Jerzy Hajdukiewicz i Adam Skoczylas; że na granicy Konga i Ugandy w masywie górskim Ruwenzori jest szczyt Tatra (4650 m), zdobyty 22 lutego 1939 r. przez Tadeusza Bernadzikiewicza i Tadeusza Pawłowskiego i przez nich tak nazwany; że olimpijski Stadium Australia (1999) w Sydney został zaprojektowany przez polskiego architekta Edmunda Obiałę; że na Wyspie Bożego Narodzenia na Pacyfiku jest miejscowość o nazwie Poland – Polska; że od 1977 r. działa na Antarktydzie naukowo-badawcza Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego.

Nie dla repatriacji

Projekt ustawy o powrocie do Rzeczypospolitej Polskiej osób pochodzenia polskiego deportowanych i zesłanych przez władze ZSRR, pod którym podpisało się przeszło 200 000 osób, wniósł do Sejmu w grudniu 2010 r. w imieniu zmarłego pod Smoleńskiem prezesa Stowarzyszenia Wspólnota Polska Macieja Płażyńskiego jego syn Jakub. Niestety rząd Donalda Tuska nie jest zainteresowany repatriacją polskich zesłańców, głównie w Kazachstanie - w oficjalnym stanowisku sprzeciwił się przyjęciu obywatelskiego projektu ustawy repatriacyjnej. Obecnie w bazie oczekujących na repatriację RODAK zarejestrowanych jest 2,5 tys. osób, które mimo przyznania prawa do repatriacji wciąż nie mogą osiedlić się w Polsce, gdyż nie ma dla nich mieszkań. Obowiązująca od dziesięciu lat ustawa o repatriacji w praktyce jest „raczej symboliczna niż skuteczna" – napisał dr Bronisław Jan Kozłowski w opinii przygotowanej dla Biura Analiz Sejmowych. W 2001 r. państwo przyjęło tysiąc repatriantów, a w każdym kolejnym roku coraz mniej. W 2010 r. – 175. Ogółem – w ciągu dekady – 4245. Dla porównania w latach 1997 – 2000 na podstawie wcześniejszych przepisów przyjechały 1972 osoby. – Tymczasem Niemcy potrafili repatriować z terenów byłego ZSRR 300 000 swoich rodaków.

Opinie o Kościuszce

Napoleon nazwał go „bohaterem północy”; prezydent USA Thomas Jefferson „najczystszym synem wolności jakiego poznałem (...) i to wolności dla wszystkich, a nie tylko dla nielicznych i bogatych”; organizator pułku żydowskiego w powstaniu kościuszkowskim Berek Joselewicz nazywał go „posłańcem od Boga”; wielki poeta angielski Lord Byron napisał: „Kościuszko – to dźwięk , który przeraża ucho tyrana” w wierszu "The Age of Bronze" (Wiek brązu, 1823); z piekła rodem caryca Katarzyna Wielka nazwała go „bestią”; historyk francuski Jules Michelet „ostatnim rycerzem, ale pierwszym Słowianinem z nowoczesnym zrozumieniem braterstwa i równości”; generał amerykański z okresu walki o niepodległość Nathaneal Greene nazwał go „mistrzem swojej profesji”; pisarz francuski Juliusz Verne uhonorował Tadeusza Kościuszkę umieszczając jego portret w gabinecie Kapitana Nemo w książce “20 000 mil podwodnej żeglugi”; podróżnik Paweł E. Strzelecki nazwał odkryty przez siebie najwyższy szczyt Australii Mount Kosciuszko, który znajduje się na terenie parku narodowego im. Kościuszki - Kosciuszko National Park.

Pomnik Kościuszki

Polacy pomimo tego, że Tadeusz Kościuszko jest naszym bohaterem narodowym, niewiele wystawili mu pomników. W Warszawie dopiero niedawno stanął jego pomnik. Toteż warto przypomnieć jego pomnik, który już dzisiaj nie istnieje. Otóż Berezowica Mała była dużą wioską polską na terenie powiatu zbaraskiego w woj. tarnopolskim (po 1945 Ukraina). Tamtejsza parafia katolicka miała 1628 wiernych. Z wioski tej pochodzili m.in.: Mieczysław Krąpiec (1912-2008), dominikanin, filozof, tomista, profesor i wieloletni rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, oraz Zygmunt Zawirski (1882–1948), filozof i logik, profesor Uniwersytetu Poznańskiego (1928-36), następnie Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W tej wsi w 1910 r. stanął pomnik Kościuszki, wzniesiony ze składek... chłopskich! Tyle było patriotyzmu u tamtejszych Polaków – chłopów polskich! Po upadku Polski w 1939 r. pomnik został zniszczony przez Ukraińców.

„Boże, coś Polskę”

„Boże, coś Polskę” to polska, katolicka i patriotyczna pieśń religijna. Wyrosła z hymnu pochodzącego z Wołynia Alojzego Felińskiego (słowa; muzyka – Jan Nepomucen Piotr Kraszewski) na cześć cara i króla Królestwa Polskiego (Kongresowego) "Boże, zachowaj Króla" z 1816 roku. Wkrótce została przerobiona na bardzo popularną po dziś dzień pieśń religijną i patriotyczną, śpiewaną na melodię „Serdeczna matko”. Wiązana także z walką ludów o wyzwolenie, została przetłumaczona na wiele języków. W książce autora węgierskiego, przyjaciela Polski Akosa Engelmeyera pt. „Węgierski łącznik” (Warszawa 2008) czytamy: „Uważam zresztą, że postawa propolska była w tradycyjnych rodzinach częścią węgierskiego patriotyzmu. Proszę sobie wyobrazić następującą sytuację: w latach pięćdziesiątych, za czasów reżimu stalinowskiego, hymn węgierski nie był oficjalnie wykonywany - chyba że zdobyliśmy złoty medal na Igrzyskach Olimpijskich. Poza tym jednak hymn węgierski śpiewało się tylko w kościołach. Właściwie każde nabożeństwo kończyło się odśpiewaniem hymnu węgierskiego i zawsze wtedy śpiewano też po węgiersku Boże coś Polskę”.

„Sąd Ostateczny” Memlinga

Hans Memling (1435-1494) to malarz niderlandzki rodem z Niemiec, jeden z najważniejszych przedstawicieli wczesnego odrodzenia w Europie. Jego duży tryptyk Ołtarz Sądu Ostatecznego (1467-71) znajduje się w Muzeum Narodowym w Gdańsku. W czasie transportu obrazu z Brugii do Southhampton w 1473 r. wpadł on w ręce kaperów gdańskich i aż do 1945 r. był ozdobą Kościoła Mariackiego w Gdańsku. Zabrany przez Rosjan w 1945 r., został zwrócony Polsce w 1956 r., jednak nie został przekazany Kościołowi Mariackiemu, w którym jest dzisiaj jego kopia.

Tłumaczenia „Nad Niemnem”

„Nad Niemnem” to powieść pozytywistyczna kresowej pisarki polskiej Elizy Orzeszkowej (1841-1910). Ukazuje panoramę polskiego społeczeństwa XIX wieku nawiązując jednocześnie do Powstania Styczniowego 1863. W 1887 r. była publikowana w odcinkach na łamach warszawskiego „Tygodnika Ilustrowanego”, a w 1888 r. ukazała się w wydaniu książkowym. Powieść została przetłumaczona na język: białoruski, bułgarski, chorwacki, czeski, litewski, łotewski, rosyjski, serbski, słowacki i węgierski.

Ulice Kopernika

Ulice Kopernika są w wielu miastach Polski – kto wie czy nie we wszystkich oraz w niektórych większych miastach na świecie. Na dzisiejszej Ukrainie ulice Kopernika są w następujących miastach: Kijów, Lwów, Sambor, Równe, Tarnopol, Kostopol i Zdołbunów (poza Kijowem te nazwy pochodzą z okresu międzywojennego, kiedy te miasta należały do Polski), Stachanow na wsch. Ukrainie i Mukaczewo (może z czasów Czechosłowacji lub węgierskich; to miasto należy do Ukrainy dopiero od 1945 r.).

Chopinomania

Fryderyk Chopin, którego muzyka jest tak bardzo polska, należy do największych kompozytorów świata. Nie było i nie ma chyba żadnego znanego pianisty na świecie, który nie grał by jego utworów. Jednak chyba największą popularnością cieszy się on w Chinach, Japonii i Korei. Można wręcz mówić o występującej tam chopinomanii. Ktokolwiek gra na pianinie, włącznie z dzieciakami, gra Chopina. Są tam towarzystwa chopinowskie, a w Szanghaju został wzniesiony największy na świecie pomnik Chopina. Największa liczba pianistów z tych krajów zgłasza się do wzięcia udziału w Międzynarodowym konkursie im. F. Chopina w Warszawie.

Rękopis Kopernika

De revolutionibus orbium coelestium, a po polsku O obrotach sfer niebieskich – to o epokowym znaczeniu dla nauki dzieło Mikołaja Kopernika, które zawiera wykład heliocentrycznej budowy świata. Ukazało się drukiem w Norymberdze w 1543 r. Od 1541 r. rękopis tego dzieła był w posiadaniu Georga Joachima von Lauchen, najbardziej znanego z przybranego nazwiska Retyk (łac. Rheticus; 1514-1574), który był matematykiem, kartografem i twórcą przyrządów nawigacyjnych i innych. Zaprzyjaźnił się z Kopernikiem i pomagał mu w wydaniu tego dzieła. Rękopis ten później zaginął, aby odnaleźć się w Pradze Czeskiej po prawie 200 latach. W roku 1953 rząd Czechosłowacji przekazał w darze rękopis Polsce. Obecnie jest w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej.

Teatr jezuicki w Gdańsku

W 1621 r. zostało założone w Gdańsku kolegium jezuickie, w którym został zorganizowany teatr szkolny. Wystawiano w nim obok sztuk religijnych utwory pisarzy starożytnych, często w języku polskim. Teatr ten bardzo wzbogacał życie teatralne Gdańska w XVII i XVIII w.

Książka polska w Wilnie

Pierwsze druki polskie w Wilnie wyszły z drukarni katolickiej, przeniesionej z Brześcia przez M.K. Radziwiłła Siertkę. Przekazana w 1586 r. jezuitom, stała się zaczątkiem Drukarni Akademickiej (1592-1804). Jezuici prowadzili ją do 1773 r. W latach 1576-1773 ukazało się tu 2549 tytułów, z których 1080 było wydanych po polsku, 1354 po łacinie (w tym ponad połowa autorów polskich) oraz zaledwie 84 druki litewskie oraz 30 po niemiecku, francusku, łotewsku, włosku i grecku. W XVI w. ukazało się 40 tytułów polskich, 87 po łacinie i 1 po litewsku; w XVII w. 297 po polsku, 554 po łacinie i 27 po litewsku; w XVIII w. (do 1773 r.) 743 tytuły po polsku, 713 po łacinie i 56 po litewsku.

Olimpijczycy ze Lwowa

Lwów odegrał wielką rolę w historii sportu polskiego. Wiele dyscyplin sportowych ma tu swoje korzenie. We Lwowie urodziło się aż 31 polskich sportowców, którzy brali udział w Letnich i Zimowych Igrzyskach Olimpijskich. Polscy olimpijczycy ze Lwowa zdobyli łącznie 7 medali (co było jak dotychczas powyżej średniej krajowej): 4 srebrne (1924 Paryż: kolarstwo – drużynowy wyścig na 4000 m – Franciszek Szymczak, 1964 Tokio: boks – waga musza – Andrzej Olech, 1968 Meksyk: boks – waga musza – Andrzej Olech, 1972 Monachium: łucznictwo – Irena Szydłowska) i 3 brązowe (1924 Paryż: jeździectwo – indywidualny konkurs skoków – Adam Łukasz Królikiewicz, 1928 Amsterdam: drużynowy turniej szabli – Adam Stanisław Papee, 1932 Los Angeles: drużynowy turniej szabli – Adam Stanisław Papee). Tak więc Lwów na trwałe się zapisał w dziejach polskiego uczestnictwa w Igrzyskach Olimpijskich.

Marian Kałuski

Wersja do druku

Pod tym artykułem nie ma jeszcze komentarzy... Dodaj własny!

28 Marca 1892 roku
Urodził się Stanisław Dąbek, polski płk, dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża podczas kampanii wrześniowej (zm. 1939)


28 Marca 1943 roku
Zmarł w Kaliforni Siergiej Rachmaninow, rosyjski kompozytor, pianista i dyrygent (ur. 1873)


Zobacz więcej