Czwartek 28 Marca 2024r. - 88 dz. roku,  Imieniny: Anieli, Kasrota, Soni

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 23.08.09 - 11:46     Czytano: [2061]

Polska musiała

zająć Ruś Halicko-Włodzimierską w 1340 roku

Ziemią Czerwieńską (Grodami Czerwieńskimi) nazywano w zaraniu polskich czasów historycznych wschodnią część Małopolski w dorzeczu górnego i średniego Sanu, górnego Bugu i Dniestru. W późniejszych wiekach zaliczano do niej także zachodnią krawędź Podola, kotlinę górnego Dniestru i stoki Karpat Wschodnich aż po rzekę Czeremosz.

Była to pierwotnie ziemia polska, a dokładniej lechicka (z plemion lechickich powstał naród polski), gdyż zamieszkiwało ją lechickie plemię Białych Chorwatów. Potwierdza ten fakt m.in. toponomastyka najstarszych nazw geograficznych tych ziem (sprzed powstania Polski i Rusi Kijowskiej), które są polskie, jak np. Czerwień, Pełtew, Przemyśl, Wołyń czy Bełz. Ze Zbrucza wydobyto w 1848 roku posąg lechickiego bożka Świętowita.

Grody Czerwieńskie weszły w skład państwa polskiego za księcia Mieszka I (panował ok. 960-992) w naturalny sposób i nawet wcześniej niż Ziemia Krakowska! Należy tu także podkreślić, że ziemie położone nad Dniestrem i Bugiem w X – XI wieku nie tylko że nie były nazywane Rusią, ale były Rusi stale przeciwstawiane, i to w źródłach kijowskich.

Według kroniki ruskiej Nestora („Powieść doroczna”) „w roku 981 wyprawił się Włodzimierz, książę ruski, na Lachów (Ukraińcy nazywają Polaków Lachami) i zabrał im ich grody Przemyśl, Czerwień i inne” (nauka nie dała jeszcze ostatecznej odpowiedzi na to, czy w tym wypadku chodziło o Przemyśl nad Sanem czy Peremil nas Styrem na Wołyniu) – tj. Ziemię Czerwieńską. Kraj ten pograniczny stanowił od tego czasu przedmiot sporu polsko-ruskiego (ukraińskiego). W XI wieku po kilku nieudanych próbach ze strony polskiej (w latach 1018-31 i 1069-90 Ziemia Czerwieńska należała ponownie do Polski) ugruntowała tutaj swoją zwierzchność na 250 lat Ruś Kijowska. Ziemie te zostały wówczas zruszczone – objęte akcją misyjną metropolitów kijowskich i pozyskane dla wiary ruskiej, co oznaczało również przynależność jej mieszkańców do „narodowości” ruskiej. Stąd zaczęto je z czasem nazywać Rusią (od czasów króla Kazimierza Wielkiego Rusią Czerwoną, której to nazwy podłożem jest nazwa Grodów Czerwieńskich – Czerwonych). W okresie rozbicia dzielnicowego na Rusi (XII-XIV wiek) ziemie te stanowiły Księstwo Halickie, a potem Halicko-Włodzimierskie, rządzone przez Rurykowiczów-Romanowiczów.

Ostatni władcy Rusi Halicko-Włodzimierskiej, książę piastowski (mazowiecki) Bolesław-Jerzy II, ustanowił króla polskiego Kazimierza Wielkiego swoim spadkobiercą – następcą na tronie halickim, co było wówczas legalnym aktem prawnym w całej Europie. Stąd Kazimierz Wielki zaraz po śmierci księcia Bolesława-Jerzego II w 1340 roku wyruszył zbrojnie na Ruś. Wyprawa choć zbrojna, w świetle ówczesnego prawa narodów miała cechy legalne, nie stanowiła żadnego podboju, co ignorują historycy ukraińscy.

Ukraińscy krytycy zajęcia Rusi Halickiej przez Kazimierza Wielkiego, czyli przez Polskę, muszą wziąć pod uwagę to, że w 1340 roku – jak pisze Paweł Jasienica w „Polsce Piastów” (Warszawa 1960, ostatnie wyd. 2007) – sprawa wcale nie tak wyglądała, że albo będzie Ruś niepodległa, albo król polski we Lwowie. Zagadnienie przedstawiało się w postaci pytania: kto Ruś Czerwoną zdobędzie – Polska, Litwa, Węgry czy Tatarzy? Wszak Litwini w 1325 roku opanowali dużą część Wołynia, a w 1362 roku zdobyli sam Kijów. Usadowienie się Litwinów, a zwłaszcza Tatarów nad górnym Wisłokiem, w niedalekiej odległości od stołecznego Krakowa, stanowiłoby śmiertelne niebezpieczeństwo dla Małopolski i całej Polski. Tego zagrożenia lekceważyć Polacy nie mogli, tym bardziej, że królowie polscy mieli do Rusi Halickiej historyczne i dziedziczne prawo.

Wersja do druku

Pod tym artykułem nie ma jeszcze komentarzy... Dodaj własny!

28 Marca 1930 roku
Konstantynopol i Angora zmieniły nazwę na Stambuł i Ankara


28 Marca 1933 roku
Rozwiązano Obóz Wielkiej Polski


Zobacz więcej