Czwartek 25 Kwietnia 2024r. - 116 dz. roku,  Imieniny: Jarosława, Marka, Wiki

| Strona główna | | Mapa serwisu 

dodano: 26.08.07 - 11:46     Czytano: [6976]

Dział: Głos Polonii

Kapuś w Australii...

- TW Mateusz



„Malarz”, „Adam”, „Krzysztof” „Jan Kowalski”, „Skorpion”, „Korycki”, „Mateusz” - to tylko niektĂłrzy tajni współpracownicy SłuĹźby Bezpieczeństwa, ktĂłrych donosy zawiera teczka Sprawy Operacyjnego Rozpracowania krypt. „LIDER”. Takim kryptonimem opatrzono akta sprawy inwigilacji Andrzeja Rozpłochowskiego – pierwszego przewodniczącego Solidarności Huty Katowice?

Andrzej Rozpłochowski był jedną z pierwszoplanowych postaci w regionie Śląsko Dąbrowskim, którego ówczesny aparat bezpieczeństwa PRL jako wroga ustroju socjalistycznego zwalczał na wszelkie sposoby.

Dzięki biurokratycznemu systemowi gromadzenia informacji przez Służbę Bezpieczeństwa, możemy dziś dotrzeć do dokumentów z zapisem nieznanych dotąd faktów i działań operacyjnych przeciwko związkowi. Mimo akcji niszczenia akt, którą w latach 1989-91 na polecenie szefa MSW Czesława Kiszczaka przeprowadziła bezpieka, znaczna część tajnych akt przetrwała. Co dla nas istotne - zachowało się sporo dokumentów, które dzisiaj stanowią cenny historyczny materiał ujawniający mechanizm zorganizowanych działań wymierzonych w hucianą Solidarność.

Zadanie to powierzono grupie oficerĂłw operacyjnych współpracujących z „centralą” WUSW w Katowicach. Pod dokumentami widnieją podpisy m. in. Czesława Adamczyka, Dachowskiego, DuĹźego, Fabiana, Formy, Fortuny, Jędrusika, Kanclerza, Kagana, Kuczery, Mierzwy, Natkowskiego, Paska, Peronia, Pańczyka, Parcha, Solińskiego, Świecy, Sikory, Ĺťaka czy z-cy komendanta ds. SłuĹźby Bezpieczeństwa w Katowicach płk mgr Zygmunta Baranowskiego.

Oficerowie, ktĂłrym wyznaczono obszar działania teren Huty Katowice mieli do dyspozycji tajnych współpracownikĂłw, ktĂłrych sami werbowali. Najłatwiej było z ORMO-wcami czy przeciwnikami Solidarności, ktĂłra „dążyła do zmiany ustroju i zagraĹźała sojuszom”. Potencjalnym materiałem na agentĂłw byli teĹź pracownicy przyłapani przez straĹź przemysłową „po spoĹźyciu”, za drobne kradzieĹźe czy przestępstwa większego kalibru. W zamian za współpracę obiecywano im puszczenie incydentu w niepamięć a nawet wymazanie kary z akt osobowych. Najbardziej przydatnych kandydatĂłw na agentĂłw wyłaniano w wyniku rozmĂłw, często z wykorzystaniem psychicznej presji. Wyselekcjonowanym z odpowiednimi predyspozycjami powierzano na początku drobne zadania, ktĂłre były swego rodzaju egzaminem przydatności. Najlepszym zlecano wchodzenie w struktury wydziałowe i zakładowe związku, bądĹş podejmowanie działań dezinformacyjnych dla osłabienia „Solidarności”.

Akta sprawy krypt. „LIDER” pełne są dokumentĂłw o ingerencji słuĹźb w podziemne struktury „S” Huty Katowice. W jednym agentowi ps. „Mateusz”, zlecono zadanie wejścia do Tymczasowej Komisji Zakładowej huty. SB chciała skłócić Ăłwczesne kierownictwo i nie dopuścić, Ĺźeby miejsca Andrzeja Rozpłochowskiego, ktĂłry wyjeĹźdĹźał na emigrację nie zastąpił inny radykalny działacz Herbert Rennert. Za dobrą współpracę z bezpieką, o czym świadczy kilkadziesiąt donosĂłw „Mateusza” na Andrzeja Rozpłochowskiego wielokrotnie był on wynagradzany kwotami 800-1200 zł z tzw. „funduszu operacyjnego”.

Służba Bezpieczeństwa doskonale orientowała się co dzieje się w hucianym podziemiu w latach 1986-87. Wskazują na to liczne donosy tajnych współpracowników z odbywających się spotkań, często w ścisłym kilkuosobowym gronie zaufanych działaczy. W notatkach służbowych można przeczytać donosy kim byli założyciele Klubu Inteligencji Katolickiej w Hucie Katowice, o czym mówiono na spotkaniach Duszpasterstwa Pracowniczego.

Kim był „Mateusz”? Czy moĹźe czuć się spokojnie na emigracji, Ĺźe jego agenturalna przeszłość nie ujrzy światła dziennego?
Z pewnością nie. W materiałach, ktĂłre „wyprodukował” pozostawił wiele śladĂłw, ktĂłre go zdemaskowały. Bez trudu rozpoznał go Andrzej Rozpłochowski – był nim dawny jego znajomy i sąsiad nazywany w hucie „Szprychą”. Co ciekawe w wyjeĹşdzie do Australii w 1987 roku „Mateuszowi” pomagał Andrzej, i … SB. ZarĂłwno Andrzej jak i bezpieka widziały w nim „swojego człowieka” do kontynuowania działalności na emigracji i „słuĹźenia sprawie”.

Solidarnościowa Polonia za granicą próbuje zlustrować swoje środowiska i zdystansować się od komunistycznych donosicieli. Czy uda się jej to zrobić?
Pod ubiegłorocznym apelem Grupy Inicjatywnej "Polonia bez agentĂłw", ktĂłra zabiega o poszerzenie procesu lustracji o zapisy dotyczące Polonii, wśrĂłd jego sygnatariuszy widnieje nazwisko „Szprychy” tw. ps. „Mateusz”.

Jacek Zommer

........................................................


MĂłj pierwszy agent

Żyję w Stanach Zjednoczonych i teczek bezpieki związanych z moja osoba, a będących w archiwum IPN, jeszcze nie znam. Czytają je jednak historycy i dziennikarze.
W ubiegłym 2006 roku, dotarły do mnie artykuły prasowe, piszące wstępnie o pewnych, znajdujących się w teczkach materiałach.
Zarząd Regionu Śląsko-Dąbrowskiego NSZZ "Solidarność" ofiarował mi i przesłał książkę o
historii związku, wydaną na 25-lecie "Solidarności". W rozdziale dotyczącym naszego regionu, pisząc o kulisach mojej działalności, oparto się również na materiałach pochodzących z moich teczek bezpieki.

Ostatnio, w wyniku konsultacji na temat jednego, donoszącego na mnie tajnego współpracownika służby bezpieczeństwa, rozpoznałem tą osobę. TW Mateusz to Paweł Sprycha, pracownik huty "Katowice" i mój sąsiad z dawniej ul. Czerwonych Sztandarów 94, a dzisiaj jest to Al. J. Piłsudskiego 34 w Dąbrowie Górniczej.
Sprychę poznałem, kiedy wyszedłem z więzienia, w 1984 roku. Musiałem go poznać, ponieważ udzielał się on w niezależnej działalności środowiska huty: w duszpasterstwie pracowniczym, w pielgrzymkach, oraz w działalności konspiracyjnej. Prywatnie jako sąsiad, okazywał mi koleżeństwo i dużą pomoc. W mojej ciasnej kawalerce zbudował nam ścienne pawlacze. Pomagał mojej chorej żonie.

Kiedy podjąłem decyzję o wyjeździe na emigrację i poznały ją osoby ze środowiska huty, Paweł Sprycha zwrócił się do mnie, czy nie mógłbym pomoc wyjechać również jemu z rodziną. Pamiętam, że miał dużo - czworo, lub pięcioro dzieci. Zgodziłem się i poleciłem jemu zwrócić się do ambasady Australii. Wyjechali tam, zanim my wyjechaliśmy do Ameryki.
Pewnego dnia dowiedziałem się, że jak pamiętam, w odwiedziny przyjechała już żona pana Sprychy. Spotkała się z sąsiadami, ale nie z nami. Byłem całym tym wydarzeniem zdziwiony.
Z Pawłem Sprychą nigdy więcej kontaktu już nie miałem.

Obecnie wiem, że był on bardzo pracowitym TW SB. Wykazywał wiele własnej gorliwości i poświęcenia, ale jest to temat na osobne opracowanie. Jak wynika z materiałów, Paweł Sprycha wyjechał na emigrację, aby tam pełnić dalej rolę agenta SB, działającego wśród Polonii. Potwierdza to fakt, że jeszcze teraz, w ubiegłym roku, podpisał się on pod apelem australijskiej grupy inicjatywnej...o przeprowadzenie lustracji wśród polskiej emigracji.
On chce lustrować Polonię !
Nie wiem, czy jest tak głupi, czy wobec swoich szefów ciągle lojalny. Pracuje jeszcze po tylu
latach od upadku komuny.
O wyjątkowym cynizmie Pawła Sprychy świadczy nawet jego pseudonim TW Mateusz. Mateusz było bowiem imieniem jego najmłodszego, malutkiego syna.

Andrzej Rozpłochowski
Sacramento,California

Wersja do druku

• Strona główna
• Powitanie
• Napisz artykuł
• Redakcja
• Działy
• Bannery Kworum
• Współpraca
• Linki
• Kontakt